W dniu 04.06.2023 o 00:01, Dawid Rutkowski pisze:
> piątek, 2 czerwca 2023 o 14:56:34 UTC+2 Robert Tomasik napisał(a):
>
>>> O, te dowody osobiste to w 1975 wyszly z MO ... nie napisałbym, ze
>>> do "samorządów". Choc jakies wybory do tych "dzielnic" były, ale
>>> chyba nie az takie :-)
>> Tu nie chodzi o to, co Ty byś napisał, tylko jak się to nazywa. :-)
>> Urząd gminy, powiatu, dzielnicy oraz sejmik, to jest władza samorządowa.
>> Wojewoda, to urząd centralny. W organach siłowych Straż Miejska /
>> Gminna, to organ samorządowy, zaś Policja i reszta, to centralne. W
>> ratownictwie Państwowa Straż Pożarna, to centralna, ale Ochotnicze, to
>> już pod samorządem - zresztą nie zawsze tak było, bo do lat 90-tych
>> straż była samorządem. Pogotowia ratunkowe są do dziś pod samorządem i
>> od wielu lat się kombinuje, by jednak tak nie było.
>
> Czy dobrze rozumiem, że masz wyobrażenie, że ponieważ w PRL były gminy, a przed
1975 nawet powiaty, to było tam coś takiego jak "samorząd"?
> Jasno słoneczko w górach w główkę przygrzewa?

Tu nie chodzi o to, jak ja sobie to wyobrażam, bo jestem na tyle
"stary", ze ja to pamiętam. Fakt, że dzieckiem byłem, ale mimo wszystko
coś tam widziałem. W różne działalności społeczne zacząłem się niewiele
później "bawić", ale przecież z ludźmi, którzy byli starsi ode mnie.

Do 1975 roku, struktura władz centralnych i samorządowych w Polsce była
zorganizowana na podstawie systemu socjalistycznego, będącego częścią
bloku wschodniego. Poniżej przedstawiam opis struktury władz centralnych
i samorządowych w tym okresie:

Władze Centralne:
-----------------

Rząd: Władza wykonawcza, zwana także Radą Ministrów, była odpowiedzialna
za kierowanie polityką państwa. Na czele rządu stał Przewodniczący Rady
Ministrów, który był równocześnie premierem.
Sejm: Władza ustawodawcza, składająca się z jednej izby. Sejm był
organem reprezentującym naród, w którym posłowie byli wybierani w
wyborach powszechnych. Pełnił funkcję uchwalania i zmieniania prawa.
Rada Państwa: Władza wykonawcza, mająca funkcje reprezentacyjne i
ceremonialne. Na jej czele stał Przewodniczący Rady Państwa, który był
głową państwa.


Władze Samorządowe:
-------------------

Rady Narodowe: Były to organy samorządowe na poziomie powiatu, miasta,
dzielnicy i wsi. Członkowie rad narodowych byli wybierani w wyborach, a
ich głównym zadaniem było zarządzanie sprawami lokalnymi, takimi jak
rozwój gospodarczy, edukacja, ochrona zdrowia, kultura i planowanie
przestrzenne.
Przewodniczący Rady Narodowej: Na czele każdej rady narodowej stał
przewodniczący, który był odpowiedzialny za koordynację działań rady i
reprezentowanie jej interesów na szczeblu wyższym.
Prezydium Rady Narodowej: W większych miastach istniało prezydium rady
narodowej, które było odpowiedzialne za zarządzanie bieżącymi sprawami
administracyjnymi i realizację decyzji rady.

Władze partyjne:
----------------

Ważnym elementem struktury władz centralnych i samorządowych przed 1975
rokiem był wpływ Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), która
była partią rządzącą i miała dominującą rolę we wszystkich sferach życia
politycznego. PZPR miała silną kontrolę nad wszystkimi organami władzy,
zarówno centralnymi, jak i samorządowymi. Jej członkowie zajmowali
kluczowe stanowiska w rządzie, sejmie, radach narodowych, a także w
komitetach partyjnych na różnych szczeblach administracyjnych. Struktura
władz centralnych i samorządowych była scentralizowana, a decyzje
podejmowane były w hierarchiczny sposób. Władze centralne, zwłaszcza
rząd i sejm, miały dominujący wpływ na kształtowanie polityki i
prawodawstwa w kraju. Decyzje podejmowane przez rząd były później
przekazywane do organów samorządowych, które miały je wdrażać na
poziomie lokalnym.

Ważnym elementem tej struktury były również organizacje społeczne, które
były kontrolowane przez partię rządzącą. Na przykład Związek Młodzieży
Socjalistycznej (ZMS) i Związek Socjalistycznej Młodzieży Polskiej
(ZSMP) miały swoje struktury na poziomie szkół i uczelni, a także w
miastach i wsiach. Pełniły one funkcję mobilizacji i propagandy, a także
kontrolowały działalność młodzieży.
--
(~) Robert Tomasik