Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2010

Wydatki budżetu państwa realizowane są przez: ministrów, wojewodów i innych
dysponentów części budżetowych. Każdy wydatek budżetu państwa przypisany jest do
określonego dysponenta części budżetowej, w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji
budżetowej, a ponadto określony jest charakter ekonomiczny wydatku (tj. określenie czy jest
to dotacja lub subwencja, świadczenie na rzecz osób fizycznych, wydatek bieżący jednostek
budżetowych, wydatek majątkowy, wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa, środki własne
Unii Europejskiej, współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej). Takie
grupowanie wydatków zawarte jest w załączniku nr 2 do projektu ustawy budżetowej, który
jest załącznikiem podstawowym informującym o wielkości i strukturze wydatków. Niektóre
wydatki uszczegółowione są dodatkowo w pozostałych załącznikach do ustawy budżetowej:
- załącznik nr 8
– stanowi wykaz inwestycji wieloletnich, tj. inwestycji, których okres
realizacji przekracza rok budżetowy,
- załącznik nr 9 – zawiera zestawienie zadań z zakresu administracji rządowej i innych
zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami,
- załącznik
nr
10 – zawiera wykaz jednostek, dla których zaplanowano dotacje
podmiotowe oraz kwoty tych dotacji,
- załącznik nr 11 – zawiera zakres i kwoty dotacji przedmiotowych i podmiotowych,
- załącznik
nr
12 – prezentowane są kwoty wynagrodzeń w
państwowej sferze
budżetowej,
- załącznik nr 13 – zawiera zestawienie programów wieloletnich w układzie zadaniowym.
Wydatki według podstawowych grup ekonomicznych
Wydatki budżetu państwa według podstawowych grup przedstawia poniższe zestawienie:
Ustawa o zmianie
Struktura wydatków
Projekt budżetu
ustawy
państwa na
3:2
Wyszczególnienie
budżetowej
2009 r.
2010 r.
2010 r.
na 2009 r.
w tys. zł %%
1 2
3
4
5
6
Ogółem 300.097.811
301.197.817
100,4 100,0 100,0
w tym:
Dotacje i subwencje
132.449.556
143.698.950
108,5 44,1 47,7
wiadczenia na rzecz osób fizycznych
20.057.689
20.650.916
103,0 6,7 6,9
Wydatki bieżące jednostek budżetowych 53.712.833
55.954.605
104,2 17,9 18,6
Wydatki majątkowe 13.945.933
16.061.932
115,2 4,6 5,3
Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa
30.640.856
34.868.515
113,8 10,2 11,6
rodki własne Unii Europejskiej
12.384.234
14.095.082
113,8 4,1 4,7
Współfinansowanie projektów z udziałem
środków Unii Europejskiej*)
10.300.000
12.497.400
121,3 3,4 4,1
*) w warunkach porównywalnych
44
Podobnie jak w latach poprzednich, największy udział w wydatkach ogółem będą
stanowić dotacje i subwencje (47,7%), następnie wydatki bieżące jednostek budżetowych
(18,6%) oraz obsługa długu publicznego (11,6%).


W porównaniu do roku 2009 największy wzrost wydatków dotyczy środków
przeznaczonych na:
− dotacje i subwencje – o 11.249.394 tys. zł – wzrost tych wydatków spowodowany jest
głównie zwiększeniem subwencji ogólnej (o 1.864.094 tys. zł), a w szczególności jej
części oświatowej, która uwzględnia wzrost wydatków z tytułu zmiany realizowanych
zadań oświatowych oraz środki przeznaczone na wdrożenie podwyżek wynagrodzeń
nauczycieli, a także wyższą dotacją dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(o 7.520.367 tys. zł), ze względu na wzrost wydatków z tytułu dalszej waloryzacji
świadczeń emerytalno – rentowych oraz niewielki wzrost planowanych przychodów
FUS z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w skutek przewidywanego spadku
zatrudnienia oraz niskiego wzrostu wynagrodzeń, spowodowanego niekorzystną
prognozą makroekonomiczną na 2010 r. Zwiększeniu uległy również dotacje dla
jednostek samorządu terytorialnego przeznaczone na świadczenia rodzinne,
świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz na opłacenie składek na ubezpieczenie
emerytalne i rentowe z ubezpieczenia społecznego głównie z powodu podwyższenia
kwoty zasiłku rodzinnego zróżnicowanego ze względu na wiek dziecka (o 1.033.000 tys. zł);
− obsługę długu Skarbu Państwa – o 4.227.659 tys. zł – z uwagi głównie na wzrost
wydatków zaplanowanych na obsługę skarbowych papierów wartościowych, a także
wydatków z tytułu poręczeń i gwarancji. Wyższe wydatki z tytułu obsługi skarbowych
papierów wartościowych wynikają przede wszystkim ze wzrostu poziomu długu
w efekcie finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa w latach 2009-2010;
− wydatki bieżące jednostek budżetowych – o 2.241.772 tys. zł – głównymi przyczynami
wzrostu wydatków bieżących są między innymi:
− zmiany w organizacji i podziale zadań administracji publicznej w województwie,
wprowadzającymi zmiany do ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej
Inspekcji Sanitarnej, w wyniku których państwowy wojewódzki inspektor sanitarny
począwszy od dnia 1 stycznia 2010 r. stanie się organem rządowej administracji
zespolonej w województwie, a państwowy powiatowy inspektor sanitarny będzie
organem rządowej administracji zespolonej w powiecie,
45
− zmiany zasad ustalania wynagrodzeń sędziów (oraz referendarzy sądowych), które
określane są w oparciu o wzrost przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce
narodowej oraz planowanym utworzeniem dodatkowych etatów,
− dodatkowe środki na nowe zadanie, jakim jest wsparcie jednostek samorządu
terytorialnego w działaniach stabilizujących system ochrony zdrowia oraz
dofinansowanie innych zadań w dziale ochrona zdrowia,
− wzrost środków na zakup usług przeznaczonych na remonty dróg krajowych,
− wzrost środków w związku z planowanymi, mającymi się odbyć w 2010 r. wyborami
prezydenckimi oraz samorządowymi.
− współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej – o 2.197.400 tys. zł,
− wydatki majątkowe – o 2.115.999 tys. zł – co związane jest głównie z większymi
środkami przeznaczonymi na realizację inwestycji związanych z przygotowaniami do
EURO 2012, a także wprowadzeniem nowego zadania jakim jest dofinansowanie
inwestycji początkowych w górnictwie węgla kamiennego. Ponadto w tej grupie
wydatków zaplanowano środki na realizację „Programu budowy dróg krajowych na lata
2008-2012”, które dotychczas ujęte były w grupie wydatków na finansowanie projektów
z udziałem środków Unii Europejskiej,
− środki własne Unii Europejskiej – o 1.710.848 tys. zł – w związku z aktualizacją danych
makroekonomicznych, na podstawie których obliczana jest składka oraz wyższego
poziomu budżetu Unii Europejskiej na rok 2010,
− świadczenia na rzecz osób fizycznych – o 593.227 tys. zł – wzrost spowodowany jest
głównie planowaną wyższą wypłatą świadczeń pieniężnych z zaopatrzenia
emerytalnego służb mundurowych w skutek przewidywanego wzrostu liczby

świadczeniobiorców oraz planowanej waloryzacji świadczeń.

46
2. Grupy wydatków
2.1. Subwencje i dotacje do jednostek samorządu terytorialnego
Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego
Planowana na 2010 r. subwencja ogólna dla jednostek samorządu terytorialnego została
ustalona według zasad określonych w ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach
jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2008 r. Nr 88, poz. 539, z późn. zm.).
Na 2010 r. wielkość wydatków w części 82 – Subwencje ogólne dla jednostek
samorządu terytorialnego zaplanowano w łącznej wysokości 47.184.205 tys. zł, tj. o 4,1%
wyższej niż zaplanowano na 2009 r.
Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, subwencja ogólna
dla jednostek samorządu terytorialnego składa się z:
− części oświatowej dla gmin, powiatów i województw,
− części wyrównawczej dla gmin, powiatów i województw,
− części równoważącej dla gmin i powiatów,
− części regionalnej dla województw.
Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego
Kwota części oświatowej subwencji ogólnej na 2010 r. została ustalona zgodnie
z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i wynosi 35.009.597 tys. zł,
a więc jest wyższa o 4,8% od kwoty zaplanowanej na 2009 r.
W kwocie tej uwzględnione zostały środki przeznaczone na wdrożenie podwyżek
wynagrodzeń nauczycieli o 7% od września 2010 r.
Część oświatową subwencji ogólnej, po odliczeniu ustawowej rezerwy, dzieli się między
gminy, powiaty i
samorządy województw według zasad ustalonych, w

drodze
rozporządzenia, przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania,

z uwzględnieniem typów i rodzajów szkół (placówek) prowadzonych przez jednostki
samorządu terytorialnego, stopni awansu zawodowego nauczycieli oraz liczby uczniów
w tych szkołach (placówkach).
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin zaplanowana na 2010 r. w wysokości
6.072.239 tys. zł jest niższa o 0,8% od kwoty tej części subwencji zaplanowanej na 2009 r.

47

Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin składa się z kwoty podstawowej i kwoty
uzupełniającej.
Podstawę do ustalenia wysokości kwoty podstawowej na 2010 r. stanowią dane ze
sprawozdań z wykonania podstawowych dochodów podatkowych gminy za 2008
r.,
z uwzględnieniem korekt, złożonych do właściwych regionalnych izb obrachunkowych,
w terminie do dnia 30 czerwca 2009 r. oraz dane o liczbie mieszkańców według stanu na
dzień 31 grudnia 2008 r., ustalonej przez Główny Urząd Statystyczny.
Kwotę podstawową otrzymują gminy, w których dochód na 1 mieszkańca jest niższy od
92% średniego dochodu na 1 mieszkańca kraju.
Wysokość kwoty uzupełniającej uzależniona jest od gęstości zaludnienia w gminie,
w relacji do średniej gęstości zaludnienia w kraju i dochodu gminy na 1 mieszkańca.
Kwotę uzupełniającą otrzymują tylko te gminy, w których gęstość zaludnienia, ustalona
przez Główny Urząd Statystyczny według stanu na dzień 31 grudnia 2008 r., jest niższa od
średniej gęstości zaludnienia w kraju i dochód podatkowy na 1 mieszkańca gminy jest nie
wyższy niż 150% średniego dochodu podatkowego na 1 mieszkańca kraju.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów zaplanowana na 2010 r. w kwocie
1.736.840 tys. zł, tj. o 10,3% wyższej niż planowano na 2009 r.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów składa się z kwoty podstawowej
i kwoty uzupełniającej.
Kwotę podstawową otrzymują powiaty, w których wskaźnik dochodów podatkowych
z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) i udziału we
wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) na 1 mieszkańca w powiecie jest
mniejszy niż wskaźnik dochodów podatkowych dla wszystkich powiatów.
Wyrównanie stanowi 90% różnicy między średnim dochodem podatkowym na
1 mieszkańca kraju a dochodem podatkowym na 1 mieszkańca powiatu.
Kwota podstawowa stanowi iloczyn ww. kwoty wyrównania na 1 mieszkańca i liczby
mieszkańców danego powiatu.
Kwota uzupełniająca zależy od wskaźnika bezrobocia w danym powiecie i przeznaczona
jest dla tych powiatów, w których wskaźnik bezrobocia - liczony jako iloraz stopy bezrobocia
w powiecie i stopy bezrobocia w kraju – jest wyższy od 1,10. Im wyższy jest wskaźnik
bezrobocia w powiecie, tym wyższa jest ta kwota.


48