Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2010

RADA MINISTRÓW










U S T A W A B U D Ż E T O W A
NA R O K 2 0 1 0


UZASADNIENIE
TOM I
OMÓWIENIE



Warszawa, wrzesień 2009
SPIS TREŚCI
Rozdział I

Ocena sytuacji makroekonomicznej Polski
5
Rozdział II

Przewidywane wykonanie budżetu państwa w 2009 r.
17
Rozdział III

Podstawowe wielkości budżetu państwa w 2010 r.
23
Rozdział IV

Dochody budżetu państwa
27
1. Warunki realizacji dochodów budżetu państwa w 2009 r.
27
2. Dochody
budżetu państwa w 2010 r.
28
3. Dochody podatkowe i niepodatkowe
29
4. Dochody podatkowe
30
4.1. Podatek od towarów i usług 31
4.2. Podatek akcyzowy
32
4.3. Podatek od gier
33
4.4. Podatek dochodowy od osób prawnych
33
4.5. Podatek dochodowy od osób fizycznych
34
4.6 Podatek
tonażowy 36
5. Dochody
niepodatkowe
36
5.1. Cło
37
5.2. Dywidendy i wpłaty z zysku
38
5.3. Opłaty, grzywny, odsetki i inne dochody niepodatkowe
38
5.4. Wpłaty jednostek samorządu terytorialnego
40
6.
rodki z UE i z innych źródeł niepodlegające zwrotowi
40
Rozdział V

Wydatki budżetu państwa w 2010 r.
43
1. Struktura wydatków budżetu państwa w 2010 r.
43
2. Grupy wydatków
47
2.1. Subwencje i dotacje do jednostek samorządu terytorialnego
47
2.2. Programy wieloletnie w latach 2010-2012
57
2.3. Wydatki majątkowe i inwestycje wieloletnie
60
2.4. Obsługa długu publicznego
70
2.5. Wydatki według działów 75
2.6. Wydatki według części 76
2.7. Wydatki na współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej 77

3
3. Wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych 80
Rozdział VI
Przychody i koszty państwowych funduszy celowych
83
Rozdział VII
Rozliczenia z Unią Europejską 111
Rozdział VIII
Budżet środków europejskich
113
1.
rodki pochodzące z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności, Europejskiego
Funduszu Rybackiego oraz Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy 113
2.
rodki na realizację Wspólnej Polityki Rolnej
114
3. Dochody budżetu środków europejskich
115
4. Wydatki budżetu środków europejskich
115
Rozdział IX

Finansowanie deficytu budżetu państwa 119
1. Finansowanie
krajowe
120
2. Finansowanie
zagraniczne
122
Rozdział X

Należności Skarbu Państwa 125
Rozdział XI

Sektor finansów publicznych
133
1. Kształt sektora finansów publicznych
133
2. Prognoza sektora finansów publicznych
134
2.1. Dochody, wydatki oraz saldo sektora finansów publicznych
134
2.2. Dług publiczny
136
Rozdział XII

Kierunki prywatyzacji majątku Skarbu Państwa w 2010 r.
139
1. Podstawa
prawna
139
2. Uwarunkowania procesów prywatyzacji
139
3. Planowane
działania prywatyzacyjne
141
4. Przewidywane na rok 2010 przychody z prywatyzacji oraz dochody
z
tytułu dywidend
144
5. Promocja
prywatyzacji
145
Rozdział XIII

Omówienie artykułów ustawy budżetowej na rok 2010
147
Spis tablic
157

4
Rozdział I
Ocena sytuacji makroekonomicznej Polski
Otocznie zewnętrzne
Wyniki gospodarcze dotyczące II kw. br. sugerują, że recesja w gospodarce światowej
zaczyna ustępować. Sygnały są jednak niejednoznaczne i trudno na tym etapie ocenić, czy
mamy do czynienia z początkiem wyraźnego i trwałego ożywienia koniunktury.
Do pozytywnych informacji można zaliczyć: poprawę sytuacji w kluczowych segmentach
rynku finansowego i pewne złagodzenie dotychczas bardzo ostrych warunków kredytowych,
odbicie wskaźników koniunktury, będące w głównej mierze efektem lepszej oceny przyszłej
sytuacji gospodarczej, oznaki stabilizacji sytuacji na rynkach nieruchomości w niektórych
krajach, prawdopodobnie dobiegający końca proces dostosowania zapasów czy wyraźne
zmniejszenie spadku obrotów światowego handlu. Czynniki te znalazły potwierdzenie
w lepszych od oczekiwań danych dotyczących dynamiki PKB w II kw. w głównych
gospodarkach świata, w tym w strefie euro i jej największych gospodarkach, tj. Niemczech
i Francji. Najwyraźniejsze oznaki poprawy koniunktury widoczne są jednak w krajach
emerging markets, zwłaszcza azjatyckich.
Wiele czynników sugeruje jednak, że dynamika ożywienia koniunktury w gospodarce
światowej, w tym w strefie euro, w najbliższych kwartałach będzie raczej umiarkowana.
Wysoki poziom wolnych mocy wytwórczych, niski poziom zyskowności przedsiębiorstw,
wysokie i rosnące bezrobocie i w efekcie niskie tempo wzrostu dochodów do dyspozycji
gospodarstw domowych oraz wysoki poziom długu publicznego będą hamowały większe
odbicie popytu krajowego.
Sygnały świadczące o ustępowaniu recesji nie zmieniają faktu, że w całym 2009 r.
nastąpi głęboki spadek aktywności na głównych rynkach eksportowych Polski. Przewiduje
się, że spadek PKB w strefie euro wyniesie w br. ok. 4%, wobec wzrostu o 0,7% rok
wcześniej. Bieżące prognozy są o 0,5-0,9 pkt proc. lepsze od tych sprzed ukazania się
wyników za II kw. Oczekuje się, że w przyszłym roku strefa euro zanotuje nieznacznie
dodatnie tempo wzrostu gospodarczego, które powinno stopniowo przyspieszać w kolejnych
2-3 latach do poziomu wyznaczanego przez średnią z ostatniej dekady (tj. ok. 2%). Wraz
z wychodzeniem przez strefę euro z recesji poprawiać się będzie również koniunktura
w krajach Europy rodkowo – Wschodniej. Najwięcej niepewności związanych jest
z perspektywami gospodarek Rosji, a zwłaszcza Ukrainy, które w br. zanotują głęboki
spadek koniunktury gospodarczej. Niemniej i w tym przypadku można oczekiwać
stopniowego wychodzenia z recesji.

5
Perspektywy gospodarki światowej, w tym sytuacji na rynkach eksportowych Polski,
obarczone są wyjątkowo dużą niepewnością, choć bilans ryzyk wydaje się być bardziej
zrównoważony niż to oceniano kilka miesięcy temu. Głównym zagrożeniem pozostaje
możliwość wystąpienia silniejszego lub bardziej trwałego negatywnego sprzężenia
zwrotnego między sytuacją sektora finansowego a sferą realną gospodarki.
Produkt krajowy brutto
Dane GUS dotyczące tempa wzrostu PKB w I półroczu 2009 r. (0,9% r/r) wskazują, że
pomimo bardzo niekorzystnego otoczenia zewnętrznego, w Polsce udało się uniknąć recesji
w skali całej gospodarki. Oczekuje się, że w II połowie roku gospodarka będzie się rozwijać
w podobnym tempie i w skali całego 2009 r. realna stopa wzrostu PKB utrzyma się na
1
poziomie 0,9%, wobec 5% w 2008
r. Głównym czynnikiem wzrostu gospodarczego
w
Polsce w 2009
r. będzie popyt konsumpcyjny – szacuje się, że wkład spożycia
indywidualnego we wzrost PKB wyniesie 1,3 pkt. proc. Istotny wpływ na dynamikę PKB
będzie miał również eksport netto. Oczekuje się wprawdzie, że w związku ze światowym
kryzysem gospodarczym obroty handlowe wyraźnie spadną, jednak obecne szacunki
wskazują, że spadek importu będzie wyraźnie głębszy niż spadek eksportu, co wpłynie na
poprawę salda wymiany handlowej. W efekcie, pomimo ujemnej kontrybucji eksportu we
wzrost PKB (minus 3,3 pkt. proc.), kontrybucja eksportu netto powinna być dodatnia
i wynieść 2,0 pkt. proc. Wkład inwestycji i zmiany zapasów we wzrost PKB będzie natomiast
ujemny, odpowiednio na poziomie minus 0,6 pkt. proc. i minus 2,2 pkt. proc.
Przewiduje się, że w 2010 r. tempo wzrostu PKB przyspieszy do 1,2%, co będzie
wynikało z utrzymania relatywnie wysokiej dynamiki spożycia publicznego oraz powrotu
akumulacji (dzięki wzrostowi inwestycji publicznych oraz oczekiwanej stopniowej odbudowie
stanu zapasów) na ścieżkę wzrostową. Oczekiwania dotyczące wzrostu gospodarki
światowej oraz kształtowania się konkurencyjności cenowej polskich przedsiębiorstw
pozwalają szacować, że wkład eksportu we wzrost PKB w 2010 r. wyniesie 1,1 pkt. proc.
i będzie on ważnym czynnikiem wzrostu. W związku z silniejszym popytem krajowym oraz
efektem bazy związanym z wysokim spadkiem importu w roku bieżącym, oczekuje się
zwiększenia ujemnego wkładu tej kategorii ekonomicznej w przyszłym roku do 1,3 pkt. proc.
W rezultacie kontrybucja eksportu netto wyniesie minus 0,2 pkt. proc.
Przedstawiony scenariusz kształtowania się sytuacji makroekonomicznej zakłada
relatywnie konserwatywną prognozę wzrostu gospodarczego. Związane jest to z ciągle dużą
niepewnością dotyczącą kształtowania się koniunktury u głównych partnerów handlowych

1 Dane dotyczące kwartalnych rachunków narodowych za I i II kw. 2009 r. nie są w pełni
porównywalne z danymi rocznymi za 2008 r. opublikowanymi przez GUS w dniu 23.09.2009 r.
Wynika to z faktu, że dane kwartalne będą dostosowane przez GUS do skorygowanego szacunku
wartości nominalnej PKB w terminie późniejszym.

6