Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

§ 333. W zakresie ładu korporacyjnego, dom maklerski obowiązany jest spełniać następujące
wymagania:
1) wszystkie istotne aspekty procesu tworzenia ratingów i oszacowań podlegają
zatwierdzeniu przez zarząd dom maklerskiego lub organ kolegialny, w skład którego
wchodzą przedstawiciele zarządu oraz osoby zajmujące stanowiska kierownicze w domu
maklerskim, posiadający ogólną wiedzę w zakresie systemów ratingowych domu
maklerskiego oraz szczegółową znajomość związanych z nimi sprawozdań zarządczych,
2) osoby zajmujące stanowiska kierownicze w domu maklerskim zawiadamiają zarząd
domu maklerskiego lub organ kolegialny, o którym mowa w pkt 1 o istotnych zmianach
lub wyjątkach od ustalonych procedur mających istotny wpływ na działanie systemów
ratingowych domu maklerskiego,
3) osoby zajmujące stanowiska kierownicze w domu maklerskim posiadają odpowiednią
wiedzę w zakresie budowy i działania systemów ratingowych, zapewnia na bieżąco
poprawne działanie systemów ratingowych, jest regularnie informowane przez jednostki
kontroli ryzyka o działaniu procesu ratingowego, obszarach wymagających usprawnienia
oraz postępów w eliminowaniu stwierdzonych nieprawidłowości,
4) wewnętrzna analiza profilu ryzyka kredytowego domu maklerskiego, oparta na
ratingach, jest istotnym elementem sprawozdań zarządczych spełniających następujące
wymogi:
a) sprawozdania obejmują co najmniej profil ryzyka według klas, migracje pomiędzy
klasami, szacunki odpowiednich parametrów według klas oraz porównanie
zrealizowanych współczynników niewykonania zobowiązań, LGD i współczynników
konwersji z wartościami oczekiwanymi oraz wyniki testów warunków skrajnych,
2) częstotliwość sprawozdań zależy od wagi i rodzaju informacji oraz hierarchii
odbiorcy.
Dział 2. Kontrola ryzyka kredytowego
§ 334. Jednostka kontroli ryzyka kredytowego podlega bezpośrednio organowi zarządczemu
domu maklerskiego oraz jest niezależna od jednostek odpowiedzialnych za inicjowanie i
odnawianie ekspozycji. Do jej zadań należy:
1) zaprojektowanie lub wybór, a następnie wdrożenie, kontrola, zapewnienie jakości i
obsługa systemów ratingowych,
2) regularne dostarczanie i analizowanie sprawozdań z działania systemów ratingowych.
§ 335. Zakres działań jednostki (jednostek) kontroli ryzyka kredytowego obejmuje:
1) testowanie i monitorowanie klas i puli,
3) sporządzanie i analizowanie sprawozdań podsumowujących działanie systemów
ratingowych domu maklerskiego,
4) wdrażanie procedur sprawdzania, czy definicje klasy i pul są stosowane w spójny
sposób w poszczególnych oddziałach i rejonach działalności domu maklerskiego,
4) dokonywanie przeglądów i dokumentowanie wszelkich zmian w procesie
przypisywania ocen ratingowych z uwzględnieniem przyczyn takich zmian,
5) dokonywanie przeglądów kryteriów ratingowych celem oceny ich przydatności w
przewidywaniu ryzyka oraz dokumentowanie i przechowywanie informacji na temat zmian
w procesie ratingowym, kryteriów lub indywidualnych parametrów ratingowych,
6) aktywny udział w projektowaniu lub wyborze, a następnie we wdrażaniu i uaktualnianiu
modeli stosowanych w systemach ratingowych,

109
7) kontrola i nadzór nad modelami stosowanymi w procesie ratingowym,
8) bieżące przeglądy i wprowadzanie zmian w modelach stosowanych w procesie
ratingowym.
§ 336. Niezależnie od przepisów § 335, dom maklerski stosujący dane zbiorcze zgodnie z §
265 - 266, może zlecić podmiotowi zewnętrznemu następujące zadania:
1) dostarczanie informacji dotyczącej testowania i monitorowania klas i puli,
2) tworzenie sprawozdań podsumowujących działanie systemów ratingowych domu
maklerskiego,
3) dostarczanie informacji dotyczących przeglądów kryteriów ratingowych celem oceny
ich przydatności w przewidywaniu ryzyka,
4) dokumentowanie zmian dotyczących procesu ratingowego, kryteriów lub
indywidualnych parametrów ratingowych,
5) dostarczanie informacji dotyczących bieżących przeglądów i zmian modeli stosowanych
w procesie ratingowym.
§ 337. Dom maklerski zlecający podmiotowi zewnętrznemu zadania opisane w § 336,
obowiązany jest do zapewnienia nadzorowi dostępu do wszystkich istotnych informacji
pochodzących od tego podmiotu, koniecznych do zbadania zgodności z wymogami
minimalnymi, a także możliwość przeprowadzenia kontroli w siedzibie tego podmiotu w takim
samym zakresie, jak w siedzibie domu maklerskiego.
Dział 3. Audyt wewnętrzny
§ 337. Komórka audytu wewnętrznego, co najmniej raz w roku, dokonuje przeglądu
systemów ratingowych domu maklerskiego i ich funkcjonowania, w szczególności w
obszarze funkcjonowania działu kredytowego i oszacowań wartości PD, LGD, EL oraz
współczynników konwersji. Przegląd obejmuje zgodność ze wszystkimi obowiązującymi
minimalnymi wymaganiami w zakresie metod zaawansowanych.
110



Zał cznik nr 7
REDUKCJA RYZYKA KREDYTOWEGO

Część I. Warunki uznawania
Księga 1. – zasady ogólne
§ 1. Do celów niniejszego załącznika:
1) zabezpieczona transakcja kredytowa - oznacza dowolną transakcję skutkującą
powstaniem ekspozycji zabezpieczonej rzeczowo, której warunki nie obejmują przyznania
domowi maklerskiemu prawa częstego pobierania (uzupełniania) depozytu
zabezpieczającego,
2) transakcja oparta na rynku kapitałowym - oznacza dowolną transakcję skutkującą
powstaniem ekspozycji zabezpieczonej rzeczowo, której warunki obejmują przyznanie
domowi maklerskiemu prawa częstego pobierania (uzupełniania) depozytu
zabezpieczającego.
§ 2. Stosowane techniki zabezpieczenia kredytowego łącznie z działaniami i krokami
podejmowanymi przez dom maklerski oraz procedurami i zasadami wdrożonymi w domu
maklerskim, skutkują ustanowieniem zabezpieczeń prawnie skutecznych i podlegających
egzekucji we wszystkich właściwych jurysdykcjach.
§ 3. Dom maklerski podejmuje wszelkie kroki niezbędne dla zapewnienia skuteczności
zabezpieczenia kredytowego oraz eliminowania ryzyka związanego ze stosowaniem
zabezpieczeń kredytowych.
§ 4.1. Ochrona kredytowa rzeczywista oznacza technikę ograniczania ryzyka kredytowego, w
której zmniejszenie ryzyka kredytowego z tytułu ekspozycji domu maklerskiego wynika z
prawa tego domu maklerskiego – w przypadku niewykonania zobowiązania przez
kontrahenta, niewypłacalności, upadłości lub innego dotyczącego kontrahenta zdarzenia
kredytowego określonego w dokumentacji transakcji oraz w stosownych przypadkach
depozytariusza przechowującego zabezpieczenie – do upłynnienia, dokonania transferu lub
przejęcia, badź zatrzymania określonych aktywów lub kwot.
2. W przypadku rzeczywistej ochrony kredytowej, aktywa stanowiące przedmiot
zabezpieczenia muszą być odpowiednio płynne, zaś ich wartość długookresowa na tyle
stabilna, by dać pewność skuteczności zastosowanej ochrony kredytowej, wziąwszy pod
uwagę metodę używaną do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz

111
dopuszczalny stopień uznania aktywów za zabezpieczenie. Stopień korelacji pomiędzy
wartością aktywów wykorzystanych do ochrony, a jakością kredytową dłużnika nie może być
nadmierny.
§ 5.1. Ochrona ryzyka kredytowego nierzeczywista oznacza technikę ograniczania ryzyka
kredytowego, w której zmniejszenie ryzyka kredytowego domu maklerskiego z tytułu
ekspozycji wynika ze zobowiązania strony trzeciej do zapłacenia określonej kwoty w
przypadku niewykonania zobowiązania przez dłużnika lub wystąpienia innych określonych
zdarzeń kredytowych.
2. W przypadku nierzeczywistej ochrony ryzyka kredytowego, warunkiem uznania
zabezpieczenia jest odpowiednia wiarygodność strony udzielającej ochrony oraz aby umowa
o ochronie kredytowej była prawnie skuteczna we wszystkich jurysdykcjach, tak by dać
pewność skuteczności zastosowanej ochrony kredytowej, biorąc pod uwagę metodę używaną
do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz dopuszczalny stopień uznania
ochrony.
§ 6. Ekspozycja, w stosunku do której dom maklerski zastosował ograniczenie ryzyka
kredytowego, nie może generować kwoty ważonej ryzykiem lub kwoty oczekiwanych strat
wyższej niż identyczna ekspozycja, której ryzyko kredytowe nie zostało ograniczone.
§ 7. Jeżeli kwota ekspozycji ważona ryzykiem uwzględnia ochronę kredytową odpowiednio
zgodnie z załącznikiem nr 6 do rozporządzenia, wówczas nie uwzględnia się ochrony
kredytowej na podstawie niniejszego załącznika.
§ 8. Dom maklerski posiada procedury zarządzania ryzykiem, umożliwiające kontrolowanie
ryzyka, na które może być narażony w wyniku stosowania technik ograniczania ryzyka
kredytowego.
§ 9. Bez względu na to, czy przy obliczaniu kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz
odpowiednio kwot oczekiwanych strat stosowane są techniki ograniczenia ryzyka
kredytowego czy też nie, dom maklerski dokonuje pełnej oceny ryzyka kredytowego
ekspozycji bazowej i przechowywania odpowiedniej dokumentacji w tym zakresie. W celu
realizacji tego wymogu, dla transakcji z przyrzeczeniem odkupu, transakcji udzielenia lub
otrzymania pożyczki papierów wartościowych lub towarów, ekspozycja bazowa jest
uwzględniana w kwocie netto ekspozycji.
§ 10. rodki pieniężne, papiery wartościowe lub towary nabyte, pożyczone lub otrzymane w
ramach transakcji z przyrzeczeniem odkupu lub transakcji udzielania lub otrzymania pożyczki
papierów wartościowych lub towarów traktowane są jako zabezpieczenie.
§ 11.1. Przy obliczaniu kwot ekspozycji ważonych ryzykiem, dopuszczalne jest
niedopasowanie terminów zapadalności, gdy rzeczywisty termin zapadalności ochrony
kredytowej jest krótszy niż rzeczywisty termin zapadalności zabezpieczonej ekspozycji.
2. Nie uznaje się ochrony o rezydualnym terminie zapadalności krótszym niż trzy miesiące,
jeżeli termin zapadalności ekspozycji bazowej jest dłuższy niż termin zapadalności ochrony
kredytowej.
3. W następujących przypadkach nie uznaje się ochrony kredytowej, jeżeli występuje
niedopasowanie terminów zapadalności:
1) pierwotny termin zapadalności ochrony kredytowej wynosi mniej niż rok,
2) w przypadku ekspozycji krótkoterminowej, której termin zapadalności (M) zgodnie z §
176 załącznika nr 6 do rozporządzenia podlega dolnej granicy 1 dnia, a nie 1 roku.
§ 12. Jeżeli dom maklerski obliczający kwoty ekspozycji ważone ryzykiem metodą
standardową zgodnie z załącznikiem nr 6 do rozporządzenia, dysponuje więcej niż jednym
sposobem ograniczenia ryzyka kredytowego w odniesieniu do danej ekspozycji (np.

112
ekspozycja objęta częściowo zabezpieczeniem rzeczowym, a częściowo gwarancjami),
zobowiązany jest do podziału ekspozycji na części objęte poszczególnymi instrumentami
ograniczenia ryzyka kredytowego (tj. część objętą zabezpieczeniem rzeczowym i część objętą
gwarancją), a kwotę ekspozycji ważoną ryzykiem dla każdej części oblicza oddzielnie .
§ 13. Jeżeli ochrona kredytowa pochodząca od jednego dostawcy posiada różne terminy
zapadalności, należy odpowiednio zastosować podejście opisane w § 12.
Księga 2. Uznawanie ochrony kredytowej rzeczywistej
Tytuł 1. Kompensowanie ekspozycji bilansowych
§ 14.1. Z zastrzeżeniem ust. 2 dom maklerski może uznać kompensowanie wzajemnych sald
bilansowych między nim a kontrahentem.
2. W wyniku umowy ramowej o kompensowaniu ekspozycji bilansowych, zmiany kwot
ekspozycji ważonych ryzykiem oraz odpowiednio kwot oczekiwanych strat mogą dotyczyć
wyłącznie kredytów i depozytów domu maklerskiego.
Tytuł 2. Umowy ramowe o kompensowaniu zobowiązań obejmujące transakcje z
przyrzeczeniem odkupu, transakcje udzielania lub otrzymania pożyczki papierów
wartościowych lub towarów oraz inne transakcje oparte na rynku kapitałowym
§ 15. Jeżeli dom maklerski stosuje kompleksową metodę ujmowania zabezpieczeń
finansowych określoną w § 67 - 80, może uznać skutki dwustronnych umów ramowych o
kompensowaniu obejmujących transakcje z przyrzeczeniem odkupu, transakcje udzielania lub
otrzymania pożyczki papierów wartościowych lub towarów lub inne transakcje oparte na
rynku kapitałowym, zawarte z kontrahentem. Z zastrzeżeniem przepisów załącznika nr 5 do
rozporządzenia warunkiem uznania ustanowionych zabezpieczeń oraz papierów
wartościowych lub towarów będących przedmiotem pożyczki w ramach tego rodzaju umów,
za ochronę kredytową, jest spełnienie wymogów określonych w § 17 i 18.
Tytuł 3. Zabezpieczenie
§ 16. W przypadku, gdy stosowana technika ograniczenia ryzyka kredytowego opiera się na
prawie domu maklerskiego do upłynnienia lub zatrzymania aktywów, uznanie zabezpieczenia
uzależnione jest od tego, czy kwoty ekspozycji ważone ryzykiem oraz odpowiednio kwoty
oczekiwanych strat obliczane są metodą standardową czy metodą wewnętrznych ratingów.
Uznanie takie zależy ponadto od tego, czy stosowana jest uproszczona czy kompleksowa
metoda ujmowania zabezpieczeń finansowych, określona w § 67 - 80. W przypadku transakcji
z przyrzeczeniem odkupu i transakcji pożyczek papierów wartościowych lub towarów,
uznanie techniki ograniczenia ryzyka kredytowego zależy od tego, czy transakcja taka została
zaliczona do portfela handlowego czy niehandlowego.
Dział 1. Kryteria uznawania dla wszystkich metod i technik
§ 17.1. Następujące instrumenty finansowe można uznać za zabezpieczenie dla wszystkich
metod i technik ograniczenia ryzyka kredytowego:
1) zdeponowane w instytucji udzielającej kredytu środki pieniężne,
2) emitowane przez rządy i banki centralne dłużne papiery wartościowe, posiadające ocenę
jakości kredytowej zewnętrznej instytucji oceny wiarygodności kredytowej lub agencji
kredytów eksportowych uznanej dla celów metody standardowej określonej w załączniku
nr 6 do rozporządzenia, której to ocenie można przypisać stopień jakości kredytowej
równy lub wyższy niż 4, zgodnie z zasadami ważenia ryzykiem ekspozycji wobec rządów i
banków centralnych,
3) emitowane przez banki dłużne papiery wartościowe, posiadające ocenę kredytową
zewnętrznej instytucji oceny wiarygodności kredytowej uznanej dla celów metody
standardowej określonej w załączniku nr 6 do rozporządzenia, której to ocenie można

113