Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

dokonujących oceny ratingowej dłużników i ekspozycji, częstotliwości przeglądów ocen oraz
nadzoru kierownictwa domu maklerskiego nad procesem przypisywania ratingów.
§ 234. Dom maklerski przechowuje informacje dotyczące:
1) uzasadnienia wyboru danych kryteriów ratingowych, analizy stanowiącej podstawę
dokonanego wyboru oraz wszystkich istotnych zmian w procesie oceny ryzyka,
2) organizacji przypisywania ratingów, obejmującą sam proces przyznawania ratingów oraz
strukturę kontroli wewnętrznej.
§ 235. Dom maklerski przechowuje informacje dotyczące stosowanych wewnętrznie definicji
niewykonania zobowiązania i straty oraz spójności tych definicji z definicjami określonymi w
niniejszym rozporządzeniu.
§ 236. W przypadku stosowania w procesie przypisywania ratingów modeli statystycznych, o
których mowa w § 232, dom maklerski dokumentuje metodologię wykorzystywanych modeli
poprzez:
1) szczegółowy opis teorii, założeń lub podstaw matematycznych i empirycznych, na
których opiera się przypisywanie oszacowań do klas, dłużników indywidualnych,
ekspozycji lub puli, oraz źródła danych wykorzystanych do szacowania modelu,
2) precyzyjny opis procesu statystycznej oceny modelu, obejmującej testy poza okresem
próby oraz poza próbą i stanowiący podstawę wewnetrznego zatwierdzania modelu,
3) wskazuje okoliczności, w których model nie działa skutecznie.
§ 237. Stosowanie modelu opracowanego przez dostawcę zewnętrznego, który zastrzega
sobie do niego prawo własności, nie zwalnia z obowiązku prowadzenia dokumentacji ani
żadnego innego wymogu dotyczącego systemów ratingowych, przy czym obowiązek
spełnienia wymagań w tym względzie spoczywa na domu maklerskim.
Tytuł 8. Zarz dzanie danymi
Dział 1. Ekspozycje wobec przedsiębiorstw, banków, rz dów i banków centralnych
§ 238. Dom maklerski gromadzi i przechowuje:
1) kompletne historie ocen ratingowych dłużników i uznanych gwarantów,
2) daty przyznania ocen ratingowych,
3) kluczowe dane i metodologia wykorzystana przy przypisaniu ratingu,
4) osoby odpowiedzialne za przyznanie ratingu,
5) dane identyfikujące dłużników i ekspozycje, dla których wystąpiło niewykonanie
zobowiązania,
6) daty i okoliczności wystąpienia niewykonania zobowiązania,
7) dane dotyczące wartości PD i zrealizowanych współczynników niewykonania
zobowiązań związanych z klasami ratingowymi oraz migracji ratingów,
8) dom maklerski niestosujący własnych oszacowań wartości LGD lub współczynników
konwersji gromadzi i przechowuje dane dotyczące porównania zrealizowanych wartości
LGD do wartości określonych w § 169 i 170 oraz porównania zrealizowanych
współczynników konwersji do wartości określonych w § 198 - 199.
§ 239. Dom maklerski stosujący własne oszacowania wartości LGD lub współczynników
konwersji gromadzi i przechowuje:

94
1) kompletne dane historyczne związane z ocenami ratingowymi instrumentów oraz
historię oszacowań strat z tytułu niewykonania zobowiązań (LGD) i współczynników
konwersji związanych z poszczególnymi skalami ocen ratingowych,
2) daty przyznania ratingów i sporządzenia oszacowań parametrów,
3) kluczowe dane i metodologia wykorzystane przy przypisywaniu ratingów instrumentów
oraz szacowaniu LGD i współczynników konwersji
4) dane dotyczące osób odpowiedzialnych za przypisanie ratingów instrumentów oraz
osób odpowiedzialnych za szacowanie LGD i współczynników konwersji,
5) oszacowane i zrealizowane wartości LGD i współczynników konwersji związane z
poszczególnymi ekspozycjami, dla których wystąpiło niewykonanie zobowiązania,
6) dane dotyczące wartości LGD ekspozycji przed i po ocenie skutków gwarancji lub
kredytowego instrumentu pochodnego w przypadku tych domów maklerskich, które
uwzględniają skutki ograniczenia ryzyka kredytowego przez gwarancje lub kredytowe
instrumenty pochodne przy szacowaniu LGD,
7) dane dotyczące składników straty dla każdej ekspozycji, dla której wystąpiło
niewykonanie zobowiązania.
Dział 2. Ekspozycje detaliczne
§ 240. Dom maklerski gromadzi i przechowuje:
1) dane wykorzystywane w procesie przyporządkowywania ekspozycji do poszczególnych
klas i puli,
2) szacunki wartości PD, LGD i współczynników konwersji związane z poszczególnymi
klasami lub pulami ekspozycji,
3) dane identyfikujące dłużników i ekspozycje, dla których wystąpiło niewykonanie
zobowiązania
4) w przypadku ekspozycji, dla których wystąpiło niewykonanie zobowiązania, dane
dotyczące klas lub pul, do których dane ekspozycje były przypisane w roku
poprzedzającym niewykonanie zobowiązania oraz zrealizowane wartości LGD i
współczynników konwersji,
5) dane dotyczące stóp strat dla ekspozycji zaliczonych do klasy odnawialnych ekspozycji
detalicznych (QRRE).
Tytuł 9. Testy warunków skrajnych stosowane w ocenie adekwatności kapitałowej
§ 241. Przy ocenie adekwatności kapitałowej dom maklerski wykorzystuje testy warunków
skrajnych, uwzględniające zdarzenia lub zmiany warunków ekonomicznych, które mogą
nastąpić w przyszłości, wywierając niekorzystny wpływ na ryzyko kredytowe ekspozycji
domu maklerskiego oraz ocenę odporności domu maklerskiego na takie zmiany lub zdarzenia.
§ 242. Dom maklerski przeprowadza przynajmniej raz na kwartał testy warunków skrajnych
w zakresie ryzyka kredytowego w celu oceny wpływu określonych warunków na jej wymogi
kapitałowe w zakresie ryzyka kredytowego, przy spełnieniu warunków określonych w § 243 -
246.
§ 243. Dokonany przez dom maklerski wybór testu może być weryfikowany podczas
czynności nadzorczych.
§ 244. Stosowany test powinien uzasadniony i ostrożny, uwzględniając co najmniej
scenariusz łagodnej recesji.
§ 245. Dom maklerski w ramach symulacji warunków skrajnych ocenia migrację ratingów.

95
§ 246. Testy warunków skrajnych powinny obejmować portfele zawierające zdecydowaną
większość ekspozycji domu maklerskiego.
§ 247. Dom maklerski stosujący zasady określone w § 109, w ramach testów warunków
skrajnych dokonuje oceny wpływu pogorszenia się jakości kredytowej dostawców ochrony
kredytowej, a w szczególności skutki, jakie wiążą się z niespełnieniem przez nich kryteriów
uznawania.
Część 2. Kwantyfikacja ryzyka
Tytuł 1. Zasady ogólne.
Dział 1. Zasady ogólne
§ 248. Przy określaniu parametrów ryzyka związanego z poszczególnymi klasami lub pulami
ratingowymi dom maklerski stosuje wymogi określone w § 249 - 266.
Dział 2. Definicja niewykonania zobowi zania
§ 249. Przyjmuje się, że niewykonanie zobowiązania ma miejsce w odniesieniu do danego
dłużnika, jeżeli wystąpiło co najmniej jedno z dwóch następujących zdarzeń:
1) dom maklerski uznaje, że dłużnik prawdopodobnie nie wywiąże się w pełni ze swoich
zobowiązań kredytowych wobec domu maklerskiego, podmiotu dominującego wobec
domu maklerskiego lub podmiotu zależnego domu maklerskiego bez konieczności
podejmowania przez dom maklerski działań, takich jak realizacja zabezpieczenia, o ile
takiee istnieje,
2) którekolwiek z zobowiązań kredytowych (ekspozycji o charakterze zobowiązania
kredytowego) dłużnika,wobec domu maklerskiego, podmiotu dominującego wobec domu
maklerskiego lub podmiotu zależnego domu maklerskiego jest przeterminowana o ponad
90 dni, z zastrzeżeniem § 254.
§ 250. W przypadku linii kredytowej, ekspozycję uważa się za przeterminowaną z chwilą
przekroczenia wyznaczonego limitu, gdy zostanie wyznaczony nowy limit niższy niż
wykorzystana kwota kredytu lub gdy nastąpi wykorzystanie kwoty kredytu bez zgody domu
maklerskiego, a przedmiotowa kwota ma znaczną wysokość.
§ 251. Wyznaczony limit oznacza limit, o którym powiadomiono dłużnika.
§ 252. W przypadku ekspozycji detalicznych dom maklerski może stosować definicję
niewykonania zobowiązania na poziomie instrumentu.
§ 253. Dla potrzeb § 249 pkt 2, ekspozycję uznaje się za przeterminowaną, jeśli w przypadku
ekspozycji detalicznych, ekspozycja przeterminowana przekracza kwotę 500 złotych, a w
przypadku pozostałych ekspozycji, ekspozycja przeterminowana przekracza kwotę 3000
złotych.
§ 254. Następujące elementy stanowią przesłanki niewykonania zobowiązania na potrzeby §
249:
1) dom maklerski zaprzestał naliczania od ekspozycji kredytowej odsetek do
rachunku zysków i strat.,
2) dokonanie korekty wartości na skutek wyraźnego pogorszenia jakości kredytowej
po powstaniu zobowiązania wobec domu maklerskiego,
3) zbycie przez dom maklerski ekspozycji ze znaczną stratą ekonomiczną związaną
ze zmianą jej jakości kredytowej,
4) zezwolenie przez dom maklerski na wymuszoną restrukturyzację zobowiązania
kredytowego, o ile może to skutkować zmniejszeniem zobowiązań finansowych

96
poprzez umorzenie istotnej części zobowiązania lub odroczenie spłaty kwoty
głównej, odsetek lub (jeżeli dotyczy) prowizji,
5) złożenie przez dom maklerski wniosku o postawienie dłużnika w stan upadłości
lub podobnego wniosku w odniesieniu do zobowiązań kredytowych dłużnika
wobec domu maklerskiego, podmiotu dominującego wobec domu maklerskiego
lub podmiotu zależnego domu maklerskiego,
6) postawienie dłużnika w stan upadłości lub uzyskanie przez niego podobnej
ochrony prawnej, powodującej uniknięcie lub opóźnienie spłaty zobowiązań
kredytowych wobec domu maklerskiego, podmiotu dominującego wobec domu
maklerskiego lub podmiotu zależnego domu maklerskiego,
7) w przypadku ekspozycji kapitałowych, dla których wymóg kapitałowy obliczany
jest zgodnie z metodą opartą na PD/LGD, zezwolenie na wymuszoną
restrukturyzację ekspozycji kapitałowej.
§ 255. Dom maklerski stosujący dane zewnętrzne niespójne z definicją niewykonania
zobowiązania określoną w § 249 , obowiązany jest wykazać, że dokonano odpowiednich
korekt w celu osiągnięcia jak największej spójności ze wspomnianą definicją.
§ 256. Jeżeli dom maklerski uzna, że do danej ekspozycji przestała mieć zastosowanie
definicja niewykonania zobowiązania, wówczas dom maklerski przypisuje dłużnikowi lub
instrumentowi rating jak ekspozycjom, dla których nie wystąpiło niewykonanie
zobowiązania.
W przypadku, gdy ekspozycja ponownie spełnia definicję niewykonania zobowiązania
określoną w § 249, dom maklerski przyjmuje, że zaszło kolejne niewykonanie zobowiązania
Dział 3. Wymogi ogólne dotycz ce oszacowań
§ 257.1. Własne oszacowania domu maklerskiego dotyczące parametrów ryzyka PD, LGD,
współczynnika konwersji i EL wykorzystują wszystkie przydatne do tego dane, informacje i
metody.
2. Oszacowania dokonywane są na podstawie zarówno danych historycznych, jak i
empirycznych , nie zaś wyłącznie w oparciu o ocenę własną
3. Oszacowania oparte są na istotnych czynnikach kształtujących poszczególne parametry
ryzyka, przy czym im mniej danych posiada dom maklerski, tym ostrożniejsze powinny być
oszacowania. .
§ 258. Dom maklerski jest w stanie przedstawić zestawienie poniesionych strat według
częstotliwości niewykonania zobowiązań, LGD, współczynnika konwersji lub, w przypadku
stosowania oszacowań EL, straty w rozbiciu na główne czynniki kształtujące poszczególne
parametry ryzyka.
§ 259. Dom maklerski uwzględnia wszelkie zmiany dotyczące zasad udzielania kredytów lub
prowadzenia postępowania windykacyjnego w okresie obserwacji, określonym w § 274, 280,
291, 295, 302, 3044, przy czym:
1) w oszacowaniach dom maklerski na bieżąco uwzględnia wpływ zmian
technologicznych oraz nowe dane i informacje,
2) dom maklerski dokonuje przeglądu oszacowań wraz z pojawieniem się nowych
informacji, nie rzadziej jednak niż raz do roku.
§ 260.1. Populacja ekspozycji objętych danymi stanowiącymi podstawę oszacowań, standardy
kredytowania stosowane w okresie obserwacji i inne istotne czynniki są porównywalne do
ekspozycji, procedur i standardów domu maklerskiego.

97
2. Dom maklerski jest w stanie wykazać, że warunki ekonomiczne lub rynkowe, na których
opierają się dane stanowiące podstawę oszacowań, odpowiadają warunkom obecnym lub
warunkom w przewidywalnej przyszłości,
3. Liczba ekspozycji w próbie stanowiącej podstawę oszacowań oraz okres próby na potrzeby
kwantyfikacji są dobrane tak, by gwarantować dokładność i pewność oszacowań.
§ 261. W przypadku nabytych wierzytelności w oszacowaniach uwzględnia się wszystkie
istotne informacje dostępne nabywającemu domowi maklerskiemu dotyczące jakości
wierzytelności bazowych, łącznie z danymi dotyczącymi podobnych pakietów wierzytelności
pochodzącymi od sprzedawcy, nabywającego domu maklerskiego lub ze źródła
zewnętrznego, przy czym wszystkie dane uzyskane od sprzedawcy poddawane są przez dom
maklerski nabywający weryfikacji.
§ 262. Dom maklerski uwzględnia w ostrożny sposób w swoich oszacowaniach
przewidywany zakres błędów oszacowań, przy czym jeżeli stosowane metody i dane są
nieskuteczne i przewidywany zakres błędów podlega zwiększeniu, dom maklerski powinien
dokonywać oszacowań z zachowaniem większej ostrożności.
§ 263. Jeżeli szacunki stosowane przez dom maklerski do obliczania kwot ekspozycji
ważonych ryzykiem są różne od tych, które wykorzystuje do celów wewnętrznych, dom
maklerski obowiązany jest dokumetować różnice oraz być w stanie uzasadnić ich istnienie.
§ 264. Jeżeli we wniosku, o którym mowa w art. 105a ustawy, dom maklerski wykaże, że
dane zebrane przed wejściem rozporządzenia w życie zostały odpowiednio skorygowane w
celu osiągnięcia jak największej zbieżności z definicjami niewykonania zobowiązania i straty,
wówczas zgoda Komisji, o której mowa w art. 105a ustawy może zostać wydana przy
uwzględnienie elastyczności w stosowaniu norm wymaganych dla danych.
§ 265. Jeżeli dom maklerski wykorzystuje dane zbiorcze pochodzące z innych domów
maklerskich, obowiązany jest wykazać, że:
1) systemy i kryteria ratingowe innych domów maklerskich są podobne do jego własnych,
2) rozpatrywany zbiór domów maklerskich jest reprezentatywny względem portfela,
którego dotyczą dane zbiorcze,
3) dane zbiorcze są konsekwentnie stosowane przez dom maklerski w oszacowaniach.
§ 266. Wykorzystywanie przez dom maklerski danych zbiorczych pochodzących z innych
domów maklerskich, nie zwalnia domu maklerskiego z odpowiedzialności za integralność
systemów ratingowych, posiadania wystarczającej znajomości stosowanych wewnętrznie
systemów ratingowych oraz ze skutecznego monitorowania i kontroli procesu przyznawania
ocen ratingowych.
Tytuł 2. Wymogi dotycz ce szacowania wartości PD
Dział. 1. Ekspozycje wobec przedsiębiorstw, instytucji, rz dów i banków centralnych
§ 267. Dom maklerski dokonuje oszacowań wartości PD według klas jakości dłużników na
podstawie średnich długoterminowych jednorocznych współczynników niewykonania
zobowiązań.
§ 268. W przypadku nabytych wierzytelności wobec przedsiębiorstw, dom maklerski może
dokonywać oszacowań wartości EL według klas jakości dłużników na podstawie średnich
długoterminowych jednorocznych odnotowanych współczynników niewykonania
zobowiązań.
§ 269. Jeżeli dom maklerski szacuje średnie długoterminowe wartości PD i LGD dla nabytych
wierzytelności wobec przedsiębiorstw, wykorzystując oszacowania wartości EL oraz
odpowiednio oszacowania PD lub LGD, wówczas wymagane jest aby proces szacowania

98