Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2013

Rozdział V
Wydatki budżetu państwa w 2013 r.
1. Wydatki budżetu państwa – informacje ogólne
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240,
z późn. zm.) w art. 110 określa konstrukcję budż etu państwa. Główne składowe to
podatkowe i niepodatkowe dochody budż etu państwa, planowane wydatki budż etu państwa,
planowany deficyt budż etu państwa wraz z informacją dotyczącą źródeł jego pokrycia. Od
2010 r. oddzielnie prezentowane są takż e prognozowane dochody oraz planowane wydatki
budż etu środków europejskich, jak również wynik budż etu środków europejskich.
Ustalony w projekcie ustawy budż etowej limit wydatków na rok 2013 wynosi
334.950.800 tys. zł i jest wyż szy od zaplanowanego w ustawie budż etowej na 2012 r.
o 6.185.112 tys. zł, tj. o 1,9%.
Udział wydatków budż etu państwa w PKB w 2013 r. wyniesie 19,8% wobec 20,4%
w roku 2012, co oznacza spadek o 0,6 punktu procentowego.
Udział wydatków budż etu państwa w PKB w latach 2010 – 2013 wynosi odpowiednio
21,3%, 20,5%, 20,4% oraz 19,8%.
w mld zł
1.800,0
1.688,3
1.612,7
1.600,0
1.524,7
1.415,4
1.400,0
1.200,0
1.000,0
800,0
600,0
400,0
301,2
313,3
328,8
335,0
200,0
0,0
2010
2011
2012
2013
PKB
Wydatki budż etu państwa
Prezentowana kwota wydatków na lata 2010 - 2013 nie obejmuje wydatków zawartych w budżecie środków
europejskich


41
Wydatki budż etu państwa realizowane są przez kierowników urzędów naczelnych
organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa, ministrów
i kierowników urzędów centralnych, wojewodów oraz prezesów samorządowych kolegiów
odwoławczych. Każ dy wydatek budż etu państwa przypisany jest do określonego dysponenta
części budż etowej, ponadto określony jest jego charakter ekonomiczny (tj. czy jest to
dotacja, subwencja, świadczenie na rzecz osób fizycznych, wydatek bież ący jednostek
budż etowych, wydatek majątkowy, wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa, środki własne
Unii Europejskiej, współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej).
W ten sposób wydatki prezentowane są w załączniku nr 2 do projektu ustawy budż etowej.
Niektóre wydatki uszczegółowione są dodatkowo w pozostałych załącznikach do ustawy
budż etowej:
− załącznik nr 6 – zawiera plany finansowe państwowych funduszy celowych,
− załącznik nr 7 – zawiera zestawienie zadań z zakresu administracji rządowej i innych
zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami,
− załącznik nr 8 – zawiera wykaz jednostek, dla których zaplanowano dotacje podmiotowe
i celowe oraz kwoty tych dotacji,
− załącznik nr 9 – zawiera zakres i kwoty dotacji przedmiotowych i podmiotowych,
− załącznik nr 10 – prezentowane są kwoty wynagrodzeń w państwowych jednostkach
budż etowych,
− załącznik nr 11 – zawiera zestawienie programów wieloletnich w układzie zadaniowym,
− załącznik nr 12 – zawiera plany finansowe agencji wykonawczych,
− załącznik nr 13 – zawiera plany finansowe instytucji gospodarki budż etowej,
− załącznik nr 14 – zawiera plany finansowe państwowych osób prawnych.

Przy planowaniu wydatków na 2013 rok zastosowano dyscyplinującą, tymczasową
regułę wydatkową. Zgodnie z art. 112a pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.) kwota wydatków budż etu państwa na
zadania publiczne nie moż e być większa niż kwota środków planowanych na ich realizację
w roku poprzednim powiększona w stopniu odpowiadającym prognozie średniorocznego
wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych na dany rok budż etowy, przyjętego
w założ eniach stanowiących podstawę do prac nad projektem ustawy budż etowej,
powiększonego o punkt procentowy. Zastosowanie reguły dyscyplinującej jest niezbędne
w celu zahamowania wzrostu długu publicznego w Polsce. Jednakż e zgodnie

42
z art. 112a pkt 2 ww. ustawy oraz art. 25 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy
o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726) ww. reguły
dyscyplinującej nie stosuje się do:
− wydatków na obsługę długu publicznego,
− środków własnych Unii Europejskiej oraz obligatoryjnych składek wpłacanych do
organizacji międzynarodowych,
− wydatków na realizację programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa
w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, w tym wydatków budż etu środków europejskich,
− wypłat i obsługi świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz
finansowania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osoby pobierające
świadczenia pielęgnacyjne,
− składek na ubezpieczenie społeczne za osoby przebywające na urlopach
wychowawczych i macierzyńskich oraz za osoby niepełnosprawne,
− świadczeń emerytalno-rentowych funkcjonariuszy i uprawnionych członków ich rodzin
oraz uposaż eń sędziów i prokuratorów w stanie spoczynku,
− dotacji dla Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Funduszu Emerytur Pomostowych
i Funduszu Emerytalno-Rentowego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na
sfinansowanie wypłat świadczeń emerytalno-rentowych gwarantowanych przez państwo
oraz do następujących wydatków budż etu państwa wynikających z obowiązujących
przepisów, które weszły w ż ycie przed dniem wejścia w ż ycie ustawy o zmianie ustawy
o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw:
− subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego,
− wydatków na potrzeby obronne Rzeczypospolitej Polskiej,
− składek na ubezpieczenie zdrowotne finansowanych z budż etu państwa,
− wypłat świadczeń finansowanych ze środków budż etu państwa zleconych do wypłaty
Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych i Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
− wydatków związanych z budową, przebudową, remontem, utrzymywaniem, ochroną
i zarządzaniem infrastrukturą transportu lądowego, finansowanych lub dofinansowanych
przez ministra właściwego do spraw transportu, o których mowa w ustawie z dnia
16 grudnia 2005 r. o finansowaniu infrastruktury transportu lądowego (Dz. U. Nr 267,
poz. 2251, z 2007 r. Nr 23, poz. 136 oraz z 2009 r. Nr 19, poz. 100),


43
− wydatków na programy wieloletnie,
− innych wydatków związanych z realizacją zadań publicznych na realizację których
poziom wydatków został określony w ustawie regulującej dane zadania publiczne.
Wymienione wydatki nazywane wydatkami prawnie zdeterminowanymi, wynikają
z ustawowo określonych obowiązków państwa i Rząd nie ma bezpośredniego wpływu
na proces ich kształtowania.

Wydatki w budż ecie państwa są planowane i wykonywane zgodnie z klasyfikacją
budż etową i w szczegółowości określonej w rozporządzeniach Ministra Finansów w sprawie
klasyfikowania części budż etowych oraz w sprawie klasyfikacji dochodów, wydatków,
przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych tj.: część,
dział, rozdział, paragraf klasyfikacji budż etowej. Klasyfikacja ma jedynie charakter
technicznego narzędzia ułatwiającego ewidencjonowanie w przyjętej systematyce
określonych zdarzeń, ustalonych przepisami prawa materialnego.
Zasadniczy podział poszczególnych wydatków określają działy klasyfikacji budż etowej,
takie jak na przykład: rolnictwo i łowiectwo, transport i łączność, nauka, obrona narodowa,
oświata i wychowanie, szkolnictwo wyż sze, ochrona zdrowia, bezpieczeństwo publiczne
i ochrona przeciwpoż arowa, pomoc społeczna.
Należ y podkreślić, iż wydatki zaplanowane w danym dziale nie odzwierciedlają
wszystkich nakładów ponoszonych na realizację zadań z zakresu określonej dziedziny
działalności państwa. Opis wydatków poniesionych na realizację zadań publicznych wraz
z celami oraz wartościami mierników przedstawia budż et w układzie zadaniowym, w którym
w sposób ogólny i skonsolidowany prezentowane są planowane środki publiczne ujęte
w projekcie ustawy budż etowej. Budż et zadaniowy obejmuje ponadto, poza wydatkami
części budż etowych (budż etu państwa i budż etu środków europejskich), takż e wydatki lub
koszty jednostek sektora finansów publicznych w tym m.in. funduszy celowych, agencji
wykonawczych, instytucji gospodarki budż etowej.
Skonsolidowany plan wydatków dla państwowych jednostek budż etowych, państwowych
funduszy celowych, agencji wykonawczych, instytucji gospodarki budż etowej oraz
państwowych osób prawnych, o których mowa w art. 9 pkt 14 ustawy z dnia 27 sierpnia
2009 r. o finansach publicznych na 2013 r. w układzie zadań państwa zawiera poniż sze
zestawienie.

44
Skonsolidowany
plan wydatków
Nazwa funkcji
w 2013 r.
w mld zł
1
2
Ogółem
590,88
1. Zarządzanie państwem
1,55
2. Bezpieczeństwo wewnętrzne i porządek publiczny
14,92
3. Edukacja, wychowanie i opieka
54,71
4. Zarządzanie finansami państwa
133,85
5. Ochrona praw i interesów Skarbu Państwa
4,37
6. Polityka gospodarcza kraju
6,92
7. Gospodarka przestrzenna, budownictwo i mieszkalnictwo
2,08
8. Kultura fizyczna
0,88
9. Kultura i dziedzictwo narodowe
2,17
10. Nauka polska
7,26
11. Bezpieczeństwo zewnętrzne i nienaruszalność granic
24,17
12. Środowisko
5,48
13. Zabezpieczenie społeczne i wspieranie rodziny
236,10
14. Rynek pracy
15,75
15. Polityka zagraniczna
1,07
16. Sprawy obywatelskie
1,88
17. Kształtowanie rozwoju regionalnego kraju
15,18
18. Sprawiedliwość
9,68
19. Infrastruktura transportowa
14,51
20. Zdrowie
10,65
21. Polityka rolna i rybacka
18,83
22. Planowanie strategiczne oraz obsługa administracyjna i techniczna
8,87
Źródło: Dane liczbowe zgodne są z Aneksem tabelarycznym 2 do Planowania w układzie zadaniowym
na rok 2013.
Skonsolidowany plan nie uwzględnia wydatków Narodowego Funduszu Zdrowia, samodzielnych
publicznych zakładów opieki zdrowotnej, uczelni publicznych, państwowych i samorządowych instytucji
kultury oraz państwowych instytucji filmowych, a takż e wydatków jednostek samorządu terytorialnego.
W układzie zadaniowym rezerwy budż etu państwa oraz budż etu środków europejskich ujmowane są na
etapie planowania budż etowego w ramach funkcji 4. Zarządzanie finansami państwa, w zadaniu 4.3.
Realizacja polityki finansowej państwa. Takie ujęcie wynika z charakteru tych instytucji – nawet
w przypadku rezerw celowych, w stosunku do których moż liwe jest przybliż one określenie pozycji
układu zadaniowego, w ramach których środki te będą ostatecznie wydatkowane, ich faktyczne
wydatkowanie nie jest przesądzone i moż e być dokonane dopiero na podstawie decyzji Ministra
Finansów. Środki ujęte w rezerwie ogólnej oraz rezerwach celowych na etapie wykonania oraz
sprawozdawczości budż etowej będą natomiast ujmowane we właściwych zadaniach, zgodnie z ich
funkcjonalnym przeznaczeniem.

Wydatki budż etu państwa oraz budż etu środków europejskich w układzie działów
klasyfikacji budż etowej prezentuje poniż sze zestawienie.

45