Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw

− wykonywanie innych zadań zleconych przez dyrektora Centralnej Komisji
Egzaminacyjnej lub ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
W art. 9c i art. 9d ustawy o systemie oświaty wprowadza się również inne zmiany
o charakterze dostosowującym.
Zmiana w art. 9c ust. 4 jest uzasadniona głównie potrzebami pracodawców, którzy chcą
zostać egzaminatorami, ale nie zawsze mogą spełnić wymagania 3-letniego stażu pracy
w zawodzie w okresie ostatnich 6 lat przed złożeniem wniosku o wpis do ewidencji.
Projektowany przepis ułatwi pracodawcom dostęp do uzyskania statusu egzaminatora,
a tym samym przyczyni się do usprawnienia organizacji części praktycznej egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. Jest to szczególnie ważne w przypadku
zawodów, w których brakuje egzaminatorów.
W art. 9d ustawy o systemie oświaty przewiduje się wprowadzenie upoważnienia dla
ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do wydania – w drodze
rozporządzenia – regulaminu konkursu na stanowisko dyrektora Centralnej Komisji
Egzaminacyjnej i dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej.
Art. 9e ustawy o systemie oświaty został poszerzony o regulacje dotyczące ochrony
materiałów egzaminacyjnych przed ich nieuprawnionym ujawnieniem i postępowania
w przypadku zaistnienia takiej sytuacji, znajdujące się obecnie w akcie wykonawczym.
6. Zasady w zakresie postępowania rekrutacyjnego do szkół sportowych i szkół
dwujęzycznych, a także w zakresie przechodzenia uczniów do szkół różnych typów
(zmiany w art. 20h, art. 20j, art. 20zh ustawy o systemie oświaty)
− Zmiana art. 20h ust. 1 ma na celu umożliwienie przyjmowania do klas wyższych
szkół podstawowych sportowych i szkół z oddziałami sportowymi lub mistrzostwa
sportowego niż klas pierwszych. Polega na dodaniu wyrażenia „lub do klasy
wyższej niż pierwsza w tych szkołach, w przypadku gdy szkolenie w danym sporcie
rozpoczyna się w tej klasie”. Zmiana podyktowana jest potrzebą dostosowania
postępowania rekrutacyjnego do ww. szkół do przepisów zawartych w akcie
wykonawczym do ustawy o systemie oświaty, tj. rozporządzenia Ministra Edukacji
Narodowej z dnia 15 października 2012 r. w sprawie warunków tworzenia,
organizacji oraz działania oddziałów sportowych, szkół sportowych oraz szkół
mistrzostwa sportowego (Dz. U. poz. 1129), regulującego funkcjonowanie szkół,
57
w których prowadzi się szkolenie sportowe, wskazującego sporty, w których to
szkolenie rozpocząć można począwszy od I klasy szkoły podstawowej, tj. pływanie,
gimnastyka artystyczna, gimnastyka sportowa, akrobatyka sportowa, łyżwiarstwo
figurowe, narciarstwo alpejskie i tenis stołowy. W przypadku pozostałych sportów
szkolenie może rozpocząć się dopiero od IV klasy szkoły podstawowej. Wobec
powyższego obecne brzmienie przepisu art. 20h ust. 1 ustawy o systemie oświaty,
którego treść odnosi się do przyjmowania kandydatów do klasy I, mogłoby znacznie
utrudnić w przyszłości, tj. po okresie przejściowym, przeprowadzanie postępowania
rekrutacyjnego do klasy IV publicznej szkoły podstawowej sportowej, publicznej
szkoły podstawowej mistrzostwa sportowego i szkoły podstawowej z oddziałami
sportowymi.
− W związku ze zmianą art. 20j ust. 1, polegającą na rezygnacji z obowiązku
przygotowania przez CKE sprawdzianu kompetencji językowych dla celów
rekrutacji do szkoły ponadgimnazjalnej dwujęzycznej lub oddziału dwujęzycznego
w szkole ponadgimnazjalnej ogólnodostępnej i nadania kompetencji w tym zakresie
radom pedagogicznym tych szkół, wprowadza się zmianę brzmienia art. 20l
pkt 1, tj. delegacji do wydania rozporządzenia dotyczącego sposobu przeliczania na
punkty kryteriów, o których mowa w projektowanym art. 20j. W związku
z powyższym wprowadza się również zmiany w przepisach przejściowych w art. 11
ustawy z dnia 6 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 7). W obecnie obowiązującym
przepisie art. 11 ust. 1 okres przejściowy dotyczy rekrutacji na lata 2016/2017
i 2017/2018. Zmiana polega na skróceniu okresu przejściowego o jeden rok, tj. do
rekrutacji na rok 2016/2017. W tym czasie rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych
podlegać będą uczniowie z roczników, których zmiany wprowadzone ustawą z dnia
6 grudnia 2013 r. objęły już jako uczniów gimnazjum. Dla tych uczniów zmiany
rozciągnięto w czasie, wprowadzając przepisy przejściowe, tak aby nie zmieniały
one sytuacji uczniów i wybranej przez nich dalszej ścieżki kształcenia. W rekrutacji
na rok szkolny 2017/2018 do szkół ponadgimnazjalnych uczestniczyć będą
kandydaci, których nowe rozwiązania objęły przed dniem rozpoczęcia nauki
w gimnazjum, i swoją ścieżkę dalszego kształcenia planują, kierując się nowymi
przepisami.
58
− W art. 20zh projektowana zmiana dotyczy brzmienia delegacji dla ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania do określenia, w drodze
rozporządzenia:
1) szczegółowych warunków przechodzenia ucznia z publicznej szkoły lub
niepublicznej szkoły o uprawnieniach szkoły publicznej jednego typu do
publicznej szkoły innego typu,
2) przypadków, w których uczeń przechodzący z publicznej szkoły lub
niepublicznej szkoły o uprawnieniach szkoły publicznej jednego typu do
publicznej szkoły innego typu, może być przyjęty do klasy programowo wyższej
niż to wynika z kopii arkusza ocen ucznia lub zaświadczenia o przebiegu
nauczania ucznia,
3) szczegółowych warunków przechodzenia ucznia z publicznej szkoły lub
niepublicznej szkoły o uprawnieniach szkoły publicznej jednego typu do
publicznej szkoły tego samego typu
– uwzględniając potrzebę uzupełnienia różnic programowych przez uczniów, w tym
kontynuowania nauki języka obcego nowożytnego.
Obecna delegacja zawarta w art. 20zh ust. 4 ustawy o systemie oświaty
uniemożliwia określenie szczegółowych warunków przechodzenia ucznia ze szkoły
niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej jednego typu do innego typu
szkoły publicznej. Zmiana spowoduje, że uczeń realizujący obowiązek szkolny lub
obowiązek nauki w szkole niepublicznej o uprawnieniach szkoły publicznej będzie
miał określone regulacje umożliwiające przejście do szkoły publicznej.
W art. 20zh ust. 4 proponuje się również rozszerzyć delegację o kwestie dotyczące
kontynuacji nauki języka obcego i wyrównywania różnić programowych przez
ucznia przechodzącego do szkoły tego samego typu. Ta kwestia nie jest obecnie
uregulowana w przepisach oświatowych.
Zgodnie z treścią projektowanego ww. przepisu minister właściwy do spraw
oświaty i wychowania w rozporządzeniu określi kwestie dotyczące kontynuacji
nauki języka obcego i wyrównywania różnic programowych przez ucznia
przechodzącego do szkoły innego typu. Regulacje w tym zakresie powinny
dotyczyć zarówno uczniów przechodzących do szkół tego samego typu, jak i do
szkół innego typu.
59
Zmiany w ust. 2 art. 20zh polegają na zastąpieniu przyjmowania ucznia do innego
typu publicznej szkoły na podstawie świadectwa ukończenia klasy programowo
niższej, obowiązkiem przedłożenia poświadczonej za zgodność z oryginałem
– przez dyrektora szkoły, do której uczęszczał – kopii arkusza ocen lub
zaświadczenia o przebiegu nauczania ucznia, o których mowa w przepisach
wydanych na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 5 ustawy o systemie oświaty.
Proponuje się również możliwość przejścia ucznia z niepublicznej szkoły
nieposiadającej uprawnień szkoły publicznej do publicznej szkoły tego samego typu
po zdaniu egzaminów klasyfikacyjnych przeprowadzanych zgodnie z przepisami
wydanymi na podstawie art. 44zb.
7. Zwiększenie kwot dotacji celowej na sfinansowanie podręczników, materiałów
edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dla niektórych uczniów z orzeczeniem
o potrzebie kształcenia specjalnego (zmiany w art. 22ae ustawy o systemie oświaty)
Proponowana zmiana umożliwia zwiększenie kwot dotacji celowej na sfinansowanie
podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dla uczniów
z upośledzeniem
umysłowym, niesłyszących, słabosłyszących, z autyzmem,
niewidomych i słabowidzących posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia
specjalnego wydane z uwagi na niepełnosprawność. Uczniowie niepełnosprawni
powinni mieć możliwość korzystania z podręczników, materiałów dydaktycznych oraz
materiałów ćwiczeniowych, które uwzględniają ograniczenia wynikające z dysfunkcji.
Wymaga to przygotowania odrębnych podręczników i materiałów, które ze względu na
ograniczoną grupę odbiorców w danym roczniku (do 3% populacji uczniów) będą
znacząco droższe od takich samych materiałów przygotowywanych dla uczniów
nieposiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Jednocześnie ze
względu na specyfikę zaburzeń, rodzaj szkoły, wybór programów lub klasę, w której
dany uczeń się uczy, nie można określić w sposób jednoznaczny kwoty dofinansowania
dla takiego ucznia, co uniemożliwia wpisanie jej do ustawy o systemie oświaty.
Elastyczne realizowanie takiego zadania powoduje lepsze wykorzystanie środków
budżetowych, zapewniając jednocześnie jednakową jakość udzielanej pomocy dla
wszystkich uczniów ze strony państwa.
Projektowany przepis umożliwi kierowanie środków finansowych do szkół
podstawowych i gimnazjów, tak aby dyrektorzy tych szkół mogli zwiększać kwoty
60
przeznaczone na zakup podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów
ćwiczeniowych, przewidzianych na ucznia w art. 22ae ustawy o systemie oświaty,
o wartości wynikające z pomnożenia kwot wynikających z art. 22ae ust. 5 przez
wskaźniki określone w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra właściwego do
spraw oświaty i wychowania w ramach przedziałów określonych w ustawie
(projektowany art. 22aga). Wskaźniki te będą mieściły się co do zasady w przedziale
od 2 do 3, natomiast w przypadku uczniów słabowidzących korzystających
z podręczników,
materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych
wydrukowanych w druku powiększonym – od 5 do 10, a w przypadku uczniów
niewidomych korzystających z podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów
ćwiczeniowych wydrukowanych w systemie Braille’a – od 10 do 25. Oznacza to, dla
przykładu, że dla ucznia niepełnosprawnego w gimnazjum, korzystającego
z podręczników dostosowanych do jego potrzeb edukacyjnych i możliwości
psychofizycznych, kwota dotacji celowej będzie mieściła się w przedziale od 500 zł do
750 zł, a jeśli będzie uczniem niewidomym – w przedziale od 2500 zł do 6250 zł.
Umożliwi to dokonywanie zakupów przez szkołę podręczników, materiałów
edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dla uczniów posiadających orzeczenie
o potrzebie kształcenia specjalnego wydane z uwagi na niepełnosprawność o wartości
większej niż przewidziana w art. 22ae ust. 5 ustawy o systemie oświaty.
Zmiana została zaprojektowana poprzez dodanie ust. 5a do art. 22ae ustawy o systemie
oświaty i konsekwentne zmiany w art. 22ae ust. 6 i 9 oraz art. 20i. Rozwiązanie wejdzie
w życie z dniem wejścia w życie ustawy.
8. Wybór rady rodziców (zmiany w art. 53 ustawy o systemie oświaty)
Aktualnie obowiązujący przepis art. 53 ust. 3 określa, że wybory do rad rodziców
przeprowadzane są na pierwszym zebraniu , w państwach UE są to ośrodki ENIC-NARIC. W państwach o wieloletnim doświadczeniu z imigrantami
(np. Królestwo Niderlandów, Szwecja, Wielka Brytania) ośrodek taki pełni rolę opiniodawczą w kwestii uznania danego
świadectwa w celu umożliwienia posiadaczowi kontynuowania nauki na konkretnym poziomie kształcenia. Opinie te są
respektowane przez uczelnie oraz inne instytucje w danym państwie. Procedury prowadzące do uznania danego
świadectwa są dostosowane do postanowień Konwencji Lizbońskiej, czyli są, co do zasady, przejrzyste, spójne oraz
sprawiedliwe, a także nie dyskryminują ze względu np. na kraj pochodzenia czy narodowość.
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie
Kuratoria oświaty
16

– Zmiana uregulowań prawnych
w zakresie dotyczącym sprawowania
nadzoru pedagogicznego;
– Zmiana uregulowań w zakresie
uznawania świadectw wydawanych za
granicą.
Organy prowadzące
2 875
SIO – 30.09.2013 r.
– Zobowiązanie do uwzględniania, przy
szkoły i placówki
ocenie stanu realizacji zadań
oświatowych, wyników i wniosków
z nadzoru pedagogicznego;
– Możliwość zwiększenia liczebności
oddziałów w klasach I–III ponad
25 uczniów w klasie.
Szkoły i placówki
ok. 48 440
SIO – 30.09.2013 r.
– Rozszerzenie kompetencji organów –
podlegające nadzorowi
możliwość wpływu na to, jakie działania
pedagogicznemu,
będzie realizowała szkoła/placówka
w których funkcjonuje:
w celu doskonalenia jakości pracy.
– rada pedagogiczna lub/i
– rada rodziców, lub/i
– samorząd uczniowski
Uczniowie/absolwenci
ok. 233 800
SIO – 30.09.2013 r.
– Osoby zainteresowane potwierdzeniem
szkół prowadzących
kwalifikacji zawodowych poprzez
kształcenie zawodowe,
egzamin potwierdzający kwalifikacje
uczestnicy
w zawodzie będą korzystały z przepisów
kwalifikacyjnych kursów
projektowanej ustawy, będą mogły
zawodowych, osoby,
wykorzystać możliwości w zakresie
które zamierzają
potwierdzania kwalifikacji, jakie daje
przystąpić do egzaminów
system oświaty.
eksternistycznych
Uczniowie i absolwenci
Ponad 1 mln
CKE – 21.07.2014 r.
– Osoby zainteresowane zasadami
przystępujący do
uczniów
przeprowadzania egzaminów
sprawdzianu, egzaminu
i absolwentów
zewnętrznych.
gimnazjalnego
przystępujących
i egzaminu maturalnego
w każdym roku do
egzaminów
z przedmiotów
ogólnokształcących

1) ENIC – European Network of Information Centres on recognition – Europejska Sieć Ośrodków Informacji nt. uznawalności wykształcenia
przy Radzie Europy/UNESCO.
2) NARIC – National Academic Recognition Information Centres – Narodowe Ośrodki Informacji nt. uznawania dla celów akademickich w Unii
Europejskiej.
3) Dane liczbowe z SIO nie uwzględniają:
1) szkół i placówek z 0-wą liczbą uczniów/wychowanków;
2) filii szkół i placówek;
3) filii bibliotek pedagogicznych;
4) szkół i placówek tzw. związanych, tj. wchodzących w skład placówek opiekuńczo-wychowawczych, SOWS, MOW i MOS.
102