Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2015

W kwocie tej części subwencji ogólnej uwzględnione zostały dodatkowo środki w wysokości
23.770 tys. zł w związku z przewidywanym zmniejszeniem dochodów własnych jednostek
samorządu terytorialnego z tytułu PIT w 2015 r., w związku z projektowanym
podwyższeniem o 20% kwoty ulgi podatkowej na trzecie i każde kolejne dziecko. Ponieważ
kwota 23.770 tys. zł będzie wliczona do podstawy ustalania części oświatowej subwencji
ogólnej, to jednostki samorządu terytorialnego w 2015 r. i w kolejnych latach otrzymają
zwiększone środki w ramach części oświatowej subwencji ogólnej. Jednostki samorządu
terytorialnego finansują zadania oświatowe z dochodów, w tym z dochodów własnych
i subwencji. Zwiększenie części oświatowej subwencji ogólnej o powyższe środki pozwoli
na sfinansowanie zadań oświatowych w większym zakresie ze środków części oświatowej
subwencji ogólnej, a uwolnione w tej wysokości dochody własne jednostki samorządu
terytorialnego będą mogły przeznaczyć na finansowanie innych zadań publicznych.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin zaplanowana na 2015 r. w wysokości
6.189.444 tys. zł jest wyższa o 1,9% od kwoty tej części subwencji zaplanowanej na 2014 r.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla gmin składa się z kwoty podstawowej i kwoty
uzupełniającej.
Podstawę do ustalenia wysokości kwoty podstawowej na 2015 r. stanowiły dane
ze sprawozdań z wykonania dochodów podatkowych gminy za 2013 r. oraz dane o liczbie
mieszkańców według stanu na dzień 31 grudnia 2013 r., ustalonej przez Główny Urząd
Statystyczny.
Kwotę podstawową otrzymują gminy, w których dochód na 1 mieszkańca jest niższy
od 92% średniego dochodu na 1 mieszkańca kraju.
Wysokość kwoty uzupełniającej uzależniona jest od gęstości zaludnienia w gminie, w relacji
do średniej gęstości zaludnienia w kraju i dochodu gminy na 1 mieszkańca.
Kwotę uzupełniającą otrzymują tylko te gminy, w których gęstość zaludnienia, ustalona przez
Główny Urząd Statystyczny według stanu na dzień 31 grudnia 2013 r., jest niższa
od średniej gęstości zaludnienia w kraju i dochód podatkowy na 1 mieszkańca gminy jest nie
wyższy niż 150% średniego dochodu podatkowego na 1 mieszkańca kraju.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów zaplanowana na 2015 r. w kwocie
1.581.742 tys. zł, jest o 1,8% wyższa od kwoty zaplanowanej na 2014 r.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla powiatów składa się z kwoty podstawowej
i kwoty uzupełniającej.
43

Kwotę podstawową otrzymują powiaty, w których wskaźnik dochodów podatkowych z tytułu
udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) i udziału
we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) na 1 mieszkańca w powiecie
jest mniejszy niż wskaźnik dochodów podatkowych dla wszystkich powiatów.
Wyrównanie stanowi 90% różnicy między średnim dochodem podatkowym na 1 mieszkańca
kraju a dochodem podatkowym na 1 mieszkańca powiatu.
Kwota podstawowa stanowi iloczyn ww. kwoty wyrównania na 1 mieszkańca i liczby
mieszkańców danego powiatu.
Kwota uzupełniająca zależy od wskaźnika bezrobocia w danym powiecie i przeznaczona jest
dla tych powiatów, w których wskaźnik bezrobocia – liczony jako iloraz stopy bezrobocia
w powiecie i stopy bezrobocia w kraju – jest wyższy od 1,10. Im wyższy jest wskaźnik
bezrobocia w powiecie, tym wyższa jest ta kwota.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla województw
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla województw zaplanowana na 2015 r. w kwocie
948.895 tys. zł, jest o 22,1% niższa niż kwota zaplanowana na 2014 r.
Część wyrównawcza subwencji ogólnej dla województw składa się z kwoty podstawowej
i kwoty uzupełniającej.
Kwota podstawowa jest przeznaczona dla tych województw, w których wskaźnik dochodów
podatkowych na 1 mieszkańca (z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego
od osób fizycznych PIT i udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych
CIT) jest mniejszy niż wskaźnik dochodów podatkowych dla wszystkich województw.
Wyrównanie stanowi 72% różnicy między średnim dochodem podatkowym województw
na 1 mieszkańca w kraju a dochodem podatkowym na 1 mieszkańca województwa. Kwota
podstawowa stanowi iloczyn ww. kwoty wyrównania i liczby mieszkańców w danym
województwie.
Kwota uzupełniająca uzależniona jest od liczby mieszkańców w województwie.
Kwotę tę otrzymują województwa, w których wskaźnik dochodów podatkowych na jednego
mieszkańca w województwie jest niższy od 125% wskaźnika dochodów podatkowych dla
wszystkich województw, a więc te, które nie dokonują wpłat, i w których liczba mieszkańców
nie przekracza 3 milionów. Podstawę do jej wyliczenia stanowi przeliczeniowa liczba
mieszkańców województwa ustalana w sposób określony ustawowo.
44

Wysokość kwoty uzupełniającej należnej danemu województwu stanowi iloczyn
przeliczeniowej liczby mieszkańców i 9% średniego dochodu podatkowego województw
w przeliczeniu na 1 mieszkańca w kraju.
Część równoważąca subwencji ogólnej dla gmin
Część równoważąca subwencji ogólnej dla gmin na 2015 r. została zaplanowana
w wysokości 510.899 tys. zł, tj. na poziomie o 0,4% niższym niż zaplanowana na 2014 r.
Część równoważąca subwencji ogólnej jest rozdzielana między gminy według
następujących, określonych ustawowo, kryteriów:
1) 50% – między gminy miejskie, w których wydatki na dodatki mieszkaniowe wykonane
w roku poprzedzającym rok bazowy, w przeliczeniu na jednego mieszkańca gminy, były
wyższe od 80% średnich wydatków na dodatki mieszkaniowe wszystkich gmin miejskich
wykonanych w roku poprzedzającym rok bazowy, w przeliczeniu na jednego mieszkańca
tych gmin;
2) 25% – między gminy wiejskie i gminy miejsko-wiejskie, w których wydatki na dodatki
mieszkaniowe wykonane w roku poprzedzającym rok bazowy, w przeliczeniu na jednego
mieszkańca gminy, były wyższe od 90% średnich wydatków na dodatki mieszkaniowe
wszystkich gmin wiejskich i miejsko-wiejskich wykonanych w roku poprzedzającym rok
bazowy, w przeliczeniu na jednego mieszkańca tych gmin;
3) 25% – między gminy wiejskie i gminy miejsko-wiejskie, w których suma dochodów za rok
poprzedzający rok bazowy z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego
od osób fizycznych oraz dochodów z podatku rolnego i z podatku leśnego, w przeliczeniu
na jednego mieszkańca gminy, jest niższa od 80% średnich dochodów z tych samych
tytułów za rok poprzedzający rok bazowy we wszystkich gminach wiejskich i miejsko-
wiejskich, w przeliczeniu na jednego mieszkańca tych gmin.
Część równoważąca subwencji ogólnej dla powiatów
Część równoważąca subwencji ogólnej dla powiatów na 2015 r. została zaplanowana
w wysokości 1.061.806 tys. zł, tj. o 1,6% niższej niż zaplanowano na 2014 r.
Część równoważąca subwencji ogólnej jest rozdzielana między powiaty według
następujących kryteriów określonych w ustawie:
1) 9% – między powiaty, które w roku poprzedzającym rok bazowy nie dokonywały wpłat
do budżetu państwa i powiaty, które dokonały wpłaty do budżetu państwa w kwocie
niższej niż 1.000.000 zł, w zależności od wysokości wydatków na rodziny zastępcze
poniesionych w roku poprzedzającym rok bazowy;
45

2) 7% – między powiaty, ustalone przez ministra właściwego do spraw pracy, w których nie
działa powiatowy urząd pracy, a zadania tej jednostki realizowane są przez inny powiat;
3) 30% – między powiaty, w których długość dróg powiatowych w przeliczeniu na jednego
mieszkańca powiatu jest wyższa od średniej długości dróg powiatowych w kraju
w przeliczeniu na jednego mieszkańca kraju;
4) 30% – między miasta na prawach powiatu w zależności od długości dróg wojewódzkich
i krajowych, znajdujących się w granicach miast na prawach powiatu;
5) 24% – między powiaty, w których kwota planowanych dochodów powiatu na rok
budżetowy jest niższa od kwoty planowanych dochodów powiatu na rok bazowy.
Część regionalna subwencji ogólnej dla województw
Część regionalna subwencji ogólnej dla województw na 2015 r. została zaplanowana
w wysokości 437.643 tys. zł, tj. o 52,2% niższej niż zaplanowano na 2014 r.
Kwotę części regionalnej subwencji ogólnej otrzymują województwa, których dochody
podatkowe (PIT i CIT), powiększone o część wyrównawczą subwencji ogólnej, w przeliczeniu
na jednego mieszkańca, są niższe od 125% wskaźnika dochodów podatkowych dla
wszystkich województw, ustalonego jako iloraz sumy dochodów podatkowych wszystkich
województw, uzyskanych w roku poprzedzającym rok bazowy oraz liczby mieszkańców
kraju.
Część regionalną subwencji ogólnej, stanowiącą 52% kwoty wpłat województw do budżetu
państwa, jest rozdzielana proporcjonalnie do przeliczeniowej liczby bezrobotnych ustalonej
dla danego województwa z uwzględnieniem liczby bezrobotnych w przedziałach wiekowych.
Kwota stanowiąca 48% części regionalnej subwencji ogólnej otrzymują województwa,
w których dochody podatkowe za rok poprzedzający rok bazowy, powiększone o część
wyrównawczą subwencji ogólnej i kwotę części regionalnej subwencji ogólnej ustaloną
z zastosowaniem przeliczeniowej liczby bezrobotnych (w przeliczeniu na jednego
mieszkańca), były niższe od 125% wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich
województw.
Województwa dokonujące wpłat nie otrzymują części regionalnej subwencji ogólnej.
Część rekompensująca subwencji ogólnej dla gmin
Część rekompensującą subwencji ogólnej dla gmin została zaplanowana na 2015 r.
w wysokości 17.000 tys. zł, tj. w tej samej wysokości co środki zaplanowane na ten cel
na 2014 r.
Kwota części rekompensującej dla gmin wynika z ustawy z dnia 2 października 2003 r.
o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw (Dz.U. Nr 188,
46

poz. 1840, z późn. zm.).Ta część subwencji dla gmin przeznaczona jest na wyrównanie
ubytku dochodów, wynikającego ze zwolnienia z podatku od nieruchomości gruntów, budowli
i budynków, które są zajęte na prowadzenie przez przedsiębiorcę, na podstawie zmienionego
zezwolenia, działalności gospodarczej na terenie specjalnych stref ekonomicznych.
Uzupełnienie subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego
W części 82 budżetu państwa zaplanowano na 2015 r. środki na uzupełnienie subwencji
ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w łącznej wysokości 335.999 tys. zł, tj. w tej
samej wysokości co środki zaplanowane na ten cel na 2014 r.
Środki te stanowić będą rezerwę na dofinansowanie inwestycji na drogach publicznych
powiatowych i wojewódzkich oraz na drogach powiatowych, wojewódzkich i krajowych
w granicach miast na prawach powiatu, utrzymania rzecznych przepraw promowych
o średnim natężeniu ruchu w skali roku powyżej 2000 pojazdów na dobę, wskazanych przez
ministra właściwego do spraw transportu oraz remontu, utrzymania, ochrony i zarządzania
drogami krajowymi i wojewódzkimi w granicach miast na prawach powiatu.

3.1.2. Dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego
Zgodnie z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz ustawami
ustrojowymi
jednostki
samorządu
terytorialnego
mogą
otrzymywać
dotacje
na dofinansowanie zadań własnych, finansowanie zadań z zakresu administracji rządowej
oraz innych zadań zleconych ustawami, a także dotacje na realizację zadań na podstawie
porozumień z organami administracji rządowej.
Na rok 2015 dla jednostek samorządu terytorialnego na finansowanie zadań z zakresu
administracji rządowej, na dofinansowanie ich zadań własnych oraz zadań realizowanych
na podstawie porozumień zaplanowano dotacje w wysokości 17.498.613 tys. zł, z tego
na dofinansowanie zadań bieżących zaplanowano 17.351.990 tys. zł, a zadań majątkowych
146.623 tys. zł.
W powyższej kwocie dotacji dla jednostek samorządu terytorialnego nie są ujęte dotacje na
współfinansowanie oraz finansowanie (wydatki podlegające refundacji) programów
i projektów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy
o finansach publicznych oraz dotacje na zadania z zakresu pomocy technicznej dla
wspierania osi priorytetowej 4 – Zrównoważony rozwój obszarów zależnych od rybactwa.
Dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego przekazywane są przez ministrów,
wojewodów oraz innych dysponentów części budżetowych.

47