Rządowy projekt ustawy budżetowej na rok 2015

W 2015 r. zarządzanie długiem Skarbu Państwa oraz oddziaływanie na dług sektora
finansów publicznych będzie ukierunkowane na realizację celu Strategii, jakim jest
minimalizacja kosztów obsługi długu przy przyjętych ograniczeniach związanych z ryzykiem.
Wartość państwowego długu publicznego na koniec 2013 r. wyniosła 882,3 mld zł, a jego
relacja do PKB wyniosła 53,9%. Natomiast kwota ustalona w wyniku przeliczenia wartości
państwowego długu publicznego na walutę polską z zastosowaniem dla zobowiązań
wyrażonych w walutach obcych średniej arytmetycznej średnich kursów każdej z walut
obcych ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski i obowiązujących w dni robocze 2013 roku
pomniejszona o kwotę wolnych środków służących finansowaniu potrzeb pożyczkowych
budżetu państwa w 2014 r. wyniosła 864,8 mld zł, a w relacji do PKB 52,9%.
Zakłada się, że państwowy dług publiczny w ujęciu nominalnym spadnie o 74,8 mld zł
w 2014 r., natomiast w 2015 r., przy założeniu pełnej realizacji limitu deficytu budżetu
państwa, wzrośnie o 42,5 mld zł. Przy tym założeniu, relacja długu do PKB, po spadku
do 47,7% w 2014 r., w 2015 r. wzrośnie do 48,0%. Z kolei relacja do PKB kwoty ustalonej
w wyniku przeliczenia państwowego długu publicznego z zastosowaniem średnich kursów
walut obcych i pomniejszenia o kwotę wolnych środków służących finansowaniu potrzeb
pożyczkowych budżetu państwa w kolejnym roku budżetowym wyniesie na koniec 2014 r.
i 2015 r. odpowiednio 46,5% oraz 47,4%.
Oczekiwana niższa niż wynikająca z ustawowego limitu realizacja deficytu budżetu
państwa na 2015 r. powoduje, że relacja państwowego długu publicznego do PKB powinna
utrzymywać się na poziomie zbliżonym do 2014 r. W kolejnych latach przewidywany jest
spadek tej relacji do 44,5% w 2018 r.
Głównym czynnikiem wpływającym na spadek w 2014 r. długu w ujęciu nominalnym jest
przeprowadzenie zmian w systemie emerytalnym, w tym umorzenie obligacji skarbowych
o wartości nominalnej 130,2 mld zł. Wzrost długu w 2015 r. będzie rezultatem finansowania
potrzeb pożyczkowych netto budżetu państwa poprzez zaciąganie zobowiązań na rynku
krajowym i rynkach zagranicznych. Zakłada się, że zmiany kursu złotego będą zarówno
w 2014, jak i w 2015 roku czynnikiem pomniejszającym dług publiczny wyrażony w złotych.
Podobnie jak w latach poprzednich, w 2015 r. znaczącą większość (powyżej 90%)
państwowego długu publicznego będzie stanowić dług Skarbu Państwa. Przewiduje się,
że podobnie jak to miało miejsce w 2013 r., w latach 2014 i 2015 przyrost długu sektora
samorządowego pozostanie ograniczony.

1
82
Rozdział XIV
Kierunki prywatyzacji majątku Skarbu Państwa w 2015 r.
1. Podstawa prawna
Obowiązek opracowywania przez Ministra Skarbu Państwa Kierunków prywatyzacji
majątku Skarbu Państwa stanowiących fragment uzasadnienia ustawy budżetowej wynika z:
− art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień
przysługujących Skarbowi Państwa (Dz. U. z 2012 r. poz. 1224),
− art. 142 pkt 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r.
poz. 885, z późn. zm.).
2. Uwarunkowania procesów prywatyzacji
Proces transformacji gospodarczej realizowany jest w Polsce od niemal 25 lat. Z tego
też względu, z roku na rok, zasób będący własnością Skarbu Państwa, możliwy do objęcia
procesami przekształceń własnościowych, jest coraz mniejszy. Branże, w których działają
spółki będące w nadzorze Ministra Skarbu Państwa, nie są już tak atrakcyjne dla
potencjalnych inwestorów jak jeszcze kilka lat temu. Kondycja ekonomiczno-finansowa
podmiotów w wielu przypadkach wymaga przeprowadzenia procesów naprawczych
pozwalających na poprawę sytuacji spółki oraz podniesienie jej wartości, tak aby ewentualny
proces prywatyzacji zakończony został z korzyścią zarówno dla budżetu państwa, jak i dla
samej spółki. Poza koniecznością przeprowadzenia restrukturyzacji, przeszkody formalno-
prawne takie jak np. nieuregulowany stan prawny nieruchomości czy roszczenia
reprywatyzacyjne powodują, iż w wielu przypadkach istnieje konieczność przesunięcia
projektów w czasie lub odstąpienia od ich realizacji.
Jednocześnie należy podkreślić, że efektywność realizacji procesów prywatyzacji w dużej
mierze uzależniona jest od czynników zewnętrznych, takich jak sytuacja na rynku krajowym
i na rynkach zagranicznych, w tym na światowych i europejskich rynkach finansowych.
Prognozy makroekonomiczne (według Ministerstwa Finansów oraz Unii Europejskiej)
zarówno dla Polski, jak i dla krajów UE, wskazują na ożywienie tempa wzrostu
gospodarczego w 2015 r. Zgodnie z prognozami przyjętymi do projektu ustawy budżetowej
na 2015 r., zakłada się, że wzrost gospodarczy w krajach UE w przyszłym roku będzie
szybszy niż w roku bieżącym, co przełoży się na przyspieszenie tempa wzrostu aktywności
gospodarczej w Polsce. Podobnie jak w 2014 r., również i w przyszłym roku głównym
czynnikiem wzrostu PKB w Polsce pozostanie popyt krajowy, w tym spożycie i inwestycje
sektora prywatnego. Szacuje się, iż w 2014 r. inwestycje prywatne zwiększą się realnie
o 8,3% i zbliżony ich wzrost uda się utrzymać również w przyszłym roku. Czynnikiem
183
wspierającym wzrost popytu inwestycyjnego sektora prywatnego będzie utrzymywanie się
kosztu kapitału na relatywnie niskim poziomie, w związku z niskimi stopami procentowymi.
Prognozowany realny wzrost spożycia prywatnego to odpowiednio 2,5% w 2014 r. i 3,0%
w 2015 r.
Na efektywne prowadzenie procesów prywatyzacyjnych oddziałuje również sytuacja
na rynkach kapitałowych, gdzie następuje najszybsza, a zarazem najbardziej widoczna
reakcja na zmiany koniunktury. Prywatyzacja stwarza inwestorom więcej możliwości
lokowania kapitału. Zwiększenie liczby spółek w publicznym obrocie eliminuje bariery
informacyjne dla inwestorów zarówno krajowych, jak i zagranicznych, przyczyniając się tym
samym do zwiększenia napływu inwestycji zagranicznych.
W ostatnich kilku latach najwyższe przychody z prywatyzacji spółek z udziałem Skarbu
Państwa uzyskiwane były ze sprzedaży akcji poprzez Giełdę Papierów Wartościowych
w Warszawie S.A. (GPW). Dla przykładu rok 2013 na GPW był okresem ożywienia;
w tym czasie miały miejsce 23 debiuty, w tym 2 spółek z udziałem Skarbu Państwa: Polski
Holding Nieruchomości S.A. i Energa S.A.
W 2015 roku, podobnie jak w latach poprzednich, Minister Skarbu Państwa będzie realizował
transakcje sprzedaży. Jednak ze względu na coraz mniejszy zasób spółek w nadzorze,
bariery prywatyzacyjne występujące w nadzorowanych spółkach oraz kompleksową zmianę
sposobu myślenia o nadzorze właścicielskim, polegającą na ukierunkowaniu na budowanie
wartości aktywów Skarbu Państwa, m.in. poprzez tworzenie efektów synergii, prywatyzacja
będzie traktowana jako jedno z równorzędnych narzędzi obok innych rodzajów przekształceń
własnościowych. Tym niemniej, dobór trybów i terminów realizacji poszczególnych projektów
dokonywany będzie tak, aby uzyskane efekty były jak najkorzystniejsze zarówno dla samych
spółek, jak i dla budżetu państwa.
W celu zapewnienia efektywnego zarządzania majątkiem Skarbu Państwa zakłada się
kontynuację w 2015 r. działań mających na celu wzmocnienie i profesjonalizację nadzoru
właścicielskiego. Pozwoli to na budowanie wartości spółek przy uwzględnieniu interesów
akcjonariuszy/wspólników, jak również – w przypadku spółek o kluczowym znaczeniu –
zapewnienie realizacji określonego interesu państwa.
3. Planowane działania przekształceniowe
W 2015 r. planowane są szeroko rozumiane przekształcenia własnościowe. Obejmą one
nie tylko prywatyzację, ale również procesy komunalizacji, wniesienia akcji/udziałów Skarbu
Państwa na podwyższenie kapitału zakładowego innych podmiotów i konsolidacje. Ma
to na celu poprawę efektywności działania podmiotów, a w konsekwencji wzrost ich wartości.
Ponadto, kontynuując działania z lat poprzednich, prowadzone będą prace zmierzające
184
do „wyjścia” ze struktur właścicielskich spółek, w których Skarb Państwa posiada
mniejszościowy udział. Podkreślić należy, iż w każdym przypadku przeprowadzone zostaną
szczegółowe analizy odnośnie terminu i formy przekształcenia, tak aby osiągnąć najbardziej
korzystny efekt dla Skarbu Państwa, samej spółki i jej pracowników.
Według stanu na 01.08.2014 r. Minister Skarbu Państwa wykonywał prawa z akcji/udziałów
w 599 spółkach, w tym w 241 prowadzących działalność (z wyłączeniem 114 spółek tylko
z akcjami/udziałami pracowniczymi).
Podkreślić jednakże należy, iż w tej grupie spółek znajdują się podmioty o znaczeniu
strategicznym. W spółkach tych Skarb Państwa pozostanie właścicielem kontrolnych
pakietów akcji lub zachowa władztwo korporacyjne. Powyższe założenie jest zgodne
z zapisami strategii „Sprawne Państwo 2020”, w której zakłada się m.in. wyodrębnienie
podmiotów o kluczowym znaczeniu dla interesów gospodarczych Skarbu Państwa oraz
wprowadzenie szczególnych regulacji pozwalających na stosowanie w pełni rynkowych
mechanizmów efektywnego zarządzania tymi podmiotami.
Wśród podmiotów o strategicznym znaczeniu dla gospodarki państwa znajdują się te, które
mogą odgrywać rolę liderów gospodarczych w procesie reindustrializacji polskiej gospodarki.
Proces reindustrializacji – dostrzeżony przez Parlament Europejski1 – jest kierunkiem, który
może doprowadzić do powstania nowych rynków, m.in. dla nowych i innowacyjnych
produktów i usług, do pojawienia się nowych modeli biznesowych, kreatywnych
przedsiębiorców i przedsiębiorstw, a także do stworzenia nowych miejsc pracy.
Spółki planowane do objęcia przekształceniami własnościowymi w 2015 r. prowadzą
działalność między innymi w takich sektorach jak: transport, przemysł metalowy
i maszynowy, spożywczy, lekki, drzewny i papierniczy, przedsiębiorstwa handlowe.
Z ok. 80 podmiotów planowanych do przekształceń w 2015 r., ponad 70% stanowią spółki
z mniejszościowym udziałem Skarbu Państwa, z kolei wśród nich ponad 75% to spółki,
w których udział Skarbu Państwa jest na poziomie poniżej 10% - tzw. „resztówki”.
Natomiast spośród jednoosobowych spółek Skarbu Państwa do objęcia przekształceniami
własnościowymi planowane są m.in.: Sklejka Orzechowo S.A., Fabryka Przewodów
Energetycznych S.A., Fabryka Elementów Złącznych S.A. czy Przedsiębiorstwo Budowy
Tras Komunikacyjnych "TRAKT" w Szczecinie Sp. z o.o.
Należy jednak podkreślić, iż niektóre z planowanych projektów mogą ulec przesunięciu
w czasie, z przyczyn niezależnych od woli sprzedającego. Natomiast działania
prywatyzacyjne w przypadku udziałów „resztówkowych” w znacznym stopniu uzależnione są

1 Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2014 r. w sprawie reindustrializacji Europy z myślą
o promowaniu konkurencyjności i trwałego rozwoju.
185
od decyzji większościowych akcjonariuszy lub wspólników, co istotnie ogranicza możliwość
ich zbycia.
Jako jeden z przykładów konsolidacji wymienić można utworzenie Polskiej Grupy
Zbrojeniowej S.A. (PGZ S.A.). W 2014 r. na podwyższenie kapitału zakładowego spółki
PGZ S.A. Skarb Państwa dokonał wniesienia wkładu niepieniężnego (aportu) o łącznej
wartości 2 326 212,9 tys. zł w postaci większościowych pakietów akcji 13 spółek. Planowane
są dalsze wniesienia akcji/udziałów spółek do PGZ S.A. zarówno z sektora obronnego,
jak i akcji spółek z innych sektorów.
Realizacja procesów przekształceń własnościowych przynosi korzyści dla samych spółek,
jak i dla całej gospodarki. Do najważniejszych korzyści zaliczyć można:
− stworzenie efektywnego i elastycznego sektora prywatnego,
− zmniejszenie roli państwa w gospodarce,
− zwiększenie wpływów budżetowych (ze sprzedaży podmiotów i z płaconych następnie
przez nie podatków),
− wzrost efektywności podmiotów,
− podniesienie jakości dóbr i usług oraz zwiększenie wrażliwości gospodarki na decyzje
konsumentów,
− przyciąganie nowych inwestycji, wspieranie nowych przedsięwzięć,
− zwiększenie konkurencyjności poszczególnych podmiotów, a w konsekwencji całej
gospodarki.
Na kształt polityki prywatyzacyjnej wpływ będzie miała również kontynuacja realizacji
Programu „Inwestycje Polskie”, którego głównym założeniem jest utworzenie narzędzia
wykorzystującego potencjał aktywów Skarbu Państwa, a tym samym mogącego
współrealizować duże projekty infrastrukturalne. Zmianie ulega dotychczasowe podejście
do sposobu wykorzystania środków pochodzących z prywatyzacji. Przychody ze sprzedaży
akcji niektórych spółek z udziałem Skarbu Państwa, które według dotychczasowych planów
przewidziane były do prywatyzacji, mogą zostać przeznaczone do realizacji Programu.
Zgodnie z jego założeniami, w oparciu o bezterminową zgodę Rady Ministrów z dnia
27.12.2012 r., zbyte mogą zostać części pakietów spółek: PGE Polska Grupa Energetyczna
S.A., PKO BP S.A., PZU SA po wniesieniu ich do Banku Gospodarstwa Krajowego (BGK)
i/lub spółki Polskie Inwestycje Rozwojowe S.A. (PIR S.A.) w zależności od zapotrzebowania
na środki finansowe. Podkreślić jednak należy, że ostateczna wielkość pakietów akcji spółek,
która zostanie wniesiona do PIR S.A. lub BGK uzależniona będzie od potrzeb finansowych
Spółki lub Banku związanych z zaangażowaniem w realizację projektów inwestycyjnych
w ramach Programu "Inwestycje Polskie". Z tego też względu zbycie pakietów akcji ww.
186