Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw

współwłasności (wspólnego posiadania) osób fizycznych oraz osób prawnych,
jednostek organizacyjnych (w tym spółek) nieposiadających osobowości prawnej.
– nadanie nowego brzmienia art. 3 ust. 5 upol umożliwi objęcie podatkiem całej
powierzchni stanowiącej współwłasność istniejącą w związku z odrębną własnością
lokali. W obecnym stanie prawnym literalne stosowanie art. 3 ust. 5 powoduje, że
w przypadku wyodrębnienia w budynku własności lokali, ciążący na właścicielach
lokali obowiązek podatkowy od gruntu oraz od części budynku stanowiących
współwłasność nie obejmuje całej powierzchni gruntu oraz powierzchni użytkowej
budynku stanowiącej współwłasność (części wspólnej). Zmiana przepisu polega na
doprecyzowaniu, iż w przypadku wyodrębnienia własności lokali, obowiązek
podatkowy w zakresie podatku od gruntu oraz od części budynku, stanowiących
nieruchomość wspólną w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r.
o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903, z późn. zm.), ciąży na
właścicielach lokali w zakresie odpowiadającym ich udziałowi w nieruchomości
wspólnej, ustalonemu na podstawie art. 3 ust. 3 ustawy o własności lokali.
– nadanie nowego brzmienia art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b upol ma na celu objęcie określoną w
nim stawką wszystkich gruntów pod wodami stojącymi. Zgodnie z projektowanym
brzmieniem stawce określonej w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b podlegać będą grunty pod
wodami powierzchniowymi stojącymi lub pod wodami powierzchniowymi płynącymi
w jeziorach i zbiornikach sztucznych. W obecnym stanie prawnym organy podatkowe
mają wątpliwości, jaką stawką należy objąć inne wody powierzchniowe stojące – czy
stawką właściwą dla jezior czy dla gruntów pozostałych.
– dodaje się w art. 6 upol odpowiednio: ust. 8a i ust. 11a. W dodanych przepisach
proponuje się wprowadzenie nowych zasad płatności podatku od nieruchomości, tj.:
a) niewszczynanie postępowania oraz umorzenie postępowania wszczętego, jeżeli
wysokość zobowiązania podatkowego nie przekraczałaby, określonych na dzień
1 stycznia roku podatkowego, kosztów doręczenia w najniższej wysokości w obrocie
krajowym ekonomicznej przesyłki poleconej za potwierdzeniem odbioru, przez
operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo
pocztowe (Dz. U. poz. 1529). W takim przypadku decyzję umarzającą będzie się
pozostawiać w aktach sprawy, a organ będzie nią związany od chwili wydania.
Konsekwencją wprowadzenia tego przepisu będzie rezygnacja z doręczania decyzji
25
i poboru podatku w przypadkach, gdy kwota zobowiązania jest niższa od kosztów
przesyłki poleconej – koszty te wynoszą obecnie 6,10 zł. Koszty doręczenia ww.
przysyłki będą ustalane na dzień 1 stycznia roku podatkowego, tak by ich ewentualne
zmiany w trakcie roku podatkowego nie powodowały zróżnicowania sytuacji
podatników.
b) jednorazową płatność podatku, w przypadkach gdy kwota podatku nie przekracza
100 zł – w terminie płatności pierwszej raty. Powyżej tej kwoty płatność podatku
pozostaje na dotychczasowych zasadach.
– nadanie nowego brzmienia art. 7 ust. 1 pkt 5 upol. Zmiana wynika z istniejących
obecnie wątpliwości organów podatkowych co do możliwości stosowania zwolnienia
w sytuacji, gdy nieruchomości stowarzyszenia są jednocześnie wykorzystywane na
prowadzenie działalności objętej zwolnieniem z podatku od nieruchomości oraz do
działalności gospodarczej, która ze zwolnienia nie korzysta. Ze zwolnienia będą mogły
korzystać grunty i budynki lub ich części, które są zajęte wyłącznie na prowadzenie
działalności statutowej wśród dzieci i młodzieży w zakresie określonym w tym
przepisie. Jednocześnie przeredagowano treść omawianego przepisu, gdyż zwolnienie
to powinno obejmować budynki lub ich części oraz grunty zajęte na wskazane
w ustawie cele. Nie jest niezbędne wskazywanie w nim budowli, które podlegają
opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy są związane z działalnością gospodarczą,
a zastosowanie omawianego zwolnienia jest w tym zakresie wyłączone.
– nadanie nowego brzmienia art. 7 ust. 1 pkt 8 upol, mające na celu doprecyzowanie
zakresu zwolnienia, tak by ograniczyć spory interpretacyjne. Zmiana ww. przepisu ma
na celu zawężenie przypadków zwolnienia z podatku od nieruchomości przedmiotów
opodatkowania znajdujących się w parkach narodowych.
– nadanie nowego brzmienia art. 7 ust. 1 pkt 8a upol. Nowelizacja ma na celu
wyłączenie stosowania zwolnienia w sytuacji, gdy Skarb Państwa będący właścicielem
gruntów zajętych pod sztuczne zbiorniki wodne, przekazuje te grunty innym
podmiotom niż wymienione w art. 217 Prawa wodnego (urzędy morskie, regionalne
zarządy gospodarki wodnej, parki narodowe), w posiadanie zależne. W takiej sytuacji,
mimo że obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości przechodzi, zgodnie
z regułą wyrażoną w art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, na
posiadaczy, którzy mogą prowadzić na tych gruntach dowolny rodzaj działalności, to
26
nie pobiera się od nich podatku od nieruchomości od tych gruntów, gdyż zwolnienie ma
charakter przedmiotowy. Uzasadnione jest więc wyłączenie z zakresu stosowania tego
zwolnienia gruntów zajętych pod sztuczne zbiorniki wodne przekazanych w posiadanie
innym podmiotom niż wymienione w art. 217 Prawa wodnego. Ograniczenie nie będzie
dotyczyć gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa pod powierzchniowymi
wodami płynącymi jezior, gdyż zgodnie z przepisami ustawy – Prawo wodne nie
podlegają one obrotowi cywilnoprawnemu.
– nadanie nowego brzmienia art. 7 ust. 6a upol związane jest z wejściem w życie
z dniem 1 stycznia 2014 r. przepisów rozporządzenia Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia
18 grudnia 2013 r. w sprawie zastosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu
Unii Europejskiej do pomocy de minimis
– nadanie nowego brzmienia art. 9 ust. 9 oraz uchylenie ust. 10 upol. Celem zmiany jest
zniesienie upoważnienia dla Ministra Finansów w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw informatyzacji do określania, w drodze rozporządzenia, formatu
elektronicznego deklaracji na podatek od środków transportowych oraz układu
informacji i powiązań między nimi, gdyż uniemożliwia to upowszechnienie wzoru
deklaracji w centralnym repozytorium wzorów prowadzonym w ramach elektronicznej
Platformy Usług Administracji Publicznej. Po nowelizacji elektroniczny wzór deklaracji
będzie upowszechniany w centralnym repozytorium wzorów zgodnie z art. 19b ustawy
z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania
publiczne (Dz. U. z 2013 r. poz. 235). Utrzymana zostanie natomiast delegacja do
określenia, w drodze rozporządzenia, sposobu przesyłania deklaracji za pomocą
środków komunikacji elektronicznej oraz rodzaju podpisów elektronicznych, którym
powinny być opatrzone te deklaracje. Zawarte w art. 9 ust. 10, kryteria, które powinien
uwzględnić Minister Finansów w rozporządzeniu wydawanym na podstawie
zmienionego art. 9 ust. 9, tj. potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa, wiarygodności
i niezaprzeczalności danych zawartych w deklaracjach oraz potrzeba ich ochrony przed
nieuprawnionym dostępem zostaną przeniesione do treści tego przepisu. Niezbędne jest
zatem uchylenie art. 9 ust. 10. Projektowane rozwiązanie powinno ułatwić zarówno
organom podatkowym, jak i podatnikom korzystanie z tańszych środków komunikacji
elektronicznej w miejsce tradycyjnych deklaracji papierowych.
27
– nadanie nowego brzmienia art. 10 ust. 1 pkt 7. Zmiana ta wynika z potrzeby
dostosowania podziału klas autobusów do obowiązujących przepisów w zakresie
homologacji typu, gdzie stosuje się podział autobusów na autobusy z liczbą miejsc
mniejszą niż 22 poza kierowcą oraz autobusy z liczbą miejsc równą lub większą niż 22.
Obowiązujący podział na autobusy do 30 miejsc i autobusy o liczbie miejsc równej lub
wyższej niż 30 ma charakter sztuczny.
– nadano nowe brzmienie odpowiednio: art. 15 ust. 1 oraz art. 17 ust. 1 i 1a, które
wprowadza możliwość fakultatywnego poboru przez gminy opłat lokalnych: targowej,
miejscowej i uzdrowiskowej. W niektórych gminach opłaty te mają marginalne
znaczenie, mimo to gminy są zobowiązane do ich poboru, co często generuje koszty
(pobór ww. opłat najczęściej odbywa się w drodze inkasa). Rozwiązanie przyjęte od
2007 r. polegające na zastąpieniu podatku od posiadania psów fakultatywną opłatą
zadowoliło zarówno gminy, które chciały ją pobierać, jak i gminy, które zrezygnowały
z jej poboru. Zasadne zatem wydaje się rozszerzenie zasady fakultatywności
wprowadzenia opłat na pozostałe opłaty lokalne. Należy podkreślić, że wpływy z tych
opłat nie są brane pod uwagę przy wyliczaniu kwot subwencji ogólnej dla gmin.
Ponadto proponuje się doprecyzowanie przepisów dotyczących poboru opłaty
uzdrowiskowej i miejscowej, tak, aby opłaty te były pobierane za każdą rozpoczętą
dobę pobytu, przy utrzymaniu zasady, że pobiera się je od osób fizycznych
przebywających w danej miejscowości dłużej niż dobę.
– doprecyzowanie treści Załączników nr 2 i nr 3 zawierających stawki minimalne
podatku od środków transportowych przez dodanie w rubryce „Trzy osie” zwrotu
„i więcej”, co usunie wątpliwości interpretacyjne.
Ustawa o systemie oświaty
Projekt w art. 12 przewiduje zmianę brzmienia art. 5 ust. 9 w ustawie z dnia 7 września
1997 r. o systemie oświaty. Ma ona charakter doprecyzowujący. Z uwagi bowiem na
wprowadzenie w ustawie ustrojowej zasad i trybu powoływania samorządowych
centrów usług wspólnych (jednostek obsługujących), zbędne jest pozostawienie
w stosunku do jednostek samorządu terytorialnego w ustawie o systemie oświaty
upoważnienia do tworzenia zespołów obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół
i placówek prowadzonych przez te jednostki. Nie oznacza to jednocześnie, że
funkcjonujące obecnie instytucje zwane „ZEAS” ulegną likwidacji. Przepisy
28
przejściowe niniejszej ustawy regulują powyższą kwestię, wskazując wprost, że
jednostki te funkcjonują nadal, jednakże obowiązane są dostosować w ciągu roku od
dnia wejścia w życie ustawy do jej wymogów swoje działania i wewnętrzne procedury.
Ustawa o rachunkowości
Proponowana w art. 14 projektu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości
zmiana brzmienia art. 11 ust. 2 ma na celu dostosowanie przepisów tej ustawy do
projektowanych przepisów wprowadzania centrów usług wspólnych. W art. 11 ust. 2
pkt 2 nowelizowana ustawa dopuści powierzenie prowadzenia ksiąg rachunkowych
w odniesieniu do jednostek sektora finansów publicznych, innym jednostkom tego
sektora na zasadach określonych w przepisach odrębnych. Tymi przepisami odrębnymi
są regulacji nowelizowanych ustaw ustrojowych samorządu terytorialnego.
Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
Art. 15 projektu zawiera zmiany w ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach. Zgodnie z art. 9x ust. 1 pkt 4 i 5 przedsiębiorca
odbierający odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, który między innymi
przekazuje nierzetelne sprawozdanie, o którym mowa w art. 9n lub który przekazuje to
sprawozdanie po terminie, o którym mowa w art. 9n podlega karze pieniężnej. Za
popełnienie podobnego deliktu nie ponosi żadnej odpowiedzialności – zgodnie
z obecnie obowiązującymi przepisami ustawy – podmiot prowadzący działalność
w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych,
który zgodnie z art. 9o jest obowiązany do przekazania właściwemu organowi
analogicznego sprawozdania, jak podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli
nieruchomości. Tym samym wójt, burmistrz lub prezydent miasta nie posiadają
żadnego instrumentu, za pośrednictwem którego byłby w stanie wymusić na podmiocie
wykonanie ciążącego nań obowiązku, wynikającego z art. 9o przedmiotowej ustawy. To
z kolei uniemożliwi wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta sporządzenie
rzetelnego rocznego sprawozdania, o którym mowa w art. 9q. Zmiana powyższa ma
charakter doprecyzowujący. W projekcie dokonano doprecyzowania przepisów ustawy
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach o uwzględnienie przypadku
doprecyzowania okresu naliczania kar pieniężnych z tytułu opóźnienia złożenia
sprawozdania przez podmioty prowadzące działalność w zakresie opróżniania
zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych. W przepisach
29