Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw

–
ponadto, w związku z faktem, iż w ewidencji gruntów i budynków występują
oznaczenia, które nie uwzględniają klasyfikacji gleboznawczej, wprowadzono przepis
art. 4 ust. 9, zgodnie z którym, jeżeli nie można ustalić przelicznika na zasadach
określonych w ustawie, przyjmuje się, że 1 ha fizyczny odpowiada 1 ha
przeliczeniowemu. Pozwoli to uniknąć sytuacji, w których na skutek błędnych oznaczeń
w ewidencji gruntów i budynków nie da się przeliczyć użytków rolnych, czego efektem
jest ich nieopodatkowanie.
–
dodanie w art. 6a upr odpowiednio: ust. 6a i ust. 10a modyfikujących zasady
płatności podatku, w celu obniżenia kosztów administracyjnych jego poboru. W celu
usprawnienia poboru podatku oraz obniżenia kosztów administracyjnych związanych
z poborem podatku i kosztów płatności tego podatku ponoszonych przez podatników
w art. 6a ust. 6a i ust. 10a na wniosek jednostek samorządu terytorialnego proponuje się
wprowadzenie nowych zasad płatności podatku rolnego, tj.:
–
niewszczynanie postepowania oraz umorzenie postępowania wszczętego, jeżeli
wysokość zobowiązania podatkowego nie przekraczałaby, określonych na dzień
1 stycznia roku podatkowego, kosztów doręczenia w najniższej wysokości w obrocie
krajowym ekonomicznej przesyłki poleconej za potwierdzeniem odbioru, przez
operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo
pocztowe (Dz. U. poz. 1529). W takim przypadku decyzję umarzającą będzie się
pozostawiać w aktach sprawy, a organ będzie nią związany od chwili wydania.
Konsekwencją wprowadzenia tego przepisu będzie rezygnacja z doręczania decyzji
i poboru podatku w przypadkach, gdy kwota zobowiązania jest niższa od kosztów
przesyłki poleconej – koszty te wynoszą obecnie 6,10 zł. Koszty doręczenia ww.
przysyłki będą ustalane na dzień 1 stycznia roku podatkowego, tak by ich ewentualne
zmiany w trakcie roku podatkowego nie powodowały zróżnicowania sytuacji
podatników,
–
jednorazową płatność podatku w przypadkach, gdy kwota podatku nie przekracza
100 zł – w terminie płatności pierwszej raty; zasada ta dotyczyć ma zarówno osób
fizycznych, jak i pozostałych podatników. Powyżej tej kwoty płatność podatku
pozostanie na dotychczasowych zasadach. Zasady takie zostaną wprowadzone również
w podatku od nieruchomości oraz w podatku leśnym z uwzględnieniem różnic
dotyczących terminów płatności.
20
–
dodanie w art. 6c ust. 3. Proponuje się dodanie nowego przepisu, zgodnie z którym
nowe ww. zasady płatności będą miały zastosowanie również do zobowiązania
podatkowego pobieranego w formie łącznego zobowiązania pieniężnego.
–
nadanie nowego brzmienia art. 12 ust. 2 pkt 1 upr w celu ograniczenia zwolnienia
podmiotowego dla uczelni do gruntów nieprzekazanych innym podmiotom. Zmiana
art. 12 ust. 2 pkt 1 ma na celu doprecyzowanie zakresu zwolnienia uczelni z podatku
rolnego poprzez wyłączenie z zakresu zwolnienia gruntów przekazanych przez uczelnię
w posiadanie innym podmiotom niż uczelnie, z uwagi na brak przesłanek do
korzystania z preferencji przez uczelnię z tytułu gruntów wydzierżawionych innym
podmiotom na cele rolnicze. Obecnie, w przypadku przekazania gruntów rolnych
stanowiących własność uczelni w posiadanie zależne innym podmiotom, obowiązek
podatkowy nie przechodzi na posiadaczy, a więc uczelnia może nadal korzystać ze
zwolnienia podmiotowego przewidzianego w ww. przepisie, mimo że sama nie
użytkuje tych gruntów i są one wykorzystywane przez inne podmioty na inną
działalność niż działalność statutowa uczelni. Ze zwolnienia korzystają zatem grunty
niesłużące działalności uczelni, co jest sprzeczne z celem zwolnienia.
–
nadanie nowego brzmienia art. 12 ust. 12 i dodanie nowego art. 13f – ww. kwestia
nie była wprawdzie objęta założeniami do projektu ustawy, które zostały przyjęte przez
Radę Ministrów w czerwcu 2013 r., jednakże ze względu na wejście w życie z dniem
1 stycznia 2014 r. nowych rozporządzeń Komisji UE w zakresie stosowania art. 107
i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis i pomocy
de minimis w sektorze rolnym należy uregulować te kwestie w trybie pilnym, aby
umożliwić polskim podatnikom stosowanie przepisów dotyczących ulg i zwolnień
zgodnie z wymogami unijnymi, a samorządowym organom podatkowym dostarczyć
podstawę prawną do stosowania pomocy publicznej dla podatników. Uwzględniając
powyższe oraz mając na względzie umożliwienie udzielania producentom rolnym
pomocy, w związku z nabyciem użytków rolnych, w formie zwolnienia z podatku
rolnego, proponuje się udzielanie tej pomocy w formule de minimis w rolnictwie
i jednoznaczne odesłanie do stosownych przepisów. Ponadto w wyniku stosowania
zwolnień i ulg zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 4–6 oraz art. 13c i 13e ustawy o podatku
rolnym producent rolny prowadzący produkcję rolną również otrzymuje pomoc
publiczną. Przepisy rozporządzenia Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia
2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
21
Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym weszły w życie z dniem
1 stycznia 2014 r. Jednocześnie, w celu kompleksowego uregulowania zagadnień
związanych ze stosowaniem zwolnień i ulg w podatku rolnym zgodnie z przepisami
dotyczącymi pomocy publicznej, proponuje się uzupełnić przepis art. 13f ustawy
o podatku rolnym tak, aby objął również ulgę inwestycyjną określoną w art. 13 tej
ustawy. Zmiana art. 12 ust. 12 pkt 5a upr polega na powołaniu aktualnego
rozporządzenia Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie
stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy
de minimis.
–
uchylenie art. 13a upr przewidującego ulgę w podatku rolnym dla żołnierzy
odbywających zasadniczą służbę wojskową i ich rodzin. Konsekwencją uchylenia art.
13a będzie likwidacja ulgi żołnierskiej, jako nieznajdującej racji bytu w obecnym
systemie (brak obowiązkowej służby wojskowej). Wskutek tego niezbędna będzie
również zmiana art. 13d ust. 4 określającego kolejność stosowania zwolnień i ulg
przysługujących z różnych tytułów w przypadku zbiegu prawa do nich, polegająca na
wykreśleniu uchylanego art. 13a.
–
nadanie nowego brzmienia art. 13c ust. 1 i 3 upr, które wynika z konieczności
doprecyzowania przepisów dotyczących przyznawania ulg w podatku rolnym w razie
wystąpienia klęski żywiołowej przez odniesienie się do pojęcia stanu klęski żywiołowej
określonego w ustawie z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (Dz. U.
z 2014 r. poz. 333). Doprecyzowano również, że to organ podatkowy może przyznać
ulgi określone w tym przepisie.
–
nadanie nowego brzmienia art. 13d ust. 4 upr, w związku z uchyleniem art. 13a upr.
Prawo Geodezyjne i Kartograficzne
W art. 7 projektu zaproponowano zmiany w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo
geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287, z późn. zm.).
Obejmują one zmianę brzmienia art. 23 poprzez wyraźne wskazanie, że właściwe
organy, sądy i właściwi notariusze zostaną obowiązane przesyłać staroście odpisy
prawomocnych decyzji i orzeczeń oraz odpisów aktów notarialnych albo aktów
poświadczenia dziedziczenia, z których wynikają zmiany danych objętych ewidencją
gruntów i budynków, w terminie 30 dni od dnia uprawomocnienia się decyzji,
orzeczenia lub sporządzenia aktu notarialnego albo aktu poświadczenia dziedziczenia.
22
Proponowana zamiana wynika z faktu, iż obecnie notariusze oraz inne podmioty nie
mają obowiązku m.in. przesyłania aktów poświadczenia dziedziczenia organom
prowadzącym ewidencję gruntów i budynków. Prowadzi to do braku aktualnych danych
dotyczących własności nieruchomości. Propozycja jest elementem zmian
doprecyzowujących istniejące przepisy.
Podatki i opłaty lokalne
Art. 10 projektu zawiera propozycje dokonania w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r.
o podatkach i opłatach lokalnych – „upol” (Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613, z późn.
zm.) następujących zmian:
– dodanie do art. 1a ust. 1 pkt 2a zawierającego definicję garażu, w związku
z proponowaną zmianą dotyczącą wyjątku od stosowania zasady odpowiedzialności
solidarnej w przypadku współwłasności w częściach ułamkowych garaży, stanowiących
odrębny przedmiot własności.
– nadanie nowego brzmienia art. 1a ust. 1 pkt 3 upol. W przepisie projektuje się
doprecyzowanie pojęcia „względy techniczne” przez ograniczenie stosowania tego
pojęcia wyłącznie w odniesieniu do budynków i budowli lub ich części, w przypadkach
gdy została wydana decyzja ostateczna organu nadzoru budowlanego nakazująca
rozbiórkę obiektu budowlanego na podstawie art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r.
– Prawo budowlane lub decyzja ostateczna organu nadzoru górniczego, na podstawie
której trwale wyłączono budynek, budowlę lub ich części z użytkowania. Należy
wskazać, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne
i górnicze (art. 106) do projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów
budowlanych zakładów górniczych stosuje się przepisy prawa budowlanego oraz
odpowiednio przepisy niniejszego rozdziału i rozdziału 5 ustawy – Prawo geologiczne
i górnicze. Ponadto wymienione decyzje będą mogły dotyczyć także części budynku lub
budowli. Warto dodać, że doprecyzowanie danego pojęcia zawsze powoduje
obostrzenie jego granic, czego efektem jest zawężenie stosowania danego przepisu
w stosunku do dotychczasowej praktyki.
– nadanie nowego brzmienia art. 1a ust. 3 pkt 7 przez uwzględnienie w jego treści
również gruntów pod wodami powierzchniowymi stojącymi, co związane jest ze
zmianą treści art. 2 ust. 3 pkt 2 oraz art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b, które posługują się tym
pojęciem.
23
– zmiana brzmienia art. 2 ust. 3 pkt 2 – ma na celu utrzymanie dotychczasowego
zakresu wyłączenia dla niektórych rodzajów wód płynących i jest konsekwencją zmiany
art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b. Zmiana redakcji przepisu była również niezbędna ze względu na
fakt, że z dniem 1 stycznia 2014 r. zmianie uległy przepisy rozporządzenia w sprawie
ewidencji gruntów i budynków, które w zakresie określania i klasyfikacji wód odnoszą
się obecnie do przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne.
– zmiana redakcyjna art. 3 ust. 4 upol, gdzie wskazano ogólne zasady opodatkowania
przedmiotów opodatkowania we współwłasności, polegająca na usunięciu zastrzeżenia
do ust. 5.
– dodanie w art. 3 upol ust. 4a, gdzie określono zasady opodatkowania współwłasności
garażu. W takim przypadku obowiązek podatkowy będzie ciążył na współwłaścicielach
w zakresie odpowiadającym ich udziałowi w prawie własności. Obecnie, jeżeli
nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub znajduje się
w posiadaniu dwóch lub więcej podmiotów, to stanowi odrębny przedmiot
opodatkowania,
a
obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich
współwłaścicielach lub współposiadaczach. Oznacza to, że każdy ze współwłaścicieli
jest zobowiązany do zapłaty podatku od całej nieruchomości (a nie według swojego
udziału), a zapłacenie podatku przez któregokolwiek ze współwłaścicieli zwalnia z tego
obowiązku pozostałych. W praktyce stosowanie zasad odpowiedzialności solidarnej
w każdym przypadku powoduje wiele konfliktów między podatnikami a organami
podatkowymi, gdyż podatnicy nie akceptują zasady odpowiedzialności solidarnej.
Sytuacją, która budzi najwięcej kontrowersji jest stosowanie zasad odpowiedzialności
solidarnej w przypadku wyodrębnionych prawnie garaży wielostanowiskowych
w budownictwie wielomieszkaniowym, gdy istnieje współwłasność wielu podmiotów
niepowiązanych ze sobą żadnymi relacjami pokrewieństwa lub relacjami prawnymi.
Tematyka ta była przedmiotem wielu orzeczeń sądowych, wystąpień organów
podatkowych, interpelacji poselskich oraz pism podatników. Zasadna jest zatem zmiana
przepisu polegająca na wyłączeniu zasady odpowiedzialności solidarnej
i opodatkowaniu współwłaścicieli według ich udziałów w przypadku współwłasności
w częściach ułamkowych garaży, stanowiących odrębny przedmiot własności.
Konsekwencją ww. zmiany będzie konieczność wyłączenia stosowania w takim
przypadku art. 6 ust. 11 określającego zasady płatności podatku w przypadku
24