Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw

Zgodnie z uwagą WIOS w Poznaniu zmieniono termin na przekazywanie wyników
pomiarów substancji stwarzających zagrożenie organowi ochrony środowiska
w terminie miesiąca od dnia ich wykonania zamiast uzyskania.
Przychylono się do uwagi RDOŚ z Lublina odnośnie do wprowadzenia regulacji do
podjęcia przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska działań na podstawie
raportu końcowego w którym stwierdzono zanieczyszczenie terenu zakładu
substancjami powodującymi ryzyko.
Uwzględniono uwagi Marszałków Województw Łódzkiego i Wielkopolskiego
w zakresie istotnej zmiany – zamiast zobowiązania do złożenia wniosku o zmianę
wprowadzono zapis o informowaniu o konieczności złożenia wniosku, a także usunięto
obowiązek informowania o braku konieczności zmiany, w celu zmniejszenia obciążeń
administracyjnych.
Uwzględniono uwagi TG Polskie Elektrownie, Marszałków Województw
Małopolskiego, Mazowieckiego, Dolnośląskiego, Podkarpackiego, Łódzkiego,
Wielkopolskiego, Zachodniopomorskiego i Podlaskiego, POLDANOR S.A., Polskiej
Izby Przemysłu Chemicznego, Hutniczej Izby Przemysłowo-Handlowej, Pracodawców
RP, m.st. Warszawy, PGNiG Termika S.A., Polskiego Towarzystwa Elektrociepłowni
Zawodowych związanych z przepisami dot. analizy okresowej i ujednolicania tekstu
pozwoleń zintegrowanych i dokonano zmian polegających na:
– oddzielaniu możliwości ujednolicania pozwoleń zintegrowanych od procedury
analizy okresowej – nowe brzmienie art. 217 Poś (w dowolnym momencie na
wniosek prowadzącego albo z urzędu za zgodą prowadzącego),
– rozdzieleniu analiz rozpoczętych w wyniku opublikowania nowej konkluzji
BAT (nowe brzmienie art. 215 Poś) od pozostałych analiz (nowe brzmienie
art. 216 Poś),
– zrezygnowaniu ze zmiany pozwolenia z urzędu, pozostawieniu wezwanie do
złożenia wniosku i określeniu zakresu tej zmiany przez organy wydające
pozwolenia,
– doprecyzowaniu odwołania do przepisu sankcyjnego, który już funkcjonuje
w aktualnym stanie prawnym (art. 195 Poś) – zacznie on obowiązywać 4 lata od
opublikowania konkluzji lub 6 miesięcy od daty wezwania w przypadku analiz
dokonanych na podstawie nowego art. 216 Poś.
Uwzględniono uwagi PKPP Lewiatan, PGNiG Termika S.A., PTEZ dopuszczając
127

w art. 217d, aby dla instalacji wymagających uzyskania pozwolenia zintegrowanego
usunięcie zanieczyszczenia zostało odłożone do czasu zakończenia eksploatacji
instalacji, jeżeli prowadzący instalację wykaże, że nie stwarza to znaczącego zagrożenia
dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, w tym w szczególności, że nie istnieje ryzyko
rozprzestrzeniania się zanieczyszczenia.
Uwzględniono uwagi GIOŚ, WIOŚ w Warszawie i WIOŚ w Rzeszowie dotyczące
odraczania, zmniejszania i umarzania administracyjnych kar pieniężnych, wynikających
z raportu NIK „Informacja o wynikach kontroli wymierzania przez Inspekcję Ochrony
Środowiska administracyjnych kar pieniężnych oraz ich egzekwowania”.
Ze względu na zmianę ustawy – Prawo ochrony środowiska w zakresie poboru
próbek dostosowano odpowiednie artykuły ustawy o Inspekcji ochrony środowiska,
zgodnie ze zgłaszanymi uwagami oraz wprowadzono szereg zmian redakcyjnych.
Uporządkowano i uzupełniono przepisy przejściowe, m.in. w zakresie:
• pozostawienia czasu na dostosowanie się laboratoriów posiadających
akredytację w zakresie wykonywania w glebie i w ziemi pomiarów
zawartości substancji wymienionych w dotychczasowym rozporządzeniu
Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów
jakości ziemi, do wymogów nowego rozporządzenia w sprawie
dokonywania oceny wystąpienia zanieczyszczenia powierzchni ziemi
(uwaga Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego).
Należy zwrócić uwagę, że niektóre przywołane wyżej artykuły uległy zmianom
merytorycznym lub przekształceniom redakcyjno-legislacyjnym na późniejszych
etapach prac legislacyjnych nad projektem ustawy.

4. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa
i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Przepisy dyrektywy IED muszą zostać transponowane do prawa krajowego. Nie jest
możliwe zastosowanie rozwiązań pozalegislacyjnych. Niewdrożenie dyrektywy
w terminie grozi pozwaniem Polski przez KE do Trybunału Sprawiedliwości UE
i nałożeniem odpowiedniej kary.
Wejście w życie projektowanej ustawy nie będzie miało wpływu na sektor finansów
publicznych, za wyjątkiem przepisów związanych z wprowadzeniem programu
monitorowania wymagań dotyczących ograniczenia zawartości lotnych związków
128

organicznych w niektórych farbach i lakierach oraz mieszaninach do odnawiania
pojazdów. Ustawa nie powinna mieć także wpływu na budżety jednostek samorządu
terytorialnego.
Obecnie na terenie kraju eksploatowanych jest ok. 3400 instalacji, dla których
wymagane jest pozwolenie zintegrowane. W 2011 r. wydano ok. 130 nowych pozwoleń
oraz zmieniano ok. 500 pozwoleń istniejących. Aktualnie toczy się ok. 80 postępowań
dotyczących wydania nowych pozwoleń. Niezależnie od postępowań administracyjnych
związanych z bieżącym funkcjonowaniem systemu pozwoleń zintegrowanych (zmiany
w instalacjach, nowe instalacje), ze względu na konieczność implementacji zapisów
dyrektywy IED, wszystkie wydane pozwolenia zintegrowane będą musiały zostać
dostosowane do jej wymagań formalnych w ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy a około 200 nowych instalacji będzie musiało uzyskać pozwolenie zintegrowane
do 1 lipca 2015 r.
Projekt przedmiotowej ustawy w ślad za dyrektywą IED zwiększa zakres
obowiązków organów administracji odpowiedzialnych za wydawanie pozwoleń
zintegrowanych. Wiąże się to przede wszystkim z koniecznością dokonywania
częstszych niż dotychczas analiz wydanych decyzji, jak również udostępniania
udzielonych pozwoleń zintegrowanych za pośrednictwem Internetu. Ponadto
transpozycja wymagań dyrektywy spowoduje konieczność szerszego uwzględniania
zagadnień ochrony powierzchni ziemi i wód podziemnych w wydawanych
pozwoleniach zintegrowanych (opis wymagań zapewniających ochronę powierzchni
ziemi i wód podziemnych, wskazanie sposobu i częstotliwości prowadzenia pomiarów
lub systematycznej oceny ryzyka zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód podziemnych).
Zakłada się, że wprowadzenie ww. obowiązków dotyczących analiz wydanych
decyzji, udostępniania pozwoleń zintegrowanych w Internecie oraz uwzględniania
zagadnień ochrony powierzchni ziemi i wód podziemnych w wydawanych
pozwoleniach zintegrowanych nie będzie miało wpływu na wzrost wydatków z budżetu
państwa, gdyż powinno zostać wykonane z wykorzystaniem istniejących zasobów
kadrowych i sprzętowych. Zwłaszcza, że projekt ustawy poprzez wprowadzenie
przepisów dotyczących:
• wydawania pozwoleń zintegrowanych na czas nieoznaczony (dotychczas
pozwolenie mogło być udzielone maksymalnie na 10 lat); możliwość udzielenia
pozwolenia zintegrowanego na czas oznaczony będzie zależna od woli podmiotu,
129

• objęcia jednym pozwoleniem instalacji powiązanych technologicznie
i prowadzonych przez różne podmioty,
• łatwiejszego przenoszenia praw i obowiązków w przypadku zmiany prowadzącego
instalację
– spowoduje ograniczenie liczby wydawanych pozwoleń zintegrowanych, decyzji
przenoszących prawa i obowiązki, czy też decyzji wygaszających udzielone
pozwolenia.
Jak wspomniano wyżej, nowe obowiązki związane z częstszą analizą pozwoleń
zintegrowanych zostaną zniwelowane poprzez wprowadzenie nieoznaczonego terminu
obowiązywania pozwolenia. Obecnie pozwolenie jest analizowane po 5 latach od daty
jego wydania, natomiast po 10 latach takie pozwolenie wygasa i zachodzi konieczność
wydania całkowicie nowej decyzji w tym przedmiocie, co jest najbardziej czasochłonną
i skomplikowaną czynnością administracyjną w całym systemie pozwoleń.
Po wejściu w życie ustawy pozwolenie będzie jedynie aktualizowane co 5 lat i raz na
jakiś czas (zależny od decyzji urzędu lub prowadzącego) ujednolicane (co będzie się
wiązało jedynie ze zmianami redakcyjnymi w treści pozwolenia). Nie dojdzie więc do
zwiększenia obowiązków administracyjnych. Obowiązek aktualizacji pozwoleń po
pojawieniu się nowych informacji o Najlepszych Dostępnych Technikach istnieje także
w obecnym stanie prawnym, zostanie on jednak bardziej sformalizowany w związku
z pojawieniem się nowego rodzaju dokumentu, tj. konkluzji BAT.
Ponadto nowe obowiązki związane ze sporządzeniem raportów początkowych mają
charakter jednorazowy – są one sporządzane przez prowadzącego (i dołączane do
wniosku) przy uruchomieniu nowej instalacji. Natomiast w przypadku istniejących
instalacji raport ten sporządza się przy pierwszej aktualizacji pozwolenia
przeprowadzanej po dniu wejścia w życie projektu ustawy – co pozwoli rozłożyć ten
proces w czasie. Ponadto sam obowiązek przedłożenia tego raportu nie będzie się
wiązał z podjęciem nowych czynności administracyjnych przez organy wydające
pozwolenia.
W obszarze ochrony powierzchni ziemi projektowana ustawa zasadniczo nie
spowoduje istotnych skutków finansowych dla budżetu państwa, ze względu na fakt, iż
nowe regulacje zastępują dotychczasowe:
• decyzja ustalająca plan remediacji zastępuje decyzję w sprawie uzgodnienia
warunków rekultywacji,
130

• decyzja planu nakładająca obowiązek przeprowadzenia remediacji jest
odpowiednikiem decyzji nakładającej obowiązek przywrócenia środowiska do
stanu właściwego,
• sporządzany przez starostę wykaz historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi
jest analogiczny do wyników prowadzonych na podstawie obecnych przepisów
okresowych badań jakości gleby i ziemi.
Nowym obowiązkiem jest przygotowywanie przez rdoś harmonogramu zadań
w zakresie historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi oraz harmonogramu
w zakresie bezpośrednich zagrożeń szkodą w środowisku i szkód w środowisku, ale
wykonywanie ich ma na celu zmniejszenie faktycznego obciążenia rdoś gromadzeniem
danych, wykonywaniem
badań, prowadzeniem remediacji historycznych
zanieczyszczeń powierzchni ziemi i naprawy szkód w środowisku w powierzchni ziemi
poprzez ustalenie odpowiedniej priorytetyzacji zadań i odłożenie w czasie usuwania
szkód, które stanowią najmniejsze zagrożenie, co spowoduje racjonalizację wydawania
środków publicznych. W ocenie autorów projektu zadanie to powinno być wykonywane
w ramach obowiązków służbowych obecnie zatrudnionych pracowników rdoś, zamiast
prowadzenia spraw ad hoc.
Scalanie przez GDOŚ funkcjonujących w rdoś rejestrów terenów, na których
występuje historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi do jednolitej formy
elektronicznej (wraz z zapewnieniem możliwości uzupełniania rejestru on-line) będzie
sfinansowane w ramach wydatków planowanych, bez ubiegania się o dodatkowe środki
na ten cel.
Egzekucja administracyjna decyzji dotyczących zwrotu kosztów przeprowadzenia
remediacji będzie odbywała się na podstawie ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r.
o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zatem organem egzekucyjnym
zobowiązanym do wszczęcia i prowadzenia egzekucji będzie naczelnik urzędu
skarbowego (art. 19 §1 tej ustawy).
Należy zwrócić uwagę, iż proponowany w projekcie art. 101k Poś nie jest
przepisem nowym i stanowi znowelizowaną wersję art. 102 ust. 7 ustawy – Prawo
ochrony środowiska, utrzymanego w mocy na podstawie art. 35 ustawy z dnia
13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U.
Nr 75, poz. 493, z późn. zm.). Nowe brzmienie przepisu zostało skonstruowane
analogicznie do art. 23 ww. ustawy, umożliwiając odstąpienie od żądania zwrotu tych
131