Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

niezabezpieczonych ekspozycji wobec emitującego je banku lub instytucji kredytowej, przy
czym pomiędzy wagami ryzyka występują następujące zależności:
1) jeżeli ekspozycjom wobec banku lub instytucji kredytowej przypisuje się wagę ryzyka
20%, obligacji zabezpieczonej przypisuje się wagę ryzyka 10%,
2) jeżeli ekspozycjom wobec banku lub instytucji kredytowej przypisuje się wagę ryzyka
50%, obligacji zabezpieczonej przypisuje się wagę ryzyka 20%,
3) jeżeli ekspozycjom wobec banku lub instytucji kredytowej przypisuje się wagę ryzyka
100%, obligacji zabezpieczonej przypisuje się wagę ryzyka 50%,
4) jeżeli ekspozycjom wobec banku lub instytucji kredytowej przypisuje się wagę ryzyka
150%, obligacji zabezpieczonej przypisuje się wagę ryzyka 100%.

Pozycje sekurytyzacyjne

§ 70. Wagi ryzyka ekspozycji ważonych ryzykiem dla pozycji sekurytyzacyjnych określa się
zgodnie z załącznikiem nr 8 do rozporządzenia.

Ekspozycje krótkoterminowe wobec instytucji i przedsiębiorstw

§ 71. Krótkoterminowym ekspozycjom domu maklerskiego wobec instytucji lub
przedsiębiorstw, które posiadają zewnętrzną ocenę jakości kredytowej, przypisuje się wagę
ryzyka zgodnie z poniższą tabelą.

Stopień
1
2
3
4
5
6
jakości
kredytowej
Waga
20%
50%
100%
150%
150%
150%
ryzyka

Ekspozycje z tytułu jednostek uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania

§ 72. Z zastrzeżeniem § 73 – 79, ekspozycjom domu maklerskiego z tytułu jednostek
uczestnictwa w instytucji zbiorowego inwestowania przypisuje się wagę ryzyka 100%.

§ 73. Ekspozycjom z tytułu jednostek uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania,
które posiadają zewnętrzną ocenę jakości kredytowej przypisuje się wagę ryzyka zgodnie z
poniższą tabelą w zależności od nadanej tej ekspozycji zewnętrznej oceny jakości kredytowej.

Stopień
1
2
3
4
5
6
jakości
kredytowej
Waga
20%
50%
100%
100%
150%
150%
ryzyka

§ 74. W przypadku gdy, ekspozycja będąca tytułem uczestnictwa w instytucji zbiorowego
inwestowania wiąże się ze szczególnie wysokim ryzykiem, dom maklerski przypisuje takiej
ekspozycji wagę ryzyka 150%.

§ 75.1. Dom maklerski może ustalić wagę ryzyka dla ekspozycji będącej tytułem uczestnictwa w
instytucji zbiorowego inwestowania zgodnie z § 77–79, pod warunkiem, że wystąpi do Komisji z
wnioskiem, o którym mowa w art. 105d ustawy,

64
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1 zawiera:
1) informacje potwierdzające, że instytucja zbiorowego inwestowania jest zarządzana
przez spółkę podlegającą właściwemu nadzorowi w Rzeczypospolitej Polskiej lub
państwie członkowskim lub spełnione są następujące kryteria:
a) instytucja zbiorowego inwestowania jest zarządzana przez spółkę
podlegającą nadzorowi w państwie członkowskim sprawowanemu w
sposób równoważny do zasad nadzoru nad instytucją zbiorowego
inwestowania z siedzibą w państwie członkowskim,
b) zapewniona jest należyta współpraca między Komisją a władzami
nadzorczymi właściwymi dla instytucji zbiorowego inwestowania,
c) dom maklerski uzyskał zgodę Komisji.
2) prospekt emisyjny instytucji zbiorowego inwestowania lub inny, równoważny
dokument zawierający następujące informacje:
a) rodzaje lokat instytucji zbiorowego inwestowania,
b) limity inwestycyjne dotyczące lokat instytucji zbiorowego inwestowania
oraz metody ich obliczania ,
3) informacja o miejscu i częstotliwości publikowania rocznych sprawozdań z
działalności instytucji zbiorowego inwestowania, w celu umożliwienia dokonania nie
rzadziej niż raz do roku oceny aktywów i pasywów, przychodów i operacji w danym
okresie sprawozdawczym.

§ 76. Jeżeli instytucja zbiorowego inwestowania z państwa trzeciego, została uznana w
państwie członkowskim za spełniającą kryteria określone w § 75 pkt 1, dom maklerski może
określić wagę ryzyka dla jednostek instytucji zbiorowego inwestowania zgodnie z przepisami
§ 77 – 79 bez dokonywania własnej oceny i bez uzyskania zgody Komisji, jeśli zawiadomi o
tym Komisję.

§ 77. W przypadku gdy, dom maklerski dysponuje informacją w zakresie pozycji bazowych
dla jednostek uczestnictwa w instytucji zbiorowego inwestowania, może przypisać ekspozycji
będącej jednostką uczestnictwa w instytucji zbiorowego inwestowania średnią wagę ryzyka
obliczoną poprzez zastosowanie zasad określonych dla przypisywania wag ryzyka ekspozycji
w metodzie standardowej.

§ 78. W przypadku gdy, dom maklerski nie posiada informacji w zakresie pozycji bazowych
dla jednostek uczestnictwa w instytucji zbiorowego inwestowania, może przypisać jednostką
uczestnictwa średnią wagę ryzyka obliczoną poprzez zastosowanie zasad określonych dla
przypisywania wag ryzyka ekspozycji w metodzie standardowej przyjmując, że instytucja
zbiorowego inwestowania inwestuje w maksymalnie dozwolonym zakresie w te klasy
ekspozycji, które wiążą się z najwyższą wagą ryzyka, następnie zaś inwestuje w klasy
ekspozycji uszeregowane pod względem wag ryzyka w porządku malejącym, aż do
osiągnięcia limitu inwestycyjnego.

§ 79. Dom maklerski może zlecić podmiotowi zewnętrznemu dokonanie obliczeń wagi
ryzyka dla jednostki uczestnictwa w instytucji zbiorowego inwestowania zgodnie z zasadami
określonymi w § 77 - 78, jeżeli istnieje przekonanie, iż podmiot ten należycie wywiąże się z
powierzonego zadania i jeżeli zostanie zweryfikowana poprawność takich obliczeń i
sprawozdań.

Inne ekspozycje


65
§ 80. Rzeczowym aktywom trwałym domu maklerskiego przypisuje się wagę ryzyka 100 %.
§ 81. Rozliczeniom międzyokresowym czynnym oraz odsetkom domu maklerskiego, w
przypadku których dom maklerski nie może określić kontrahenta, przypisuje się wagę ryzyka
100 %.
§ 82. rodkom pieniężnym w kasie domu maklerskiego i równoważnym pozycjom
gotówkowym przypisuje się wagę ryzyka 0%.
§ 83. rodkom pieniężnym domu maklerskiego w drodze przypisuje się wagę ryzyka 20 %.
§ 84. Aktywom domu maklerskiego wynikającym z wyceny własnych transakcji
pozabilansowych przypisuje się wagę ryzyka 0%.
§ 85. Pozycjom domu maklerskiego w instrumentach kapitałowych określonych w załączniku
nr 3 do rozporządzenia przypisuje się wagę ryzyka:
1) 0%, jeżeli pomniejszają poziom nadzorowanych kapitałów domu maklerskiego,
2) 100%, jeżeli nie pomniejszają poziomu nadzorowanych kapitałów domu maklerskiego.
§ 86. W przypadku zawartej przez dom maklerski umowy z udzielonym lub otrzymanym
przyrzeczeniem odkupu przypisuje się wagi ryzyka odpowiadające instrumentom bazowym,
których dotyczą umowy, a nie kontrahentom transakcji.

IV. Obliczanie ekwiwalentu bilansowego ekspozycji z tytułu udzielonych zobowi zań
pozabilansowych

Ekwiwalent bilansowy ekspozycji z tytułu udzielonych pozabilansowych zobowi zań
warunkowych

§ 87. Ekwiwalent bilansowy ekspozycji z tytułu udzielonego pozabilansowego zobowiązania
warunkowego oblicza się jako iloczyn nominalnej wartości zobowiązania i procentowej wagi
ryzyka produktu przypisanej mu zgodnie z poniższą klasyfikacją:
1) waga ryzyka produktu 0% (ryzyko niskie) - niewykorzystane zobowiązania kredytowe
(zobowiązania udzielenia kredytu, zakupu papierów wartościowych, udzielenia gwarancji,
poręczenia lub akceptu), które można bezwarunkowo wypowiedzieć w każdej chwili bez
uprzedzenia, lub które umożliwiają w sposób efektywny automatyczne unieważnienie
wskutek pogorszenia wiarygodności kredytowej dłużnika,
2) waga ryzyka produktu 20% (ryzyko nisko-średnie):
a) udzielone akredytywy dokumentowe, dla których zabezpieczenie stanowi wysłany
towar oraz inne udzielone zobowiązania wygasające z chwilą realizacji transakcji
będącej ich podstawą, dla których zabezpieczenie stanowi wysłany towar,
b) niewykorzystane zobowiązania kredytowe (zobowiązania udzielenia kredytu,
zakupu papierów wartościowych, udzielenia gwarancji, poręczenia lub akceptu) z
pierwotnym terminem zapadalności do jednego roku, których nie można
bezwarunkowo wypowiedzieć w każdej chwili bez uprzedzenia lub które nie
umożliwiają w sposób efektywny automatycznego unieważnienia wskutek
pogorszenia wiarygodności kredytowej dłużnika,
3) waga ryzyka produktu 50% (ryzyko średnie):
a) akredytywy dokumentowe otwarte i akredytywy dokumentowe potwierdzone, z
wyłączeniem akredytyw objętych wagą ryzyka produktu 20%,
b) udzielone gwarancje jakości odsprzedawanych towarów (aktywów) i gwarancje
zapłaty odszkodowania (w szczególności gwarancje przetargowe, gwarancje dobrego
wykonania umowy, gwarancje zapłaty cła i gwarancje zapłaty podatku) oraz inne
udzielone gwarancje i poręczenia nie stanowiące zabezpieczenia aktywów osób trzecich
(niemające charakteru substytutu kredytu),

66
c) nieodwołalne akredytywy zabezpieczające niestanowiące zabezpieczenia aktywów
osób trzecich,
d) niewykorzystane zobowiązania kredytowe (zobowiązania udzielenia kredytu, zakupu
papierów wartościowych, udzielenia gwarancji, poręczenia lub akceptu) z pierwotnym
terminem zapadalności powyżej jednego roku.
4) waga ryzyka produktu 100% (ryzyko wysokie):
a) udzielone gwarancje i poręczenia zabezpieczające aktywa osób trzecich (mające
charakter substytutu kredytu),
b) nieodwołalne akredytywy zabezpieczające aktywa osób trzecich (mające charakter
substytutu kredytu),
c) udzielone akcepty,
d) udzielone poręczenia wekslowe,
e) udzielone zobowiązania z tytułu transakcji z prawem zwrotu przedmiotu transakcji
lub roszczeń z nim związanych,
f) umowy sprzedaży aktywów z prawem odkupu,
g) nieopłacona część akcji i papierów wartościowych,
h) pozostałe udzielone pozabilansowe zobowiązania warunkowe, nieobjęte niższymi
wagami ryzyka.

Ekwiwalent bilansowy ekspozycji z tytułu transakcji pozabilansowych

§ 88. Ekwiwalent bilansowy ekspozycji z tytułu transakcji pozabilansowych, z zastrzeżeniem
§ 13 – 15, oblicza się zgodnie z załącznikiem nr 9 do rozporządzenia.



Część 3. Obliczanie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego
metod wewnętrznych ratingów


I. Zasady ogólne
§ 89.1. Z zastrzeżeniem § 90 i 91, domy maklerskie, podmioty dominujące wobec domów
maklerskich oraz podmioty od nich zależne wdrażają metodę wewnętrznych ratingów w
odniesieniu do wszystkich ekspozycji.
2. Za zgodą Komisji proces wdrażania może odbywać się kolejno w odniesieniu do
poszczególnych klas ekspozycji wymienionych w § 94 ust. 1, w ramach tej samej jednostki
organizacyjnej domu maklerskiego, w różnych jednostkach organizacyjnych w ramach tej
samej grupy lub w odniesieniu do stosowania własnych oszacowań strat z tytułu
niewykonania zobowiązań (LGD) lub współczynników konwersji do obliczania wag ryzyka
ekspozycji wobec przedsiębiorstw, banków oraz rządów i banków centralnych.
3. W przypadku klasy ekspozycji detalicznych wymienionej w § 94 ust. 1, pkt 4, wdrożenie
metody wewnętrznych ratingów może być dokonywane kolejno w odniesieniu do różnych
kategorii ekspozycji, którym odpowiadają różne współczynniki korelacji zgodnie z § 122 -
127.

67
§ 90.1. Wdrażanie, o którym mowa w § 89, odbywa się w okresie i zgodnie warunkami
określonymi, na wniosek domu maklerskiego, w zgodzie, o której mowa w § 89 pkt. 2.
2. Dobór kolejności w ramach stopniowego wdrażania, o którym mowa w § 89 ust. 2, nie
może mieć na celu minimalizacji wymogów kapitałowych banku.
3. Metoda wewnętrznych ratingów może być stosowana przez dom maklerski, gdy Komisja
stwierdzi, że stosowane przez dom maklerski systemy zarządzania ryzykiem oraz oceny
ekspozycji na ryzyko kredytowe są solidne i kompleksowo wdrożone, w szczególności zaś
spełnione są następujące normy jakościowe:

1) systemy ratingowe domu maklerskiego pozwalają na pełną ocenę charakterystyki
dłużnika i transakcji, na miarodajne różnicowanie ryzyka oraz dokładne i konsekwentne
szacowanie ilościowe ryzyka,
2) wewnętrzne ratingi oraz oszacowania dotyczące niewykonania zobowiązań oraz strat
stosowane w obliczaniu wymogów kapitałowych oraz związane z nimi systemy i procesy
odgrywają kluczową rolę w procesie zarządzania ryzykiem i procesie decyzyjnym, jak
również w procesie wewnętrznej alokacji kapitału i ładzie korporacyjnym domu
maklerskiego,

3) dom maklerski stosował dany system ratingowy dla celów pomiaru i zarządzania
ryzykiem kredytowym przez okres co najmniej trzech lat przed dniem złożenia wniosku o
wydanie zgody Komisji na stosowanie metody wewnętrznych ratingów, przy czym system
ten w znacznym stopniu spełniał w tym okresie wymagania określone w niniejszym
załączniku,
4) w przypadku domu maklerskiego zamierzającego stosować własne oszacowania strat z
tytułu niewykonania zobowiązań (LGD) lub współczynników konwersji, dom maklerski
stosował własne oszacowania strat z tytułu niewykonania zobowiązań (LGD) lub
współczynników konwersji dla celów pomiaru i zarządzania ryzykiem kredytowym przez
okres co najmniej trzech lat przed złożenia wniosku o wydanie zgody Komisji, przy czym
oszacowania te w znacznym stopniu spełniały w tym okresie wymagania określone w
niniejszym załączniku,
5) w domu maklerskim istnieje samodzielna komórka kontroli ryzyka kredytowego
odpowiedzialna za systemy ratingowe, ,
6) dom maklerski gromadzi i przechowuje wszystkie odpowiednie dane, aby zapewnić
skuteczne wsparcie procesów pomiaru oraz zarządzania ryzykiem kredytowym,
7) dom maklerski dokumentuje posiadane systemy ratingowych oraz założenia ich
budowy,
8) dom maklerski przeprowadza wewnętrzny proces zatwierdzania systemów
ratingowych.
§ 91. Jeżeli dom maklerski stosuje metodę wewnętrznych ratingów do którejkolwiek z klas
ekspozycji, jest obowiązany stosować tę metodę także do klasy ekspozycji kapitałowych.
§ 92. Z zastrzeżeniem § 89 - 91, oraz § 100, dom maklerski, który otrzymał zgodę na
stosowanie metody wewnętrznych ratingów, nie może korzystać z metody standardowej w
obliczeniach wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego, z wyjątkiem przypadków,
w których wykaże zasadność takiego działania i uzyska zgodę Komisji, zgodnie z art. 105a,
ust. 1 ustawy.
§ 93. Z zastrzeżeniem § 89 i 90, oraz § 100, dom maklerski, który otrzymał zezwolenie na
stosowanie własnych oszacowań strat z tytułu niewykonania zobowiązań (LGD) oraz
współczynników konwersji nie może powrócić do korzystania z oszacowań strat z tytułu
niewykonania zobowiązań i współczynników konwersji, o których mowa w § 169 i 170 oraz

68