Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

§ 109. 1. Jeżeli zaspokojenie wierzytelności zabezpieczonych blokadą finansową następuje
przez sprzedaż instrumentów finansowych, w dniu wystąpienia podstawy realizacji tego
zabezpieczenia lub w najbliższym możliwym dniu, w którym wykonanie zlecenia jest możliwe,
firma inwestycyjna przyjmuje do wykonania zlecenie sprzedaży instrumentów finansowych,
złożone przez wierzyciela, na podstawie pełnomocnictwa udzielonego mu przez klienta w
umowie o ustanowieniu blokady finansowej. Do wykonania zlecenia sprzedaży stosuje się
odpowiednio przepisy rozporządzenia.
2. Firma inwestycyjna niezwłocznie przekazuje do dyspozycji wierzyciela, w sposób
wskazany przez niego w zleceniu, o którym mowa w ust. 1, środki pieniężne pochodzące z
wykonania tego zlecenia w wysokości pozwalającej na zaspokojenie roszczeń wierzyciela,
wynikających z umowy blokady finansowej.
3. Po upływie ustalonego w umowie terminu ustanowienia blokady finansowej firma
inwestycyjna nie może przyjąć do wykonania zlecenia, o którym mowa w ust. 1.
4.
W przypadku gdy przedmiotem blokady finansowej są instrumenty finansowe
niedopuszczone do obrotu zorganizowanego, a umowa sprzedaży została zawarta bez
pośrednictwa firmy inwestycyjnej prowadzącej rachunek, na którym zapisane są zablokowane
instrumenty finansowe, lub przechowującej instrumenty finansowe, firma inwestycyjna przenosi
te instrumenty na rzecz ich nabywcy, na podstawie przekazanej mu przez wierzyciela kopii
umowy sprzedaży tych instrumentów, po złożeniu przez wierzyciela, w formie pisemnej lub za
pomocą elektronicznych nośników informacji, dyspozycji dłużnika przeniesienia tych
instrumentów.
rodki uzyskane ze sprzedaży, w wysokości pozwalającej na zaspokojenie
roszczeń wierzyciela, wynikających z umowy blokady finansowej, firma inwestycyjna
niezwłocznie przekazuje do dyspozycji wierzyciela w sposób wskazany w złożonej przez niego
dyspozycji.
§ 110. 1. Jeżeli zaspokojenie wszystkich lub niektórych roszczeń, zabezpieczonych blokadą
finansową, następuje przez kompensatę, firma inwestycyjna znosi blokadę instrumentów
finansowych oraz dokonuje innych czynności związanych z kompensatą, po otrzymaniu
dokumentów potwierdzających:
1) wystąpienie podstawy realizacji zabezpieczenia;
2) dokonanie czynności niezbędnych do dokonania kompensaty zgodnie z treścią klauzuli
kompensacyjnej w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy o niektórych zabezpieczeniach
finansowych.
2. Kompensata jest dokonywana przez firmę inwestycyjną na warunkach określonych w
klauzuli kompensacyjnej.
§ 111. 1. Po otrzymaniu umowy o ustanowieniu zabezpieczenia finansowego w formie
przeniesienia na wierzyciela instrumentów finansowych, będących przedmiotem zabezpieczenia,
firma inwestycyjna prowadząca dla dłużnika rachunek lub przechowująca na jego rzecz
instrumenty finansowe dokonuje przeniesienia instrumentów finansowych na rzecz wierzyciela,
po złożeniu przez dłużnika dyspozycji przeniesienia w formie pisemnej lub za pomocą
elektronicznych nośników informacji.
2. Jeżeli umowa, o której mowa w ust. 1, przewiduje blokadę przeniesionych instrumentów
finansowych na rachunku lub w ewidencji wierzyciela, firma inwestycyjna dokonuje blokady
instrumentów finansowych, będących przedmiotem zabezpieczenia, na rachunku lub w ewidencji
dłużnika i przenosi je na wierzyciela z zachowaniem blokady. Firma inwestycyjna, która
prowadzi dla dłużnika rachunek lub przechowuje na jego rzecz instrumenty finansowe,

50
przekazuje firmie inwestycyjnej, która prowadzi dla wierzyciela rachunek lub przechowuje na
jego rzecz instrumenty finansowe, kopię umowy o ustanowieniu zabezpieczenia, o którym mowa
w ust. 1.
3. Zniesienie blokady, o której mowa w ust. 2, następuje zgodnie z postanowieniami umowy
o ustanowieniu zabezpieczenia finansowego:

1)
po otrzymaniu dokumentów potwierdzających wystąpienie podstawy realizacji
zabezpieczenia i zawiadomienie dłużnika o wygaśnięciu roszczenia o zwrot przedmiotu
zabezpieczenia, albo
2) w przypadku gdy umowa o ustanowieniu zabezpieczenia finansowego, o którym mowa w
ust. 1, przewiduje termin ustanowienia zabezpieczenia - z upływem tego terminu.
§ 112. 1. Po otrzymaniu umowy o ustanowieniu zastawu finansowego na określonej liczbie
instrumentów finansowych, zapisanych na rachunku lub przechowywanych na rzecz klienta
(dłużnika), firma inwestycyjna, na podstawie dyspozycji blokady zastawionych instrumentów
finansowych, złożonej przez dłużnika w formie pisemnej lub za pomocą elektronicznych
nośników informacji, dokonuje na jego rachunku lub w ewidencji blokady tych instrumentów.
2. Firma inwestycyjna znosi blokadę ustanowioną zgodnie z ust. 1, w przypadku gdy
wierzyciel, na podstawie udzielonego mu przez dłużnika upoważnienia, wykonuje przysługujące
mu, zgodnie z umową o ustanowieniu zastawu finansowego, prawo użycia instrumentów
finansowych, stanowiących przedmiot zastawu finansowego. W takim przypadku firma
inwestycyjna wykonuje dyspozycję lub zlecenie złożone przez wierzyciela w ramach wykonania
przysługującego mu prawa użycia.
3. W przypadku gdy dłużnik wykonuje przysługujące mu, zgodnie z umową o ustanowieniu
zastawu finansowego, prawo zastępowania składników zabezpieczenia, firma inwestycyjna, w
zakresie zgodnym z umową o ustanowieniu zastawu finansowego, wykonuje złożoną przez
niego, w formie pisemnej lub za pomocą elektronicznych nośników informacji, dyspozycję
blokady instrumentów finansowych, wskazanych w tej dyspozycji, oraz znosi blokadę
instrumentów finansowych, stanowiących pierwotny przedmiot zabezpieczenia.
§ 113. 1. Firma inwestycyjna jest obowiązana do utrzymywania blokady zastawionych
instrumentów finansowych przez okres wynikający z umowy zastawu finansowego, z
zastrzeżeniem § 112 ust. 2 i 3.
2. Do blokady, o której mowa w ust. 1, stosuje się przepis § 89.
§ 114. 1. Firma inwestycyjna prowadząca rachunek, na którym są zapisane instrumenty
finansowe obciążone zastawem finansowym, lub przechowująca takie instrumenty finansowe, w
braku odmiennych postanowień umowy zastawu finansowego, przekazuje do dyspozycji
zastawnika, w sposób przez niego wskazany, pożytki z tych instrumentów, w szczególności
dywidendy lub odsetki.
2. W braku odmiennych postanowień umowy zastawu finansowego, w przypadku gdy
dłużnik z instrumentów finansowych, obciążonych zastawem, przekazuje firmie inwestycyjnej, o
której mowa w ust. 1, świadczenie główne, do którego jest obowiązany z tych instrumentów,
firma inwestycyjna dokonuje blokady na rachunku pieniężnym zastawcy otrzymanych z tego
tytułu środków pieniężnych.
rodki pieniężne podlegają blokadzie do czasu wykonania
uprawnień przysługujących zastawcy lub zastawnikowi na podstawie umowy zastawu
finansowego.

51
§ 115. Firma inwestycyjna znosi blokadę, o której mowa w § 112, w przypadku:
1) gdy umowa o ustanowieniu blokady finansowej przewiduje termin ustanowienia tego
zabezpieczenia - z chwilą upływu tego terminu;
2) zajścia okoliczności określonych w umowie o ustanowieniu blokady finansowej -
niezwłocznie po ich stwierdzeniu;
3) wygaśnięcia zastawu finansowego - niezwłocznie po ustaleniu tego faktu.
§ 116. Jeżeli zgodnie z umową o ustanowieniu zabezpieczenia finansowego zaspokojenie
polega na przejęciu przez wierzyciela na własność instrumentów finansowych, objętych
zastawem finansowym, firma inwestycyjna wykonuje złożoną przez wierzyciela, na podstawie
pełnomocnictwa udzielonego mu przez klienta w umowie o ustanowieniu zabezpieczenia
finansowego, dyspozycję przeniesienia instrumentów finansowych, objętych zastawem, na rzecz
wierzyciela.
§ 117. 1. W przypadku gdy zaspokojenie roszczeń z zastawu finansowego polega na
sprzedaży zastawionych instrumentów finansowych, w dniu wystąpienia podstawy realizacji
zastawu finansowego, firma inwestycyjna wykonuje zlecenie sprzedaży zastawionych
instrumentów finansowych, złożone przez wierzyciela na podstawie pełnomocnictwa
udzielonego mu przez klienta w umowie o ustanowieniu zastawu finansowego.
2. Firma inwestycyjna niezwłocznie przekazuje do dyspozycji wierzyciela, w sposób
wskazany przez niego w zleceniu, o którym mowa w ust. 1, środki pieniężne pochodzące z
wykonania jego zlecenia, w wysokości pozwalającej na zaspokojenie zabezpieczonych roszczeń.
3. Po zajściu okoliczności, o których mowa w § 115, firma inwestycyjna nie może przyjąć do
wykonania zlecenia, o którym mowa w ust. 1.
§ 118. Do sposobu postępowania firmy inwestycyjnej w przypadku zaspokajania roszczeń
wynikających z zastawu finansowego przez kompensatę stosuje się odpowiednio § 110.
§ 119.
Przepisy niniejszego oddziału, dotyczące firmy inwestycyjnej, stosuje się
odpowiednio do banku powierniczego.
Rozdział 7
Przepisy końcowe
§ 120. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ...6)
Minister Finansów
______
1) Minister Finansów kieruje działem administracji rządowej - instytucje finansowe, na
podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 lipca 2006 r. w
sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Finansów (Dz. U. Nr 131, poz. 908 i Nr
169, poz. 1204).
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, z 2003
r. Nr 124, poz. 1152 i Nr 217, poz. 2125, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, z 2005 r. Nr 64, poz. 565
oraz z 2006 r. Nr 145, poz. 1050.
3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 121, poz. 769, z 1998
r. Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 48, poz. 554, Nr 60, poz. 702 i Nr 114, poz. 1193, z 2003 r.

52
Nr 228, poz. 2256, z 2004 r. Nr 146, poz. 1546, Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 r. Nr 183,
poz. 1538.
4) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1971 r. Nr 27, poz. 252, z 1976 r.
Nr 19, poz. 122, z 1982 r. Nr 11, poz. 81, Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45,
poz. 242, z 1985 r. Nr 22, poz. 99, z 1989 r. Nr 3, poz. 11, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 55,
poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 107, poz. 464 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17,
poz. 78, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 85, poz. 388 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz.
417, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz.
272, Nr 115, poz. 741, Nr 117, poz. 751 i Nr 157, poz. 1040, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr
117, poz. 758, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Nr 74, poz. 855 i 857, Nr
88, poz. 983 i Nr 114, poz. 1191, z 2001 r. Nr 11, poz. 91, Nr 71, poz. 733, Nr 130, poz.
1450 i Nr 145, poz. 1638, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 141, poz. 1176, z 2003 r. Nr 49,
poz. 408, Nr 60, poz. 535, Nr 64, poz. 592 i Nr 124, poz. 1151, z 2004 r. Nr 91, poz. 870, Nr
96, poz. 959, Nr 162, poz. 1692, Nr 172, poz. 1804 i Nr 281, poz. 2783, z 2005 r. Nr 48,
poz. 462, Nr 157, poz. 1316 i Nr 172, poz. 1438.
5) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r.
Nr 27, poz. 157 i Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30,
poz. 210, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z
1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z
1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464, z
1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r.
Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr
73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471,
Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz. 769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz.
934, Nr 140, poz. 940 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 757, z
1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48, poz. 552 i 554, Nr 55, poz.
665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191 i 1193 i Nr 122, poz. 1314, 1319 i
1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98, poz. 1069, 1070 i
1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1368 i Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25, poz. 253,
Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz.
1102, Nr 153, poz. 1271, Nr 219, poz. 1849 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 41, poz. 360,
Nr 42, poz. 363, Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188,
Nr 139, poz. 1323, Nr 199, poz. 1939 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11,
poz. 101, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz.
1691, Nr 169, poz. 1783, Nr 172, poz. 1804, Nr 204, poz. 2091, Nr 210, poz. 2135, Nr 236,
poz. 2356 i Nr 237, poz. 2384, z 2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 22, poz. 185, Nr 86, poz. 732, Nr
122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199, Nr 150, poz. 1239, Nr 167, poz. 1398, Nr 169, poz. 1413
i 1417, Nr 172, poz. 1438, Nr 178, poz. 1478, Nr 183, poz. 1538, Nr 264, poz. 2205 i Nr 267,
poz. 2258.
6) Niniejsze
rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 19
kwietnia 2005 r. w sprawie trybu i warunków postępowania podmiotów prowadzących
działalność maklerską oraz banków prowadzących rachunki papierów wartościowych (Dz.
U. Nr 73, poz. 644), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.


53
UZASADNIENIE

Projekt rozporządzenia stanowi wykonanie delegacji wynikającej z art. 94 ust. 1 pkt 1 ustawy z
dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z późn.
zm.), dalej zwanej ustawą, zgodnie z którą minister właściwy do spraw instytucji finansowych
określa, w drodze rozporządzenia, tryb i warunki postępowania firm inwestycyjnych oraz
banków powierniczych w zakresie:
- promowania świadczonych usług maklerskich oraz kontaktów z potencjalnymi klientami,
- zawierania transakcji i dokonywania rozliczeń,
- świadczenia usług maklerskich, w tym w zakresie świadczenia usług maklerskich na
rzecz różnych kategorii klientów,
- prowadzenia ewidencji zawieranych transakcji oraz archiwizacji dokumentów i innych
nośników informacji sporządzanych w związku z prowadzeniem działalności maklerskiej
lub powierniczej,
- ustanawiania i realizacji zabezpieczeń spłaty kredytów i pożyczek udzielonych na nabycie
instrumentów finansowych oraz zabezpieczania wierzytelności na instrumentach
finansowych, jeżeli konstrukcja tych instrumentów umożliwia ustanowienie
zabezpieczenia.
Projektowane rozporządzenie zastąpi obecnie obowiązujące Rozporządzenie Ministra Finansów z
dnia 28 grudnia 2005 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych oraz
banków powierniczych (Dz. U. z 2006 r. Nr 2, poz. 8).

Projektowane rozporządzenie w szczególności dostosowuje obowiązujące przepisy do zmian
dokonanych ustawą z dnia ......... o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz
niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr ..., poz. ....). Powołana ustawa dostosowując regulacje
dotyczące usług maklerskich do przepisów UE, w tym w szczególności do przepisów Dyrektywy
2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków
instrumentów finansowych zmieniającej dyrektywy Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i dyrektywę
2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uchylającej dyrektywę Rady 93/22/EWG
(Dz. Urz. UE L 145, z 30.04.2004, str. 1, Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 6, t. 7,
str. 263 i Dz.Urz. UE L 114, str. 60 z 28.04.2006) oraz Dyrektywy Komisji 2006/73/WE z dnia
10 sierpnia 2006 r. wprowadzającej środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia
działalności przez przedsiębiorstwa inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tejże
dyrektywy (Dz. Urz. UE L 241, str. 26 z 2.09.2006), wprowadziła szereg zmian, w tym w
szczególności:
- poszerzyła katalog instrumentów finansowych o wystandaryzowane instrumenty
„pochodne”, których cena zależy od ceny towaru (rezygnując jednocześnie z kategorii
maklerskich instrumentów finansowych),
- zmieniła katalog działalności maklerskiej poszerzając go doradztwo inwestycyjne w
pełnym zakresie (likwidując istniejące dotychczas ograniczenie do doradztwa wyłącznie
w zakresie instrumentów dopuszczonych do obrotu zorganizowanego) oraz
- uszczegółowiła na poziomie ustawy zasady zawierania przez firmę inwestycyjną
transakcji bezpośrednio z dającym zlecenie oraz zasady organizowania alternatywnego
systemu obrotu.


54