Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw
projekt przewiduje konieczność implementacji do polskiego prawa dyrektywy Rady w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz dyrektywy w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych; rozwiazań sprzyjających rozwojowi polskiego rynku kapitałowego (ułatwienie funkcjonowania mechanizmów krótkiej sprzedaży): poszerzenia katalogu instrumentów finansowych (np. o instrumenty o charakterze derywatów, o zróżnicowanych typach instrumentu bazowego)
projekt mający na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 64
- Data wpłynięcia: 2007-11-08
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2008-09-04
- adres publikacyjny: Dz.U. 2009 Nr 165, poz. 1316
64
Polskiej działalności maklerskiej w formie oddziału nie może naruszać przepisów § 3 oraz § 4
ust. 2-4.
Rozdział 3
Zarz dzanie ryzykiem
§ 21. 1. Firma inwestycyjna jest obowiązana opracować i wdrożyć procedury określające
sposób prowadzenia rachunkowości firmy inwestycyjnej, zgodnie z obowiązującymi
przepisami w tym zakresie, umożliwiające terminowe dostarczanie na żądanie Komisji
sprawozdań finansowych dających prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji finansowej firmy
inwestycyjnej.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do zagranicznej firmy inwestycyjnej oraz do banku
prowadzącego działalność maklerską.
§ 22. 1. Dom maklerski opracowuje i wdraża system zarządzania ryzykiem.
2. Zarządzanie ryzykiem realizowane jest w oparciu o opracowane w formie pisemnej i
zatwierdzone przez zarząd wewnętrzne strategie i procedury, które odnoszą się do
identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontroli ryzyka.
3. Rada nadzorcza domu maklerskiego zatwierdza strategię w zakresie rozpoznawania,
zarządzania, monitorowania i minimalizowania ryzyka, na które jest lub może być narażony
dom maklerski.
4. Rada nadzorcza sprawuje nadzór nad zgodnością polityki domu maklerskiego w zakresie
podejmowania ryzyka ze strategią i planem finansowym domu maklerskiego.
§ 23. Procedury zarządzania ryzykiem podlegają regularnej weryfikacji w celu ich
dostosowania do zmian profilu ryzyka domu maklerskiego i otoczenia gospodarczego, w
której dom maklerski działa. Weryfikacji procedur wewnętrznych dokonuje zarząd domu
maklerskiego. Zmiany procedur wewnętrznych wymagają akceptacji zarządu domu
maklerskiego.
§ 24. 1 W ramach realizowanych strategii i stosowanych procedur zarządzania ryzykiem dom
maklerski wprowadza, w szczególności:
1) w zakresie ryzyka kredytowego i kontrahenta:
a) kryteria oceny, umożliwiające ograniczenie ryzyka związanego z udzielaniem
kredytów,
b) zasady dywersyfikacji portfela ekspozycji kredytowych stosownie do założeń w
zakresie dopuszczalnego poziomu ryzyka kredytowego oraz z uwzględnieniem
rynków, na których działa;
2) w zakresie ryzyka rezydualnego - pisemne zasady i procedury zarządzania ryzykiem
wynikającym z mniejszej niż założona przez dom maklerski skuteczności stosowanych w
domu maklerskim technik ograniczania ryzyka kredytowego;
3) w zakresie ryzyka koncentracji - pisemne procedury zarządzania ryzykiem
niewykonania zobowiązania przez podmiot, w tym także powiązany kapitałowo lub
organizacyjnie z domem maklerskim, oraz przez grupy podmiotów, w przypadku
których prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania jest zależne od wspólnych
czynników;
4) w zakresie ryzyka rynkowego - procedury pozwalające na pomiar i zarządzanie
elementami ryzyka rynkowego, które dom maklerski uznaje za istotne;
5) w zakresie ryzyka stopy procentowej - procedury zarządzania ryzykiem wynikającym z
możliwych zmian stóp procentowych, w odniesieniu do pozycji zaliczanych do
portfela domu maklerskiego, obejmujące w szczególności testy warunków skrajnych
przy założeniu nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych o 200
punktów bazowych;
6) w zakresie ryzyka płynności - procedury zarządzania płynnością finansową z
uwzględnieniem bieżącego uzyskiwania środków płynnych, oraz przyszłych potrzeb,
scenariuszy alternatywnych i planu awaryjnego w zakresie utrzymania płynności
płatniczej.
§. 25. Dom maklerski opracowuje i wdraża procedury zarządzania innymi niż wymienione w
§ 24 rodzajami ryzyka, które zostały zidentyfikowane jako istotne w prowadzonej
działalności maklerskiej.
§ 26.1. Dom maklerski stosuje metody identyfikowania i pomiaru ryzyka związanego z jego
działalnością dostosowane do profilu, skali i poziomu złożoności ryzyka.
2. Częstotliwość pomiaru ryzyka dostosowana jest do wielkości oraz charakteru
poszczególnych rodzajów ryzyka w działalności domu maklerskiego.
3. Stosowane przez firmę inwestycyjną metody pomiaru ryzyka uwzględniają aktualnie
prowadzoną oraz planowaną działalność domu maklerskiego.
4. Stosowane metody lub systemy pomiaru ryzyka, w tym w szczególności ich założenia, są
poddawane okresowej ocenie obejmującej przeprowadzanie testów i weryfikację historyczną.
§ 27.1. W ramach pomiaru ryzyka dom maklerski przeprowadza testy warunków skrajnych.
2. Dom maklerski w przeprowadzanych testach warunków skrajnych przyjmuje założenia
odpowiadające profilowi, skali i poziomowi złożoności ryzyka i dające podstawy rzetelnej
oceny ryzyka.
§ 28.1. Dom maklerski wprowadza odpowiednie do skali i poziomu złożoności prowadzonej
przez ten dom maklerski działalności limity wewnętrzne ograniczające poziom ryzyka
występującego w poszczególnych obszarach działania domu maklerskiego.
2. Dom maklerski określa w procedurach wewnętrznych zasady ustalania i aktualizowania
wysokości limitów wewnętrznych, o których mowa w ust. 1, oraz częstotliwość
monitorowania ich przestrzegania i raportowania o przekroczeniach tych limitów.
3. Poziom limitów, o których mowa w ust. 1, jest dostosowany do akceptowanego przez radę
nadzorczą ogólnego poziomu ryzyka domu maklerskiego.
§ 29.1 Dom maklerski określa sytuacje, w których dopuszczalne jest przekroczenie limitów
wewnętrznych, o których mowa w § 28 ust. 1, oraz sposób postępowania w przypadku ich
przekroczenia.
2. Przyjęte rodzaje limitów wewnętrznych oraz ich wysokość zatwierdza zarząd domu
maklerskiego.
3. Analizy będące podstawą do określenia wysokości limitów wewnętrznych są sporządzane
w formie pisemnej.
4. Przekroczenia limitów wewnętrznych są monitorowane.
§ 30. Monitorowanie ryzyka stanowi część bieżącego procesu zarządzania ryzykiem i
sprawozdawania o ryzyku w działalności domu maklerskiego.
§ 31.1 Dom maklerski, który z uwagi na zakres i rodzaj prowadzonej działalności, jest
szczególnie podatny na ryzyko związane z działalnością maklerską, jest obowiązany
wydzielić w swojej strukturze organizacyjnej stanowisko do spraw zarządzania ryzykiem i
zapewnić mu niezależność umożliwiającą prawidłowe wykonywanie obowiązków.
2. Do obowiązków stanowiska do spraw zarządzania ryzykiem należy przedstawianie
zarządowi domu maklerskiego regularnych sprawozdań z wykonywania obowiązków.
Rozdział 4
Szacowanie przez dom maklerski kapitału wewnętrznego i dokonywanie przegl dów
procesu szacowania i utrzymywania tego kapitału
§ 32. Zarząd domu maklerskiego zapewnia przygotowanie i wdrożenie procesu szacowania
kapitału wewnętrznego, niezbędnego do pokrycia wszystkich zidentyfikowanych, istotnych
rodzajów ryzyka występujących w działalności domu maklerskiego oraz zmian otoczenia
gospodarczego, z uwzględnieniem przewidywanego poziomu ryzyka.
§ 33. Rada nadzorcza zatwierdza proces, o którym mowa w § 32.
§ 34.1. Proces szacowania kapitału wewnętrznego i podejście domu maklerskiego do
zarządzania i planowania kapitałowego jest odpowiednio udokumentowane i zatwierdzone.
2. Zarządzanie i planowanie kapitałowe stanowią zatwierdzoną pisemną procedurę.
§ 35.1. Zarząd domu maklerskiego jest odpowiedzialny za zapewnienie regularnych
przeglądów procesu szacowania kapitału wewnętrznego, tak aby proces był dostosowany do
charakteru, skali i poziomu złożoności działalności domu maklerskiego. Proces szacowania
kapitału wewnętrznego podlega przeglądowi i weryfikacji nie rzadziej niż 1 raz na rok.
2. Niezależnie od przeglądów i weryfikacji, o których mowa w ust. 1, proces szacowania
kapitału wewnętrznego jest na bieżąco dostosowywany do zmian w działalności prowadzonej
przez dom maklerski, w tym w szczególności w sytuacji pojawienia się nowych rodzajów
ryzyka, znaczących zmian w strategii i planach działania oraz środowisku zewnętrznym, w
którym działa dom maklerski.
3. Proces, o którym mowa w § 32 i przegląd procesu podlega niezależnej ocenie komórki
nadzoru wewnętrznego domu maklerskiego.
§ 36.1. Zarząd domu maklerskiego zapewnia, że proces szacowania kapitału wewnętrznego
stanowi integralną część systemu zarządzania domem maklerskim oraz podejmowania decyzji
o charakterze zarządczym w domu maklerskim.
2. Zarząd domu maklerskiego przy wdrażaniu procesu szacowania kapitału wewnętrznego
bierze pod uwagę strategię domu maklerskiego, politykę zarządzania kapitałem oraz plany
kapitałowe.
3. Polityka zarządzania kapitałem zawiera w szczególności następujące elementy:
1) długoterminowe cele kapitałowe domu maklerskiego;
2) preferowana struktura kapitału;
3) kapitałowe plany awaryjne;
4) delegowanie zarządzania kapitałem;
5) podstawowe elementy procesu przekształcania miar ryzyka w ujęciu ilościowym ryzyka
w wymogi kapitałowe.
§ 37.1. Proces szacowania kapitału wewnętrznego obejmuje istotne rodzaje ryzyka
występujące w działalności domu maklerskiego oraz zmiany otoczenia gospodarczego, w
którym funkcjonuje dom maklerski.
2. Zarząd domu maklerskiego zapewnia określenie wewnętrznych kryteriów uznawania
ryzyka za istotne.
§ 38. Proces szacowania kapitału wewnętrznego opiera się na rzetelnych wynikach oceny
ryzyka. Ocena adekwatności kapitałowej uwzględnia czynniki ilościowe (wyniki metod
szacowania kapitału) i jakościowe, w szczególności w zakresie danych wejściowych i
wyników stosowanych modeli.
§ 39. Rezultatem procesu szacowania kapitału wewnętrznego jest ustalenie całkowitego
wymaganego poziomu kapitału na pokrycie wszystkich istotnych rodzajów ryzyka
występujących w działalności danego domu maklerskiego i jego jakościowa ocena.
§ 40. Proces szacowania kapitału wewnętrznego przez dom maklerski obejmuje w
szczególności:
1) opracowanie w formie pisemnej zasad polityki oraz procedur identyfikowania, pomiaru i
raportowania ryzyka w działalności domu maklerskiego, oraz ich wdrożenie;
2) proces ustalania (alokacji) kapitału w zależności od poziomu ryzyka w domu maklerskim
opisujący przekształcanie miar ryzyka w ujęciu ilościowym ryzyka w wymagania kapitałowe;
3) proces ustalania celów kapitałowych w zakresie adekwatności kapitałowej (docelowy
poziom kapitału);
4) system kontroli wewnętrznej oraz instytucjonalnej w obszarze szacowania i utrzymywania
kapitału wewnętrznego.
§ 41. Firmy inwestycyjne oraz banki powiernicze prowadzące działalność w dniu wejścia
w życie rozporządzenia w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia
dostosują prowadzoną działalność do jego przepisów.
§ 42. Traci moc rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 kwietnia 2006 r. w sprawie
określenia warunków technicznych i organizacyjnych dla firm inwestycyjnych i banków
powierniczych (Dz. U. Nr 67, poz. 480).
§ 43. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem …………………, z wyjątkiem
przepisów § 3 – 20, które wchodzą w życie z dniem ...
Minister Finansów