Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw
projekt przewiduje konieczność implementacji do polskiego prawa dyrektywy Rady w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz dyrektywy w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych; rozwiazań sprzyjających rozwojowi polskiego rynku kapitałowego (ułatwienie funkcjonowania mechanizmów krótkiej sprzedaży): poszerzenia katalogu instrumentów finansowych (np. o instrumenty o charakterze derywatów, o zróżnicowanych typach instrumentu bazowego)
projekt mający na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 64
- Data wpłynięcia: 2007-11-08
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2008-09-04
- adres publikacyjny: Dz.U. 2009 Nr 165, poz. 1316
64
działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez otwierania oddziału.
§ 12. 1. Firma inwestycyjna jest obowiązana opracować i wdrożyć regulamin kontroli
wewnętrznej, służący ujawnianiu i zapobieganiu naruszania przez firmę inwestycyjną
obowiązków wynikających z przepisów prawa, w szczególności przepisów ustawy.
2. Regulamin kontroli wewnętrznej powinien umożliwiać minimalizację skutków
ewentualnych naruszeń oraz zapewnić Komisji skuteczne wykonywanie jej uprawnień.
3. Regulamin kontroli wewnętrznej powinien uwzględniać rodzaj i zakres działalności
prowadzonej przez firmę inwestycyjną, w tym w szczególności rodzaj i zakres prowadzonej
działalności maklerskiej.
4. Firma inwestycyjna jest obowiązana wydzielić w swojej strukturze komórkę
nadzoru wewnętrznego oraz zapewnić tej komórce niezależność umożliwiającą prawidłowe
wykonywanie jej obowiązków.
5. Do obowiązków komórki nadzoru wewnętrznego należy:
1) badanie i regularna ocena adekwatności i skuteczności regulaminu kontroli wewnętrznej,
jak również działań podejmowanych w celu wypełniania przez firmę inwestycyjną
obowiązków wynikających z przepisów prawa;
2) pomoc osobom wykonującym czynności w ramach prowadzonej przez firmę
inwestycyjną działalności maklerskiej w wypełnianiu przez nich obowiązków
wynikających z przepisów prawa.
6. W celu zapewnienia wykonywania przez komórkę nadzoru wewnętrznego jej
obowiązków w sposób należy i niezależny, firma inwestycyjna jest obowiązana:
1) zapewnić komórce nadzoru wewnętrznego stosowne uprawnienia, zasoby, wiedzę i
dostęp do informacji;
2) zapewnić by pracami komórki nadzoru wewnętrznego kierował inspektor nadzoru;
3) zapewnić by osoby zatrudnione w komórce nadzoru wewnętrznego nie wykonywały
czynności z zakresu działalności, która jest przedmiotem wykonywanego przez nie
nadzoru;
4) zapewnić by sposób ustalania wynagrodzenia osób zatrudnionych w komórce nadzoru
wewnętrznego nie mógł wpływać na ich obiektywność.
7. Przepisy ust. 6 pkt 3 i 4 nie mają zastosowania w przypadku firm inwestycyjnych, które
z uwagi na zakres i rodzaj prowadzonej przez nie działalności, są w stanie zapewnić
wykonywanie obowiązków komórki nadzoru wewnętrznego w sposób należyty.
8. Do obowiązków komórki nadzoru wewnętrznego należy ponadto:
1) nadzór nad przepływem informacji poufnych i informacji stanowiących tajemnicę
zawodową oraz zabezpieczenie dostępu do nich;
2) przeciwdziałanie wykorzystywaniu przez członków zarządu, rady nadzorczej,
wspólników w spółce jawnej lub partnerskiej albo komplementariuszy w spółce
komandytowej lub komandytowo-akcyjnej oraz pracowników firmy inwestycyjnej
informacji poufnych i informacji stanowiących tajemnicę zawodową;
3) nadzór nad przestrzeganiem reguł postępowania w celu przeciwdziałania wprowadzaniu
do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub
nieujawnionych źródeł;
4) badanie zgodności działalności firmy inwestycyjnej i czynności wykonywanych w
ramach tej działalności przez członków zarządu, rady nadzorczej, wspólników w spółce
jawnej lub partnerskiej albo komplementariuszy w spółce komandytowej lub
komandytowo-akcyjnej oraz pracowników firmy inwestycyjnej regulacjami rynków, na
których działa firma inwestycyjna, regulacjami Krajowego Depozytu Papierów
Wartościowych S.A., regulacjami innych izb rozliczeniowych oraz izb rozrachunkowych,
których uczestnikiem jest firma inwestycyjna, oraz regulacjami izby gospodarczej, o
której mowa w art. 92 ustawy, o ile firma inwestycyjna należy do takiej izby;
5) przeprowadzanie systematycznych kontroli w zakresie, o którym mowa w pkt 1-4;
6) rozpatrywanie skarg i wniosków klientów.
9. Inspektor nadzoru niebędący członkiem zarządu podlega, z zastrzeżeniem ust. 10 - 12,
bezpośrednio prezesowi zarządu firmy inwestycyjnej, a w przypadku gdy prezes nie został
powołany - zarządowi firmy inwestycyjnej.
10.
W przypadku banku prowadzącego działalność maklerską w formie biura
maklerskiego inspektor nadzoru podlega bezpośrednio osobie kierującej biurem maklerskim.
11.W przypadku banku prowadzącego działalność maklerską w formie wyodrębnionej
jednostki funkcje inspektora nadzoru pełni, według wyboru tego banku, osoba kierująca
wyodrębnioną jednostką, osoba bezpośrednio jej podległa albo osoba kierująca komórką
kontroli wewnętrznej banku.
12.W przypadku domu maklerskiego w formie spółki osobowej inspektor nadzoru
podlega bezpośrednio komplementariuszom lub wspólnikom, którym przysługuje prawo
prowadzenia spraw spółki.
13.W przypadku gdy uzasadnia to rozmiar prowadzonej przez firmę inwestycyjną
działalności i nie zagraża to bezpieczeństwu obrotu lub interesom uczestników obrotu, nadzór
wewnętrzny może być wykonywany w ramach jednoosobowego, samodzielnego stanowiska
inspektora nadzoru.
14. Inspektor nadzoru, nie rzadziej niż raz na trzy miesiące, przekazuje zarządowi i radzie
nadzorczej firmy inwestycyjnej raport z pełnienia funkcji nadzoru wewnętrznego. Raport
powinien w szczególności zawierać zestawienie wyników przeprowadzonych kontroli
wewnętrznych.
15. Inspektor nadzoru przekazuje raport, o którym mowa w ust. 14:
1) członkowi zarządu banku nadzorującemu prowadzenie działalności maklerskiej - w
przypadku banku prowadzącego działalność maklerską;
2) komplementariuszom, którym przysługuje prawo prowadzenia spraw spółki, oraz radzie
nadzorczej - w przypadku domu maklerskiego w formie spółki komandytowo-akcyjnej;
3) komplementariuszom albo wspólnikom, którym przysługuje prawo prowadzenia spraw
spółki - w przypadku domu maklerskiego w formie spółki komandytowej, spółki
partnerskiej albo spółki jawnej.
16. Przepisów ust. 1-15 nie stosuje się do zagranicznej firmy inwestycyjnej.
§ 13. 1. Firma inwestycyjna jest obowiązana opracować i wdrożyć regulamin
organizacyjny, określający jej wewnętrzną strukturę organizacyjną, z podziałem na jednostki
organizacyjne, a także szczegółowy zakres zadań, odpowiedzialności i zasady podległości
służbowej poszczególnych jednostek organizacyjnych i stanowisk.
2. Regulamin organizacyjny powinien określać zakres, tryb i terminy przekazywania
przez pracowników sprawozdań z ich działalności przełożonym, jak również przekazywania
innych informacji wewnątrz firmy inwestycyjnej.
3. Regulamin organizacyjny powinien określać tryb podejmowania decyzji w firmie
inwestycyjnej.
4. Firma inwestycyjna jest obowiązana zatrudniać pracowników posiadających wiedzę i
doświadczenie odpowiednie do zajmowanego stanowiska.
5. Firma inwestycyjna jest obowiązana zapewnić aby osoby, które pełnią wiele funkcji w
firmie inwestycyjnej, wypełniały swoje obowiązki w sposób należyty, z uwzględnieniem
zawodowego charakteru działalności firmy inwestycyjnej.
6. Pracownicy firmy inwestycyjnej są obowiązani zapoznać się z regulaminami i
procedurami obowiązującymi w firmie inwestycyjnej.
7. Firma inwestycyjna jest obowiązana przechowywać wszystkie dokumenty wewnętrzne
spółki i ich zmiany, w szczególności regulamin organizacyjny.
8. Firma inwestycyjna, w szczególności członkowie zarządu i rady nadzorczej, są
obowiązani regularnie weryfikować przyjęty przez firmę inwestycyjną sposób działania,
obowiązujące w firmie inwestycyjnej regulaminy i procedury pod kątem ich skuteczności w
wypełnianiu przez firmę inwestycyjną obowiązków wynikających z przepisów prawa oraz
podejmować działania mające na celu eliminację wszelkich naruszeń.
9. Przepisów ust. 1-8 nie stosuje się do zagranicznej firmy inwestycyjnej oraz do banku
prowadzącego działalność maklerską w formie wyodrębnionej jednostki.
§ 14.1 Firma inwestycyjna jest obowiązana opracować i wdrożyć procedurę określającą
sposób załatwiania skarg na działalność tej firmy inwestycyjnej.
2. Postanowienia dotyczące sposobu załatwiania skarg na działalność firmy inwestycyjnej
mogą być zawarte w regulaminie kontroli wewnętrznej.
3. Firma inwestycyjna jest obowiązana prowadzić rejestr skarg, zawierający informacje o
wszystkich skargach na działalność tej firmy inwestycyjnej złożonych w ciągu danego roku
kalendarzowego i sposobie ich załatwienia.
4. W rejestrze skarg umieszcza się następujące dane:
1) imię i nazwisko lub firmę (nazwę) podmiotu składającego skargę;
2) numer rachunku papierów wartościowych, innego rachunku lub ewidencji podmiotu
składającego skargę, o ile podmiot ten posiada rachunek lub ewidencję w danej firmie
inwestycyjne;
3) datę złożenia skargi;
4) przedmiot skargi;
5) datę ostatecznego załatwienia skargi;
6) sposób ostatecznego załatwienia skargi.
5. Dane, o których mowa w ust. 4 pkt 1-4, podlegają wpisowi do rejestru skarg niezwłocznie
po złożeniu skargi, a dane, o których mowa w ust. 4 pkt 5 i 6, niezwłocznie po ostatecznym
załatwieniu skargi.
6. Po ostatecznym załatwieniu skargi kopie dokumentów sporządzonych lub otrzymanych w
związku ze skargą przez firmę inwestycyjną dołącza się do rejestru skarg w formie
załącznika.
7. Rejestr skarg prowadzi inspektor nadzoru.
8. Przepisy ust. 1-6 stosuje się do zagranicznej firmy inwestycyjnej wyłącznie w zakresie
skarg odnoszących się do działalności maklerskiej prowadzonej na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej. Przepisu ust. 7 nie stosuje się.
§ 15.1. Firma inwestycyjna, z zastrzeżeniem przepisu § 16 ust. 3, jest obowiązana prowadzić
dziennik kontroli zewnętrznych, zawierający dane dotyczące kontroli przeprowadzanych w tej
firmie inwestycyjnej w ciągu danego roku kalendarzowego przez Komisję Nadzoru
Finansowego, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. oraz inne podmioty
uprawnione do kontrolowania firmy inwestycyjnej na podstawie odrębnych przepisów.
2. W dzienniku kontroli zewnętrznych umieszcza się następujące dane:
1) oznaczenie podmiotu kontrolującego;
2) zakres kontroli;
3) datę rozpoczęcia kontroli;
4) datę zakończenia kontroli.
3. Dane, o których mowa w ust. 2 pkt 1-3, podlegają wpisowi do dziennika kontroli nie
później niż w dniu rozpoczęcia kontroli, a dane, o których mowa w ust. 2 pkt 4 - niezwłocznie
po uzyskaniu przez firmę inwestycyjną informacji o zakończeniu kontroli.
4.
W przypadku kontroli działalności banku prowadzącego działalność maklerską
obejmującej oprócz biura maklerskiego także inne jednostki organizacyjne banku,
kontrolowany umieszcza w dzienniku kontroli zewnętrznych, w części dotyczącej zakresu
kontroli, wzmiankę dotyczącą zakresu kontroli dokonywanej w biurze maklerskim.
5. Dziennik kontroli zewnętrznych prowadzi inspektor nadzoru.
6. Przepisy ust. 1-4 stosuje się do zagranicznej firmy inwestycyjnej wyłącznie w zakresie
kontroli, których przedmiotem jest badanie zgodności prowadzonej działalności maklerskiej z
zasadami świadczenia usług maklerskich. Przepisu ust. 5 nie stosuje się.
§ 16.1. Firma inwestycyjna jest obowiązana prowadzić dziennik kontroli wewnętrznych,
zawierający dane dotyczące kontroli przeprowadzanych w tej firmie inwestycyjnej w ciągu
danego roku kalendarzowego przez komórkę nadzoru wewnętrznego.
2. Dziennik kontroli wewnętrznych prowadzi się zgodnie z zasadami określonymi w § 15 ust.
2-5.
3. Firma inwestycyjna może prowadzić dziennik kontroli zawierający dane dotyczące kontroli
przeprowadzanych przez podmioty, o których mowa w § 15 ust. 1, oraz przez komórkę
nadzoru wewnętrznego.
4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się do zagranicznej firmy inwestycyjnej wyłącznie w zakresie
kontroli, których przedmiotem jest badanie zgodności prowadzonej działalności maklerskiej z
zasadami świadczenia usług maklerskich. Przepisu § 15 ust. 5 nie stosuje się.
§ 17.1.
Firma inwestycyjna jest obowiązana prowadzić książkę procedur zawierającą
wszystkie procedury związane z prowadzoną działalnością obowiązujące w tej firmie
inwestycyjnej.
2. W przypadku banku prowadzącego działalność maklerską książka procedur zawiera
procedury związane z tą działalnością.
3. Książka procedur może być prowadzona w formie zapisu elektronicznego.
§ 18.1. Firma inwestycyjna jest obowiązana opracować i wdrożyć regulamin inwestowania
przez członków zarządu i rady nadzorczej, wspólników w spółce jawnej lub partnerskiej albo
komplementariuszy w spółce komandytowej lub komandytowo-akcyjnej oraz pracowników
domu maklerskiego na własny rachunek w instrumenty finansowe.
2. Przez inwestowanie na własny rachunek w instrumenty finansowe należy rozumieć
zawieranie transakcji spełniających co najmniej jeden z poniższych warunków:
1) transakcja nie jest dokonywana przez osobę, o której mowa w ust. 1, w związku z
wykonywaniem przez nią obowiązków służbowych;
2) transakcja jest dokonywana na rachunek:
a) osoby, o której mowa w ust. 1;
b) osoby bliskiej lub osoby powiązanej z osobą, o której mowa w ust. 1;
c) osoby, powiązanej z osoba, o której mowa w ust. 1, w taki sposób, że osoba, o której
mowa w ust. 1, ma bezpośredni lub pośredni interes w wyniku tej transakcji, inny niż
prowizja za jej realizację.
3. Regulamin, o którym mowa w ust. 1, powinien mieć zastosowanie do osób wykonujących
czynności, które mogą powodować powstanie konfliktu interesów, jak również do osób
mających dostęp do informacji poufnych lub informacji stanowiących tajemnicę zawodową.
4. Regulamin, o którym mowa w ust. 1, powinien przewidywać w szczególności, iż
zabronione jest:
1) inwestowanie na własny rachunek w instrumenty finansowe, jeżeli spełniony jest co
najmniej jeden z poniższych warunków:
a) transakcja może stanowić manipulację instrumentami finansowymi,
b) transakcja będzie skutkiem wykorzystania lub ujawnienia informacji poufnej lub
stanowiącej tajemnicę zawodową,
c) transakcja stoi w sprzeczności z obowiązkami firmy inwestycyjnej wynikającymi z
przepisów prawa, w tym w szczególności z przepisów ustawy lub przepisów wydanych na
jej podstawie;
2) doradzanie innym osobom lub ich nakłanianie, w zakresie niezwiązanym z
wykonywaniem obowiązków służbowych, do zawarcia transakcji, która, byłaby transakcją
zawartą na rachunek własny osoby, o której mowa w ust. 2, oraz spełniałaby warunki, o
których mowa w pkt 1;
3) ujawnianie, z zastrzeżeniem przepisów wydanych na podstawie art. 42 ust. 2 ustawy, w
zakresie niezwiązanym z wykonywaniem obowiązków służbowych, jakichkolwiek
informacji, jeżeli osoba, o której mowa w ust. 2, wie lub powinna wiedzieć, że ujawnienie
tych informacji może skutkować:
a) zawarciem transakcji, która byłaby transakcją zawartą na rachunek własny osoby, o której
mowa w ust. 2, oraz spełniałaby warunki, o których mowa w pkt 1,
b) doradzaniem lub nakłanianiem innych osób do zawarcia takiej transakcji.
5. Regulamin, o którym mowa w ust. 1, zawiera ponadto postanowienia, które w
szczególności:
1) zapewniają informowanie osób, o których mowa w ust. 1, o postanowieniach tego
regulaminu, w szczególności o nałożonych na te osoby ograniczeniach w inwestowaniu na
rachunek własny;
2) zapewniają, że firma inwestycyjna posiada dostęp do informacji o transakcjach
dokonywanych przez osoby, o których mowa w ust. 2, na rachunek własny;
3) zapewniają prowadzenie rejestru transakcji zawieranych przez osoby, o których mowa w
ust. 2 na rachunek własny, zawierający również informacje o udzieleniu zgody na
zawarcie danej transakcję lub o sprzeciwie wobec jej zawarcia.
6. Przepisy ust. 2-5 nie mają zastosowania do następujących rodzajów transakcji:
1) transakcji zawieranych w ramach usługi zarządzania portfelem, w skład którego wchodzi
jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, jeżeli osoba, o której mowa w ust. 2
nie ma dostępu do informacji o transakcjach zawieranych w ramach tej usługi;
2) transakcji, których przedmiotem są tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego
inwestowania, w przypadku osób, które nie biorą udziału w podejmowaniu decyzji
inwestycyjnych w tych instytucjach.
§ 19.1. Przepisy § 12 ust. 1-3 i 8, § 14-18 stosuje się odpowiednio do banku powierniczego w
zakresie działalności powierniczej prowadzonej przez ten bank.
2. Obowiązki komórki nadzoru w banku powierniczym mogą być powierzone komórce
kontroli wewnętrznej banku.
3. Inspektorem nadzoru w banku powierniczym jest, według wyboru tego banku, osoba
kierująca działalnością powierniczą, osoba bezpośrednio jej podległa albo osoba kierująca
komórką kontroli wewnętrznej banku. Raport z pełnienia funkcji nadzoru wewnętrznego,
zawierający w szczególności zestawienie wyników przeprowadzonych kontroli
wewnętrznych, jest przekazywany, nie rzadziej niż raz na trzy miesiące, członkowi zarządu
banku nadzorującemu prowadzenie działalności powierniczej.