Poselski projekt ustawy o państwowych instytutach naukowych

Druk nr 252

Warszawa, 5 grudnia 2007 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


- o państwowych instytutach naukowych.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Artura Górskiego.



(-) Waldemar
Andzel;
(-) Andrzej
Bętkowski; (-) Jacek Bogucki;
(-) Aleksander Chłopek; (-) Arkadiusz Czartoryski; (-) Edward Czesak;
(-) Mieczysław Golba; (-) Marian Tomasz Goliński; (-) Jerzy Gosiewski;
(-) Przemysław Gosiewski; (-) Wojciech Jasiński; (-) Mariusz Kamiński;
(-) Beata Kempa; (-) Henryk Kowalczyk; (-) Zbigniew Kozak; (-) Leonard
Krasulski;
(-) Elżbieta Kruk;
(-)


Jacek Kurski;
(-)


Marek Łatas;
(-) Marzena Machałek; (-) Krzysztof Maciejewski; (-) Jerzy Materna;
(-) Anna Paluch; (-) Adam Rogacki; (-) Edward Siarka; (-) Anna Sikora;
(-) Krzysztof Tchórzewski; (-) Jacek Tomczak; (-) Waldemar Wrona;
(-) Sławomir Zawiślak; (-) Łukasz Zbonikowski.


Projekt


U S T A W A
z dnia......................2008 r.
o państwowych instytutach naukowych


Rozdział 1
Przepisy ogólne

Art. 1. 1. Państwowy instytut naukowy, jest państwową osobą prawną, należącą do
sektora finansów publicznych, utworzoną w celu prowadzenia badań naukowych, prac
rozwojowych i innych działań na rzecz realizacji polityki naukowej, naukowo-technicznej i
innowacyjnej państwa.

2. Określenia „Państwowy Instytut Naukowy” używa w nazwie wyłącznie państwowy
instytut naukowy utworzony na podstawie ustawy.

Art. 2. 1. Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw nauki, zwanego
dalej „Ministrem”, w drodze rozporządzenia, tworzy państwowy instytut naukowy, jeżeli
zaistnieje potrzeba realizacji badań naukowych i prac rozwojowych oraz zadań służących
rozwojowi wiedzy, techniki i innowacyjności w dziedzinie o strategicznym znaczeniu dla
gospodarki, środowiska, ochrony zdrowia lub innych obszarów życia społecznego, określając:

1) nazwę i siedzibę;
2) szczegółowe zadania;
3) organizację i tryb działania organów państwowego instytutu naukowego.

2. Państwowy instytut naukowy uzyskuje osobowość prawną
w dniu wejścia w życie rozporządzenia, o którym mowa w ust. 1.

3. Rada Ministrów wyposaża państwowy instytut naukowy w mienie niezbędne do
realizacji jego zadań.

4. Państwowy instytut naukowy może być utworzony poprzez przekształcenie jednostek
badawczo-rozwojowych, instytutów Polskiej Akademii Nauk i jednostek organizacyjnych uczelni
publicznych, zwanych dalej „jednostkami naukowymi”.

5. Jednostki naukowe posiadające osobowość prawną, przekształcone w państwowy
instytut naukowy, tracą osobowość prawną w dniu wejścia w życie rozporządzenia, o którym
mowa w ust. 1.

6. Przydzielone państwowemu instytutowi naukowemu składniki mienia stają się jego
własnością.

7. Prawa i zobowiązania jednostek naukowych przekształconych w państwowy instytut
naukowy przechodzą na państwowy instytut naukowy.

8. Pracownicy jednostki naukowej przekształconej w państwowy instytut naukowy oraz
pracownicy uczelni publicznej świadczący pracę w przekształcanej jednostce organizacyjnej stają
się pracownikami tego instytutu. Do pracowników tych stosuje się art. 231 ustawy z dnia 26
czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.1)).

9. Minister właściwy do spraw nauki, w drodze zarządzenia, nadaje statut państwowemu
instytutowi naukowemu.

10. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, dokonuje likwidacji państwowego
instytutu naukowego, na wniosek ministra właściwego do spraw nauki, jeżeli ustała potrzeba
realizacji wyznaczonych dla niego zadań lub gdy państwowy instytut naukowy nie wykonuje
tych zadań należycie, wskazując sposób i tryb rozporządzenia jego mieniem.

Art. 3. 1. Minister prowadzi rejestr państwowych instytutów naukowych, zwany dalej
„rejestrem”.

2. Rejestr jest jawny. Każdy ma prawo wglądu do danych zawartych
w rejestrze.

3. Minister właściwy do spraw nauki określi, w drodze rozporządzenia, sposób
prowadzenia rejestru, uwzględniając dane, jakie musi zawierać, tryb dokonywania wpisów i
zmian w rejestrze oraz tryb udostępniania danych zawartych w rejestrze, biorąc pod uwagę
jawność i przejrzystość postępowania.

Art. 4. 1. Państwowy instytut naukowy realizuje zadania, o których mowa w art. 2 ust. 1,
w szczególności poprzez:

1) prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych;
2) realizację strategicznych programów badawczych;
3) realizację programów wieloletnich, ustanawianych na podstawie przepisów ustawy
z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, z późn.
zm.2));
4) realizację projektów, o których mowa w przepisach dotyczących zasad
prowadzenia polityki rozwoju;
5) udział w realizacji międzynarodowych programów i projektów badawczych;
6) realizację programów i innych zadań badawczych zleconych przez Ministra;
7) podejmowanie działań na rzecz komercjalizacji wyników prowadzonych badań
naukowych i prac rozwojowych oraz ich transferu do gospodarki.

2. Do zadań państwowego instytutu naukowego należy również wspieranie rozwoju kadry
naukowej oraz budowa, utrzymanie i unowocześnianie własnej infrastruktury badawczej.

3. W celu prowadzenia badań naukowych i prac rozwojowych państwowy instytut
naukowy może zawierać umowy z podmiotami gospodarczymi.

4. Państwowy instytut naukowy może wykonywać działalność gospodarczą w celu
komercjalizacji wyników badań naukowych i prac rozwojowych, na zasadach określonych w
przepisach ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r.
Nr 155, poz. 1095).

5. Państwowy instytut naukowy może w celu komercjalizacji wyników badań naukowych
oraz prowadzenia działań z zakresu transferu technologii i promocji nauki, za zgodą Ministra,
tworzyć spółki kapitałowe, obejmować lub nabywać, posiadać oraz zbywać udziały lub akcje
takich spółek.

Art. 5. 1. W przypadku dokonania wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru
przemysłowego w wyniku prac lub zadań realizowanych przez państwowy instytut naukowy,
prawo do uzyskania patentu na wynalazek albo prawa ochronnego na wzór użytkowy oraz prawa
do rejestracji wzoru przemysłowego przysługuje państwowemu instytutowi naukowemu, o ile
umowa na ich wykonanie nie stanowi inaczej.

2. Państwowy instytut naukowy może upowszechnić wyniki badań naukowych lub prac
rozwojowych nieodpłatnie, jeżeli przemawia za tym interes publiczny i umowa na ich wykonanie
nie stanowi inaczej.


Rozdział 2
Organy państwowego instytutu naukowego

Art. 6. Organami państwowego instytutu naukowego są:

1) dyrektor;
2) rada naukowa;
3) rada nadzorcza.

Art. 7. 1. Dyrektor kieruje działalnością państwowego instytutu naukowego oraz
reprezentuje go na zewnątrz.

2. Dyrektor odpowiada za gospodarkę finansową oraz wyniki działalności państwowego
instytutu naukowego.

3. Do zadań dyrektora należy w szczególności:

1) ustalanie planów działalności państwowego instytutu naukowego;
2) podejmowanie decyzji w sprawach związanych z realizacją zadań państwowego
instytutu naukowego, w tym z organizowaniem badań naukowych i prac rozwojowych;
3) zarządzanie mieniem państwowego instytutu naukowego;
4) realizowanie polityki kadrowej.

Art. 8. 1. Dyrektor jest powoływany na okres 5 lat przez Ministra spośród dwóch
kandydatów wyłonionych w drodze konkursu przez radę nadzorczą państwowego instytutu
naukowego.

2. W przypadku niewyłonienia kandydatów na dyrektora lub nierozstrzygnięcia konkursu
rozpisuje się nowy konkurs.

3. Kandydatem na dyrektora państwowego instytutu naukowego może być osoba, która:

1) posiada wykształcenie wyższe oraz co najmniej 5 letnie doświadczenie w zarządzaniu
badaniami naukowymi, w kraju lub za granicą;
2) korzysta z pełni praw publicznych;
3) cieszy się nieposzlakowaną opinią;
4) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne
przestępstwo skarbowe;
5) nie była karana zakazem pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami
publicznymi, o których mowa w art. 31 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o
odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr
14, poz. 114 i Nr 249, poz. 2104 oraz z 2006 r. Nr 79, poz. 551).

4. Dyrektorem państwowego instytutu naukowego może być osoba nieposiadająca
obywatelstwa polskiego.

5. Ta sama osoba może pełnić funkcję dyrektora najwyżej przez dwie kolejne kadencje.

6. Zastępcę dyrektora powołuje i odwołuje rada nadzorcza państwowego instytutu
naukowego na wniosek dyrektora. Przepis ust. 3 stosuje się do kandydata na zastępcę dyrektora
państwowego instytutu naukowego.

7. Pierwszego dyrektora państwowego instytutu naukowego powołuje Minister na rok,
bez zachowania trybu określonego w ust. 1.

8. Dyrektor i zastępca dyrektora składają Ministrowi corocznie, w terminie do dnia 15
maja, oświadczenia majątkowe.

9. Do dokonywania analizy danych zawartych w oświadczeniu uprawniona jest, wskazana
przez Ministra, komórka organizacyjna urzędu obsługującego Ministra.

10. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do oświadczeń majątkowych stosuje się
odpowiednio przepisy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby
pełniące funkcje publiczne.

11. Wynagrodzenie i pozostałe warunki zatrudnienia dyrektora i jego zastępcy określa
Minister, po zasięgnięciu opinii rady nadzorczej, biorąc pod uwagę w szczególności przedmiot i
zakres zadań realizowanych przez państwowy instytut naukowy oraz ocenę ich pracy.