Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne

Druk nr 2500

Warszawa, 6 listopada 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:



- o zmianie ustawy - Prawo
telekomunikacyjne.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Antoniego Mężydło.


(-) Urszula Augustyn; (-) Andrzej Buła; (-) Renata Butryn; (-) Stanisław
Chmielewski; (-) Janusz Cichoń; (-) Piotr Cieśliński; (-) Andrzej Czuma;
(-) Grzegorz Dolniak; (-) Zenon Durka; (-) Artur Gierada; (-) Rafał
Grupiński; (-) Małgorzata Kidawa-Błońska; (-) Jerzy Kozdroń; (-) Agnieszka
Kozłowska-Rajewicz; (-) Antoni Mężydło; (-) Izabela Katarzyna Mrzygłocka;
(-) Witold Namyślak; (-) Tomasz Piotr Nowak; (-) Mirosława Nykiel;
(-) Janina Okrągły; (-) Alicja Olechowska; (-) Maciej Orzechowski;
(-) Jarosław Pięta;
(-) Agnieszka
Pomaska;
(-) Bożena Sławiak;
(-) Grzegorz Sztolcman; (-) Bożena Szydłowska; (-) Iwona
ledzińska-
Katarasińska; (-) Robert Węgrzyn; (-) Wojciech Wilk; (-) Marek Wójcik;
(-) Adam Wykręt; (-) Renata Zaremba; (-) Hanna Zdanowska; (-) Marek
Zieliński.
USTAWA
z dnia

2009 r.

o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne


Art. 1.
W ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z
pó n. zm.1)) wprowadza się następujące zmiany:

1) po art. 43 dodaje się art. 43a w brzmieniu:
„Art. 43a. 1. Prezes UKE, na wniosek przedsiębiorcy telekomunikacyjnego o znaczącej
pozycji rynkowej, na którego nałożone zostały obowiązki regulacyjne w zakresie dostępu
telekomunikacyjnego, może zatwierdzić, drodze decyzji, szczegółowe warunki
wykonywania obowiązków regulacyjnych wcześniej nałożonych na przedsiębiorcę
telekomunikacyjnego oraz inne zobowiązania przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, które
mogą się przyczynić do skutecznej realizacji obowiązków regulacyjnych nałożonych na
przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, rozwoju równoprawnej i skutecznej konkurencji,
rozwoju i wykorzystania nowoczesnej infrastruktury telekomunikacyjnej lub zapewnienia
użytkownikom maksymalnych korzyści w zakresie różnorodności, ceny i jakości usług
telekomunikacyjnych, zwane dalej „szczegółowymi warunkami regulacyjnymi”.
2. Propozycje szczegółowych warunków regulacyjnych zawarte we wniosku
przedsiębiorcy telekomunikacyjnego mogą być określone z zastrzeżeniem warunków lub
terminów.
3. W ramach postępowania w sprawie zatwierdzenia szczegółowych warunków
regulacyjnych Prezes UKE może:
1) prowadzić z przedsiębiorcą telekomunikacyjnym uzgodnienia dotyczące
szczegółowych warunków regulacyjnych, w tym zwoływać spotkania robocze
przedstawicieli Prezesa UKE i upoważnionych do dokonywania uzgodnień
przedstawicieli przedsiębiorcy telekomunikacyjnego oraz organizacji społecznych,
jeżeli zostały dopuszczone do udziału w postępowaniu na prawach strony;
2) wzywać przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, we wskazanym terminie, do
uzupełnienia propozycji szczegółowych warunków regulacyjnych lub dokonania w
nich zmian;
3) żądać przedłożenia przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, we wskazanym
terminie, wyjaśnień związanych z propozycjami szczegółowych warunków
regulacyjnych;
4) zasięgać opinii ekspertów lub biegłych w zakresie związanym z propozycjami
szczegółowych warunków regulacyjnych.
4. Prezes UKE podejmuje decyzję w sprawie zatwierdzenia szczegółowych warunków
regulacyjnych w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1.

1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703, z 2005 r. Nr 163, poz.
1362 i Nr 267, poz. 2258, z 2006 r. Nr 12, poz. 66, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 170, poz. 1217, Nr 220, poz.
1600, Nr 235, poz. 1700 i Nr 249, poz. 1834, z 2007 r. Nr 23, poz. 137, Nr 50, poz. 331 i Nr 82 poz. 556, z
2008 r. Nr 17, poz. 101 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 11, poz. 59, Nr 18, poz. 97 i Nr 85 poz. 716.
5. Prezes UKE może zatwierdzić szczegółowe warunki regulacyjne zawarte we wniosku
przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, jeżeli są one zgodne z przepisami prawa,
nałożonymi na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego obowiązkami regulacyjnymi,
potrzebami rynku telekomunikacyjnego oraz mogą się przyczynić do skutecznej realizacji
obowiązków regulacyjnych nałożonych na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, rozwoju
równoprawnej i skutecznej konkurencji, rozwoju i wykorzystania nowoczesnej
infrastruktury telekomunikacyjnej lub zapewnienia użytkownikom maksymalnych
korzyści w zakresie różnorodności, ceny i jakości usług telekomunikacyjnych.
6. Decyzja zatwierdzająca szczegółowe warunki regulacyjne może zostać wydana z
zastrzeżeniem warunków lub terminów.
7. Do decyzji w sprawie zatwierdzenia szczegółowych warunków regulacyjnych stosuje
się przepisy o postępowaniu konsultacyjnym.
8. Postanowienia ust. 1-7 nie wyłączają kompetencji Prezesa UKE do podejmowania
wszelkich innych działań zmierzających do zapewnienia wykonywania obowiązków
regulacyjnych wcześniej nałożonych na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego, jak również
kompetencji w zakresie nałożenia, utrzymania, zmiany albo uchylenia obowiązków
regulacyjnych nałożonych na przedsiębiorcę telekomunikacyjnego.

2) w art. 206 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Od decyzji w sprawach o ustalenie znaczącej pozycji rynkowej, nałożenia, zniesienia
lub zmiany obowiązków regulacyjnych, nałożenia kar, decyzji, o których mowa w art. 43a
oraz w art. 201 ust. 3 oraz od decyzji wydawanych w sprawach spornych, z wyjątkiem
decyzji w sprawie rezerwacji częstotliwości po przeprowadzeniu przetargu albo konkursu
oraz od decyzji o uznaniu przetargu albo konkursu za nierozstrzygnięty, przysługuje
odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie - sądu ochrony konkurencji i
konsumentów.”

3) w art. 209 ust. 1 po pkt 12 dodaje sie pkt 12a w brzmieniu:
„12a) nie wypełnia lub nienależycie wypełnia szczegółowe warunki regulacyjne
zatwierdzone decyzją, o której mowa w art. 43a;”.

Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia.

UZASADNIENIE

1. Potrzeba i cel wprowadzenia ustawy, istniejący stan rzeczy
Polski sektor telekomunikacyjny od 2006
r. poddany został niezwykle intensywnym
działaniom regulacyjnym, które realizowane są przez Prezesa Urzędu Komunikacji
Elektronicznej (Prezesa UKE) – organ powołany na podstawie ustawy z dnia 29 grudnia
2005 r. o przekształceniach i zmianach w podziale zadań i kompetencji organów
państwowych właściwych w sprawach łączności, radiofonii i telewizji. Podstawą prawną
działań regulacyjnych wykonywanych przez Prezesa UKE są przepisy ustawy z dnia 16 lipca
2004 r. Prawo telekomunikacyjne i innych aktów prawnych regulujących funkcjonowanie
polskiego rynku telekomunikacyjnego, w tym przepisy prawa Unii Europejskiej. W trakcie
trzech i pół roku swojego funkcjonowania Prezes UKE wydał szereg decyzji regulacyjnych
związanych z analizą rynków właściwych, wyznaczeniem przedsiębiorców
telekomunikacyjnych o znaczącej pozycji rynkowej, nałożeniem na tych przedsiębiorców
obowiązków regulacyjnych, zatwierdzeniem ofert ramowych i rozstrzygnięciem sporów
międzyoperatorskich pomiędzy uczestnikami tego rynku, powodując w ten sposób zasadnicze
przeobrażenia na tym rynku. Raporty analityków giełdowych publikowane przez wiodące
globalne instytucje finansowe wskazują, że polski rynek telekomunikacyjny przeszedł
zasadnicze przeobrażenia („dramatic changes”) od protekcjonizmu do jednego z najbardziej
zaawansowanych w Europie pro-konkurencyjnych środowisk regulacyjnych (raport ING
Wholesale Banking z dnia 1 pa dziernika 2009 r. Global Emerging Markets ‘Telecom Market
Update’). Raport ten wskazuje na to, że efektem dokonanych zmian były natychmiastowe
korzyści finansowe dla konsumentów (znacząca obniżka cen usług telekomunikacyjnych),
diagnozując jednocześnie niebezpieczeństwa długoterminowego stosowania polityki
regulacyjnej polskiego regulatora.

Analiza praktyki regulacyjnej Prezesa UKE pozwala na stwierdzenie, że głównym podmiotem
poddanym regulacji jest Telekomunikacja Polska S.A., co jest zgodne z filozofią regulacji
obowiązujących w Unii Europejskiej, gdzie przedsiębiorcami poddanymi najsilniejszej
regulacji są podmioty dysponujące znaczącą siłą rynkową na rynkach: telefonii stacjonarnej,
dostępu szerokopasmowego (w tym szerokopasmowej transmisji danych) i dzierżawy łączy
telekomunikacyjnych. To właśnie efektem działań regulacyjnych podjętych przez Prezesa
UKE wobec Telekomunikacji Polskiej S.A. jest znaczący wzrost konkurencyjności rynku
telefonii stacjonarnej i rynku dostępu szerokopasmowego w Polsce, co w sposób bezpośredni
przełożyło się na wzmiankowane korzyści finansowe odniesione przez polskich
konsumentów.

Jednakże pomimo zauważalnego wzrostu konkurencyjności, w dalszym ciągu nie można
mówić o skutecznej konkurencji na rynkach usług telefonii stacjonarnej i usług transmisji
danych. Potwierdza to m.in. raport „Analiza funkcjonalnej separacji Telekomunikacji
Polskiej S.A.” wykonany na zlecenie Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w celu
przedstawienia możliwości wdrożenia separacji funkcjonalnej w Polsce, opublikowany 26
listopada 2008 r. Z powyższego raportu wynika, że istnieje bariera rozwoju rynku w postaci
postawy antykonkurencyjnej Telekomunikacji Polskiej S.A., której przejawem są działania
obstrukcyjne w zakresie współpracy z operatorami alternatywnymi oraz przepływ informacji
w grupie kapitałowej Telekomunikacji Polskiej S.A., umożliwiający podejmowanie działań
antykonkurencyjnych. Innymi barierami są: niska jakość sieci dostępowej oraz ryzyko
związane z działalnością operatorów alternatywnych na bazie decyzji administracyjnych.
Dotychczasowe środki regulacyjne nie wyeliminowały zidentyfikowanych w raporcie barier
dla rozwoju rynku. W tym kontekście w raporcie wskazano, iż środek regulacyjny w postaci
separacji funkcjonalnej, sądząc także na przykładach rozwiązań wprowadzanych w innych
krajach, tzn. w Wielkiej Brytanii i Nowej Zelandii, jest w stanie wyeliminować barierę w
postaci postawy antykonkurencyjnej Telekomunikacji Polskiej S.A. Analizy zamieszczone w
raporcie wskazują także, że separacja funkcjonalna dodatkowo może ograniczyć negatywne
skutki dla rozwoju konkurencji wynikające ze słabości systemu prawnego w Polsce poprzez
m.in. zmianę postawy Telekomunikacji Polskiej S.A., która nie będzie nakierowana na
wykorzystywanie luk i słabości systemu prawnego.

Działania regulacyjne podjęte przez Prezesa UKE doprowadziły do sytuacji, w której
Telekomunikacja Polska S.A. gotowa jest zrezygnować z polityki kwestionowania wszelkich
decyzji regulacyjnych Prezesa UKE (poprzez zaskarżanie ich do sądów administracyjnych i
sądów powszechnych), zobowiązując się do zrealizowania znaczącego programu
inwestycyjnego związanego z budową łączy szerokopasmowych i prowadzenia polityki
traktowania operatorów alternatywnych w sposób równoważny z traktowaniem podmiotów
wchodzących w skład grupy kapitałowej Telekomunikacji Polskiej S.A. i jej jednostek
wewnątrzorganizacyjnych. Takie rozwiązanie miałoby stworzyć szansę na osiągnięcie
podobnych rezultatów, jak w przypadku separacji funkcjonalnej. Jednocześnie byłoby
rozwiązaniem mniej skomplikowanym od strony prawnej, zmian organizacyjnych, procesów
biznesowych i systemów informatycznych, a jego wdrożenie wymagałoby mniej czasu i
nakładów finansowych.

Trudno przesądzać, czy dobrowolne zobowiązania Telekomunikacji Polskiej S.A. stanowić
mogą realną alternatywę dla separacji funkcjonalnej tego podmiotu. Proponowane
unormowania nie są zresztą projektowane wyłącznie dla tego przypadku, chociaż
prawdopodobne jest ich zastosowanie po raz pierwszy przy tej właśnie okazji. Organ
regulacyjny powinien mieć jednak możliwość zastosowania środka, który – opierając się na
dobrowolnych zobowiązaniach przedsiębiorcy telekomunikacyjnego o znaczącej pozycji
rynkowej – pozwalał będzie oczekiwać w sumie efektów nie gorszych do wyników
władczych działań regulacyjnych.

Obowiązujące w Polsce unormowania prawne nie regulują możliwości dobrowolnego
zobowiązywania się przez przedsiębiorcę telekomunikacyjnego do określonych zachowań
związanych z wykonywaną działalnością telekomunikacyjną, które miałyby podobny zasięg
oddziaływania jak obowiązki nakładane władczo przez regulatora rynku
telekomunikacyjnego. W szczególności polskie prawo nie przewiduje zawierania porozumień
pomiędzy organem regulacyjnym w dziedzinie telekomunikacji a przedsiębiorą o znaczącej
pozycji rynkowej, który podlega regulacji. Zaciągnięcie generalnych zobowiązań przez
takiego przedsiębiorcę wobec Prezesa UKE nie jest co prawda wykluczone, jednakże polski
system prawny nie wiąże z takimi zobowiązaniami jasnych konsekwencji, w szczególności
nie ma wyra nych podstaw prawnych do tego, żeby takie zobowiązania w pó niejszym
okresie wyegzekwować. Pomiędzy przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi możliwe jest
rzecz jasna zawieranie umów cywilnoprawnych, których wykonania można dochodzić przed
sądem, niemniej tego rodzaju formuła prawna nie pozwala na generalne unormowanie
zachowań przedsiębiorcy o znaczącej pozycji rynkowej. Skuteczne obowiązki w tym zakresie
może nałożyć jedynie Prezes UKE we władczych formach działania.

Stosowanie władczych form działania (decyzji administracyjnych, których treść nie wymaga
zgody podmiotu regulowanego) powoduje, iż nałożone obowiązki regulacyjne nie są