Rządowy projekt ustawy o Służbie Celnej

5) tryb wydawania opinii służbowych oraz rozpatrywania odwołań od opinii służbowych
- uwzględniając okoliczności powodujące sporządzanie opinii, przesłanki dokonywania oceny
lub opiniowania oraz udział organizacji społecznych w procesie oceniania.
Art. 130. 1. Funkcjonariusz może być skierowany z urzędu lub na wniosek do komisji
lekarskiej, podległej ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w celu:
1) określenia braku przeciwwskazań zdrowotnych do pełnienia służby na określonym
stanowisku służbowym;
2) skierowania na określone szkolenia, w tym szkolenie specjalistyczne;
3) sprawdzenia prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do służby z powodu
choroby oraz wystawianych zaświadczeń lekarskich do celów wypłaty uposażenia za
czas niezdolności do służby.
2. Funkcjonariusz jest obowiązany poddać się zleconym badaniom, w tym również
badaniom specjalistycznym.
3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia:
1) stan zdrowia wymagany do pełnienia służby na określonym stanowisku, właściwość
przełożonych do wydawania skierowań, o których mowa w ust. 1, mając na względzie
właściwy dobór kandydatów na określone stanowisko;
2) skład, organizację, zakres działania oraz tryb postępowania komisji lekarskich,
o których mowa w ust. 1, mając na względzie sprawne i rzetelne przeprowadzenie
badań;
3) tryb postępowania komisji lekarskich w związku z badaniem prawidłowości orzekania
o czasowej niezdolności do służby z powodu choroby oraz wystawionych
zaświadczeń lekarskich do celów wypłaty uposażenia za czas niezdolności do służby,
uwzględniając potrzebę obiektywnej oceny takich zaświadczeń.
Art. 131. 1. Funkcjonariusz jest obowiązany wykonywać obowiązki służbowe
w umundurowaniu.
2. Umundurowanie, o którym mowa w ust. 1, funkcjonariusz otrzymuje bezpłatnie.
3. W uzasadnionych przypadkach kierownik urzędu może zwolnić funkcjonariusza od
wykonywania obowiązków służbowych w umundurowaniu.

75
4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze
rozporządzenia:
1) szczegółowy tryb przydziału, okresy zużycia, wzory, kolory i normy umundurowania,
oznaczeń stopni służbowych oraz znaków identyfikacji osobistej funkcjonariuszy,
2) sposób noszenia umundurowania i oznaczeń stopni służbowych,
3) wysokość i warunki przyznawania równoważnika pieniężnego w zamian za
umundurowanie oraz za okresowe czyszczenie munduru,
4) przypadki, w jakich funkcjonariusze nie mają obowiązku pełnienia służby
w umundurowaniu,
5) przypadki, w jakich funkcjonariusz jest obowiązany do zwrotu równowartości
składników umundurowania
- biorąc pod uwagę rodzaj noszonego przez funkcjonariusza umundurowania oraz zakres
realizowanych przez niego zadań.
Art. 132. 1. Funkcjonariusz, który został zwolniony ze służby przed upływem 3 lat od
ukończenia nauki w formach szkolnych i pozaszkolnych oraz na kursach zawodowych
w służbie przygotowawczej, której koszty zostały poniesione przez kierownika urzędu jest
obowiązany do zwrotu tych kosztów zmniejszonych proporcjonalnie w stosunku do okresu
pozostawania w stosunku służbowym po ukończeniu nauki.
2. Przepis ust. 1 ma zastosowanie w przypadku:
1) zwolnienia ze służby funkcjonariusza z przyczyn, o których mowa w art. 104
pkt 2 – 10 i pkt 12 oraz art. 105 pkt 1, 2 i 5 – 10;

2) orzeczenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze Służby Celnej;
3) wygaśnięcia stosunku służbowego z przyczyn, o których mowa w art. 106 pkt 2.
3. W uzasadnionych przypadkach Szef Służby Celnej może zwolnić osobę
zobowiązaną do zwrotu kosztów określonych w ust. 1 z obowiązku ich zwrotu.
Art. 133. Funkcjonariusz, w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, korzysta
z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych w Kodeksie karnym.
Art. 134. 1. Funkcjonariuszowi przysługuje zwrot kosztów poniesionych na ochronę
prawną, jeżeli postępowanie karne wszczęte przeciwko niemu o przestępstwo popełnione
w związku z wykonywaniem czynności służbowych zostanie zakończone prawomocnym

76
orzeczeniem o umorzeniu postępowania wobec braku ustawowych znamion czynu
zabronionego lub niepopełnienia przestępstwa albo wyrokiem uniewinniającym.
2. Koszty, w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu jednego obrońcy, określone
w przepisach wydanych na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo
o adwokaturze (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1058, z późn. zm.) zwraca się ze środków
Skarbu Państwa na wniosek funkcjonariusza.
Art. 135. 1. Funkcjonariuszom i członkom ich rodzin, byłym funkcjonariuszom, w tym
emerytom i rencistom i członkom ich rodzin, mogą być przyznawane świadczenia socjalne.
2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, podmioty uprawnione do
wypłaty świadczeń socjalnych, rodzaj i zakres tych świadczeń, sposób obliczania i ich
wysokość, terminy rozliczeń oraz wypłaty, uwzględniając prawidłowość wypłacanych
świadczeń oraz warunki korzystania z tych świadczeń.
Art. 136. 1. Funkcjonariusze w czasie wykonywania zadań służbowych mogą
otrzymywać nieodpłatnie wyżywienie oraz napoje, zwane dalej „wyżywieniem”, lub
równoważnik pieniężny w zamian za wyżywienie.
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze
rozporządzenia, przypadki, w których funkcjonariusz otrzymuje wyżywienie lub
równoważnik pieniężny w zamian za wyżywienie, normy wyżywienia i wysokość
równoważnika pieniężnego, sposób ustalania wartości pieniężnej równoważnika, warunki
i tryb jego wypłacania, a także organy właściwe w tych sprawach, uwzględniając zakres
i specyfikę zadań służbowych wykonywanych przez funkcjonariuszy.
Art. 137. Do funkcjonariusza stosuje się przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r.
– Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), zwanej dalej „Kodeksem
pracy”, dotyczące uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem, chyba że przepisy
niniejszej ustawy są korzystniejsze.
Art. 138. 1. Funkcjonariuszowi przysługuje prawo do corocznego płatnego urlopu
wypoczynkowego na zasadach określonych w Kodeksie pracy, z wyłączeniem art. 1672.
2. Funkcjonariuszowi, który osiągnął określony staż służby w Służbie Celnej
przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w każdym roku kalendarzowym w wymiarze:
1) 5 dni, jeżeli pełni służbę co najmniej 15 lat;

77
2) 10 dni, jeżeli pełni służbę co najmniej 20 lat.
3. Łączny wymiar dodatkowego urlopu wypoczynkowego, o którym mowa w ust. 2,
nie może przekroczyć 10 dni rocznie.
Art. 139. Funkcjonariusz, po upływie 5 lat służby, może otrzymać płatny urlop
zdrowotny z zachowaniem prawa do uposażenia. Urlopu zdrowotnego udziela kierownik
urzędu na podstawie skierowania na leczenie sanatoryjne, profilaktyczne, rehabilitacyjne lub
uzdrowiskowe na okres ustalony w tym skierowaniu nieprzekraczający jednak 30 kolejnych
dni w każdym roku kalendarzowym.
Art. 140. 1. Kierownik urzędu może, z ważnych przyczyn, udzielić funkcjonariuszowi
urlopu bezpłatnego.
2. Okresu urlopu bezpłatnego nie zalicza się do okresu służby, od którego zależą
uprawnienia funkcjonariusza.
3. Funkcjonariuszowi, który rozpoczyna urlop bezpłatny w ciągu miesiąca
kalendarzowego, przysługuje uposażenie w wysokości 1/30 uposażenia miesięcznego za
każdy dzień poprzedzający dzień rozpoczęcia urlopu bezpłatnego. Jeżeli funkcjonariusz
pobrał już uposażenie za czas urlopu bezpłatnego, potrąca mu się odpowiednią część
uposażenia przy najbliższej wypłacie uposażenia.
Art. 141. 1. Funkcjonariuszowi za szczególne osiągnięcia w Służbie Celnej,
w szczególności za wzorowe wykonywanie obowiązków, przejawianie inicjatywy,
doskonalenie kwalifikacji zawodowych mogą być udzielane wyróżnienia:
1) dyplom;
2) krótkoterminowy urlop wypoczynkowy w wymiarze do 10 dni;
3) nagroda pieniężna lub rzeczowa;
4) mianowanie na wyższy stopień służbowy;
5) przyznanie odznaki honorowej;
6) przedstawienie do odznaczenia państwowego.
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze
rozporządzenia, warunki i tryb udzielania wyróżnień funkcjonariuszom, uwzględniając
właściwość przełożonych w tych sprawach, sposób udzielania wyróżnień oraz terminy ich
przyznawania.

78
Art. 142. 1. Nagroda pieniężna, o której mowa w art. 141 ust. 1 pkt 3, jest
przyznawana z funduszu nagród za szczególne osiągnięcia w Służbie Celnej.
2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, tworzy fundusz nagród za szczególne
osiągnięcia w Służbie Celnej, określając w szczególności źródło środków na ten fundusz oraz
jego wysokość, tryb przyznawania nagród, mając na względzie charakter wykonywanych
zadań przez funkcjonariuszy, a także okoliczności przyznawania nagrody.
Art. 143. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe warunki bezpieczeństwa i higieny służby, biorąc pod uwagę
charakter wykonywanych zadań przez funkcjonariuszy oraz miejsce i czas pełnienia służby.
Art. 144. Funkcjonariusze mogą się zrzeszać w związkach zawodowych na zasadach
określonych w ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r.
Nr 79, poz. 854, z późn. zm.).
Rozdział 10
Uposażenie i inne świadczenia pieniężne funkcjonariuszy
Art. 145. 1. Prawo do uposażenia powstaje z dniem mianowania funkcjonariusza do
służby.
2. Z tytułu pełnienia służby funkcjonariusz otrzymuje uposażenie i inne świadczenia
pieniężne określone w ustawie.
3. Przeciętne uposażenie funkcjonariusza stanowi wielokrotność kwoty bazowej,
której wysokość ustaloną według odrębnych zasad określa ustawa budżetowa.
4. Wielokrotność kwoty bazowej, o której mowa w ust. 3, określa Rada Ministrów,
w drodze rozporządzenia, kierując się szczególnymi zadaniami, jakie wykonuje Służba
Celna.
5. Przez przeciętne uposażenie, o którym mowa w ust. 3, rozumie się uposażenie wraz
z 1/12 równowartości nagrody rocznej.
Art. 146. Uposażenie funkcjonariusza, zwane dalej „uposażeniem”, składa się z
uposażenia zasadniczego i dodatków do uposażenia.

79