Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego

przyczyn uzasadniających jego uchylenie lub
zmianę, prokurator może wystąpić do
właściwego sądu lub innego organu państwa
wydania orzeczenia o jego uchylenie lub
zmianę.
§ 4. Zawiadomienia, o których mowa w § 1 i 2 oraz
wystąpienie, o którym mowa w § 3, mogą być
przekazane również przy użyciu urządzeń
służących do automatycznego przesyłania
danych, w sposób umożliwiający stwierdzenie
autentyczności przekazanych dokumentów.
§ 5. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze
rozporządzenia, wzór zaświadczenia, o którym
mowa w § 2, mając na uwadze konieczność
udostępnienia państwu wykonania orzeczenia
wszelkich niezbędnych informacji
umożliwiających podjęcie prawidłowej decyzji.

Art. 607zck. Koszty związane z wykonaniem orzeczenia,
o którym mowa w art. 607zce § 1, ponosi Skarb
Państwa.”;

3) w art. 613 § 1 otrzymuje brzmienie:

„§ 1. Z wyjątkiem wypadków określonych w art. 595 i w art. 592
– 592f oraz w rozdziałach 62a, 62b, 65a – 65d, 66a – 66d,
66f – 66i z mającymi siedzibę za granicą organami obcego
państwa oraz z osobami wymienionymi w art. 578 oraz
w art. 579, sądy i prokuratorzy każdorazowo poro-
zumiewają się, w tym przy doręczaniu pism procesowych,
za pośrednictwem Ministra Sprawiedliwości, a ten w razie
potrzeby przez ministra właściwego do spraw
zagranicznych.”.
15

Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia,
z wyjątkiem art. 1 pkt 2, który wchodzi w życie z dniem 1 grudnia 2012 r.



















1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1999 r. Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 50,
poz. 580, Nr 62, poz. 717, Nr 73, poz. 852 i Nr 93, poz. 1027, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071 i Nr 106,
poz. 1149, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, z 2003 r. Nr 17, poz. 155, Nr 111, poz. 1061 i Nr 130, poz. 1188,
z 2004 r. Nr 51, poz. 514, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889, Nr 240, poz. 2405 i Nr 264, poz. 2641,
z 2005 r. Nr 10, poz. 70, Nr 48, poz. 461, Nr 77, poz. 680, Nr 96, poz. 821, Nr 141, poz. 1181, Nr 143,
poz. 1203, Nr 163, poz. 1363, Nr 169, poz. 1416 i Nr 178, poz. 1479, z 2006 r. Nr 15, poz. 118, Nr 66,
poz. 467, Nr 95, poz. 659, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 141, poz. 1009 i 1013, Nr 167, poz. 1192
i Nr 226, poz. 1647 i 1648, z 2007 r. Nr 20, poz. 116, Nr 64, poz. 432, Nr 80, poz. 539, Nr 89,
poz. 589, Nr 99, poz. 664, Nr 112, poz. 766, Nr 123, poz. 849 i Nr 128, poz. 903, z 2008 r. Nr 27,
poz. 162, Nr 100, poz. 648, Nr 107, poz. 686, Nr 123, poz. 802, Nr 182, poz. 1133, Nr 208, poz. 1308,
Nr 214, poz. 1344, Nr 225, poz. 1485, Nr 234, poz. 1571 i Nr 237, poz. 1651, z 2009 r. Nr 8, poz. 39,
Nr 20, poz. 104, Nr 28, poz. 171, Nr 68, poz. 585, Nr 85, poz. 716, Nr 127, poz. 1051, Nr 144,
poz. 1178, Nr 168, poz. 1323, Nr 178, poz. 1375, Nr 190 poz. 1474 i Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 7,
poz. 46, Nr 98, poz. 626, Nr 106, poz. 669, Nr 122, poz. 826, Nr 125, poz. 842, Nr 182, poz. 1228
i Nr 197, poz. 1307 oraz z 2011 r. Nr 48, poz. 245 i 246, Nr 53, poz. 273, Nr 112, poz. 654, Nr 117,
poz. 678, Nr 142, poz. 829, Nr 191, poz. 1135, Nr 217, poz. 1280, Nr 240, poz. 1430, 1431 i 1438
i Nr 279, poz. 1645.

01/06-kt
16

UZASADNIENIE

1. Cel projektowanej regulacji
Celem regulacji jest transpozycja do prawa polskiego decyzji ramowej Rady
2009/948/WSiSW z dnia 30.11.2009 r. w sprawie zapobiegania konfliktom
jurysdykcji w postępowaniu karnym i w sprawie rozstrzygania takich konfliktów
(zwana dalej decyzją ramową 2009/948/WSiSW)1). Termin jej wdrożenia upływa
z dniem 15.06.2012 r.
Ponadto celem regulacji jest transpozycja decyzji ramowej Rady

2009/829/WSiSW z dnia 23.10.2009 r. w sprawie stosowania przez państwa
członkowskie Unii Europejskiej zasady wzajemnego uznawania do decyzji
w sprawie środków nadzoru stanowiących alternatywę dla tymczasowego
aresztowania (zwana dalej decyzją ramową 2009/829)2). Termin jej wdrożenia
upływa z dniem 1.12.2012 r. Implementacja obydwu decyzji ramowych stanowi
międzynarodowe zobowiązanie Polski wynikające z członkostwa w Unii
Europejskiej.

2. Zmiany
wynikające z transpozycji decyzji ramowej 2009/948/WSiSW
Obecnie jurysdykcję w prawie karnym przewidują przede wszystkim art. 5 k.k.
w
oparciu o zasadę terytorialności oraz art. 109 – 113 k.k. określające
odpowiedzialność za czyn popełniony za granicą. Brak jest natomiast regulacji
ustanawiających międzynarodowe jurysdykcyjne normy kolizyjne, takie jak
w przypadku prawa cywilnego wprowadza rozporządzenie Rady (WE) nr 44/2001
z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych
oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych3). W efekcie zakresy
jurysdykcji w różnych państwach się pokrywają, co może prowadzić do
jednoczesnego prowadzenia postępowania w kilku państwach i w efekcie wydania
orzeczeń dotyczących tego samego czynu łamiących zakaz ne bis in idem,
wyrażony w art. 54 Konwencji wykonawczej do Układu z Schengen z dnia

1) Dz. Urz. UE L 328 z 2009 r., s. 45.
2) Dz. Urz. UE L 294 z 2009 r., s. 20
3) Dz. Urz. UE L 012 z 2001 r., s. 42.
14 czerwca 1985 r. między Rządami Państw Unii Gospodarczej Beneluksu,
Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego
znoszenia kontroli na wspólnych granicach, sporządzonej w Schengen dnia
19 czerwca 1990 r.4)
Projektowane przepisy dotyczące rozwiązywania sporów jurysdykcyjnych
wprowadzają tryb postępowania sądów i prokuratorów mający na celu ustalenie,
czy w innym państwie członkowskim UE toczy się równolegle postępowanie karne
o ten sam czyn tej samej osoby. Stanowią one odzwierciedlenie mechanizmu
przewidzianego w decyzji ramowej 2009/948/WSiSW.
Decyzja ramowa 2009/948/WSiSW przewiduje mechanizm zapobiegania
i rozwiązywania sporów jurysdykcyjnych, którego podstawowymi elementami są
przepisy regulujące obowiązek nawiązania kontaktu (art. 5), obowiązek udzielenia
odpowiedzi na wystąpienie (art. 6) oraz obowiązek podjęcia bezpośrednich
konsultacji (art. 10). W efekcie konsultacji może dojść do koncentracji ścigania
w jednym państwie członkowskim UE. Z uwagi więc na to, że konsekwencją
konsultacji może być przejęcie lub przekazanie ścigania karnego, należało
przewidzieć mechanizm uzyskiwania informacji o toczącym się postępowaniu
karnym co do tego samego czynu tej samej osoby oraz konsultacji w rozdziale
63 k.p.k. Obecne przepisy rozdziału 63 k.p.k. dotyczą samej procedury przejęcia
i przekazania ścigania, nie przewidując jednak mechanizmu poprzedzającego ten
etap, a polegającego na nawiązaniu kontaktu bezpośrednio między organami
sądowymi państw członkowskich UE.
Projektowany art. 592a k.p.k. stanowi wymóg wystąpienia do właściwego organu
innego państwa członkowskiego UE, w wypadku powzięcia przypuszczenia,
iż toczy się w nim postępowanie karne o ten sam czyn tej samej osoby. Precyzuje
on także przesłanki wystąpienia do innego państwa (określone w art. 590 § 1
i art. 591 § 1 k.p.k. lub też inne niewymienione we wspomnianych przepisach,
które nasuwają przypuszczenie o toczącym się postępowaniu za granicą).
Przypuszczenie takie wynikać może z transgranicznego charakteru przestępstwa,
zeznań świadków czy wyjaśnień podejrzanego lub oskarżonego (motyw 5 decyzji
ramowej 2009/948/WSiSW). W wypadku trudności z ustaleniem organu

4) Dz. Urz. UE L 239 z 2000 r., s. 19.
2

właściwego do kontaktów w innym państwie UE istnieje możliwość podjęcia
działań za pośrednictwem Europejskiej Sieci Sądowej. Wymóg wystąpienia do
innego organu nie powstanie, jeżeli sąd lub prokurator z urzędu powziął informację
o toczącym się postępowaniu karnym w innym państwie członkowskim UE (np.
wskutek wystąpienia przez właściwy organ tego państwa z wnioskiem o pomoc
prawną czy wskutek informacji pochodzących z policji).
Decyzja ramowa 2009/948/WSiSW określa zasady współpracy zarówno w zakresie
wystąpienia do innego państwa członkowskiego UE, jak również przewiduje
procedurę związaną z udzieleniem odpowiedzi na wystąpienie właściwego organu
innego państwa członkowskiego UE w celu ustalenia, czy toczy się w nim
postępowanie karne o ten sam czyn tej samej osoby (art. 6). Projektowany art. 592b
§ 1 k.p.k. wprowadza obowiązek udzielenia odpowiedzi w terminie wskazanym
przez właściwy organ innego państwa członkowskiego UE. W wypadku gdyby
terminu takiego nie wskazano lub gdyby wobec podejrzanego lub oskarżonego
zastosowano środek polegający na pozbawieniu wolności, sąd lub prokurator
powinien to uczynić bez nieuzasadnionej zwłoki. Projektowany art. 592b § 2 k.p.k.
określa także konsekwencje niedotrzymania terminu. Obliguje on sąd lub
prokuratora do poinformowania właściwego organu innego państwa
członkowskiego UE o przyczynie opóźnienia i wskazania innego terminu
odpowiedzi na wystąpienie.
Obowiązek udzielenia odpowiedzi na wystąpienie dotyczy właściwego sądu lub
prokuratora prowadzącego postępowanie karne. W wypadku stwierdzenia braku
właściwości, organ, do którego skierowano wystąpienie, powinien je przekazać
według właściwości, informując o tym organ występujący (projektowany art. 592b
§ 3 k.p.k.).
Decyzja ramowa 2009/948/WSiSW określa także wymogi formalne, jakie spełniać
powinno wystąpienie (art. 8), odpowiedź na wystąpienie (art. 9) oraz sposoby
komunikacji między właściwymi organami (art. 7). Przepisy te nie nakładają na
właściwe organy nowych obowiązków, a jedynie określają elementy składowe
wystąpienia i odpowiedzi na nie. Z tego względu uzupełniający charakter
wymienionych przepisów skłania do ich implementacji w rozporządzeniach
Ministra Sprawiedliwości określających zasady obrotu międzynarodowego
3