Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego

§ 315b.1. Odpowiedź na wystąpienie właściwego organu państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, z zastrzeżeniem art. 592b. § 3 k.p.k., powinna zawierać informację, czy toczy
się lub toczyło się postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby
w Rzeczypospolitej Polskiej.
2. W wypadku posiadania informacji wskazanej w ust. 1, prokurator wskazuje właściwy
organ prowadzący postępowanie karne z podaniem jego adresu, numeru telefonu, telefaksu
i adresu poczty elektronicznej, etap toczącego się postępowania karnego, bądź rodzaj
orzeczenia kończącego postępowanie.
3. W razie braku informacji określonej w ust. 2, prokurator występuje do Prokuratora
Generalnego o informację o właściwej jednostce prokuratury prowadzącej postępowanie
karne co do tego samego czynu tej samej osoby w Rzeczypospolitej Polskiej.

§ 315c. Wystąpienie oraz odpowiedź na wystąpienie może nastąpić przy użyciu
urządzeń służących do automatycznego przesyłania danych, w sposób umożliwiający
stwierdzenie autentyczności tych dokumentów.

§ 315d.1. W wypadku prowadzenia konsultacji przez kilka jednostek prokuratury
w związku z tym samym wystąpieniem właściwego organu państwa członkowskiego Unii
Europejskiej lub zbiegiem wystąpień odnośnie postępowania karnego co do tego samego
czynu tej samej osoby, nadzór nad przebiegiem konsultacji sprawuje Prokurator Generalny.
2. Konsultacje, o których mowa w art. 592c § 1 k.p.k., przeprowadza się w języku
uzgodnionym między prokuratorem a właściwym sądem lub innym organem państwa
członkowskiego Unii Europejskiej.


§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

MINISTER SPRAWIEDLIWO CI
 
2
U Z A S A D N I E N I E


Zmiana rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 marca 2010 r. Regulamin
wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury
podyktowana jest koniecznością uzupełnienia trybu formułowania zapytania do właściwego
organu państwa członkowskiego UE, odpowiedzi na zapytanie skierowane przez właściwy
organ państwa członkowskiego UE oraz konsultacji między polskimi prokuraturami
a właściwymi organami procesowymi innych państw członkowskich UE (m. in. sądami, czy
prokuratury). Dotychczas nie istniał mechanizm obowiązkowej wymiany danych w wypadku
przypuszczenia prowadzenia postępowania karnego o ten sam czyn tej samej osoby
w innym państwie członkowskim UE.

Rozporządzenie stanowi element procesu implementacji decyzji ramowej Rady
2009/948/WSiSW z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie zapobiegania konfliktom jurysdykcji
w postępowaniu karnym i w sprawie rozstrzygania takich konfliktów (zwanej dalej decyzją
ramową Rady 2009/948/WSiSW)2. Termin implementacji decyzji ramowej Rady
2009/948/WSiSW upływa w dniu 15 czerwca 2012 r.

Przepisy rozporządzenia stanowią doprecyzowanie zmian wprowadzonych do rozdziału
63 Kodeksu postępowania karnego, w których określono mechanizm wymiany informacji
dotyczących możliwości prowadzenia postępowania karnego przeciwko tej samej osobie
o ten sam czyn, jak również konsultacji mających na celu wyeliminowanie zbiegu jurysdykcji
i określenia państwa, które będzie ją wykonywać.

Mechanizm konsultacji służyć ma zapobieganiu prowadzenia równoległych postępowań
karnych przez polskie organy wymiaru sprawiedliwości oraz właściwe organy innych państw
członkowskich Unii Europejskiej, których skutkiem mogłoby być naruszenie zakazu
wynikającego z zasady ne bis in idem, zawartego w art. 54 Konwencji wykonawczej do
Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. między Rządami Państw Unii Gospodarczej
Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego
znoszenia kontroli na wspólnych granicach, sporządzonej w Schengen dnia 19 czerwca
1990 r.3

Przepisy zawarte w rozporządzeniu mają charakter techniczny. Choć wprost nie
przewidują podstawy do wystąpienia z konkretnym zapytaniem, udzielenia odpowiedzi na
zapytanie, czy wszczęcia konsultacji (które pozostawiono regulacjom kodeksowym), tym
 
3
niemniej określają jakie wymogi formalne powinno spełniać wystąpienie, jakie informacje
powinny zostać zawarte w odpowiedzi na wystąpienie innego organu, jak również formy ich
przekazania.

Umiejscowienie formalnych przesłanek współpracy we wskazanym rozporządzeniu
wynika przede wszystkim ze znacznego prawdopodobieństwa możliwości stwierdzenia
równoległego prowadzenia postępowania karnego przeciwko tej samej osobie o ten sam
czyn już na etapie postępowania przygotowawczego. Z tego względu to prokuratorzy mogą
być w pierwszej kolejności zobowiązani do podjęcia czynności zmierzających do usunięcia
ewentualnego konfliktu jurysdykcyjnego. Wiedzę na temat prowadzenia takiego
postępowania mogą uzyskać z wyjaśnień podejrzanego, informacji operacyjnych policji,
wniosku o pomoc prawną czy zapytania skierowanego przez właściwy organ innego państwa
członkowskiego Unii Europejskiej (motyw 5 decyzji ramowej Rady 2009/948/WSiSW).
W takim wypadku prokurator powinien podjąć jedną z czynności określonych w art. 5
(obowiązek nawiązania kontaktu), bądź w art. 6 decyzji ramowej Rady 2009/948/WSiSW
(obowiązek udzielenia odpowiedzi).

Wymogi formalne związane z wystąpieniem lub udzieleniem odpowiedzi na wystąpienie
określone zostały w art. 7 – 9 decyzji ramowej Rady 2009/948/WSiSW.

Art. 8 decyzji ramowej Rady 2009/948/WSiSW przewiduje, iż występując z zapytaniem
właściwy organ powinien należycie wskazać własne dane teleadresowe, przedmiot sprawy
i etap toczącego się postępowania, tożsamość podejrzanego lub oskarżonego, a także
pokrzywdzonego oraz inne niezbędne informacje (np. rodzaj zastosowanych środków
związanych z pozbawieniem wolności czy trudności napotkane w związku z toczącym się
postępowaniem). Wymóg zamieszczenia wskazanych informacji przewiduje projektowany
§ 315a rozporządzenia.

Art. 9 decyzji ramowej Rady 2009/948/WSiSW zawiera informacje, jakie powinny być
udzielone w wyniku zapytania skierowanego przez właściwy organ innego państwa
członkowskiego Unii Europejskiej. Z tego względu projektowany § 315b rozporządzenia
nakłada na prokuratora wymóg wskazania, czy toczy się postępowanie karne przeciwko
danej osobie, a jeśli tak czy dotyczy ono tego samego czynu, jaki opisany został
w przesłanym zapytaniu. Dotyczy to wyłącznie sytuacji, gdy prokurator nie stwierdzi braku
swojej właściwości. W wypadku bowiem, gdy przeciwko osobie wskazanej w zapytaniu toczy
się postępowanie karne w innej jednostce prokuratury lub postępowanie sądowe, przekaże
on zapytanie do właściwego organu w Polsce na podstawie projektowanego art. 592b § 3
 
4
k.p.k., informując o tym organ, który wystosował zapytanie. Jeżeli natomiast nie zna innego
właściwego organu powinien zwrócić się do Prokuratora Generalnego o udzielenie informacji
o jednostce prokuratury prowadzącej postępowanie karne co do tego samego czynu tej
samej osoby w Rzeczypospolitej Polskiej. W sytuacji, gdy prokurator jest właściwy do
prowadzenia postępowania, będzie zobligowany do udzielenia odpowiedzi na wystąpienie.

W wypadku, gdyby okazało się, iż prowadzone postępowanie karne dotyczy tego
samego czynu tej samej osoby, prokurator będzie zobligowany do dokładnego określenia
jego etapu, bądź zapadłych w jego trakcie decyzji (np. o umorzeniu postępowania,
o prawomocnym wyroku, itd.). Obowiązek ten będzie ciążył na tej samej jednostce
prokuratury także wówczas, gdyby okazało się, iż zapytanie dotyczy wielu czynów, spośród
których tylko jeden z nich jest przedmiotem postępowania toczącego się w ramach danej
jednostki prokuratury. W odniesieniu do pozostałych czynów, prokurator powinien przekazać
zapytanie do innego właściwego organu w Polsce.

W projektowanym § 315d ust. 1 rozporządzenia przewidziano udział Prokuratora
Generalnego. Wynika to z konieczności objęcia nadzorem konsultacji wszczętych wskutek
wystąpienia przez właściwe organy innych państw członkowskich UE odnośnie
postępowania karnego dotyczącego tego samego czynu tej samej osoby, bądź w wypadku
objęcia jednym wystąpieniem kilku zdarzeń znajdujących się w zakresie właściwości różnych
jednostek prokuratury w Polsce. Nadzór Prokuratora Generalnego niezbędny jest celem
wypracowania spójnego stanowiska w procesie konsultacji. Z tego względu właściwy
prokurator powinien zawiadomić Prokuratora Generalnego celem umożliwienia mu objęcia
nadzorem toczących się konsultacji. Projektowany przepis jest także efektem możliwości
zaangażowania organu centralnego w przebieg konsultacji na podstawie art. 4 ust. 3 decyzji
ramowej Rady 2009/948/WSiSW.
W ust. 2 przewidziano swobodę wyboru języka, w jakim powinny być
przeprowadzone konsultacje. Polski prokurator powinien móc porozumieć się w tym zakresie
z właściwym organem innego państwa członkowskiego UE. Uregulowanie to stanowi
odpowiednik art. 14 ust. 2 decyzji ramowej Rady 2009/948/WSiSW.

Z kolei art. 7 decyzji ramowej Rady 2009/948/WSiSW upoważnia do komunikowania
się przez właściwe organy w dowolny sposób pozwalający na zachowanie dokumentacji
pisemnej. Projektowany § 315c rozporządzenia stanowi jego odpowiednik. Dopuszcza on
tym samym korespondencję za pomocą poczty, faksu, telegramu czy z wykorzystaniem
przesyłki elektronicznej, pod warunkiem możliwości zachowania dokumentacji pisemnej
pozwalającej na stwierdzenie na piśmie faktu przekazania korespondencji.
 
5
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

1. Podmioty, na które będzie oddziaływało rozporządzenie

Wejście w życie projektowanego rozporządzenia będzie miało bezpośredni wpływ na
funkcjonowanie prokuratury.

2. Konsultacje społeczne

Projekt został przedstawiony do zaopiniowania sądom i prokuraturom, a także
Krajowej Radzie Sądownictwa, Krajowej Radzie Prokuratury, Sądowi Najwyższemu
i Prokuratorowi Generalnemu.

3. Wpływ rozporządzenia na sektor finansów publicznych, rynek pracy,
konkurencyjno ć gospodarki i rozwój regionalny

Projektowane rozporządzenie nie spowoduje skutków na rynku pracy, pozostanie też
bez wpływu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie
przedsiębiorstw. Nie wpływa również na sytuację i rozwój regionalny. Rozporządzenie
pozostanie bez wpływu na budżety jednostek samorządu terytorialnego.
Rozporządzenie nie wywoła również skutków finansowych dla budżetu państwa. Ewentualne
dodatkowe czynności związane z prowadzeniem konsultacji z właściwymi organami państw
członkowskich mieścić się będą w ramach czynności służbowych prokuratury, stąd pokryte
zostaną ze środków finansowych związanych z jej funkcjonowaniem.





                                                           
1 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 4, Nr 56,
poz. 459, Nr 26, poz. 157, Nr 26, poz. 156, Nr 178, poz. 1375, Nr 190, poz. 1474, Nr 219, poz. 1706, Nr 178,
poz. 1375, Nr 223, poz. 1777, z 2010 r. Nr 182, poz. 1228, z 2011 r. Nr 53, poz. 273, Nr 203 poz. 1192,
Nr 240, poz. 1430.
2 Dz. Urz. UE L 328/42 z 15.12.2009 r.
3 Dz. Urz. UE L 239/19 z 22.09.2000 r.

02/06/EP
 
6