Rządowy projekt ustawy o odpadach

2) odpady komunalne, wraz z zastrzeżeniem, że zmieszane odpady komunalne,
o których mowa w art. 3 ust. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
(WE) nr 1013/2006 z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów
pozostają zmieszanymi odpadami komunalnymi, nawet je li zostały poddane
czynno ci przetwarzania odpadów, która nie zmieniła w sposób znaczący ich
wła ciwo ci;
3) odpady medyczne;
4) odpady obojętne;
5) odpady ulegające biodegradacji;
6) odpady weterynaryjne;
7) odpady z wypadków;
8) odzysk energii;
9) składowisko odpadów;
10) spalarnia odpadów;
11) termiczne przekształcanie odpadów;
12) współspalarnia odpadów;
13) wytwórca odpadów.
Z dniem 1 stycznia 2012 r. wskutek zmian wprowadzonych w ustawie z dnia 27 kwietnia
2001 r. o odpadach przez art. 4 ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy
o utrzymaniu czysto ci i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.
Nr 152, poz. 897) zaczęły funkcjonować w polskim systemie prawa definicje pojęć:
1) bioodpady;
2) odpady zielone;
3) ponowne użycie;
4) przetwarzanie;
5) przygotowanie do ponownego użycia;
6) selektywne zbieranie.
Projekt niniejszej ustawy zawiera również te definicje.
Natomiast do definicji nowych lub zmienianych należą definicje następujących pojęć:
7) gospodarowanie odpadami;
8) gospodarka odpadami;
9) magazynowanie odpadów;
10) odpady;
11) odzysk;
14 
 
12) oleje odpadowe;
13) PCB;
14) posiadacz odpadów;
15) po rednik w obrocie odpadami;
16) recykling;
17) sprzedawca odpadów;
18) stosowanie komunalnych osadów ciekowych;
19) unieszkodliwianie odpadów;
20) zapobieganie powstawaniu odpadów;
21) zbieranie odpadów.

W słowniczku wyrażeń ustawowych brak definicji takich pojęć jak: instalacja,
pozwolenie zintegrowane, pozwolenie na wytwarzanie odpadów, teren zamknięty, tytuł
prawny oraz władający powierzchnią ziemi. Terminy te definiuje bowiem ustawa z dnia
27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn.
zm.), a z uwagi na regulację zgodnie z którą przepisy projektowanej ustawy nie naruszają
przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony rodowiska, nie jest celowe
powtarzanie w projektowanej ustawie definicji ww. pojęć.
W przypadku definicji odpadów jej brzmienie wynika bezpo rednio z dyrektywy
2008/98/WE. Jest ono zbieżne z obecnym brzmieniem ustawy o odpadach, która stanowiła
transpozycję wcze niejszej dyrektywy 2006/12/WE w sprawie odpadów. Będzie ono też
w podobny sposób interpretowane (pojawia się instrument w postaci produktu ubocznego
oraz możliwo ć utraty przez niektóre strumienie odpadów statusu odpadów). Należy jednak
podkre lić, że samo przekazywanie używanego mienia, tak jak zgodnie z obecnie
obowiązującymi przepisami, nie może być w każdym przypadku traktowane jako
przekazywanie odpadów – nie jest np. przekazywaniem odpadów, jeżeli przedmioty (mienie)
są przekazywane do dalszego używania zgodnie z ich dotychczasowym przeznaczeniem.
Do całkowicie nowych definicji należą definicje następujących pojęć: sprzedawca
odpadów, po rednik w
obrocie odpadami, zapobieganie powstawaniu odpadów. Ich
zamieszczenie w proponowanym brzmieniu wynika z dyrektywy ramowej. Natomiast
zamieszczenie w projekcie ustawy definicji pozostałych pojęć podyktowane jest
konieczno cią zapewnienia większej niż ma to miejsce obecnie przejrzysto ci oraz spójno ci
proponowanych przepisów.
15 
 
Na szczególną uwagę zasługuje kilka definicji. Należy do nich „gospodarowanie
odpadami”, przez które rozumie się zbieranie, transport, przetwarzanie, łącznie z nadzorem
nad tego rodzaju działaniami, jak również późniejsze postępowanie z miejscami
unieszkodliwiania odpadów, oraz działania wykonywane w charakterze sprzedawcy odpadów
lub po rednika w obrocie odpadami. Zakres przedmiotowy tej definicji zatem został znacząco
poszerzony. W przypadku nowej definicji „ponownego użycia” należy zaznaczyć, że służy
ona przede wszystkim możliwo ci odróżnienia działań polegających na gospodarowaniu
odpadami od gospodarowania substancjami lub przedmiotami, które jeszcze statusu odpadów
nie posiadają. Natomiast „przygotowanie do ponownego użycia” stanowi swoiste
rozszerzenie dotychczas obowiązującej definicji odzysku. Zakres przedmiotowy tej definicji
jest niepowiązany ze wspomnianą definicją ponownego użycia. Przygotowanie
do ponownego użycia zostało uznane za proces odzysku, który stanowi okre lone działanie
dotyczące odpadów, które prowadzi do ponownego wykorzystania produktów lub ich czę ci
składowych. Charakterystyczne jest to, że to działanie nie musi stanowić czynno ci
przetwarzania odpadów polegającej na zmianie charakteru lub wła ciwo ci odpadów (mogą
być to działania sprawdzające przydatno ć przedmiotu lub substancji do ponownego
wykorzystania).
Poszerzeniu uległ również zakres definicji „posiadacza odpadów”, poprzez
uwzględnienie transportującego odpady. Do całkowicie nowych definicji należą definicje
„po rednika w obrocie odpadami” oraz „sprzedawcy odpadów”. Stosownie do postanowień
dyrektywy ramowej są to podmioty, które zajmują się odpowiednio albo organizacją
przetwarzania odpadów w imieniu innych podmiotów albo podmioty, które w ramach
prowadzonej działalno ci nabywają lub zbywają odpady we własnym imieniu. Dodatkowo
w definicji recyklingu zostało zawarte doprecyzowanie wskazujące, że ponowne
wykorzystanie materiału organicznego stanowi recykling organiczny, o którym jest mowa
w


art. 19 projektu. Projektowana ustawa precyzuje również pojęcie „zapobiegania
powstawaniu odpadów”, przez które rozumie się rodki zastosowane w odniesieniu do
substancji, materiału lub produktu, zanim staną się one odpadami, zmniejszające ilo ć
odpadów, niekorzystne oddziaływanie wytworzonych odpadów na rodowisko i zdrowie
ludzkie lub zawarto ć substancji szkodliwych w materiale i produkcie.
W projekcie ustawy o odpadach zostały wskazane zasady dokonywania klasyfikacji
odpadów (rozdział 3 w dziale I). Analogicznie do rozwiązań funkcjonujących na mocy
obowiązującej ustawy o odpadach, zostało zamieszczone upoważnienie dla ministra
wła ciwego do spraw rodowiska do wydania rozporządzenia zawierającego katalog
16 
 
odpadów. Dodatkowo w
upoważnieniu tym zawarto możliwo ć ustanowienia warto ci
granicznych stężeń substancji niebezpiecznych dla składników odpadów, jeżeli zostaną one
okre lone w przepisach na poziomie Unii Europejskiej (w decyzji Komisji Europejskiej
wydanej na podstawie dyrektywy ramowej).
Projekt ustawy stanowi również, że odpady, które są wskazane w katalogu odpadów,
jako odpady niebezpieczne są odpadami niebezpiecznymi. Dotychczas wynikało to jedynie
po rednio z przepisów ustawy o odpadach oraz rozporządzenia Ministra rodowiska z dnia
27 wrze nia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Ponadto
projektowana ustawa wprowadza zakaz zmiany klasyfikacji odpadów niebezpiecznych
na odpady inne niż niebezpieczne przez ich rozcieńczanie lub mieszanie ze sobą lub z innymi
odpadami, substancjami lub materiałami prowadzące do obniżenia początkowego stężenia
substancji niebezpiecznych do poziomu niższego niż poziom okre lający odpad jako
niebezpieczny.
Przepisy ww. rozdziału, tak jak ma to miejsce obecnie, dają możliwo ć wykazania,
że odpady wymienione jako niebezpieczne nie są odpadami niebezpiecznymi i precyzują
sposób postępowania w przypadku zmiany sposobu klasyfikacji odpadów niebezpiecznych
na inne niż niebezpieczne. Zawarte w nich normy prawne wynikają obecnie wyłącznie
z przepisów rozporządzenia Ministra rodowiska z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie
warunków, w których uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne (Dz. U. Nr 128, poz. 1347).
Przepisy projektowanej ustawy okre lają, że zmiana klasyfikacji odpadów niebezpiecznych
na odpady inne niż niebezpieczne jest możliwa, jeżeli posiadacz odpadów wykaże, że nie
posiadają one wła ciwo ci odpadów niebezpiecznych. Szczegółowe warunki uznania
odpadów niebezpiecznych za odpady inne niż niebezpieczne zostaną okre lone w akcie
wykonawczym, co jest powieleniem obecnie funkcjonującego rozwiązania.
Nowymi przepisami w procedurze zmiany klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na inne
niż niebezpieczne, są przepisy stanowiące, że posiadacz odpadów jest obowiązany
do przedłożenia marszałkowi województwa wła ciwemu odpowiednio ze względu na miejsce
wytwarzania lub gospodarowania odpadami zgłoszenia zmiany klasyfikacji odpadów.
Wymagany zakres tego zgłoszenia został ustanowiony na poziomie przepisów ustawy
i obejmuje on:
1) imię i nazwisko lub nazwę posiadacza odpadów oraz adres jego zamieszkania
lub siedziby;
2) numer identyfikacji podatkowej (NIP) i numer REGON, o ile posiada;
17 
 
3) miejsce wytwarzania lub gospodarowania odpadami przewidzianymi do zmiany
klasyfikacji;
4) wskazanie odpadów niebezpiecznych przewidzianych do zmiany klasyfikacji oraz
proponowaną klasyfikację tych odpadów;
5) opis procesu technologicznego, w którym powstają odpady przewidziane do zmiany
klasyfikacji, oraz jeżeli jest to wła ciwe, inne okoliczno ci, które mogły mieć wpływ
na wła ciwo ci odpadów.
Do zgłoszenia powinny być dołączone wyniki badań odpadów, wykonane przez
podmioty, o których mowa w art. 147a ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony
rodowiska, tj. akredytowane laboratorium w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.
o systemie oceny zgodno ci (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935, z późn. zm.) lub
certyfikowane jednostki badawcze, o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 25 lutego
2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. Nr 63, poz. 322). Aby
zapewnić wiarogodno ć wyników badań wprowadzony został wymóg pobierania próbek
odpadów objętych zgłaszaniem również przez te laboratoria.
Marszałek województwa w przypadku spełnienia przesłanek do zmiany klasyfikacji
odpadów niebezpiecznych na inne niż niebezpieczne wydaje decyzje zatwierdzającą zmianę
klasyfikacji a w przypadku niespełnienia ww. przesłanek wydaje decyzję o wyrażeniu
sprzeciwu. Nowym obowiązkiem nałożonym na marszałka województwa jest obowiązek
przekazywania Ministrowi rodowiska kopii zgłoszeń zmiany klasyfikacji odpadów
niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne wraz z kopiami wyników badań
wła ciwo ci odpadów – w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji, a także zbiorczej
informacji za dany rok o liczbie zgłoszeń, decyzji zatwierdzających zmianę klasyfikacji
odpadów oraz decyzji o wyrażeniu sprzeciwu w terminie do dnia 31 marca następnego roku.
Konieczno ć przekazywania ww. dokumentów wynika z przepisów dyrektywy ramowej,
która w art. 7 nakłada na państwa członkowskie obowiązek niezwłocznego powiadamiania
Komisji Europejskiej o wszystkich przypadkach zakwalifikowania odpadów oznaczonych
w
katalogu odpadów jako niebezpieczne, jeżeli nie posiadają te odpady wła ciwo ci
niebezpiecznych. Na poziomie Unii Europejskiej instrument ten będzie służył ewentualnej
aktualizacji katalogu odpadów.
Projekt ustawy przewiduje nowe uprawnienie dla ministra wła ciwego do spraw
rodowiska do dokonywania weryfikacji ostatecznych decyzji zatwierdzających zmianę
klasyfikacji odpadów niebezpiecznych na odpady inne niż niebezpieczne oraz ostatecznych
18