Rządowy projekt ustawy o odpadach

Państwa członkowskie zapewniają, aby ich wła ciwe organy opracowały co najmniej
jeden plan gospodarki odpadami (zwany dalej „pgo”). Plan lub plany mają pokrywać cały
obszar geograficzny danego państwa członkowskiego. Art. 28 dyrektywy ramowej okre la
szczegółową zawarto ć pgo.
Państwa członkowskie opracowują, nie później niż do dnia 12 grudnia 2013 r., programy
zapobiegania powstawaniu odpadów, które mogą być zintegrowane z pgo lub z innymi
programami dotyczącymi polityki w dziedzinie rodowiska. Programy ustalają cele
zapobiegania powstawaniu odpadów oraz okre lają odpowiednie wła ciwe jako ciowe
lub ilo ciowe poziomy odniesienia dla przyjętych rodków zapobiegania powstawaniu
odpadów w celu nadzorowania i oceny postępu w zakresie tych rodków. Wskaźniki
dla rodków zapobiegania powstawaniu odpadów mają być okre lone przez Komisję
Europejską.
Państwa członkowskie zapewniają, aby pgo i programy zapobiegania powstawaniu
odpadów były oceniane przynajmniej co sze ć lat i zmieniane stosownie do potrzeb.
Państwa członkowskie informują Komisję o planach gospodarki odpadami i programach
zapobiegania powstawaniu odpadów, o których mowa w art. 28 i 29 dyrektywy,
po ich przyjęciu oraz o wszelkich znacznych zmianach tych planów i programów.
Dyrektywa ramowa wymaga, by zakłady lub przedsiębiorstwa, które dokonują procesów
przetwarzania odpadów, zakłady lub przedsiębiorstwa, które zawodowo zajmują się
zbieraniem lub transportem odpadów, brokerzy i dealerzy oraz zakłady lub przedsiębiorstwa
produkujące odpady niebezpieczne podlegały okresowym kontrolom, przeprowadzanym
przez wła ciwe organy.
Zakłady lub przedsiębiorstwa wymagające uzyskania zezwolenia, wytwórcy odpadów
niebezpiecznych oraz zakłady i przedsiębiorstwa, które zawodowo zajmują się zbieraniem lub
transportem odpadów niebezpiecznych lub funkcjonują jako dealerzy
i brokerzy odpadów niebezpiecznych są obowiązane:
1) prowadzić w porządku chronologicznym ewidencję ilo ci, charakteru, miejsca
pochodzenia odpadów oraz, w odpowiednich przypadkach, miejsca przeznaczenia,
częstotliwo ci zbierania, sposobu transportu oraz przewidywanej metody
przetwarzania odpadów;
2) udostępniać te informacje wła ciwym organom na ich żądanie;
3) przechowywać dokumentację przez wskazany czas.
Państwa członkowskie mogą również wymagać tego samego od wytwórców odpadów
innych niż niebezpieczne.
9 
 
Państwa członkowskie stosują niezbędne rodki zakazujące porzucania odpadów,
składowania ich w miejscach do tego nieprzeznaczonych lub niekontrolowanego
gospodarowania nimi. W celu zapewnienia ich wykonania okre lają sankcje, które muszą być
skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
Przedmiotowy projekt stanowi transpozycję postanowień dyrektywy ramowej. Znaczna
czę ć przyjętych w projekcie ustawy rozwiązań stanowi powielenie dotychczas
obowiązujących przepisów. Jednakże ze względu na stosunkowo dużą liczbę koniecznych
do
wprowadzenia nowych rozwiązań, na etapie założeń do projektu postanowiono,
że zdecydowanie czytelniejsze będzie przygotowanie w cało ci nowego aktu normatywnego
niż dokonywanie kolejnej nowelizacji ustawy o odpadach. W związku z tym, niniejszy
projekt uchyla dotychczas obowiązującą ustawę.
Niniejszy projekt stanowi transpozycję również niektórych przepisów innych dyrektyw.
Projektowane przepisy transponują czę ciowo lub w cało ci przepisy:
1) dyrektywy Rady 78/176/EWG z dnia 20 lutego 1978 r. w sprawie odpadów
pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu (Dz. Urz. WE L 54 z 25.02.1978, str. 19,
z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 1, str. 71);
2) dyrektywy Rady 86/278/EWG z dnia 12 czerwca 1986 r. w sprawie ochrony
rodowiska, w szczególno ci gleby, w przypadku wykorzystywania osadów
ciekowych w rolnictwie (Dz. Urz. WE L 181 z 04.07.1986, str. 6, z późn. zm.;
Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 1, str. 265);
3) dyrektywy Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991 r. dotyczącej oczyszczania
cieków komunalnych (Dz. Urz. WE L 135 z 30.05.1991, str. 40, z późn. zm.;
Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 26);
4) dyrektywy 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 1994 r.
w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz. Urz. WE L 365
z 31.12.1994, str. 10, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13,
t. 13, str. 349);
5) dyrektywy Rady 96/59/WE z dnia 16 wrze nia 1996 r. w sprawie unieszkodliwiania
polichlorowanych bifenyli i polichlorowanych trifenyli (PCB/PCT) (Dz. Urz. WE L
243 z 24.9.1996, str. 31, Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne; rozdz. 15, t. 3
str. 75);
6) dyrektywy Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania
odpadów (Dz. Urz. WE L 182 z 16.07.1999, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 4, str. 228);
10 
 
7) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE z dnia 18 wrze nia 2000
w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. Urz. WE L 269 z 21.10.2000,
str. 34, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 5, str. 224);
8) dyrektywy 2000/76/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 grudnia 2000 r.
w sprawie spalania odpadów (Dz. Urz. WE L 332 z 28.12.2000, str. 91, z późn. zm.;
Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 5, str. 353);
9) dyrektywy 2002/96/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 2003 r.
w sprawie zużytego sprzętu elektrotechnicznego i elektronicznego (WEEE) (Dz. Urz.
WE L 37 z 13.02.2003, str. 24, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne,
rozdz. 15, t. 7, str. 359);
10) dyrektywy 2006/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r.
w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego
oraz zmieniającej dyrektywę 2004/35/WE (Dz. Urz. UE L 102 z 11.04.2006, str. 15,
z późn. zm.);
11) dyrektywy 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 wrze nia 2006 r.
w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz
uchylającej dyrektywę 91/157/EWG (Dz. Urz. UE L 266 z 26.09.2006, str. 1,
z późn. zm.).
W stosunku do obowiązujących przepisów zakres przedmiotowy ustawy został
rozszerzony. Wynika to z przepisów dyrektywy ramowej, która poprzez wprowadzenie
nowych instrumentów prawnych, a w szczególno ci przepisów dotyczących produktów
ubocznych oraz substancji lub przedmiotów, które utraciły status odpadów, obejmuje swoimi
postanowieniami zagadnienia związane nie tylko z odpadami. Analogiczny do dyrektywy
ramowej zakres przedmiotowy okre la niniejszy projekt ustawy.
Przepisy ustawy regulują obowiązki wytwórców odpadów, posiadaczy odpadów
gospodarujących odpadami oraz sprzedawców odpadów i po redników w obrocie odpadami
oraz organów administracji publicznej w zakresie gospodarki odpadami.
Okre lony w projekcie ustawy zakres wyłączeń wynika z wyłączeń ustanowionych
w dyrektywie ramowej. Istotną zmianą w stosunku do obowiązujących przepisów jest
wyłączenie spod przepisów ustawy:
1) gruntu, w tym niewydobytej zanieczyszczonej gleby i budynków trwale związanych
z gruntem;
2) niezanieczyszczonej gleby i innych materiałów występujących w stanie naturalnym
wydobytych w trakcie prac budowlanych, jeżeli jest pewne, że materiał ten zostanie
11 
 
wykorzystany do celów budowlanych w stanie naturalnym w miejscu, w którym został
wydobyty.
Wyłączenie dotyczące niewydobytego gruntu i gleby wynika z istniejących w latach
ubiegłych wątpliwo ci interpretacyjnych w zakresie definicji odpadów, które rodziły się
zarówno na poziomie Unii Europejskiej, jak i poziomie krajowym, a także z orzecznictwa
Trybunału Sprawiedliwo ci Unii Europejskiej. Natomiast drugie z ww. wyłączeń w stosunku
do obowiązujących przepisów, stosownie do postanowień dyrektywy ramowej rozszerza
możliwo ć traktowania mas ziemnych powstałych w związku realizacją inwestycji jako
odpadów. Przewiduje się, że stosowanie wyłączenia będzie możliwe jedynie w przypadku
zagospodarowania wspomnianych mas ziemnych do celów budowlanych w miejscu gdzie
zostały wydobyte. Każda ilo ć wspomnianych mas ziemnych, która będzie przeznaczona
do
wykorzystania poza miejscem wydobycia (miejscem realizacji inwestycji), będzie
podlegała przepisom ustawy o odpadach.
Natomiast w przypadku osadów wyłączenie dotyczy osadów przemieszczanych
w obrębie wód powierzchniowych w celu związanym z gospodarowaniem wodami lub
drogami wodnymi, zarządzaniem wodami lub urządzeniami wodnymi lub ochroną przed
powodzią bądź ograniczaniem skutków powodzi i susz, lub refulacją, rekultywacją
pozyskiwaniem lub uzdatnianiem terenu, jeżeli zostanie wykazane, że osady te nie są
niebezpieczne. Przepisy projektowanej ustawy nie naruszają w zakresie postępowania
z odpadami następujących przepisów:
1) ustawy z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki
(Dz. U. z 2006 r. Nr 99, z późn. zm.);
2) ustawy z dnia 13 wrze nia 1996 r. o utrzymaniu czysto ci i porządku w gminach
(Dz. U. z 2012 r., poz. 391);
3) ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest
(Dz. U. z 2004 r. Nr 3, poz. 20, z późn. zm.);
4) ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2008 r.
Nr 25, poz. 150, z późn. zm.);
5) ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie
gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz. U. z 2007 r.
Nr 90, poz. 607, z późn. zm.);
6) ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U.
Nr 63, poz. 638, z późn. zm.);
12 
 
7) ustawy z dnia 12 wrze nia 2002 r. o portowych urządzeniach do odbioru odpadów
oraz pozostało ci ładunkowych ze statków (Dz. U. Nr 166, poz. 1361, z późn. zm.);
8) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób
zakaźnych zwierząt (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz. 1342, z późn. zm.);
9) ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową
(Dz. U. Nr 121, poz. 1263, z późn. zm.);
10) ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji
(Dz. U. Nr 25, poz. 202, z późn. zm.);
11) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
(Dz. U. Nr 180, poz. 1495, z późn. zm.);
12) rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów (Dz. Urz. UE L 190
z 12.07.2006, str. 1, z późn. zm.);
13) ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów
(Dz. U. Nr 124, poz. 859, z późn. zm.);
14) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1102/2008 z dnia
22 października 2008 r. w sprawie zakazu wywozu rtęci metalicznej, niektórych
związków i mieszanin rtęci oraz bezpiecznego składowania rtęci metalicznej (Dz. Urz.
UE L 304 z 14.11.2008, str. 75);
15) ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. Nr 138, poz. 865,
z późn. zm.);
16) ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. Nr 79,
poz. 666, z późn. zm.);
17) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i
Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia
21 października 2009
r. okre lającego przepisy sanitarne dotyczące produktów
ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi,
i uchylającym rozporządzenie (WE) nr
1774/2002 (rozporządzenie o produktach
ubocznych pochodzenia zwierzęcego) (Dz. Urz. UE L 300 z 14.11.2009, str. 1,
z późn. zm.).
18) ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 163,
poz. 981).
W projekcie ustawy w sposób niezmieniony w stosunku do obowiązujących przepisów
zostały okre lone definicje następujących pojęć:
1) komunalne osady ciekowe;
13