Rządowy projekt ustawy o Państwowej Komisji Badania Wypadków Morskich

Ponadto osoby dysponujące innymi urządzeniami niż wcześniej wymienione, które
mogłyby zostać zasadnie uznane za mające związek z badaniem wypadku lub
incydentu morskiego mają obowiązek zapobieżenia wprowadzaniu zmian w tych
urządzeniach i zachowania ich do czasu poinformowania przez Komisję, że nie są
one niezbędne do prowadzenia badania, nie dłużej jednak niż przez 3 miesiące od
dnia wypadku lub incydentu morskiego.
Rozdział 6 (art. 51 – 53) projektu ustawy określa kary pieniężne
Przepisy dotyczące kar pieniężnych zawarte w projekcie ustawy wprowadzają
odpowiedzialność finansową za naruszenie norm przewidzianych w ustawie
dotyczących badania wypadków i incydentów morskich. Karom podlegają
wszystkie podmioty (ustawa używa podmiotu powszechnego „kto” – art. 51 ust. 1
projektu ustawy), które naruszają przepisy projektowanej ustawy.
Organem właściwym do wymierzania kar pieniężnych z tytułu naruszenia
przepisów ustawy, ustanawia się ministra właściwego do spraw gospodarki
morskiej. rodki z przedmiotowych kar zasilą budżet państwa.
Przepisy rozdziału 6 projektu ustawy implementują art. 22 dyrektywy 2009/18/WE.
Rozdział 7 (art. 54 – 56) projektu ustawy zawiera przepisy zmieniające
Art. 54 projektu ustawy poświęcony jest zmianom w ustawie o izbach morskich.
Działalność izb morskich, jako działalność quasi sądowa, będzie prowadzona
niezależnie od czynności podejmowanych przez Komisję. Oba organy, pomimo
różnego charakteru prowadzonej działalności, mogą jednak, w pewnym zakresie,
zajmować się ustalaniem okoliczności i przyczyn zaistnienia wypadków morskich.
Dlatego też, aby ograniczyć dublowanie się działań obu organów, ograniczony
został zakres badania wypadków przez izby tylko do spraw, które będą zgłaszane na
wniosek zainteresowanych podmiotów, a pozbawiono izby możliwości działania
z urzędu w tych sprawach.
Art. 55 projektu ustawy dotyczy zmian w ustawie z dnia 18 września 2001 r.
– Kodeks morski. Przepis ten wprowadza zmiany w art. 66 kodeksu morskiego,
nakładając na kapitana każdego statku obowiązek niezwłocznego zawiadomienia
o wypadku morskim Komisji. Usunięto z kodeksu morskiego istniejący do tej pory
obowiązek poinformowania o wypadku izby morskiej. Ponadto projekt ustawy

17

nakłada na kapitana statku obowiązek udzielenia, na żądanie izby morskiej lub
kapitanatu portu, wyjaśnień o każdym wypadku morskim.
W dalszej części art. 55 projektu przewidziane zostały zmiany w art. 229 kodeksu
morskiego, regulującym świadczenie usług pilotowych w pilotażu obowiązkowym
przez stacje pilotowe. Z poprzedniego brzmienia przepisu usunięto sprawy szkoleń
pilotów i przesunięto je do art. 107 ustawy o bezpieczeństwie morskim, która
reguluje całościowo kwalifikacje (w tym szkolenia) załóg statków morskich,
jachtów komercyjnych i pilotów. Dokonanie tego rodzaju zmian podyktowane było
przedmiotem skargi, jaka wpłynęła niedawno do Rzecznika Praw Obywatelskich na
utrudniony dostęp do zawodu pilota. Minister właściwy do spraw gospodarki
morskiej w trosce o prawidłowość szkolenia kandydatów na pilotów uznał, iż
niezbędne jest jak najszybsze dokonanie zmian w tym zakresie w wymienionym
wyżej przepisie kodeksu morskiego.
Ostatnią zaproponowaną zmianą w kodeksie morskim jest uchylenie paragrafu 2
w art. 249, zawierającego delegację ustawową nakazującą Ministrowi Obrony
Narodowej oraz ministrom właściwym do spraw wewnętrznych i finansów wydanie
rozporządzenia o podziale wynagrodzenia za ratownictwo pomiędzy załogi
jednostek biorących udział w ratownictwie mienia.
Trzecią ustawą zmienianą w tym rozdziale projektu ustawy, w art. 56, jest przyjęta
przez Parlament RP w sierpniu 2011 r. ustawa o bezpieczeństwie morskim. Ustawa
ta wdraża postanowienia szeregu dyrektyw należących do tego samego pakietu
Erika III, co dyrektywa 2009/18/WE, której postanowienia wdraża projekt ustawy
o Państwowej Komisji Badania Wypadków Morskich. Z tego względu w trosce
o kompletność wdrożenia przepisów prawa europejskiego pochodzących ze
wspomnianego pakietu dyrektyw i z uwagi na pewne nieścisłości, jakie wystąpiły
podczas procedowania ustawy o bezpieczeństwie morskim, zauważone w okresie
vacatio legis tej ustawy, proponuje się wprowadzenie do niej kilku niezbędnych
poprawek, w tym uzupełnienie załącznika do ustawy o opłaty przewidziane
w przepisach materialnych, a nieumieszczone w jej załączniku.



18

Rozdział 8 (art. 57 – 63) projektu ustawy określa przepisy przejściowe,
dostosowujące i wejście w życie ustawy
W art. 57 projektu ustawy określona została procedura postępowania izb morskich
w sprawach wypadków morskich, które zaistniały przed dniem wejścia w życie
projektowanej ustawy, zaś przepis art. 58 określił, iż do spraw wszczętych
i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowej ustawy na podstawie
przepisów ustaw o izbach morskich i o bezpieczeństwie morskim, stosuje się
przepisy dotychczasowe.
Art. 59 projektu ustawy zachowuje funkcjonowanie stacji pilotowych, o których
mowa w zmienianym art. 229 kodeksu morskiego. Art. 60 projektu zachowuje
w

mocy wymienione w tym przepisie rozporządzenie Ministra Transportu,
Budownictwa i Gospodarki Morskiej. Zaś art. 61 projektu ustawy zachowuje
ważność dokumentów kwalifikacyjnych pilotów morskich, wydanych przed dniem
wejścia w życie zmienianego w art. 56 pkt 12 artykułu 107 ustawy
o bezpieczeństwie morskim, na czas, na jaki zostały wydane.
Art. 62 projektu ustawy wprowadza przepisy dotyczące tzw. reguły wydatkowej,
zgodnie z art. 50 ust. 1a ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych
(Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z pó n. zm.), i przewiduje maksymalny limit wydatków
budżetu państwa będący skutkiem finansowym ustawy w latach 2012 – 2021 oraz
mechanizmy korygujące w przypadku przekroczenia lub zagrożenia przekroczenia
przyjętego na dany rok budżetowy maksymalnego limitu wydatków. Przepis ten
wyznacza ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej organem właściwym
do monitorowania wykorzystania limitu tych wydatków.
W projekcie nie przewidziano przepisów przejściowych dotyczących powołania po
raz pierwszy Komisji, bowiem minister właściwy do spraw gospodarki morskiej już
od dnia ogłoszenia ustawy będzie mógł dokonać czynności zmierzających do
wyznaczenia członków Komisji z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Ponadto
minister właściwy do spraw gospodarki morskiej będzie mógł podjąć wszelkie
działania niezbędne w celu organizacji Komisji po ogłoszeniu ustawy.
Ostatni 63 artykuł projektu ustawy ustala termin jej wejścia w życie po upływie
30 dni od jej ogłoszenia, z wyjątkiem przepisu art. 56 pkt 12, który ma wejść
w życie dopiero po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy.

19

Projekt ustawy nie zawiera przepisów technicznych, tym samym nie podlega
notyfikacji Komisji Europejskiej, zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu
notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z pó n. zm.).
Stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz.1414, z pó n. zm.), zwanej dalej
„ustawą o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa”, przedmiotowy
projekt założeń projektu ustawy był zamieszczony na stronie internetowej Biuletynu
Informacji Publicznej ówczesnego Ministerstwa Infrastruktury. Podczas prac nad
projektem założeń nie wpłynęły żadne zgłoszenia zainteresowania pracami nad
projektem założeń w trybie ustawy o
działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa.
Projekt ustawy został zamieszczony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej
Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej oraz w Biuletynie
Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji.
Ponadto podczas prac nad projektem ustawy nie wpłynęły zgłoszenia
zainteresowania pracami nad projektem ustawy w trybie ustawy o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa.
Projekt ustawy nie wymaga przedstawienia, w celu uzyskania opinii,

Europejskiemu Bankowi Centralnemu lub innym właściwym instytucjom i organom
Unii Europejskiej, o których mowa w § 12a uchwały Rady Ministrów nr 49 z dnia
19 marca 2002 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. Nr 13, poz. 221,
z pó n. zm.).
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.

20


OCENA SKUTKÓW REGULACJI

I. Przepisy projektowanej ustawy będą oddziaływać na:
1) armatorów;
2) kapitanów statków morskich;
3) załogi statków morskich;
4) administrację morską;
5) instytucje klasyfikacyjne;
6) służby ratownicze;
7) izby morskie;
8) podmioty zarządzające portami;
9) użytkowników infrastruktury portowej.
Prowadzenie przez Komisję badania wypadków lub incydentów morskich nie
powinno mieć wpływu na sądową oraz dochodzeniową działalność prowadzoną
przez inne organy. Członkom Komisji powinno być jednak przyznane
pierwszeństwo w dostępie do miejsca zaistnienia wypadku.
Działalność izb morskich, jako działalność sądowa powinna być prowadzona
niezależnie od czynności podejmowanych przez Komisję. Takie rozwiązanie
wynika z różnego charakteru prowadzonej działalności, bowiem Komisja będzie
właściwa jedynie w kwestiach badania i ustalania przyczyn zaistniałego wypadku
lub incydentu morskiego i nie będzie zajmowała się ustalaniem stopnia winy lub
kwestii dotyczących odpowiedzialności osób uczestniczących w wypadku lub
incydencie morskim.
Takie wyra ne rozróżnienie pomiędzy badaniem prowadzonym przez Komisję
a dochodzeniem prowadzonym przez izby morskie, sądy, organy prokuratury jest
wymagane przez wdrażaną dyrektywę 2009/18/WE.




21