Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

zabezpieczenia prawa i słusznych interesów strony i innych osób, których dotyczyć może treść
oświadczenia, nie może zostać upoważniony do poświadczania lego . zastępczego podpisu" osoby,
która nie może pisać i nie może czytać. Należy nadto przypomnieć, iż ten szeroki krąg podmiotów
będących organami samorządu notarialnego, „wyewoluował" z „organu prezydium rady narodowej"
ezyli organu władzy państwowej. Już obecna regulacja budzi wątpliwości o charakterze
systemowym, chociażby z uwagi na wskazany wyżej brak obowiązku zachowania bezstronności
(brak wyłączenia od działania we własnej sprawie) i należytego zabezpieczenia prawa i słusznych
interesów strony, czy chociażby prozaiczny brak odgórnej regulacji . taksy" urzędniczej za powyższe
poświadczenia. Warto też zwrócić uwagę na fakt. że ilość kancelarii notarialnych wielokrotnie
przekracza ilość państwowych biur notarialnych i właściwych organów prezydium rad narodowych
uprawnionych w chwili wejścia w życie Kodeksu cywilnego do dokonywania tych poświadczeń. A
liczba ta w najbliższym czasie gwałtownie wzrośnie. W związku z tym Krajowa Rada Notarialna
postuluje ograniczenie możliwości poświadczania . zastępczego podpisu" osób nie mogących pisać
(przy założeniu, że nic muszą także móc czytać) wyłącznie do notariuszy, poprzez pozostawienie
obecnej treści art.79 jako ust. 1 tego przepisu i dodanie jako ust.2 przedstawionej wyżej możliwości.
Pozwoli to na najlepsze zabezpieczenie interesów osób zainteresowanych.
26.
Art. 81
W dodawanym w art. 81 § 2 pkt 3 Kodeksu cywilnego (art. 1 pkt 10 projektu) wprowadza się pojęcie Wydaje się, że jest to uwaga

„znakowania czasem". Należy zakładać, że pojęcie to będzie rozumiane w sposób określony w art. 3 pozytywna.
pkt 16 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz.U. z 2013 r. poz. 262).
PGSP

27.
Art. 358
We wszelkich przepisach prawa podatkowego obowiązuje kurs NBP z ostatniego dnia roboczego Uwaga nie
może
być
ZBP
poprzedzającego dzień zapłaty. W obrocie gospodarczym funkcjonują od dawna zasady prawa uwzględniona.
podatkowego. Po co zatem wprowadzać odmienne rozwiązanie w k.c. (mimo iż wydaje się lepszym)

Przepis nie wprowadza nowego
? A potem w § 3 i tak jest inaczej. W praktyce nie ma żadnych przeszkód dla przekazania w Polsce rozwiązania,
ale
jedynie
wierzycielowi kwoty danej waluty (w szczególności za pośrednictwem banku, który to bank precyzuje
i
uzupełnia
dokonuje ewentualnie przeliczenia na złote) – jeżeli wierzyciel też ma konto w tej samej walucie dotychczasową regulację, a w
obcej co dłużnik, to nie dochodzi do żadnych przeliczeń. Co w sytuacji gdy przekazuję wierzycielowi szczególności utrzymuje zasadę,
np. CHF, które jego bank przeliczy na EUR a nie na PLN ?
że wybór waluty polskiej jest
Wydaje się, że proponowany art. 358 § 3 nie zapewnia należytej ochrony interesów wierzyciela w
uprawnieniem przysługującym
przypadku zobowiązania wyrażonego w walucie obcej. Przepis ten winien wyraźnie stanowić, że
dłużnikowi
(facultas
jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem takiego świadczenia, wierzyciel może żądać zapłaty w
alternativa).
walucie polskiej wskazując, według własnego uznania, że wartość waluty obcej ma zostać
Art. 358 § 3 k.p.c. nie przyznaje
określona według jej kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia
wierzycielowi prawa wyboru
wymagalności roszczenia albo z dnia zapłaty. Proponowane rozwiązanie sprawi, że w razie
waluty, ale
–
zgodnie z
opóźnienia się dłużnika wierzyciel uzyska możliwość uwolnienia się od ryzyka kursowego.
zawartym w uwadze postulatem
- prawo wyboru kursu waluty (z
dnia wymagalności albo z dnia
zapłaty).
28.
Art. 358
W projektowanym art. 358 § 3 Kodeksu cywilnego (art. 1 pkt 11 projektu) zastępuje się utrwalone Uwaga
nie
może
być
12


pojęcie „w razie zwłoki dłużnika" nowym pojęciem „dłużnik opóźnia się". Uzasadnienie projektu nie uwzględniona.
PGSP
wyjaśnia istoty różnicy i nie wskazuje celu, jaki chce się osiągnąć tą zmianą. Ponadto wątpliwe są Por. stanowisko do uwagi
motywy zachowania uprawnienia wierzyciela do wyboru kursu waluty z dnia zapłaty lub z dnia zgłoszonej przez ZBP do tego
wymagalności roszczenia. Pojawia się tu problem związany z możliwością nadmiernej kompensacji przepisu.
wierzyciela w przypadku wzrostu kursu waluty w stosunku do dnia wymagalności roszczenia, jeżeli
wierzyciel miałby jednocześnie prawo do żądania odsetek od opóźnionego dłużnika. Rozwiązanie
takie może budzić wątpliwości zwłaszcza w związku z tym, że prawo wyboru wierzyciela następuje
już w przypadku opóźnienia dłużnika (a nie zwłoki). Także więc racje zachowania przedmiotowego
uprawnienia wierzyciela wymagają wyjaśnienia w uzasadnieniu projektu.
29.
Art. 358
Wątpliwości budzi proponowane brzmienie art. 358 § 3 k.c. (art. 1 pkt 11 projektu) umożliwiające Uwaga nie
może
być
Sąd Apelacyjny zasądzanie świadczenia według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia zapłaty w kontekście uwzględniona.
Odsetki będą zasądzane od
w Warszawie
przepisu art. 481 § 1 k.c. pozwalającego na zasądzanie odsetek za opóźnienie w spełnieniu
świadczenia; powstaje pytanie, od jakiej kwoty mają być zasądzane i wyliczane odsetki oraz czy kwoty
głównej.
Kwestia
takie sformułowanie przepisu art. 358 § 3 k.c nie będzie prowadziło np. do wzbogacenia wierzyciela wzbogacenia jest relatywna,
nieadekwatnego do wysokości świadczenia należnego od dłużnika (gdy kurs waluty obcej znacznie gdyż to zależy od tego, jak
wzrośnie, a wierzyciel będzie też miał zasądzone odsetki za opóźnienie).
kształtuje się kurs waluty obcej
(może być wyższy lub niższy i
dlatego wierzycielowi
przysługuje prawo wyboru
kursu). Należy podkreślić, że
prawo wyboru kursu
przysługuje w razie opóźnienia
dłużnika.
30.
Art. 358
Przewidziana przemienność w sposobie spełnienia świadczenia w walucie obcej (art. 358 par. 1 k.c.) Uwaga pozytywna.
Sąd Apelacyjny jest właściwym zakresem uprawnienia podmiotu zobowiązanego, bez szkody dla wierzyciela,
w Szczecinie
ponieważ przemienne spełnienie świadczenia nie tworzy zagrożenia dla stabilności i jakości
zobowiązania, w sytuacji wymienialności walut i gwarancji waloryzacji ich wartości wynikających z
możliwości odsetkowania należności głównych.
31.
Art. 720
Pewne wątpliwości budzi projektowana w art. 720 § 2 Kodeksu cywilnego (art. 1 pkt 12 projektu) Uwaga
nie
może
być

liberalizacja formy zawierania umowy pożyczki, zwłaszcza w kontekście możliwych trudności przy uwzględniona,
gdyż
jest
PGSP
ustalaniu przychodu stron tej transakcji. Ponadto, wątpliwości może budzić, czy proponowany w tym niezgodna z założeniami.
przepisie wymóg formy dokumentowej dla umowy pożyczki będzie spełniony poprzez zawarcie tej W podanym przykładzie nie
umowy w zwykłej lub kwalifikowanej formie pisemnej. W dotychczasowym stanie prawnym nie
było potrzeby zastrzegania, że wymóg formy pisemnej mógł być spełniony poprzez dokonanie powinno budzić wątpliwości, że
czynności w innej kwalifikowanej formie (np. akt notarialny), gdyż te inne formy były traktowane wymóg zachowania formy
jako kwalifikowana forma pisemna. Tymczasem projekt wprowadza nową formę dokumentową dokumentowej będzie spełniony
wyraźnie ją rozróżniając od formy pisemnej (użycie funktora „albo" w projektowanym brzmieniu art. w razie złożenia oświadczenia
73 i art. 74 Kodeksu cywilnego - art. 1 pkt 2 i 3 projektu). Może zatem budzić wątpliwości, czy w formie „bardziej
wymóg zachowania formy dokumentowej będzie spełniony poprzez dokonanie czynności w odrębnej
13

formie szczególnej (patrz uwagę nr 2).
zaawansowanej”.
32.
Art. 720
Nowelizacja art. 720 § 2 k.c. powinna uwzględniać realia obrotu gospodarczego, zatem zmiana Uwaga nie może być
ZBP
dotychczasowej kwoty pożyczki z 500 zł. na 1000 zdaje się być niewystarczająca. Odnośnikiem uwzględniona, gdyż jest
mogłaby tutaj być suma wielokrotności najniższego wynagrodzenia, bądź średniego wynagrodzenia. niezgodna z założeniami.
Względnie wymóg formy dokumentowej albo raczej pisemnej powinien dotyczyć pożyczek co
najmniej 5.000,00 zł. jeśli nie wyższych. Tytułem uwagi redakcyjnej należy podnieść, że zapisanie w Zwrot „jeden tysiąc” jest
ustawie „o wartości przenoszącej tysiąc złotych” powinno być ujęte jako jeden tysiąc, a nie samo obarczony błędem logicznym
słowo tysiąc.
(pleonazm).
33.
Art. 720
Należy negatywnie zaopiniować propozycje zmiany treści art.720 § 2 Kodeksu cywilnego w
Uwaga
nie może być
KRN
odniesieniu do proponowanej formy, bez uwag co do podniesienia kwoty. Zastąpienie wymogu
uwzględniona, gdyż jest
formy pisemnej koniecznością zachowania formy dokumentowej w przypadku pożyczek
niezgodna z założeniami.
przekraczających określoną wartość, może spowodować nadużywanie tej możliwości np. przez
rozmaite podmioty prowadzące działalność parabankową. w związku z tym w kontekście nadal nie
Przepisy ustawy dotyczące
wyjaśnionej afery AMBER
formy czynności prawnej
-GOLD propozycja ta budzi szczególne zdziwienie. Wprowadzenie
takiej formy zwiększy też możliwości prania brudnych pieniędzy oraz ułatwi fabrykowanie
zastrzeżonej ad probationem,
dokumentów dokumentujących umowę pożyczki przez osoby szukające dowodów dla osiągnięcia
powodują, że niezachowanie
dochodów, których dotąd nic wykazywały wobec organów skarbowych (obniżenie podatku
tej formy skutkuje (co do
sankcyjnego z 75% do 20%).
zasady) brakiem możliwości
wykazania faktu jej zawarcia i
jej
treści
w
procesie
cywilnym. Wprowadzenie tej
zmiany wywoła zatem skutek
odwrotny do
sygnalizowanego w uwadze,
gdyż
rozszerzy
dopuszczalność dowodzenia
(przy
użyciu
wszelkich
środków dowodowych) faktu
zawarcia i treści umowy
pożyczki
mimo
niezachowania formy
pisemnej.

34.
Art. 720
Zmiany proponowane w art. 720 k.c. można ocenić dwojako. Niewątpliwie jednak należy zwrócić
Uwaga
nie może być
KRS
uwagę, że projektowana zmiana ułatwi zaciąganie zobowiązań, między innymi w firmach
uwzględniona, gdyż jest
pożyczkowych, na warunkach wywołujących zastrzeżenia, przy łatwości dokonania czynności i
niezgodna z założeniami.
14

często niedostrzeganym przez pożyczkobiorcę zakresie podejmowanych w jej ramach zobowiązań.
Por. stanowisko do uwagi nr
27.
Ustawa - Kodeks postępowania cywilnego

1
Art. 2
W art. 2 pkt 79 zauważono błąd dotyczący terminu wejścia w życie zmian w kpc, w którym mowa
Uwaga uwzględniona.
Sąd Apelacyjny jest o uchyleniu art. 7971 kpc (art. 22 projektowanej ustawy).
we Wrocławiu
2.
Art. 9
W art. 9 k.p.c. należałoby wyjaśnić wątpliwość, czy strona, która nie brała udziału w posiedzeniu, Uwaga niezasadna
ZBP
które miało charakter przy drzwiach zamkniętych, a było utrwalane w formie audiowizualnej, nie Istnienie tego uprawnienia
ma prawa do zapoznania się z przebiegiem takiej rozprawy?
wynika z art. 9 § 1 zd. 2 k.p.c.
3
Art. 9
Wydaje się, że w treści art. 9 k.p.c. wino znaleźć się wyraźne przyzwolenie dla stron polegające
Uwaga
nie może być
KRK
nie tylko na prawie do otrzymywania z akt sprawy odpisów, wyciągów czy kopii, ale również do
uwzględniona.
sporządzania takich kopii we własnym zakresie. Rozwój środków technicznych w chwili obecnej
Uprawnienie do
umożliwia bowiem stronom samodzielne sporządzanie kopii dokumentów z akt sprawy.
Jednocześnie wskazać należy, że wyraźnego uregulowania wymaga kwestia uregulowania opłat za
samodzielnego sporządzania
wydawanie z akt sprawy odpisów, wyciągów czy kopii dokumentów przez komorników sadowych
fotokopii, skanów lub notatek
w toku postępowania egzekucyjnego. Obecnie kwestia ta nie jest uregulowana i wywołuje szereg
z akt jest oczywiste.
wątpliwości interpretacyjnych w praktyce.
Kwestia opłat za odpisy
wydawane przez komorników
sądowych wykracza poza
zakres projektu. MS w
odrębnym
piśmie
zakwestionował
zasadność
wprowadzenia takich opłat w
aktualnym modelu
finansowania
działalności
komorników.
4
Art. 9
Przepis art. 9 projektu k.p.c. winien jednak określać zasady umożliwienia stronom i osobom Uwaga nie może być
Sąd Apelacyjny uprawnionym odsłuchania protokołu elektronicznego w budynku sądu lub zapoznanie się z uwzględniona.
w Łodzi
protokołem pisemnym w sprawach, w których jawność rozprawy została wyłączona.


Uprawnienie do zapoznania
się z protokołem wynika z
przepisu art. 9 § 1 zd. 2 k.p.c.
5
Art. 9 § 2
Niektórzy sędziowie postulują by w sprawach rozpoznawanych z wyłączeniem jawności w ogóle Uwaga nie może być
Sąd Apelacyjny odstąpić od sporządzania protokołu elektronicznego. Ta forma protokołu istotnie narusza cel uwzględniona, gdyż jest
w Łodzi
wyłączenia jawności, w sytuacji gdy strona nie będzie miała prawa otrzymania pełnego

protokołu sprzeczna z założeniami.
rozprawy w tym elektronicznego, może to grozić ograniczeniem lub pozbawieniem możliwości
15

obrony jej praw. Spraw z wyłączeniem jawności jest stosunkowo niewiele w relacji do ilości spraw Nie ma wystarczających
rozpoznawanych w postępowaniu cywilnym, co przemawiałoby za odstąpieniem od zasady argumentów, aby w sprawach
sporządzania protokołu elektronicznego. Przepis art. 9 § 2 projektu k.p.c. daje stronom rozpoznawanych z
nieograniczone prawo otrzymania zapisu z rozprawy w sprawach rozpoznawanych jawnie. Dotyczy
to także stron pozbawionych wolności. Osoby te nie mają zaś zapewnionych możliwości wyłączeniem
jawności
technicznych odsłuchania
zrezygnować z protokołu
nagrania w zakładzie karnym. W sytuacji gdy nie brali udziału w
rozprawie i występują bez pełnomocnika stanowi to oczywiste pozbawienie ich możliwości obrony elektronicznego.
ich praw. Po wtóre zaś nośnik protokołu elektronicznego stanowi dla osadzonych niebezpieczne Kwestia udostępniania akt
urządzenie, którego zgodnie z zasadami odbywania kary pozbawienia wolności nie mogą posiadać. sprawy (w tym protokołu
Niektóre sądy odstępują w sprawach z udziałem osób pozbawionych wolności od sporządzania elektronicznego)
osobom
protokołu elektronicznego, czego ustawodawca nie przewidział i nie uwzględnił.
pozbawionym
wolności
została uregulowana w § 96
Regulaminu
Urzędowania
Sądów Powszechnych.
6
Art. 9 § 2
Poważne zastrzeżenia budzi projektowana treść art. 9 § 2 k.p.c. w zakresie, w jakim wyklucza Uwaga
częściowo
Iustitia
możliwość otrzymania zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku z posiedzenia, które odbyło się przy uwzględniona.
drzwiach zamkniętych. Takie ograniczenie jawności wewnętrznej wydaje się za daleko idące. W odniesieniu do protokołu z
Rozwiązanie takie przede wszystkim nadmiernie ogranicza prawo do obrony. Trudno np. wyobrazić
sobie przygotowanie środka odwoławczego w sprawie, w której prowadzono rozbudowane posiedzenia odbywanego przy
postępowanie dowodowe, oparte przede wszystkim na zeznaniach świadków, bez dysponowania drzwiach
zamkniętych
zapisem przebiegu rozprawy. Nie przekonuje argument, że zarówno strona, jak i pełnomocnik mogą proponuje
się utrzymanie
zapoznać się z treścią protokołu w sądzie. Mając na względzie z jednej strony ograniczony czas na aktualnie
obowiązującego
przygotowanie apelacji lub innego środka zaskarżenia oraz ograniczony czas pracy sądu, nie wydaje modelu, czyli udostępniania
się, aby takie rozwiązanie pozwalało na wystarczająco swobodne skonstruowanie stosownego pisma wyłącznie zapisu dźwięku.
procesowego. Rozumiejąc obawy projektodawców dotyczące upubliczniania przez strony zapisu
dźwięku albo obrazu i dźwięku z posiedzenia przy drzwiach zamkniętych, rozwiązania tego
problemu należałoby jednak poszukiwać na innej płaszczyźnie. Poza tym wydaje się, że obawy
projektodawców są w tym zakresie przesadzone. Obecnie strony mają praktycznie niczym
nieskrępowaną możliwość nagrywania przebiegu rozprawy. Każdy współczesny telefon komórkowy
posiada funkcję pozwalającą utrwalać dźwięk, a użycie takiego urządzenia jest dla sądu
niezauważalne. Nie obserwuje się przy tym, jakiegoś masowego upubliczniania tego typu zapisów.
Pytanie o istnienie takiego zagrożenia z pewnością jednak należy mieć na uwadze.
7
art. 9 § 2
Poważne zastrzeżenia budzi projektowana treść art. 9 § 2 k.p.c. w zakresie, w jakim wyklucza Por. stanowisko do uwagi
Sąd Apelacyjny możliwość otrzymania zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku z posiedzenia, które odbyło się przy nr 6.
drzwiach zamkniętych. Takie ograniczenie jawności wewnętrznej wydaje się za daleko idące.
w Warszawie
Rozwiązanie takie przede wszystkim nadmiernie ogranicza prawo do obrony. Trudno np. wyobrazić
sobie przygotowanie środka odwoławczego w sprawie, w której prowadzono rozbudowane
postępowanie dowodowe, oparte przede wszystkim na zeznaniach świadków, bez dysponowania
16