Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw

przygotowania  do  prowadzenia  działań  w  sytuacji  kryzysowej  i  utrzymywania zapasów 
regulowanych w art. 18 dyrektywy 2009/119/WE. 
Przepisy  powyższe  zapewniają  implementację  postanowień  dyrektywy  2009/119/WE 
w zakresie  art. 18 ust. 3, 5 i 6.  W  szczególności  zaś  dodany  nowy  przepis  art.  29b  ust.  3 
reguluje  obowiązki  producentów  i  handlowców,  a  także  innych  podmiotów  utrzymujących 
zapasy  interwencyjne  lub  będących  w  posiadaniu  informacji  dotyczących  zapasów 
interwencyjnych podczas przeglądu zapasów interwencyjnych przeprowadzanego przez osoby 
upoważnione przez KE. Ponadto ust. 4 reguluje kwestie zachowania tajemnicy przez osoby 
upoważnione przez KE do przeprowadzania przeglądów. 
 
Rozdział 5 
Rozdział ten zawiera plan postępowania w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego 
państwa  w  zakresie  ropy  naftowej  i  produktów  naftowych  oraz  konieczności  wypełnienia 
zobowiązań  międzynarodowych  –  wprowadzona  zmiana  tytułu  tego  rozdziału  służy 
implementacji art. 20 ust. 2 dyrektywy 2009/119/WE. 
Art. 31 
W art.  31  dokonano  zmiany  polegającej  na  odstąpieniu  od  obowiązku  sporządzania 
i corocznego  uaktualniania  procedur  na  wypadek  wystąpienia  zakłóceń  w przywozie ropy 
naftowej lub paliw lub awarii w odniesieniu do handlowców dokonujących przywozu poniżej 
100  tys.  ton  rocznie.  Zmiana  ta  ograniczy  obciążania  administracyjne  związane 
z prowadzeniem działalności  przez  małych  przedsiębiorców.  Należy  mieć  również  na 
uwadze,  iż  plany  interwencyjne  małych  przedsiębiorców  nie  mają  istotnego  znaczenia  dla 
bezpieczeństwa  paliwowego  państwa.  Obowiązek  ich  sporządzania  nie  jest  zatem 
dostatecznie uzasadniony interesem publicznym,  a  jedynie  dobrze  pojętym  interesem 
prywatnym tych przedsiębiorców – zatem jego uchylenie jest dopuszczalne. 
Z  drugiej  strony  obowiązek  sporządzania  i  uaktualniania  procedur  został  rozszerzony  na 
przedsiębiorców  świadczących  usługę  magazynowania  lub  przesyłu  oraz  przedsiębiorców, 
którym zlecono tworzenie i utrzymywanie zapasów interwencyjnych. Łącznie  z  planami 
wojewodów  procedury  te  zostaną  uwzględnione  przy  opracowaniu  podręcznika  działań 
interwencyjnych  na wypadek sytuacji, o których mowa w art. 32 ust. 1 ustawy o  zapasach. 
Obowiązek opracowania i uaktualniania podręcznika działań interwencyjnych został nałożony 
na  ministra  właściwego  do  spraw  gospodarki  w  nowym  art.  44a.  Dla  sporządzenia 
54 
 
podręcznika  działań  przez ministra konieczne jest dysponowanie przez niego planami 
podmiotów, których działanie ma istotne znaczenie dla bezpieczeństwa paliwowego państwa 
– a zatem także planami przedsiębiorców magazynujących lub przesyłających zapasy.  
Należy  mieć  na  uwadze,  iż  przedsiębiorca  sporządzający  plan  nie  musi  analizować  ryzyka 
wystąpienia  zakłóceń  w  przywozie  czy  awarii.  Obowiązek  sporządzenia  planu  na  wypadek 
wystąpienia tych dwóch ryzyk wynika bowiem z ustawy, zaś źródło ryzyka nie ma znaczenia 
dla  sporządzającego  plan.  Przedsiębiorca  może  natomiast  sporządzić  plany  postępowania 
alternatywnie, zakładając wystąpienie drobnych, umiarkowanych i poważnych zakłóceń oraz 
awarii.  W  ust.  2  uszczegółowiono  wymagania  w  zakresie  zawartości  planów.  Istotne  jest 
zwłaszcza  wprowadzenie  obowiązku  określenia  zakładanego  czasu  potrzebnego dla 
poszczególnych działań. Dodatkowy obowiązek konsultowania procedur przez handlowców, 
producentów  oraz  przedsiębiorców,  którym zlecono tworzenie i utrzymywanie zapasów 
z przedsiębiorcami  świadczącymi  na  ich  rzecz  usługi  magazynowania  lub  przesyłu  zapasów 
interwencyjnych, wpłynie na poprawę integralności działania systemów magazynowych oraz 
przesyłowych. 
Art. 32–34 
Zmiany  wskazanych  przepisów  wynikają  z  wprowadzenia  nowej  kategorii  zapasów, 
tj. zapasów agencyjnych, i potrzeby uregulowania sposobów ich interwencyjnego uwalniania.  
Interwencyjne  uwolnienie  zapasów  agencyjnych  polegać  będzie  na  obniżeniu  ich  ilości 
poprzez ich wprowadzenie na rynek lub na ich obowiązkowej sprzedaży. 
W  przypadku  zagrożenia  bezpieczeństwa  paliwowego  państwa,  obniżone  zapasy 
wprowadzane na rynek będą oferowane: 
a)  w  pierwszej  kolejności  producentom  i  handlowcom  w  ilości  proporcjonalnej  do 
wysokości wniesionej przez nich opłaty zapasowej (jest to rozwiązanie oparte na 
modelu  niemieckim  i  uzasadnione  faktem,  iż  to  przedsiębiorcy  finansują  zapasy 
agencyjne) albo 
b)  podmiotom wskazanym w decyzji o obniżeniu zapasów agencyjnych. 
Zapasy  agencyjne  będą  mogły  zostać  wykorzystane  także  w  przypadku  konieczności 
wypełnienia zobowiązań międzynarodowych. 
Wydając  decyzję  o  uwolnieniu  tych  zapasów,  minister  właściwy  do  spraw  gospodarki  nie 
będzie określał kwotowo ceny tych zapasów, lecz określi podstawę ustalenia ceny sprzedaży.  
55 
 
W  celu  zapewnienia  optymalnej  skuteczności  systemu  interwencyjnego zaproponowano 
w ustawie alternatywne procedury uwolnienia zapasów agencyjnych. Wybór procedury 
uzależniony będzie od potrzeb w konkretnej sytuacji kryzysowej. 
Jako  podmioty  upoważnione  do  zakupu  z  zapasów  agencyjnych  należy  przede  wszystkim 
przyjąć podmioty o szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa życia, zdrowia ludności oraz 
zapewnienia porządku publicznego.  
Procedura  międzynarodowa  ma  bardziej  otwarty  charakter  ze  względu  na  zapewnienie 
możliwości  wypełnienia  podjętych  na  szczeblu  międzynarodowym  ewentualnych instrukcji 
dla państw członkowskich. 
Ponadto  we  wskazanych  przepisach  doprecyzowano,  iż  obniżenie  ilości  zapasów 
interwencyjnych polega na ich wprowadzeniu na rynek –  dla  wyraźnego  odróżnienia  tego 
działania  interwencyjnego  od  obowiązkowej  sprzedaży.  Innymi  słowy,  obniżenie  ilości 
zapasów interwencyjnych następuje dopiero w momencie ich wprowadzenia na rynek, a nie 
np.  przeksięgowania  z  pozycji  „zapasy  interwencyjne”  do  pozycji  „zapasy  handlowe”. 
Ponadto  wskazano,  iż  działania  interwencyjne  polegające  na  uwolnieniu  zapasów 
interwencyjnych (decyzje i rozporządzenia) winny uwzględniać ewentualne zalecenia KE co 
do terminu odtworzenia tych zapasów, co jest zgodnie z art. 20 ust. 6 dyrektywy 
2009/119/WE,  który  stanowi,  iż  Komisja,  na  podstawie  wyniku  konsultacji  z  grupą 
koordynacyjną i w odpowiednich przypadkach  w porozumieniu z MAE, a w szczególności 
rozpatrzywszy  sytuację  na  międzynarodowych  rynkach  ropy  naftowej  i  produktów 
ropopochodnych,  określa  rozsądne  ramy  czasowe,  w  których  państwa  członkowskie  muszą 
uzupełnić swoje zapasy do minimalnych wymaganych poziomów. 
Art. 44a 
Nowy przepis art. 44a, nakładający na ministra właściwego do spraw gospodarki obowiązek 
opracowania i uaktualnienia podręcznika  działań  interwencyjnych  w oparciu o plan zawarty 
w rozdziale 5 ustawy,  jest  uzupełnieniem  implementacji  art. 20 ust. 2 dyrektywy 
2009/119/WE (zob. też uzasadnienie do art. 31). 
 
Art. 47 
Zmiana brzmienia art. 47 ust. 1 wynika z faktu, iż obowiązek niezwłocznego powiadamiania 
Komisji Europejskiej o każdym przypadku obniżenia ilości zapasów interwencyjnych poniżej 
56 
 
poziomu  określonego  w  art.  3  ust.  3  nie  dotyczy  obniżenia  ilości  zapasów  specjalnych  w 
przypadku ich rotacji – co wynika z art. 9 ust. 4 dyrektywy 2009/119/WE. 
Art. 48a 
Dodanie  nowego przepisu art.  48a wynika z przeniesienia  do zapasów agencyjnych 
wolumenów  zapasów ropy  naftowej  i paliw dotychczas gromadzonych w ramach systemu 
rezerw strategicznych  (zob.  zmiany  w  przepisach  obowiązujących,  przepisy  przejściowe 
i końcowe  –  art. 5). Powoduje  to  konieczność  zapewnienia  realizacji  zadań  określonych 
w ustawie z dnia 29  października  2010  r.  o rezerwach strategicznych  (Dz. U. Nr 229, 
poz. 1496, z 2011 r. Nr 94, poz. 551 oraz z 2012 r. poz. 951). 
W  związku  z  powyższym,  w sytuacjach zagrożeń,  o  których  mowa w art. 3 ustawy 
o rezerwach strategicznych, innych niż zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa, oraz 
konieczności  wypełniania  przez  RP  zobowiązań  międzynarodowych  określonych  w  art.  3 
ustawy o rezerwach strategicznych, innych niż dotyczące zabezpieczenia rynku ropy naftowej 
lub rynku paliw,  możliwe  będzie  uruchomienie  zapasów agencyjnych  na potrzeby 
systemu rezerw strategicznych  w maksymalnej  ilości  ropy  naftowej  lub  paliw 
odpowiadającej  4 dniom  średniego  dziennego  przywozu  netto  ekwiwalentu  ropy 
naftowej.  W tym celu, minister  właściwy  do  spraw  gospodarki  będzie  mógł  wydać  decyzję 
o przeniesieniu części zapasów agencyjnych w ilości odpowiadającej nie więcej niż 4 dniom 
średniego  dziennego  przywozu netto ekwiwalentu ropy naftowej do rezerw strategicznych. 
Ilość  ta  odpowiada  w przybliżeniu  ilości  ropy  naftowej  i  paliw  utrzymywanej w  ramach 
rezerw strategicznych w dniu wejścia w życie ustawy i przeniesionej do zapasów agencyjnych 
z mocy tej ustawy. Tylko ta ilość zapasów agencyjnych będzie mogła zostać przeniesiona do 
rezerw strategicznych.  
Dodatkowo w ust. 2 przewiduje się, iż odtworzone wolumeny ropy naftowej i paliw minister 
właściwy  do  spraw  gospodarki  przenosi  z powrotem  obligatoryjnie, w drodze  decyzji, 
z rezerw strategicznych do zapasów agencyjnych. Rozwiązanie  to  wynika  nie  tylko 
z konieczności  zapewnienia  powrotu  przeniesionych wolumenów do systemu zapasów,  ale 
także z odmiennego sposobu finansowania uwalniania zapasów agencyjnych i udostępniania 
rezerw  strategicznych.  Zapasy  agencyjne  są  uwalniane  odpłatnie.  Koszty  ich  odtworzenia 
pokrywane powinny więc być z wpływów związanych z ich uwolnieniem. Natomiast rezerwy 
strategiczne są udostępniane nieodpłatnie (art. 18 ust. 6 ustawy o rezerwach strategicznych) – 
ich ponowne utworzenie jest finansowane z rezerwy celowej pn. Przeciwdziałanie i usuwanie 
skutków  klęsk  żywiołowych  (część  83,  dział  758,  rozdział  75818, poz. 4). Brak zatem 
57 
 
uzasadnienia,  by wolumeny przeniesione z systemu zapasów i udostępnione  w  ramach 
systemu  rezerw  odtwarzać  ze  środków  Funduszu  finansowanego  przez  przedsiębiorców. 
Dodatkowo  treść  ust.  3 wskazuje rezerwę  celową  jako  źródło  finansowania  odtworzenia 
udostępnionych  nieodpłatnie  rezerw  oraz  ministra  właściwego  do  spraw  gospodarki jako 
wnioskodawcę.  Celem  ust.  4 jest natomiast zapewnienie,  aby  środki  finansowe  zostały 
uruchomione  przez  ministra  właściwego  do  spraw  finansów  publicznych  w  terminie 
gwarantującym  odtworzenie  zapasów  agencyjnych  zgodnie  z powiadomieniem, o  którym 
mowa w art. 47, lub rekomendacjami Komisji Europejskiej. 
Art. 63 i 64 
Przedmiotowe  przepisy  zostały  uzupełnione  o  regulację  kar  za  niewypełnienie  obowiązku 
w zakresie  opłaty  zapasowej  oraz  nieprzekazywanie  procedur  postępowania  w sytuacji 
wystąpienia  zakłóceń  w  przywozie  ropy  naftowej  lub  paliw,  lub awarii w systemie 
przesyłowym,  przetwórczym  lub  magazynowym,  lub ich aktualizacji.  Zmiany  te  służą 
implementacji art. 21 dyrektywy 2009/119/WE.  
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe  
Art. 2  
W art.  2  niniejszej  ustawy  wprowadza  się  wyłączenie  paliw  przeznaczonych  lub 
pochodzących z zapasów agencyjnych podlegających wymianie lub zamianie spod przepisów 
ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i  biopaliwach  ciekłych.  Przepis ten 
ułatwi Agencji zarówno nabycie paliw na zapasy agencyjne, jak też ich sprzedaż w wypadku 
konieczności  ich  wymiany  lub zamiany i  jest  uzasadniony  zarówno  względami 
bezpieczeństwa  systemu,  jak  też  potrzebą  zapewnienia  ekonomiki  systemu,  co ostatecznie 
wpływać będzie na ceny paliw na rynku. 
Art. 3  
Zmiany wprowadzone art.  3  niniejszej ustawy w  ustawie  z  dnia  29  października  2010 r. 
o rezerwach strategicznych  mają  charakter  porządkowy  i  wynikają  z  wprowadzenia  nowej 
kategorii zapasów –  zapasów agencyjnych  oraz  mają  za  zadanie  usunięcie  przepisów 
dotyczących  planowania  i  finansowania  z  dotacji  budżetowych  –  celowej i  podmiotowej  – 
zadań Agencji w zakresie zapasów agencyjnych, z jednoczesnym zapewnieniem finansowania 
obowiązków  innych  niż  tworzenie  i  utrzymywanie  zapasów  agencyjnych  określonych 
w ustawie o zapasach.  
58