Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw

regulujących  tego  typu  umowy  zawierane  przez  producentów  i  handlowców,  przy 
uwzględnieniu specyfiki ARM. 
Art. 21e 
Nowy przepis art. 21e  zapewnia  implementację  art. 9 dyrektywy 2009/119/WE („Zapasy 
specjalne”), ust. 6 – jej art. 10 ust. 2, ust. 7 – art. 10 ust. 3.  
Przepis ust. 1 przewiduje upoważnienie  dla  ministra  właściwego  do  spraw  gospodarki  do 
wydania decyzji o nadaniu części zapasów interwencyjnych statusu zapasów specjalnych oraz 
określa przesłanki wydania tej decyzji. Zakłada się, iż wydanie tej decyzji będzie uzależnione 
przede  wszystkim  od  faktycznego  uzyskania  przez  Skarb  Państwa  prawa  własności  co 
najmniej 30-dniowych zapasów w postaci określonych produktów gotowych.  
Biorąc pod uwagę uwarunkowania rynkowe występujące w chwili przygotowywania projektu 
ustawy  –  musiałyby  to  być  zapasy  następujących  produktów:  olej  napędowy,  benzyny 
silnikowe, olej opałowy, JET.  
Z drugiej strony, przedwczesne wydanie przedmiotowej decyzji  wiązałoby  się  ze  wzrostem 
kosztów tworzenia i utrzymywania zapasów,  a co za tym idzie –  ze  wzrostem  opłaty 
zapasowej.  
Przepisy ust. 2 wskazują enumeratywnie treść ww. decyzji. 
Przepis  ust.  3  określa  termin  wejścia  w  życie  ww.  decyzji.  Przepis ust. 4 odnosi  się  do 
obowiązku  zawiadomienia KE o wydaniu decyzji. Przepis ust. 5 przewiduje  możliwość 
obniżenia  poziomu  zapasów  specjalnych  na  czas  niezbędny  do  ich  wymiany  lub  zamiany. 
Wskazane przepisy stanowią implementację art. 9 ust. 4 dyrektywy 2009/119/WE. 
Przepisy  ust.  6  i  7  określają  sposób  postępowania  z  zapasami  specjalnymi  i  stanowią 
implementację  art. 10 ust. 2 i 3 dyrektywy.  Dotyczą  zarówno  zapasów  specjalnych 
krajowych,  jak  też  zapasów  o  statusie  zapasów  specjalnych  należących  do  innego  kraju 
członkowskiego Unii Europejskiej. 
Przepis ust. 8 określa  obowiązki  sprawozdawcze  ministra  właściwego  do  spraw  gospodarki 
wobec  KE  w  przypadku  niewydania  decyzji  o  nadaniu  części  zapasów  interwencyjnych 
statusu zapasów specjalnych (implementacja art. 9 ust. 5 zd. drugie dyrektywy). 
49 
 
Art. 21f 
Nowy przepis art. 21f  zapewnia powstanie Rady  Konsultacyjnej  do spraw  Zapasów  Ropy 
Naftowej i Paliw, jako organu opiniodawczego Prezesa Agencji w zakresie wysokości stawek 
opłaty zapasowej, a także projektów inwestycyjnych w zakresie budowy magazynów na rzecz 
zapasów agencyjnych. Powstanie  takiego  organu  zaproponowali  przedsiębiorcy  sektora 
naftowego  w  ramach  uzgodnień  społecznych.  W  projekcie  wskazano  wyraźnie,  że  udział 
w pracach Rady Konsultacyjnej jest nieodpłatny, a więc jej funkcjonowanie nie pociągnie za 
sobą dodatkowego obciążenia Funduszu Zapasów Agencyjnych. 
Art. 22 
Zmiany  w  zakresie  art.  22  ust.  1  i  2  wynikają  z  informatyzacji  rejestru  zapasów 
obowiązkowych  (zob.  art.  13).  Wprowadzenie informatycznego rejestru systemu zapasów 
interwencyjnych należy skorelować z informatyzacją procesu przekazywania informacji przez 
przedsiębiorców – co uprości i przyspieszy przekazywanie danych oraz aktualizację rejestru. 
W związku z powyższym należało zlikwidować obowiązek przekazywania informacji przez 
producentów i handlowców w formie pisemnej.  
Co do zmian w zakresie ust. 4 i 5 –  zob. uzasadnienie art. 13 ust. 6.  Dodanie ust. 4a –
zob. uzasadnienie art. 13 ust. 7. 
Wprowadzenie przepisu ust.  6  wiąże  się  z  implementacją  art. 18 ust. 7  dyrektywy 
2009/119/WE. 
 
Art. 22a 
Zmiana  treści  art.  22a  nakłada  obowiązek  określony  w  rozporządzeniu  Rady  (UE, 
EURATOM) nr 617/2010 z dnia 24 czerwca 2010 r. w sprawie zgłaszania Komisji projektów 
inwestycyjnych  dotyczących  infrastruktury  energetycznej  w  Unii  Europejskiej  na podmioty 
zajmujące  się  przesyłem  ropy  naftowej  lub  paliw.  Ponadto  ma charakter redakcyjny 
polegający na zastąpieniu zwrotu „produkty naftowe” wyrazem „paliwa” (zob. też pkt 2.1). 
  
Art. 23 
Nowe  brzmienie  art.  23  związane  jest  z  wprowadzeniem  nowej  kategorii  zapasów 
interwencyjnych  –  zapasów specjalnych (art. 9 dyrektywy 2009/119/WE)  i  koniecznością 
zapewnienia  ministrowi  właściwemu  do  spraw  gospodarki  kontroli  nad  tymi  zapasami. 
50 
 
Określone  w  ust.  2a  i  2b  zasady  sprawozdawczości  zapewniają  implementację  art. 13  
ust. 1–3 dyrektywy 2009/119/WE. 
Rozdział 3a 
Zasady funkcjonowania Funduszu Zapasów Agencyjnych. 
Przepisy dodanego rozdziału  3a  powołują  i  określają  zasady  funkcjonowania  Funduszu 
Zapasów Agencyjnych.  Na  ich  podstawie  tworzy  się  Fundusz  Zapasów  Agencyjnych,  który 
ma gromadzić środki na tworzenie i utrzymywanie zapasów agencyjnych, pochodzące przede 
wszystkim z opłaty zapasowej. Fundusz jest państwowym funduszem celowym w rozumieniu 
przepisów  ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. 
poz. 885 i 938). Dysponentem Funduszu jest Prezes Agencji. 
Konieczność  utworzenia  funduszu  wynika  pośrednio  z  art. 7 ust. 1 dyrektywy 
2009/119/WE, który stanowi, iż KCZ przybiera postać organu lub agendy, których celem nie 
jest  osiąganie  zysku  i  które  działają  w  interesie  ogólnym  oraz  które  nie  są  uznawane  za 
podmiot  gospodarczy  w  rozumieniu  niniejszej  dyrektywy.  Środki  pochodzące  z  opłaty 
zapasowej  nie  powinny  być  zatem  przeznaczone  na  inne  cele  niż  utrzymywanie  systemu 
zapasów.  
Środki  Funduszu  przeznacza  się  na  realizację  zadań  Agencji  w  zakresie  tworzenia 
i utrzymywania zapasów agencyjnych, w tym również na zwrot nadpłaconych lub nienależnie 
zapłaconych opłat zapasowych, zwrot kar, o których mowa w art. 63 ust. 1 pkt 1a, oraz na 
koszty  obsługi  Funduszu  obejmujące  zarówno  koszty  finansowe,  jak i administracyjne 
Agencji  związane  z  wykonywaniem  zadań  w  zakresie  tworzenia  i  utrzymywania  zapasów 
agencyjnych.  
Biorąc  pod  uwagę  odpowiedzialność  ministra  właściwego  do  spraw gospodarki za 
bezpieczeństwo  paliwowe,  organowi  temu  powierza  się  funkcję  kontrolną  nad  planami 
Funduszu  i  sposobem wykorzystania zgromadzonych w  nim  środków.  Jednocześnie  dla 
zapewnienia  skuteczności  operacji  dokonywanych  przy  wykorzystaniu  środków  Funduszu 
dysponentem funduszu jest Prezes ARM. 
Rozwiązania szczegółowe zawarto w art. 28a–28f. 
 
Art. 28a 
Przepis  ten  powołuje  Fundusz  Zapasów  Agencyjnych,  który  jest  państwowym  funduszem 
celowym w rozumieniu przepisów ustawy  o finansach publicznych,  wyznacza na jego 
51 
 
dysponenta Prezesa Agencji i  określa  podstawowe  cele  Funduszu,  którymi  są  gromadzenie 
środków  na  tworzenie  i  utrzymywanie zapasów agencyjnych oraz finansowanie realizacji 
zadań Agencji w zakresie tworzenia i utrzymywania zapasów agencyjnych. 
 
 Art. 28b  
W  artykule  tym  wymieniono  zamknięty  katalog  źródeł  środków  Funduszu.  Podkreślenia 
wymaga fakt, że podstawowym źródłem finansowania Funduszu Zapasów Agencyjnych będą 
opłaty  zapasowe  wpłacane  przez  przedsiębiorców  obowiązanych  do  tworzenia 
i utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej lub paliw. Źródłem finansowania nie 
będą  dotacje  z  budżetu  państwa.  Wyjątek  stanowi  pożyczka  z  budżetu  państwa, 
w szczególności w okresie trzech pierwszych miesięcy funkcjonowania Funduszu, co wynika 
z  faktu,  iż  środki  z  opłaty  zapasowej  zaczną  wpływać  na  rachunek  Funduszu  dopiero  od 
ostatniego dnia drugiego miesiąca obowiązywania projektowanej ustawy, a Agencja ma stałe 
miesięczne zobowiązania finansowe z tytułu utrzymywania obecnych zapasów państwowych 
ropy naftowej i paliw. 
 
Art. 28c 
Przepis  ten  zawiera  zamknięty  katalog  celów,  na  jakie  mogą  być  wydatkowane  środki 
finansowe gromadzone w Funduszu. 
 
Art. 28d 
Do  gospodarki  finansowej  Funduszu  mają  zastosowanie  przepisy  ustawy  o  finansach 
publicznych.  Zgodnie z ust. 1 podstawą  gospodarki  Funduszu jest roczny plan finansowy. 
Prezes  Agencji  sporządza  projekt  tego  planu  finansowego  i  uzgadnia go z ministrem 
właściwym do spraw gospodarki. Przyjęto, iż plan finansowy sporządzany jest na dany rok 
budżetowy,  w  trybie  przewidzianym  dla  opracowania  projektu  ustawy  budżetowej. 
Jednocześnie  z  uwagi  na  możliwe  zmiany  cen  ropy  naftowej  i  produktów  naftowych 
wprowadzono możliwość zmian planu finansowego w zakresie kwot przychodów i kosztów 
funduszu.  Zmianę  planu  sporządza  Prezes  Agencji i  uzgadnia  ją  z  ministrem  właściwym  do 
spraw gospodarki.  
52 
 
Art. 28e 
Przepis reguluje obowiązki Prezesa Agencji wobec ministra właściwego do spraw gospodarki 
w zakresie przekazywania informacji o realizacji planu finansowego Funduszu oraz rocznego 
sprawozdania z wykonania planu finansowego Funduszu.  
 
Art. 28f  
Stanowi element zabezpieczenia mechanizmu finansowego przed możliwością zadłużenia się 
ARM w wyniku braku środków w Funduszu Zapasów Agencyjnych. 
 
Art. 29 
Zmiany w treści art. 29, regulującego zasady przeprowadzania kontroli przez Prezesa ARM, 
w zakresie  ust. 1,  wynikają  przede  wszystkim  z  wprowadzenia  kategorii  zapasów 
agencyjnych w miejsce zapasów państwowych. 
Ponadto  zmiany  w  treści  tego przepisu wiążą  się  z  koniecznością  zapewnienia  możliwości 
kontroli  prawidłowości  obliczenia  opłaty  zapasowej,  spełnienia  wymagań  w  zakresie 
dostępności  zapasów  oraz  magazynowania  zapasów  agencyjnych  –  co jest kolejnym 
elementem składającym się na implementację art. 5 ust. 1 dyrektywy 2009/119/WE. 
Zmiany w zakresie ust. 5 (wydłużenie  okresu,  który  może  być  objęty  kontrolą)  wiążą  się 
pośrednio z koniecznością implementacji art. 18 ust. 7 dyrektywy 2009/119/WE. 
 
Art. 29a 
Dodany  art.  29a  związany  jest  z  zapewnieniem  możliwie  najlepszego  dostępu  do 
informacji,  w  szczególności  na potrzeby prowadzonych  przez  Prezesa  Agencji  postępowań 
administracyjnych  i  służy  lepszej  kontroli  systemu  zapasów,  a co za tym idzie – 
implementacji  art. 5 ust. 1 dyrektywy 2009/119/WE. Przepis ten wprowadza  podstawę 
prawną  dla  organów  administracji  publicznej  do  udostępniania  danych  potrzebnych  w  toku 
postępowań administracyjnych prowadzonych przez Prezesa ARM, a także przyczyni się do 
uszczelniania systemu zapasów i walki z szarą strefą.  
Art. 29b i 29c 
Art.  29b  i  29c  w  związku  z  nowym  art.  29  ust.  2a  odnosi  się  do  przeprowadzanych  przez 
osoby upoważnione przez KE i przedstawicieli innych państw członkowskich UE przeglądów 
53