Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego oraz niektórych innych ustaw

– 5 –
postawione do dyspozycji zakładu ubezpieczeń nadrzędnego, elementy te mogą zostać
uwzględnione przy ustalaniu środków własnych zakładu ubezpieczeń nadrzędnego
w wysokości, w jakiej są dopuszczalne na pokrycie wymogu wypłacalności zakładu
ubezpieczeń podrzędnego.
§ 9. Suma wartości elementów uwzględnianych przy ustalaniu środków własnych
zakładu ubezpieczeń nadrzędnego, o których mowa w przepisach § 6–8, nie może
przekroczyć wysokości wymogu wypłacalności zakładu ubezpieczeń podrzędnego.
§ 10. 1. Przy ustalaniu środków własnych zakładu ubezpieczeń nadrzędnego nie
uwzględnia się żadnych elementów dopuszczalnych na pokrycie wymogu wypłacalności,
które wynikają z wzajemnych powiązań finansowych między tym zakładem i:
1)
podmiotem podrzędnym tego zakładu ubezpieczeń;
2)
podmiotem nadrzędnym tego zakładu ubezpieczeń;
3)
podmiotem podrzędnym podmiotu wymienionego w pkt 2.
2. Powiązania finansowe, o których mowa w ust. 1, polegają w szczególności na:
1)
posiadaniu przez zakład ubezpieczeń lub jego podmiot podrzędny udziału w innym
podmiocie, który bezpośrednio lub pośrednio posiada elementy dopuszczalne na
pokrycie wymogu wypłacalności zakładu ubezpieczeń, lub
2)
udzieleniu przez zakład ubezpieczeń lub jego podmiot podrzędny pożyczki innemu
podmiotowi, który bezpośrednio lub pośrednio posiada elementy dopuszczalne na
pokrycie wymogu wypłacalności tego zakładu ubezpieczeń.
3. Przy ustalaniu środków własnych zakładu ubezpieczeń nadrzędnego nie uwzględnia
się elementów dopuszczalnych na pokrycie wymogu wypłacalności zakładu ubezpieczeń
podrzędnego, jeżeli posiadanie elementów jest wynikiem wzajemnych powiązań
finansowych, o których mowa w ust. 2, pomiędzy zakładem ubezpieczeń podrzędnym,
a innym podmiotem podrzędnym w stosunku do zakładu ubezpieczeń nadrzędnego.
§ 11. 1. W przypadku gdy zakład ubezpieczeń nadrzędny posiada udział w więcej niż
jednym zakładzie ubezpieczeń podrzędnym, przy ustalaniu środków własnych zakładu
ubezpieczeń nadrzędnego uwzględnia się wszystkie zakłady ubezpieczeń podrzędne.
2. W przypadku gdy zakład ubezpieczeń nadrzędny posiada udział pośredni w zakładzie
ubezpieczeń podrzędnym poprzez inny zakład ubezpieczeń podrzędny, ustalenia środków
własnych należy dokonać na poziomie każdego zakładu ubezpieczeń podrzędnego, który jest
podmiotem nadrzędnym co najmniej jednego zakładu ubezpieczeń podrzędnego. Przepisu
– 6 –
zdania pierwszego nie stosuje się, jeżeli zakład ubezpieczeń podrzędny jest uwzględniany
przy ustalaniu środków własnych podmiotu nadrzędnego.
3. W przypadku gdy zakład ubezpieczeń nadrzędny posiada udział pośredni w zakładzie
ubezpieczeń podrzędnym poprzez dominujący podmiot ubezpieczeniowy lub dominujący
podmiot nieregulowany, przy ustalaniu środków własnych zakładu ubezpieczeń nadrzędnego
należy uwzględnić dominujący podmiot ubezpieczeniowy lub dominujący podmiot
nieregulowany. W tym celu dominujący podmiot ubezpieczeniowy, niebędący zakładem
ubezpieczeń lub zakładem reasekuracji lub dominujący podmiot nieregulowany, powinien
być traktowany jak zakład ubezpieczeń lub zakład reasekuracji, z wymogiem wypłacalności
równym zeru, przy zastosowaniu przepisów dotyczących dopuszczalności elementów na
pokrycie wymogu wypłacalności.
4. W przypadku gdy zakład ubezpieczeń podrzędny ma siedzibę w państwie niebędącym
państwem członkowskim Unii Europejskiej, przy ustalaniu środków własnych zakładu
ubezpieczeń nadrzędnego uwzględnia się teoretyczny wymóg wypłacalności zakładu
ubezpieczeń podrzędnego, ustalony przy odpowiednim zastosowaniu przepisów ustawy. Za
środki własne stanowiące pokrycie teoretycznego wymogu wypłacalności takiego zakładu
ubezpieczeń podrzędnego uważa się elementy spełniające warunki uznania ich za środki
własne zgodnie z przepisami ustawy, a do ich wyceny stosuje się przepisy ustawy z dnia
29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 i 613) z zastrzeżeniem ust. 5.
5. Jeżeli przepisy obowiązujące w państwie siedziby zakładu ubezpieczeń podrzędnego
przewidują wymóg uzyskania zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej lub
działalności reasekuracyjnej oraz wymogi co do wypłacalności co najmniej porównywalne
z wymogami określonymi w ustawie, przy ustalaniu środków własnych zakładu ubezpieczeń
nadrzędnego uwzględnia się wymogi co do wypłacalności oraz elementy na ich pokrycie
zgodnie z prawem tego państwa. Jeżeli ten zakład ubezpieczeń podrzędny wykonuje
działalność wyłącznie w zakresie reasekuracji, a w państwie jego siedziby przewiduje się
regulacje wyłącznie w odniesieniu do działalności ubezpieczeniowej bezpośredniej, ustala się
teoretyczny wymóg wypłacalności oraz stan posiadania elementów na jego pokrycie przy
odpowiednim zastosowaniu obowiązujących przepisów tego państwa odnoszących się do
działalności ubezpieczeniowej bezpośredniej.
6. Jeżeli organ nadzoru nie posiada wiarygodnych informacji dotyczących
zagranicznego zakładu ubezpieczeń podrzędnego, a w szczególności zakładu ubezpieczeń lub
zakładu reasekuracji mającego siedzibę w państwie niebędącym państwem członkowskim
– 7 –
Unii Europejskiej, niezbędnych do ustalenia środków własnych zakładu ubezpieczeń
nadrzędnego, niezależnie od powodu braku tych informacji, z elementów dopuszczalnych na
pokrycie wymogu wypłacalności zakładu ubezpieczeń nadrzędnego wyłącza się akcje i inne
aktywa finansujące kapitały własne tego zagranicznego zakładu ubezpieczeń podrzędnego.
W takim przypadku niezrealizowane zyski, związane z udziałem w tym zagranicznym
zakładzie ubezpieczeń podrzędnym, nie mogą być uznane za elementy dopuszczalne na
pokrycie wymogu wypłacalności zakładu ubezpieczeń nadrzędnego.
§ 12. 1. Nadwyżkę albo niedobór środków własnych, w stosunku do wymogu
wypłacalności zakładu ubezpieczeń nadrzędnego, ustala się jako różnicę pomiędzy:
1)
sumą:
a)
elementów dopuszczalnych na pokrycie wymogu wypłacalności zakładu
ubezpieczeń nadrzędnego, ustalonych z zastosowaniem przepisów § 5–11, oraz
b)
elementów dopuszczalnych na pokrycie wymogu wypłacalności zakładu
ubezpieczeń podrzędnego ustalonych z zastosowaniem przepisów § 5–11,
stosownie do proporcji posiadanego udziału zakładu ubezpieczeń nadrzędnego
w tym zakładzie ubezpieczeń podrzędnym, a
2)
sumą:
a)
wymogu wypłacalności zakładu ubezpieczeń nadrzędnego oraz
b)
części wymogu wypłacalności zakładu ubezpieczeń podrzędnego, odpowiadającej
proporcji posiadanego udziału zakładu ubezpieczeń nadrzędnego w tym zakładzie
ubezpieczeń podrzędnym.
2. W przypadku gdy udział zakładu ubezpieczeń nadrzędnego w zakładzie ubezpieczeń
podrzędnym jest pośredni, należy w pozycji, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b oraz w ust. 1
pkt 2 lit. b, uwzględnić odpowiednią część elementów dopuszczalnych na pokrycie wymogu
wypłacalności zakładu ubezpieczeń podrzędnego lub odpowiednią część wymogu
wypłacalności zakładu ubezpieczeń podrzędnego, stosownie do § 4.
§ 13. 1. W przypadku krajowego zakładu ubezpieczeń, o którym mowa w § 3 ust. 2,
którego podmiot dominujący nie podlega nadzorowi w państwie członkowskim Unii
Europejskiej, ustalenie nadwyżki albo niedoboru środków własnych krajowego zakładu
ubezpieczeń następuje z poziomu dominującego podmiotu ubezpieczeniowego niebędącego
zakładem ubezpieczeń lub zakładem reasekuracji, dominującego podmiotu nieregulowanego,
zagranicznego zakładu ubezpieczeń z siedzibą w państwie niebędącym państwem
– 8 –
członkowskim Unii Europejskiej lub zagranicznego zakładu reasekuracji z siedzibą
w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej.
2. Na potrzeby ustalenia nadwyżki albo niedoboru środków własnych krajowego
zakładu ubezpieczeń zgodnie z ust. 1 podmiot wymieniony w ust. 1 traktuje się jak zakład
ubezpieczeń lub zakład reasekuracji, stosując przepisy ustawy w zakresie elementów
dopuszczalnych na pokrycie wymogu wypłacalności, przyjmując:
1)
wymóg wypłacalności w wysokości zero dla dominującego podmiotu
ubezpieczeniowego lub dominującego podmiotu nieregulowanego;
2)
wymóg wypłacalności wynikający z zastosowania § 11 ust. 4 dla zakładu ubezpieczeń
mającego siedzibę w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej;
3) wymóg wypłacalności wynikający z zastosowania § 11 ust. 4 dla zakładu reasekuracji
mającego siedzibę w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej.
3. Jeżeli organ nadzoru nie posiada wiarygodnych informacji dotyczących podmiotu
podrzędnego, niezbędnych do ustalenia środków własnych krajowego zakładu ubezpieczeń
zgodnie z niniejszym przepisem, niezależnie od powodu braku tych informacji, z elementów
dopuszczalnych na pokrycie wymogu wypłacalności podmiotu nadrzędnego wyłącza się
akcje i inne aktywa finansujące kapitały własne tego podmiotu podrzędnego. W takim
przypadku niezrealizowane zyski związane z udziałem w tym podmiocie podrzędnym nie
mogą być uznane za elementy dopuszczalne na pokrycie wymogu wypłacalności podmiotu
nadrzędnego.
§ 14. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.)

MINISTER FINANSÓW





3) Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 6 lutego 2006 r.
w sprawie szczegółowego sposobu ustalania środków własnych krajowych zakładów ubezpieczeń
wchodzących w skład ubezpieczeniowej grupy kapitałowej (Dz. U. Nr 20, poz. 156 oraz z 2009 r. Nr 173,
poz. 1347), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z art. 6 ustawy
z dnia ... o zmianie ustawy o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami
ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu
finansowego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. ...).

12/65rch

UZASADNIENIE


Wydanie nowego rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie szczegółowego sposobu
ustalania środków własnych krajowych zakładów ubezpieczeń wchodzących w skład
ubezpieczeniowej grupy kapitałowej, związane jest z wejściem w życie ustawy z dnia …
o zmianie ustawy o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami
ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład
konglomeratu finansowego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. ...), która
implementowała do polskich przepisów postanowienia dyrektywy 2011/89/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 16 listopada 2011 r. w sprawie zmiany dyrektyw 98/78/WE,
2002/87/WE, 2006/48/WE, 2009/138/WE w odniesieniu do dodatkowego nadzoru nad
podmiotami finansowymi konglomeratu finansowego. Powyższa ustawa wprowadziła m.in.
zmiany definicji nadzoru dodatkowego, zawartej w art. 2 ust. 1 pkt 5c ustawy z dnia 22 maja
2003 r. o działalności ubezpieczeniowej oraz ubezpieczeniowej grupy kapitałowej zawartej
w art. 2 ust. 1 pkt 12 ww. ustawy. Wprowadzona zmiana treści art. 2 ust. 1 pkt 5c ustawy
rozszerza zakres podmiotów objętych nadzorem dodatkowym m.in. na krajowe zakłady
ubezpieczeń, które są podmiotami zależnymi dominujących podmiotów nieregulowanych.
Konsekwencją rozszerzenia zakresu podmiotów objętych nadzorem dodatkowym jest zmiana
definicji ubezpieczeniowej grupy kapitałowej. W skład ubezpieczeniowej grupy kapitałowej
może wchodzić (oprócz podmiotów wymienionych w dotychczas obowiązującym art. 2 ust. 1
pkt 12 ustawy o działalności ubezpieczeniowej) dominujący podmiot nieregulowany, jeżeli
jest on podmiotem dominującym zakładu ubezpieczeń podlegającego nadzorowi
dodatkowemu.
Projekt rozporządzenia jest analogiczny do dotychczasowego rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 6 lutego 2006 r. w sprawie szczegółowego sposobu ustalania środków
własnych krajowych zakładów ubezpieczeń wchodzących w skład ubezpieczeniowej grupy
kapitałowej (Dz. U. Nr 20, poz. 156 i z 2009 r. Nr 173, poz. 1347), wydanego na podstawie
art. 148 ust. 8 ustawy o działalności ubezpieczeniowej i nie dokonuje zmian definicji pojęć
zawartych w słowniku do rozporządzenia. Proponowane w projekcie rozporządzenia zmiany
w stosunku do treści poszczególnych przepisów dotychczas obowiązującego rozporządzenia
wynikają z implementacji przepisów załącznika I do dyrektywy 2011/89/WE zmieniających
przepisy zawarte w załącznikach I i II do dyrektywy 98/78/WE Parlamentu Europejskiego

1