Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw

powoduje, że przepisy prawa nie przewidują rekrutacji do szkolnego
schroniska młodzieżowego. W praktyce zatem przepisy dotyczące rekrutacji na
zajęcia organizowane w publicznej placówce oświatowo-wychowawczej
dotyczą i będą dotyczyć zajęć prowadzonych przez placówki wychowania
pozaszkolnego, do których – zgodnie z rozporządzeniem z dnia 12 maja
2011 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek
publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz
zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych
placówkach – należą: pałace młodzieży, młodzieżowe domy kultury,
międzyszkolne ośrodki sportowe, ogniska pracy pozaszkolnej, ogrody
jordanowskie, pozaszkolne placówki specjalistyczne.
W projekcie ustawy, uwzględniając wnioski płynące z orzeczenia Trybunału
Konstytucyjnego, proponuje się zastosowanie w zakresie rekrutacji do
placówek oświatowo-wychowawczych jednolitego rozwiązania na terenie
całego kraju, co umożliwi wszystkim chętnym dzieciom skorzystanie z takich
samych praw w dostępie do udziału w zajęciach organizowanych przez te
placówki.
Przewiduje się, że na zajęcia organizowane w publicznej placówce oświatowo-
-wychowawczej przyjmuje się dzieci i młodzież, które zamieszkują na
obszarze powiatu, który jest organem prowadzącym placówkę, organem
wydającym zezwolenie na prowadzenie publicznej placówki oświatowo-
-wychowawczej przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu
terytorialnego lub osobę fizyczną lub organem, który zawarł porozumienie
z jednostką samorządu terytorialnego, do której właściwości nie należy
prowadzenie tego rodzaju placówek, tj. na obszarze powiatu, na którego terenie
znajduje się siedziba placówki (proponowane brzmienie art. 20o ust. 1 ustawy).
W sytuacji gdy kandydatów, którzy zamieszkują na terenie danego powiatu,
jest więcej niż miejsc na zajęciach, placówka przeprowadza postępowanie
rekrutacyjne. W pierwszym etapie brane są pod uwagę kryteria
zabezpieczające potrzeby osób, które z przyczyn losowych mają trudną
sytuację, w szczególności rodzinną lub zdrowotną (proponowane brzmienie
art. 20o ust. 3 ustawy). Jeżeli mimo przeprowadzenia wyżej wymienionych
etapów postępowania nadal jest więcej kandydatów niż miejsc na zajęciach
35
przeprowadza się kolejny etap postępowania, w którym rozstrzygające są
kryteria określone przez organ prowadzący, z uwzględnieniem zapewnienia jak
najpełniejszej realizacji potrzeb dziecka i jego rodziny oraz lokalnych potrzeb
społecznych (proponowane brzmienie art. 20o ust. 4 ustawy). Ponadto
w przypadku, gdy jest to konieczne ze względu na rodzaj realizowanych zajęć
rozwijających uzdolnienia, decyzją dyrektora może być przeprowadzone
badanie uzdolnień kierunkowych na warunkach ustalonych przez radę
pedagogiczną. W sytuacji przeprowadzania badania uzdolnień kierunkowych
w stosunku do kandydatów na zajęcia rozwijające uzdolnienia, wyniki tego
sprawdzianu brane są pod uwagę przed kryteriami określonymi przez organ
prowadzący (proponowane brzmienie art. 20o ust. 2 ustawy).
Na zajęcia do placówki oświatowo-wychowawczej można również przyjąć
kandydatów, którzy zamieszkują poza terenem danego powiatu, jeżeli po
przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego, o którym mowa wyżej,
placówka nadal dysponuje wolnymi miejscami. Wobec tych osób
postępowanie rekrutacyjne przeprowadza się na zasadach opisanych powyżej.
Postępowanie rekrutacyjne do publicznych placówek oświatowo-
-wychowawczych, o których mowa wyżej, przeprowadza się na wolne miejsca
na dane zajęcia, z tym że kandydaci przyjęci do danej placówki, kontynuujący
zajęcia rozwijające uzdolnienia lub zainteresowania, nie uczestniczą
w postępowaniu rekrutacyjnym na te zajęcia w kolejnym roku. Deklarację
o kontynuowaniu zajęć rozwijających uzdolnienia lub zainteresowania,
z których kandydat przyjęty korzystał, składają rodzice dzieci lub pełnoletni
uczniowie (proponowane brzmienie art. 20w ust. 3 i 4 ustawy).
1.11. Rekrutacja do publicznych placówek zapewniających opiekę i wychowanie
uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania
Publiczne placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie
pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania, o których mowa
w art. 2 pkt 7 ustawy, to zgodnie z § 42 rozporządzenia z dnia 12 maja 2011 r.
w sprawie rodzajów i szczegółowych zasad działania placówek publicznych,
warunków pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach oraz wysokości
i zasad odpłatności wnoszonej przez rodziców za pobyt ich dzieci w tych
placówkach, bursy i domy wczasów dziecięcych.
36
Do domów wczasów dziecięcych, ze względu na ich szczególny charakter
i sposób
funkcjonowania,
regulacje
dotyczące rekrutacji nie mają
zastosowania. Dom wczasów dziecięcych jest bowiem, zgodnie z § 52 ust. 1
rozporządzenia z dnia 12 maja 2011 r. w sprawie rodzajów i szczegółowych
zasad działania placówek publicznych, warunków pobytu dzieci i młodzieży
w tych placówkach oraz wysokości i zasad odpłatności wnoszonej przez
rodziców za pobyt ich dzieci w tych placówkach, placówką przeznaczoną do
okresowego pobytu dzieci i młodzieży w celu wspierania ich fizycznego
i psychicznego rozwoju oraz wzmocnienia ogólnej kondycji psychofizycznej
i kształtowania zachowań prozdrowotnych, z wykorzystaniem lokalnych
warunków klimatycznych.
W przypadku burs obecnie przepisy nie regulują kwestii przyjmowania
wychowanków. W związku z tym dyrektorzy burs oraz organy prowadzące te
placówki same ustalają zasady rekrutacji. Zastosowanie rozwiązania
jednolitego na terenie całego kraju umożliwi wszystkim kandydatom
korzystanie z takich samych praw w dostępie do tych placówek.
W pierwszym etapie postępowania rekrutacyjnego do publicznych burs będą
brane pod uwagę kryteria uwzględniające potrzeby osób z przyczyn losowych
mających trudniejszą sytuację, w szczególności rodzinną lub zdrowotną oraz
kryteria określone przez organ prowadzący. Organy prowadzące określając
kryteria przyjmowania do publicznych burs powinny uwzględnić fakt, że bursa
zapewnia opiekę i wychowanie:
− uczniom szkół dla dzieci i młodzieży, w tym uczniom wymagającym
stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania,
− słuchaczom zakładów kształcenia nauczycieli i kolegiów pracowników
służb społecznych, w wieku do 24 roku życia.
Poszczególne kryteria przy przyjmowaniu kandydata do placówki są brane pod
uwagę łącznie, przy czym kryteria uwzględniające potrzeby osób z przyczyn
losowych mających trudniejszą sytuację, w szczególności rodzinną lub
zdrowotną mają jednakową wagę. Organ prowadzący placówki określi
dodatkowe kryteria oraz dokumenty niezbędne do ich potwierdzenia, przy
czym kryteria określone przez organ (uwzględniające zapewnienie jak
najpełniejszej realizacji potrzeb wychowanka oraz lokalnych potrzeb
37
społecznych) nie mogą mieć większej wagi niż kryteria uwzględniające
potrzeby osób z przyczyn losowych mających trudniejszą sytuację,
w szczególności rodzinną lub zdrowotną. W przypadku równorzędnych
wyników uzyskanych przez kandydatów w pierwszym etapie postępowania
rekrutacyjnego, w drugim etapie postępowania rekrutacyjnego brana jest pod
uwagę kolejność zgłoszeń (proponowane brzmienie art. 20p ustawy).
1.12. Rekrutacja na formy pozaszkolne prowadzone przez publiczne placówki
i ośrodki, o których mowa w art. 2 pkt 3a ustawy (z wyłączeniem
kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz turnusów dokształcania
teoretycznego młodocianych pracowników)
W obecnym stanie prawnym nie ma regulacji powszechnych normujących
zasady rekrutacji na formy pozaszkolne prowadzone przez placówki i ośrodki,
o których mowa w art. 2 pkt 3a ustawy. Zgodnie z § 22 pkt 3 rozporządzenia
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie kształcenia
ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz. U. poz. 186, z późn. zm.)
program nauczania realizowany na danym kursie (formie pozaszkolnej) określa
wymagania wstępne dla uczestników i słuchaczy, które w przypadku
uczestników kursów umiejętności zawodowych uwzględniają także szczególne
uwarunkowania lub ograniczenia związane z kształceniem w danym zawodzie
określone w przepisach w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa
zawodowego.
W związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, zasady rekrutacji na
pozaszkolne formy kształcenia muszą zostać unormowane w ustawie.
Proponuje się, (projektowane brzmienie art. 20q projektu ustawy), aby
w przypadku form pozaszkolnych (płatnych lub nieodpłatnych) prowadzonych
przez publiczne placówki i ośrodki w pierwszym etapie postępowania
rekrutacyjnego do danej formy kształcenia ustawicznego, brane były pod
uwagę łącznie kryteria uwzględniające potrzeby osób z przyczyn losowych
mających trudną sytuację, w szczególności rodzinną lub zdrowotną, takie
same, jak w przypadku osób dorosłych ubiegających się o przyjęcie do szkoły
dla dorosłych. W przypadku równorzędnych wyników uzyskanych
w pierwszym
etapie postępowania rekrutacyjnego, kandydaci będą
przyjmowani według kolejności zgłoszeń.
38
Określone powyżej kryteria i warunki rekrutacji nie mają zastosowania do
kursów (form pozaszkolnych) prowadzonych przez placówki i ośrodki,
o których mowa w art. 2 pkt 3a ustawy na zlecenie innych podmiotów, a także
turnusów dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników
(młodociani pracownicy są przyjmowani na turnusy dokształcania
teoretycznego na podstawie skierowania pracodawcy lub szkoły, która nie ma
możliwości zrealizowania kształcenia zawodowego teoretycznego – § 16 ust. 1
rozporządzenia z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego
w formach pozaszkolnych). W tych przypadkach to zleceniodawca decyduje,
kto jest uczestnikiem kursu.
1.13. Rekrutacja na kwalifikacyjne kursy zawodowe prowadzone przez publiczne
szkoły, publiczne placówki lub ośrodki, o których mowa w art. 2 pkt 3a ustawy
W nowej strukturze szkół ponadgimnazjalnych, wprowadzonej ustawą z dnia
19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych
innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206, z późn. zm.) nie przewiduje się
funkcjonowania szkół dla dorosłych prowadzących kształcenie zawodowe,
z wyjątkiem szkół policealnych. Mając na względzie konstytucyjną zasadę
powszechnego dostępu do edukacji, także w zakresie uzyskiwania kwalifikacji
zawodowych, w miejsce dotychczasowych zasadniczych szkół zawodowych
i techników dla dorosłych wprowadzono kwalifikacyjne kursy zawodowe, jako
formę pozaszkolną umożliwiającą osobom dorosłym uzyskanie kwalifikacji
zawodowych w zakresie zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnych,
nauczanych w zasadniczych szkołach zawodowych i technikach dla młodzieży.
W obecnym stanie prawnym nie ma regulacji powszechnych normujących
zasady rekrutacji na kwalifikacyjne kursy zawodowe prowadzone przez szkoły,
placówki i ośrodki, o których mowa w art. 2 pkt 3a ustawy. W świetle
wspomnianego wyżej orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego takie
rozwiązanie należy ocenić, jako nieprawidłowe.
W projekcie ustawy przewiduje się (propozycja brzmienia art. 20r ustawy), że
na kwalifikacyjne kursy zawodowe prowadzone przez publiczne szkoły,
publiczne placówki lub ośrodki, o których mowa w art. 2 pkt 3a ustawy, będą
przyjmowane osoby, które nie posiadają żadnych kwalifikacji zawodowych,
albo posiadają już świadectwo lub świadectwa potwierdzające kwalifikacje
39