Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji oświatowej

i sprawozdań  EN-3  lub  według  danych  z  tzw.  starego SIO;  oraz w art. 130 ust. 3 
ustawy: w okresie od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2020 r. (pierwotnie do dnia 
31 grudnia 2017 r.) na lata 2010–2013 (2010–2016  według  projektu  ustawy)  już 
tylko według danych z tzw. starego SIO. W przypadku kontynuowania, po upływie 
tych  okresów,  postępowań  w  sprawach  o  zwrot  nienależnie  otrzymanych  przez 
jednostki  samorządu  terytorialnego  kwot  części  oświatowej subwencji ogólnej, 
budzi  bowiem  wątpliwości,  czy  wskazane  okresy  dotyczą  wyłączenia  możliwości 
zwiększenia części oświatowej subwencji ogólnej, jeżeli nieprawdziwe dane za lata 
2007–2013 (2007–2016 według projektu ustawy) zostały przekazane odpowiednio 
w sprawozdaniach GUS i sprawozdaniach EN-3  lub  do  tzw.  starego  SIO.  Należy 
podkreślić,  że  wskazane  w  art.  130  ust.  2  i  3  ustawy  okresy  związane  są 
z obowiązującym  w  tym  czasie  sposobem  gromadzenia  danych  służących  do 
podziału części oświatowej subwencji ogólnej, natomiast celem art. 130 ust. 2 i 3 
ustawy  nie  jest  ograniczanie  w  czasie  wyłączenia  możliwości  zwiększenia  części 
oświatowej  subwencji  ogólnej,  jeżeli  nieprawdziwe dane za lata 2007–2013  
(2007–2016  według  projektu  ustawy)  zostały  przekazane  odpowiednio 
w sprawozdaniach GUS i sprawozdaniach EN-3 lub do tzw.  starego SIO, a nadal 
się toczą postępowania w sprawach o zwrot nienależnie otrzymanych kwot części 
oświatowej  subwencji  ogólnej.  Rozwiązania  w  tym  zakresie  powinny  być 
analogiczne,  jak  w  rozwiązaniu  docelowym,  określonym  w  art.  37  ust.  4  ustawy 
z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach  jednostek  samorządu  terytorialnego 
(Dz. U.  z  2010  r.  Nr  80,  poz.  526,  z  późn.  zm.),  który  według  projektu  ustawy 
będzie stosowany od 2017 r. 
Dokonanie  podziału  części  oświatowej  subwencji ogólnej na lata 2014–2016 na 
podstawie danych zgromadzonych w tzw. starym SIO będzie możliwe na podstawie 
art. 4 projektu. 
2.  Mechanizm gromadzenia w bazie danych SIO danych identyfikacyjnych i danych 
dziedzinowych uczniów i nauczycieli w przypadku negatywnej weryfikacji danych 
identyfikacyjnych tych osób z danymi w rejestrze PESEL (art. 2 i art. 3) 
Weryfikacja danych identyfikacyjnych uczniów i nauczycieli gromadzonych 
w bazie danych SIO z odpowiednimi danymi osobowymi zgromadzonymi 
w rejestrze PESEL przeprowadzana jest zgodnie z mechanizmem weryfikacji 
6 
 
określonym  w  art.  44  (uczniowie)  i  art.  47  (nauczyciele)  oraz  art.  26b  ustawy 
(gromadzenie danych dziedzinowych uczniów w lokalnej bazie danych SIO 
prowadzonej przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną). W myśl przywołanych 
przepisów  szkoła  lub  placówka  oświatowa  może  przekazać  do  bazy  danych  SIO 
dane dziedzinowe ucznia lub nauczyciela, a poradnia psychologiczno-pedagogiczna 
gromadzić  dane  ucznia  w  lokalnej  bazie  danych  SIO,  jedynie  w  przypadku 
pozytywnej weryfikacji danych identyfikacyjnych ucznia przekazanych do bazy 
danych SIO z danymi zgromadzonymi w zbiorze PESEL. Dane identyfikacyjne 
przekazane  do  bazy  danych  SIO  w  celu  weryfikacji  są  czasowo  przechowywane 
w bazie danych SIO, a po zakończeniu  weryfikacji  (uzyskanie  komunikatu 
o pozytywnej albo negatywnej weryfikacji) – zostają z niej usunięte.  
Opisane  wyżej  rozwiązanie  uniemożliwia  gromadzenie  danych  dziedzinowych 
osób,  których  dane  identyfikacyjne  nie  zostały  pozytywnie  zweryfikowane. 
W przypadku  trudności  w  usuwaniu  błędów  w  procesie  weryfikacji  (m.in. 
przedłużanie  się  wyjaśniania  stanu  faktycznego  w  celu  aktualizacji  danych 
w rejestrze  PESEL)  może  dojść  do  sytuacji,  w  której  brak  jest  możliwości 
zgromadzenia w SIO kompletu danych dziedzinowych  niezbędnych  do  podziału 
części oświatowej subwencji ogólnej na kolejny rok budżetowy. Ponadto czasowe 
przechowywanie danych identyfikacyjnych przekazanych do bazy danych SIO 
w celu weryfikacji z danymi zgromadzonymi w zbiorze PESEL oraz obowiązek ich 
usunięcia  po  weryfikacji  (pozytywnej  albo  negatywnej)  –  uniemożliwiają 
monitorowanie stanu procesu weryfikacji danych identyfikacyjnych. 
Na obecnym etapie funkcjonowania nowego SIO należy stwierdzić, że procedura 
weryfikacji określona w art. 26b, art. 44 i art. 47 ustawy okazała się nieefektywna 
z punktu  widzenia  zapewnienia  kompletności  danych  oświatowych  gromadzonych 
w  bazie  danych  SIO  oraz  eliminowania  rozbieżności  między  danymi  uczniów 
i nauczycieli gromadzonymi w SIO a  danymi obywateli zgromadzonymi 
w rejestrze PESEL. W związku z powyższym w art. 2 projektu, w okresie od dnia 
wejścia  w życie  projektowanej  ustawy  do  dnia  31  grudnia  2016  r.,  proponuje  się 
przejściowe  funkcjonowanie  zmodyfikowanego  mechanizmu  weryfikacji  danych 
identyfikacyjnych uczniów i nauczycieli. 
Projektowane  rozwiązanie  przewiduje,  że  dane  identyfikacyjne  uczniów 
i nauczycieli  nie  są  usuwane  z  bazy  danych  SIO  po  zakończeniu  weryfikacji 
7 
 
z danymi zgromadzonymi w rejestrze PESEL – art. 2 ust. 1 projektu (nie dotyczy to 
danych gromadzonych w lokalnych bazach danych SIO prowadzonych przez 
poradnie psychologiczno-pedagogiczne, zgodnie z procedurą weryfikacji określoną 
w  art.  26b  ustawy).  Po  pozytywnej  weryfikacji  danych  identyfikacyjnych  są  one 
automatycznie rejestrowane w bazie danych SIO, a szkoła lub placówka oświatowa 
przekazuje do bazy danych SIO dane dziedzinowe (art. 2 ust. 2 projektu). 
Natomiast  w  przypadku  negatywnej  weryfikacji,  użytkownik  SIO  w  pierwszej 
kolejności powinien sprawdzić, czy nie popełnił omyłki, przekazując dane do bazy 
danych  SIO  (tzw.  błąd  użytkownika).  W  przypadku  kolejnych  prób  negatywnej 
weryfikacji,  dyrektor  szkoły  lub  placówki  oświatowej  powinien  wyjaśnić  stan 
faktyczny,  w  szczególności  powinien  sprawdzić  prawidłowość  danych  zawartych 
w dokumentacji szkoły.  Nowe  rozwiązanie  przewiduje,  że  wraz  z  rozpoczęciem 
wyjaśniania stanu faktycznego dyrektor szkoły lub placówki oświatowej przekazuje 
do bazy danych SIO dane dziedzinowe ucznia lub nauczyciela, którego dane 
identyfikacyjne  zostały  negatywnie  zweryfikowane z danymi w rejestrze PESEL 
(art. 2 ust. 3 projektu). Do danych identyfikacyjnych uczniów i nauczycieli 
przekazanych  w  trybie  art.  2  ust.  3  projektu  stosuje  się  przepisy  dotyczące 
przechowywania danych określone w art. 93 ustawy w odniesieniu do bazy danych 
SIO i art. 94 ustawy w odniesieniu do lokalnej bazy danych SIO. Oznacza to, że 
w przypadku  gdy  do  niezweryfikowanych  danych  identyfikacyjnych  została 
przekazana z lokalnej bazy danych SIO do bazy danych SIO informacja 
o zakończeniu  uczęszczania  ucznia  do  szkoły  (korzystania  z  placówki),  jego  dane 
nie  mogą  być  już  zmieniane  w  lokalnej  bazie  danych  SIO  (a  w  konsekwencji 
również w bazie danych SIO) i od tego momentu rozpoczyna się pięcioletni okres, 
w którym te dane (jako niezweryfikowane) będą przechowywane w bazie danych 
SIO.  Po  tym  okresie  dane  zostają  zanonimizowane  w  lokalnej  bazie  SIO  i  bazie 
danych SIO, zgodnie z przywołanymi przepisami ustawy.  
Ponadto  w  projekcie  wprowadza  się  przepis  stanowiący,  że  dane  identyfikacyjne 
negatywnie zweryfikowane, zgromadzone w bazie danych SIO i lokalnej bazie 
danych  SIO,  zostają  usunięte  z  tych  baz  niezwłocznie  po  wyjaśnieniu  stanu 
faktycznego i dokonaniu pozytywnej weryfikacji (art. 2 ust. 6 projektu).  
Proponuje się również w sytuacji, w której w dniu 31 grudnia 2016 r. w lokalnych 
bazach danych SIO i w bazie danych SIO będą zgromadzone dane identyfikacyjne 
8 
 
nadal niezweryfikowane, aby zbiór danych o uczniu i nauczycielu w lokalnej bazie 
danych  SIO  stawał  się  nieaktywny  i  nie  mógł  być  zmieniany  ani  uzupełniany 
z dniem 1 stycznia 2017 r. Do nieaktywnego zbioru danych o uczniu i nauczycielu 
miałyby zastosowanie przepisy art. 93 i art. 94 ustawy, a więc z dniem 1 stycznia 
2022 r. dane te zostałyby zanonimizowane. 
Przyjmuje  się,  że  okres  od  dnia  wejścia  w  życie  projektowanej ustawy do dnia 
31 grudnia  2016  r.  powinien  być  wystarczający  dla  wyeliminowania  błędów 
w danych identyfikacyjnych, w tym błędów użytkowników SIO. 
Planuje  się,  że  główna  część  korekty  danych  identyfikacyjnych  zostałaby 
przeprowadzona do końca 2014 r. Umożliwi to  we wrześniu 2014 r. porównanie 
danych zgromadzonych w nowym SIO z danymi zgromadzonymi w  tzw.  starym 
SIO oraz przeprowadzenie symulacji podziału części oświatowej subwencji ogólnej 
na podstawie danych zgromadzonych do tego czasu w nowym SIO. Porównanie 
danych  z  obu  systemów  we  wrześniu  2014  r.  posłuży  ocenie  stanu  postępu 
i efektywności procesu weryfikacji danych identyfikacyjnych uczniów i nauczycieli 
i  gromadzenia  w  nowym  SIO  kompletu  danych  zgodnie  z  ustawą.  W  2015  r. 
planuje  się  wdrożenie  współpracy  nowego  SIO  z  nowym  rejestrem  PESEL. 
Z dniem  1  stycznia  2015  r.  wchodzi  w  życie  ustawa  z  dnia  24  września  2010  r. 
o ewidencji ludności (Dz. U. Nr 217, poz. 1427, z poźn. zm.), która zakłada m.in. 
zasadniczą  modernizację  systemów  informatycznych  obsługujących  ewidencję 
ludności. Uruchomienie w styczniu 2015 r. nowego systemu informatycznego do 
obsługi ewidencji ludności oznacza konieczność wdrożenia w nowym SIO zmian 
umożliwiających  współpracę  z  tym  systemem.  Ze  względu  na  wejście  w  życie 
ustawy o ewidencji  ludności,  a  następnie  zniesienie  obowiązku  meldunkowego, 
konieczne jest zapewnienie użytkownikom SIO odpowiedniego okresu – proponuje 
się 2 lata – na zapoznanie się ze stosowaniem nowych rozwiązań. Zakłada się, że 
uruchomienie nowych systemów informatycznych  obsługujących  ewidencję 
ludności oraz wdrożenie procedur przewidzianych w ustawie o ewidencji ludności, 
na  tyle  usprawni  bieżącą  korektę  danych  wprowadzanych  przez  użytkowników 
SIO,  że  po  dniu  31  grudnia  2016  r.  nie  będzie  istniała  konieczność  stosowania 
procedury przejściowej według modelu określonego w art. 2 projektu. 
Jeżeli chodzi o dane dziedzinowe ucznia gromadzone w lokalnych bazach danych 
SIO prowadzonych przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne, to nowe 
9 
 
rozwiązanie  przewiduje,  że  w  przypadku negatywnej weryfikacji danych 
identyfikacyjnych  ucznia,  dane  dziedzinowe  tego  ucznia  będą  mogły  być 
gromadzone w lokalnej bazie danych SIO i zgodnie z mechanizmem określonym 
w art. 7a ustawy, dane te po przetworzeniu będą mogły zostać przekazane do bazy 
danych  SIO,  jako  dane  dziedzinowe  poradni,  określone  w  art.  8  pkt  2  lit.  b–f 
ustawy, tj. dane o liczbie uczniów, którzy korzystali z poszczególnych form 
pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej  przez  poradnię.  Dane 
identyfikacyjne uczniów przekazane do bazy danych SIO w celu weryfikacji 
z danymi  w  rejestrze  PESEL  będą  tymczasowo  przechowywane  w  bazie  i  po 
weryfikacji (pozytywnej albo negatywnej) zostaną z niej usunięte. 
3.  Zmiany o charakterze porządkującym 
a)  art. 1 pkt 1 projektu 
Zgodnie z art. 7 ust.  1  pkt  11  ustawy  w  Rejestrze  Szkół  i  Placówek 
Oświatowych  (dalej  RSPO)  gromadzone  są  dane  dotyczące  organów 
prowadzących.  Przywołany  przepis  wskazuje,  że  są  to  m.in.: typ organu 
prowadzącego  (jednostka  samorządu  terytorialnego,  minister,  osoba  prawna 
inna  niż  jednostka  samorządu  terytorialnego,  osoba  fizyczna),  nazwa  oraz 
adres  siedziby.  Natomiast  brak  jest  w  systemie  informacji  oświatowej 
jednoznacznego identyfikatora konkretnego organu prowadzącego. Rejestracja 
identyfikatorów REGON dla organów prowadzących  szkoły  lub  placówki 
oświatowe  umożliwi  ich  jednoznaczną  identyfikację  zarówno  w  systemie 
informacji  oświatowej,  co  znacznie  ułatwi  pracę  użytkownikom,  jak 
i w Systemie Jednostek Statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego. 
W celu pozyskania informacji  przez  służby  statystyki  publicznej  od  osoby 
fizycznej  prowadzącej  szkołę  lub  placówkę  oświatową  konieczna  jest  jej 
precyzyjna  identyfikacja.  Osoby  fizyczne  prowadzące  szkoły  lub  placówki 
oświatowe nie mają obowiązku rejestrowania się w rejestrze REGON, zatem 
aktualnie brak jest dla nich jednoznacznej identyfikacji. Numer PESEL zatem 
będzie  podstawą  połączenia  wszystkich  szkół  i  placówek  oświatowych  z  ich 
organami prowadzącymi będącymi osobami fizycznymi. 
Zgromadzenie  w  RSPO  i  udostępnienie  służbom  statystyki publicznej 
jednoznacznych  identyfikatorów  organów  prowadzących  szkoły  i  placówki 
10