Rządowy projekt ustawy o cudzoziemcach

– 135 –
DZIAŁ VIII
KONTROLA LEGALNOŚCI POBYTU CUDZOZIEMCÓW NA TERYTORIUM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ I ZOBOWIĄZANIE CUDZOZIEMCA DO
POWROTU
Rozdział 1
Kontrola legalności pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Art. 289. Cudzoziemiec w okresie pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest
obowiązany posiadać ważny dokument podróży oraz dokumenty uprawniające go do pobytu
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są wymagane.
Art. 290. 1. Kontrolę legalności pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej prowadzą, w celu ustalenia stanu faktycznego w zakresie przestrzegania przepisów
dotyczących warunków wjazdu cudzoziemców na to terytorium i pobytu na nim, organy
Straży Granicznej i Policji.
2. Szef Urzędu i wojewoda mogą prowadzić kontrolę legalności pobytu cudzoziemców
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie niezbędnym do prowadzenia przez te
organy postępowań w sprawach cudzoziemców.
3. Organy Służby Celnej mogą prowadzić kontrolę, o której mowa w ust. 1, w ramach
dokonywanych kontroli, na zasadach i w trybie określonych w:
1)
ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r.
poz. 1137 i 1448);
2)
ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1265, z
późn. zm.);
3)
ustawie z dnia 24 sierpnia 2007 r. o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie
Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym (Dz. U. Nr 165,
poz. 1170, z późn. zm.);
4)
ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. Nr 168, poz. 1323, z późn.
zm.);

22) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2013 r. poz. 21, 567 i 628.
23) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 195, poz. 1198 i Nr 216, poz. 1367
oraz z 2010 r. Nr 41, poz. 233, Nr 81, poz. 531 i Nr 239, poz. 1593.
24) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 201, poz. 1540, z 2010 r. Nr 182,
poz. 1228, z 2011 r. Nr 63, poz. 322, Nr 73, poz. 390, Nr 117, poz. 677, Nr 134, poz. 779 i Nr 171,
poz. 1016, z 2012 r. poz. 362, 627, 707, 908 i 1544 oraz z 2013 r. poz. 628 i 675.
– 136 –
5)
ustawie z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540,
z późn. zm.) w związku z ustawą z dnia 6 lipca 2001 r. o gromadzeniu, przetwarzaniu
i przekazywaniu informacji kryminalnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 29, poz. 153, z późn.
zm.).
Art. 291. Organy administracji rządowej i samorządowej są obowiązane współdziałać
z organami Straży Granicznej, Policji, Służby Celnej, Szefem Urzędu oraz wojewodą
w zakresie dokonywania kontroli, o której mowa w art. 290.
Art. 292. 1. Kontrolę legalności pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej przeprowadza co najmniej dwóch funkcjonariuszy Straży Granicznej, Policji, Służby
Celnej, zwanych dalej „funkcjonariuszami”, lub co najmniej dwóch upoważnionych
pracowników Urzędu albo urzędu wojewódzkiego, zwanych dalej „pracownikami”.
2. Kontrolę mogą przeprowadzać wspólnie funkcjonariusze i pracownicy, przy czym
przeprowadzają ją co najmniej dwie osoby.
3. W siedzibie Urzędu albo urzędu wojewódzkiego kontrola może być przeprowadzana
przez jednego pracownika.
4. Kontrola może być przeprowadzona przez jednego funkcjonariusza, jeżeli w toku
innych czynności służbowych przez niego wykonywanych zostały ujawnione okoliczności
uzasadniające jej przeprowadzenie.
Art. 293. 1. Funkcjonariusz przeprowadza kontrolę po okazaniu legitymacji służbowej
lub znaku identyfikacyjnego.
2. Pracownik przeprowadza kontrolę po podaniu imienia i nazwiska oraz okazaniu
upoważnienia do przeprowadzenia kontroli.
3. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 2, zawiera:
1)
określenie podstawy prawnej do przeprowadzenia kontroli;
2)
oznaczenie organu;
3)
datę i miejsce wystawienia;
4)
imię i nazwisko pracownika uprawnionego do przeprowadzenia kontroli;
5)
określenie zakresu przedmiotowego kontroli;
6)
datę ważności;

25) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 127, poz. 857 oraz z 2011 r. Nr 106,
poz. 622 i Nr 134, poz. 779.
26) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2010 r. Nr 167, poz. 1131,
Nr182, poz. 1228 i Nr 229, poz. 1497 oraz z 2011 r. Nr 230, poz. 1371.
– 137 –
7)
podpis osoby udzielającej upoważnienia z podaniem zajmowanego stanowiska.
Art. 294. W trakcie kontroli funkcjonariusz lub upoważniony pracownik mogą żądać
okazania:
1)
dokumentu podróży i dokumentów uprawniających cudzoziemca do pobytu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2)
środków finansowych przeznaczonych na pokrycie kosztów:
a)
utrzymania cudzoziemca w trakcie jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej,
b)
podróży powrotnej cudzoziemca do państwa pochodzenia lub zamieszkania,
c)
tranzytu cudzoziemca przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do państwa
trzeciego, które udzieli pozwolenia na wjazd;
3)
dokumentu potwierdzającego możliwość uzyskania środków, o których mowa w pkt 2,
zgodnie z prawem;
4)
dokumentów uprawniających cudzoziemca do wykonywania pracy, prowadzenia
działalności gospodarczej lub powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi;
5)
dokumentów potwierdzających cel i warunki pobytu cudzoziemca na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 295. 1. Cudzoziemiec poddany kontroli jest obowiązany okazać dokumenty,
o których mowa w art. 294 pkt 1, 4 i 5, oraz środki finansowe albo dokument potwierdzający
możliwość uzyskania takich środków zgodnie z prawem, o których mowa w art. 294 pkt 2 i 3,
jeżeli są wymagane.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy cudzoziemca, który przybył na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu połączenia z rodziną do osoby, która uzyskała
status uchodźcy.
Art. 296. 1. Funkcjonariusz lub pracownik pobiera od cudzoziemca w toku kontroli
odciski linii papilarnych w celu, o którym mowa w art. 20 ust. 1 rozporządzenia nr 767/2008.
2. Funkcjonariusz lub pracownik w celu, o którym mowa w art. 19 ust. 1 rozporządzenia
nr 767/2008, może pobrać od cudzoziemca w toku kontroli odciski linii papilarnych.
3. Funkcjonariusz lub pracownik dokonuje sprawdzenia odcisków linii papilarnych
pobranych od cudzoziemca w celu, o którym mowa w art. 19 ust. 1 lub art. 20 ust. 1
rozporządzenia nr 767/2008, w Wizowym Systemie Informacyjnym, a także w inny sposób
– 138 –
umożliwiający ustalenie tożsamości cudzoziemca lub stwierdzenie autentyczności wizy
Schengen.
Art. 297. 1. Po przeprowadzeniu kontroli, w przypadku stwierdzenia, że pobyt
cudzoziemca jest:
1)
niezgodny z przepisami dotyczącymi warunków wjazdu cudzoziemców na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej i ich pobytu na tym terytorium, funkcjonariusz lub pracownik
sporządza protokół kontroli legalności pobytu cudzoziemców na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;
2)
zgodny z przepisami dotyczącymi warunków wjazdu cudzoziemców na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej i ich pobytu na tym terytorium:
a)
funkcjonariusz odnotowuje fakt przeprowadzenia kontroli w notatniku służbowym
lub sporządza notatkę służbową,
b)
pracownik sporządza notatkę służbową.
2. Organ Policji, Szef Urzędu, wojewoda lub organ Służby Celnej zawiadamia
komendanta oddziału Straży Granicznej lub komendanta placówki Straży Granicznej
właściwego do wydania decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu o stwierdzeniu, po
przeprowadzeniu kontroli, że pobyt cudzoziemca jest niezgodny z przepisami dotyczącymi
warunków wjazdu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i ich pobytu na
tym terytorium.
Art. 298. 1. Protokół, o którym mowa w art. 297 ust. 1 pkt 1, zawiera:
1)
stopień, imię i nazwisko oraz numer legitymacji służbowej funkcjonariusza lub imię
i nazwisko pracownika oraz numer i datę wystawienia upoważnienia, nazwę organu,
który wystawił upoważnienie;
2)
datę i miejsce sporządzenia protokołu;
3)
datę i godzinę rozpoczęcia i zakończenia kontroli;
4)
miejsce przeprowadzenia kontroli;
5)
imię i nazwisko, datę urodzenia oraz obywatelstwo kontrolowanego cudzoziemca;
6)
miejsce pobytu i adres zamieszkania cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej;
7)
opis okoliczności uzasadniających przeprowadzenie kontroli;
8)
opis skontrolowanych dokumentów z podaniem ich numeru, okresu ważności oraz
nazwy organu, który wydał dokument;
– 139 –
9)
wynik kontroli;
10) podpis funkcjonariusza lub pracownika sporządzającego protokół;
11) podpis cudzoziemca lub adnotację o przyczynach jego braku;
12) imię i nazwisko oraz podpis tłumacza, w przypadku gdy brał udział w przeprowadzaniu
kontroli.
2. Kopię protokołu wydaje się cudzoziemcowi.
3. W przypadku gdy cudzoziemiec odmawia podpisania protokołu, pozostawia mu się
odpis tego protokołu podpisany przez funkcjonariusza lub pracownika.
Art. 299. Notatka służbowa, o której mowa w art. 297 ust. 1 pkt 2, zawiera:
1)
datę i miejsce sporządzenia notatki;
2)
datę i godzinę rozpoczęcia i zakończenia kontroli;
3)
imię i nazwisko, datę urodzenia oraz obywatelstwo kontrolowanego cudzoziemca;
4)
miejsce pobytu i adres zamieszkania cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej;
5)
wynik kontroli;
6)
podpis funkcjonariusza lub pracownika sporządzającego notatkę;
7)
imię i nazwisko tłumacza, w przypadku gdy brał udział w przeprowadzaniu kontroli.
Rozdział 2
Zobowiązanie cudzoziemca do powrotu
Art. 300. 1. Cudzoziemiec jest obowiązany opuścić terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej przed upływem okresu pobytu objętego wizą Schengen lub wizą krajową oraz przed
upływem okresu ważności tej wizy.
2. Cudzoziemiec, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie
umowy międzynarodowej o zniesieniu obowiązku wizowego lub jednostronnego zniesienia
obowiązku wizowego lub wobec którego stosuje się częściowe lub całkowite zniesienie
obowiązku wizowego, zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 539/2001 z dnia 15 marca
2001 r. wymieniającym państwa trzecie, których obywatele muszą posiadać wizy podczas
przekraczania granic zewnętrznych, oraz te, których obywatele są zwolnieni z tego wymogu,
jest obowiązany opuścić to terytorium przed upływem terminu przewidzianego w umowie
międzynarodowej, w jednostronnym zniesieniu obowiązku wizowego lub w rozporządzeniu.
3. Cudzoziemiec przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w ramach ruchu
bezwizowego na podstawie umowy międzynarodowej o zniesieniu obowiązku wizowego lub