Rządowy projekt ustawy o cudzoziemcach

Druk nr 1526 cz. I


Warszawa, 3 lipca 2013 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-55-11




Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Szanowna Pani Marszałek
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o cudzoziemcach z projektami aktów
wykonawczych.

Projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister Spraw
Wewnętrznych.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk
Projekt
U S T A W A
z dnia
o cudzoziemcach)

1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia:
1) dyrektywy Rady 2001/40/WE z dnia 28 maja 2001 r. w sprawie wzajemnego uznawania decyzji
o wydaleniu obywateli państw trzecich (Dz. Urz. UE L 149 z 02.06.2001, str. 34, z późn. zm.),
2) dyrektywy 2001/51/WE z dnia 28 czerwca 2001 r. uzupełniającej postanowienia art. 26 Konwencji
wykonawczej do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. (Dz. Urz. WE L 187 z 10.07.2001, str. 45,
z późn. zm.),
3) dyrektywy Rady 2003/86/WE z dnia 22 września 2003 r. w sprawie prawa do łączenia rodzin (Dz. Urz.
UE L 251 z 03.10.2003, str. 12, z późn. zm.),
4) dyrektywy Rady 2003/110/UE z dnia 25 listopada 2003 r. w sprawie pomocy w przypadkach tranzytu do
celów deportacji drogą powietrzną (Dz. Urz. UE L 321 z 06.12.2003, str. 26, z późn. zm.),
5) dyrektywy Rady 2003/109/WE z dnia 25 listopada 2003 r. dotyczącej statusu obywateli państw trzecich,
będących rezydentami długoterminowymi (Dz. Urz. UE L 016 z 23.01.2004, str. 44, z późn. zm.),
6) dyrektywy Rady 2004/81/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentu pobytowego
wydawanego obywatelom państw trzecich, którzy są ofiarami handlu ludźmi lub wcześniej byli
przedmiotem działań ułatwiających nielegalną imigrację, którzy współpracują z właściwymi władzami
(Dz. Urz. WE L 261, z 06.08.2004),
7) dyrektywy Rady 2004/114/WE z dnia 13 grudnia 2004 r. w sprawie warunków przyjmowania obywateli
państw trzecich w celu odbywania studiów, udziału w wymianie młodzieży szkolnej, szkoleniu bez
wynagrodzenia lub wolontariacie (Dz. Urz. UE L 375 z 23.12.2004, str. 12),
8) dyrektywy Rady 2005/71/WE z dnia 12 października 2005 r. w sprawie szczególnej procedury
przyjmowania obywateli państw trzecich w celu prowadzenia badań naukowych (Dz. Urz. UE L 289
z 03.11.2005, str. 15),
9) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie
wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów
nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich (Dz. Urz. UE L 348 z 16.12.2008, str. 98),
10) dyrektywy Rady 2009/50/WE z dnia 25 maja 2009 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli
państw trzecich w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (Dz. Urz. UE
L 155 z 18.06.2009, str. 17),
11) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/52/WE z dnia 18 czerwca 2009 r. przewidującej
minimalne normy w odniesieniu do kar i środków stosowanych wobec pracodawców zatrudniających
nielegalnie przebywających obywateli krajów trzecich (Dz. Urz. UE L 168 z 30.06.2009, str. 24),
12) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie
zapobiegania handlu ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar, zastępującej decyzję
ramową Rady 2002/629/WSiSW (Dz. Urz. WE L 101 z 15.04.2011, str. 1),
13) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/51/UE z dnia 11 maja 2011 r. zmieniającej Rady
2003/109/WE w celu rozszerzenia jej zakresu na osoby objęte ochroną międzynarodową (tekst mający
znaczenie dla EOG) (Dz. Urz. UE L 132 z 19.05.2011, str. 1),
14) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/98/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie procedury
jednego wniosku o jedno zezwolenie dla obywateli państw trzecich na pobyt i pracę na terytorium
państwa członkowskiego oraz w sprawie wspólnego zbioru praw dla pracowników z państw trzecich
przebywających legalnie w państwie członkowskim (Dz. Urz. UE L 343 z 23.12.2011, str. 1).
2) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez
cudzoziemców, ustawę z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, ustawę z dnia
6 kwietnia 1990 r. o Policji, ustawę z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, ustawę z dnia
20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, ustawę z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie
lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych, ustawę z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach
aptekarskich, ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, ustawę z dnia 20 czerwca 1992 r.
o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, ustawę z dnia
5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks
– 2 –
DZIAŁ I
PRZEPISY OGÓLNE
Art. 1. Ustawa określa zasady i warunki wjazdu cudzoziemców na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, ich przejazdu przez to terytorium, pobytu na nim i wyjazdu
z niego, tryb postępowania oraz organy właściwe w tych sprawach.
Art. 2. Ustawy nie stosuje się do:
1)
członków misji dyplomatycznych i urzędów konsularnych państw obcych oraz innych
osób zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych
zwyczajów międzynarodowych pod warunkiem wzajemności i posiadania przez te
osoby dokumentów potwierdzających pełnienie przez nie funkcji uprawniających do
wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i pobytu na tym terytorium,
z wyjątkiem art. 23, art. 32, art. 58, art. 60–63, art. 66 ust. 4 i 5, art. 67–74, art. 78 ust. 1,
art. 79 ust. 1 i 2, art. 80, art. 90–92 oraz art. 96 i 97;
2)
obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich
Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członków ich rodzin,
którzy do nich dołączają lub z nimi przebywają.

postępowania karnego, ustawę z dnia 17 lipca 1998 r. o pożyczkach i kredytach studenckich, ustawę z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawę z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji,
ustawę z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz
urbanistów, ustawę z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych, ustawę z dnia 22 czerwca 2001 r.
o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi,
bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, ustawę z dnia
13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ustawę
z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, ustawę z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych,
ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, ustawę z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej,
ustawę z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych, ustawę z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawę z dnia 16 grudnia
2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego, ustawę z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii
Europejskiej i członków ich rodzin, ustawę z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach, ustawę z dnia 16 listopada
2006 r. o opłacie skarbowej, ustawę z dnia 24 sierpnia 2007 r. o udziale Rzeczypospolitej Polskiej
w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym, ustawę z dnia 7 września
2007 r. o Karcie Polaka, ustawę z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów,
ustawę z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach
członkowskich Unii Europejskiej, ustawę z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim, ustawę z dnia
24 września 2010 r. o ewidencji ludności, ustawę z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji
oświatowej, ustawę z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, ustawę
z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych, ustawę z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach
pielęgniarki i położnej oraz ustawę z dnia 16 września 2011 r. o wymianie informacji z organami ścigania
państw członkowskich Unii Europejskiej.
– 3 –
Art. 3. Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1)
cudzoziemiec – każdego, kto nie posiada obywatelstwa polskiego;
2)
dokument podróży – dokument uznany przez Rzeczpospolitą Polską, uprawniający do
przekroczenia granicy, wydany cudzoziemcowi przez organ państwa obcego, organ
polski lub organizację międzynarodową albo podmiot upoważniony przez organ
państwa obcego lub obcą władzę o charakterze państwowym;
3)
doświadczenie zawodowe – doświadczenie uzyskane w trakcie zatrudnienia,
wykonywania innej pracy zarobkowej lub prowadzenia działalności gospodarczej
w danym zawodzie;
4)
kwalifikacje uzyskane w wyniku ukończenia studiów wyższych – kwalifikacje uzyskane
w wyniku ukończenia z wynikiem pozytywnym, poświadczonego dyplomem,
świadectwem lub innym dokumentem wydanym przez właściwy organ programu
studiów wyższych, czyli cyklu zajęć prowadzonych przez instytucję edukacyjną uznaną
za instytucję szkolnictwa wyższego przez państwo, w którym ma ona siedzibę, pod
warunkiem że czas trwania studiów niezbędny do ich uzyskania wynosi co najmniej
3 lata;
5)
mały ruch graniczny – wjazd cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
do których stosuje się rozporządzenie (WE) nr 1931/2006 Parlamentu Europejskiego
i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. ustanawiające przepisy dotyczące małego ruchu
granicznego na zewnętrznych granicach lądowych państw członkowskich i zmieniające
postanowienia Konwencji z Schengen (Dz. Urz. UE L 405 z 30.12.2006, str. 1, z późn.
zm.), i ich pobyt na tym terytorium;
6)
naukowiec – cudzoziemca posiadającego co najmniej tytuł zawodowy odpowiadający
w Rzeczypospolitej Polskiej tytułowi zawodowemu magistra lub równorzędnemu,
umożliwiający co najmniej dostęp do studiów doktoranckich;
7)
państwa obszaru Schengen – państwa, które w pełni stosują dorobek Schengen;
8)
powrót – powrót cudzoziemca do jego kraju pochodzenia, państwa tranzytu lub innego
państwa trzeciego, do którego zdecydował się powrócić i przez które został przyjęty;
9)
przewoźnik – osobę fizyczną lub prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą
osobowości prawnej zajmującą się zarobkowo przewozem osób drogą powietrzną,
morską lub lądową;
10) strefa tranzytowa lotniska międzynarodowego – teren lotniska międzynarodowego
położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rozciągający się między pokładem
– 4 –
statku powietrznego a stanowiskiem kontroli granicznej, obejmujący także płytę oraz
pomieszczenia lotniska;
11) szkolenie zawodowe – zorganizowany proces dydaktyczny mający na celu uzyskanie,
uzupełnienie lub doskonalenie umiejętności, kwalifikacji zawodowych lub ogólnych,
potrzebnych do wykonywania pracy, w tym umiejętności poszukiwania zatrudnienia;
12) wiza – wizę w rozumieniu art. 2 pkt 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady
(WE) nr 810/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks
Wizowy (kodeks wizowy) (Dz. Urz. UE L 243 z 15.09.2009, str. 1, z późn. zm.) oraz
wizę krajową, o której mowa w art. 18 Konwencji Wykonawczej z dnia 19 czerwca
1990 r. do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. między Rządami Państw Unii
Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej
w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach (Dz. Urz. UE L 239
z 22.09.2000, str. 19, z późn. zm.), wydaną przez organ polski lub organ, którego
właściwość w tej sprawie wynika z postanowień umów międzynarodowych
obowiązujących Rzeczpospolitą Polską, lub organ innego państwa obszaru Schengen;
13) wykonywanie pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji – wykonywanie
pracy przez cudzoziemca posiadającego kompetencje potwierdzone wyższymi
kwalifikacjami zawodowymi, który, niezależnie od zachodzącego między stronami
stosunku prawnego, wykonuje pracę na rzecz lub pod kierownictwem innej osoby za
wynagrodzeniem;
14) wyższe kwalifikacje zawodowe – kwalifikacje uzyskane w wyniku ukończenia studiów
wyższych albo co najmniej pięcioletnie doświadczenie zawodowe na poziomie
porównywalnym z poziomem kwalifikacji uzyskanych w wyniku ukończenia studiów
wyższych, niezbędne do wykonywania pracy określonej w umowie lub w ofercie pracy
stanowiącej ofertę zawarcia umowy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia
1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.).

3) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1971 r. Nr 27, poz. 252, z 1976 r. Nr 19,
poz. 122, z 1982 r. Nr 11, poz. 81, Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45, poz. 242, z 1985 r.
Nr 22, poz. 99, z 1989 r. Nr 3, poz. 11, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 55, poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r.
Nr 107, poz. 464 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 85, poz. 388
i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646 i Nr 149,
poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 115, poz. 741 i Nr 117, poz. 751, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117,
poz. 758, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Nr 74, poz. 855 i 857, Nr 88, poz. 983
i Nr 114, poz. 1191, z 2001 r. Nr 11, poz. 91, Nr 71, poz. 733, Nr 130, poz. 1450 i Nr 145, poz. 1638,
z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 141, poz. 1176, z 2003 r. Nr 49, poz. 408, Nr 60, poz. 535, Nr 64, poz. 592
i Nr 124, poz. 1151, z 2004 r. Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959, Nr 162, poz. 1692, Nr 172, poz. 1804
i Nr 281, poz. 2783, z 2005 r. Nr 48, poz. 462, Nr 157, poz. 1316 i Nr 172, poz. 1438, z 2006 r. Nr 133,