Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

Tytuł 2. Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem i kwot oczekiwanych strat
Dział 1. Ochrona częściowa – podział na transze
§ 93. Jeżeli dom maklerski przenosi część ryzyka kredytowego w jednej lub więcej transzach,
stosuje się zasady określone w załączniku nr 8 do rozporządzenia, przy czym progi istotności,
poniżej których nie dokonuje się płatności w przypadku straty, uważane są za równoważne
zachowanym pozycjom pierwszej straty oraz skutkujące transferem ryzyka podzielonym na
transze.
Dział 2. Metoda standardowa
Rozdział 1. Ochrona pełna
§ 94. Do celów rachunku kwot ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z § 7 – 19 załącznika
nr 6 do rozporządzenia, wartość g stanowi wagę ryzyka przypisywaną ekspozycji w pełni
objętej ochroną nierzeczywistą (GA), przy czym g stanowi wagę ryzyka ekspozycji wobec
dostawcy ochrony, określoną w obliczeniach wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka
kredytowego metodą standardową zgodnie z załącznikiem nr 6 do rozporządzenia, a GA
oznacza wartość G*, obliczoną zgodnie z § 91, skorygowaną dodatkowo o niedopasowanie
terminów zapadalności zgodnie z § 98 – 101.
Rozdział 2. Ochrona częściowa – równość pod względem uprzywilejowania
(subpartycypacja)
§ 95. Jeżeli zabezpieczona kwota jest mniejsza niż wartość ekspozycji, a zabezpieczone i
niezabezpieczone części są równe pod względem uprzywilejowania, a tym samym dom
maklerski i dostawca zabezpieczenia mają proporcjonalny, ustalony udział w stratach
(subpartycypacja), obniżenie wymogów kapitałowych określa się także proporcjonalnie. Do
celów rachunku kwot ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z częścią II, załącznika nr 6 do
rozporządzenia, kwoty ekspozycji ważone ryzykiem oblicza się według następującego wzoru:
(E-GA) x r + GA x g,
gdzie:
E oznacza wartość ekspozycji;
GA oznacza wartość G*, obliczoną zgodnie z § 91, skorygowaną dodatkowo o
niedopasowanie terminów zapadalności zgodnie z § 98 - 101.
r oznacza wagę ryzyka ekspozycji wobec dłużnika, określoną w obliczeniach wymogu
kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego metodą standardową zgodnie z załącznikiem nr 6
do rozporządzenia,
g oznacza wagę ryzyka ekspozycji wobec dostawcy ochrony, określoną w obliczeniach
wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego metodą standardową zgodnie z
załącznikiem nr 6 do rozporządzenia.
Rozdział 3. Gwarancje rz dowe
§ 96. Dom maklerski może przypisać wagę ryzyka kredytowego 0% ekspozycjom lub
częściom ekspozycji gwarantowanym przez rządy lub banki centralne państw członkowskich,
jeżeli dana gwarancja spełnia warunki przewidziane dla tego rodzaju zabezpieczenia
określone w § 39 - 41 i jest denominowana w walucie krajowej dłużnika, a ekspozycja jest
finansowana w tej samej walucie.
Dział 2.2.3. Metoda wewnętrznych ratingów – ochrona pełna lub ochrona częściowa przy
równości względem uprzywilejowania

144
§ 97.1. W przypadku ochrony pełnej i ochrony częściowej przy równości pod względem
uprzywilejowania, ochronę kredytową uznaje się dla celów obliczania kwot ekspozycji
ważonych ryzykiem zgodnie zasadami określonymi w ust. 2 - 4.
2. Wartość PD dla zabezpieczonej części ekspozycji (opartej na skorygowanej wartości
ochrony kredytowej GA) może być do celów § 161 – 177 załącznika nr 6 do rozporządzenia
zastąpiona wartością PD dostawcy zabezpieczenia, lub, w przypadku, gdy pełną substytucję
uznaje się za nieuzasadnioną, wartością PD zawierająca się w przedziale pomiędzy wartością
PD dla dłużnika a wartością PD dla gwaranta.
3. W przypadku ekspozycji podporządkowanych i niepodporządkowanej ochrony
nierzeczywistej można stosować do celów § 161 – 177 załącznika nr 6 do rozporządzenia
wartość LGD przypisaną ekspozycjom uprzywilejowanym,
4. W przypadku niezabezpieczonej części ekspozycji wartość PD jest równa współczynnikowi
PD dłużnika, a LGD jest równe LGD ekspozycji bazowej,
5. GA oznacza wartość G*, obliczoną zgodnie z § 91, skorygowaną dodatkowo o
niedopasowanie terminów zapadalności zgodnie z § 98 - 101.
Część IV. Niedopasowanie terminów zapadalności
Księga 1. Definicja terminu zapadalności
§ 98.1. Efektywny termin zapadalności zobowiązania bazowego to najdłuższy pozostały
okres, przed upływem którego dłużnik jest zobowiązany wykonać swoje zobowiązania, nie
dłuższy jednak niż 5 lat.
2. Z zastrzeżeniem ust. 3, termin zapadalności ochrony kredytowej jest okresem pozostałym
do najwcześniejszego terminu, w którym ochrona może wygasnąć lub zostać zakończona.
3. Jeżeli dostawca ochrony posiada zgodnie z umową prawo przerwania działania ochrony, za
termin zapadalności takiego zabezpieczenia przyjmuje się najwcześniejszy termin, w którym
dostawca może skorzystać z tej możliwości.

4. Jeżeli dom maklerski, jako nabywca zabezpieczenia posiada prawo do rozwiązania umowy
o ochronie, a umowa przewiduje korzystne warunki wykupu instrumentu przez dom
maklerski przed umownym terminem zapadalności, wówczas za termin zapadalności ochrony
uznaje się okres pozostały do najwcześniejszego terminu, w którym dom maklerski może
skorzystać z tej opcji; w pozostałych przypadkach można uznać, że opcja ta nie wpływa na
termin zapadalności ochrony kredytowej.
5. Jeżeli działanie kredytowego instrumentu pochodnego ustaje przed upływem okresu
karencji wymaganego do stwierdzenia niewykonania zobowiązania bazowego, w wyniku
nieuregulowania należnych płatności, termin zapadalności ochrony skraca się o długość
okresu karencji.
Księga 2. Wycena ochrony kredytowej
Tytuł 1. Transakcje z ochron kredytow rzeczywist – uproszczona metoda ujmowania
zabezpieczeń finansowych
§ 99. Jeżeli występuje niedopasowanie pomiędzy terminem zapadalności ekspozycji oraz
terminem zapadalności ochrony, ochrona nie jest uznawana.
Tytuł 2. Transakcje podlegaj ce ochronie kredytowej rzeczywistej – kompleksowa
metoda ujmowania zabezpieczeń finansowych
§ 100. Przy ustalaniu skorygowanej wartości zabezpieczenia uwzględnia się termin
zapadalności ochrony kredytowej oraz termin zapadalności ekspozycji, zgodnie z
następującym wzorem:

145
CVAM = CVA x (t - t*)/(T - t*),
gdzie:
CVA oznacza wartość zabezpieczenia skorygowaną o czynnik zmienności, obliczoną zgodnie
z § 68, lub kwotę ekspozycji w zależności od tego, która z tych kwot jest niższa,
t oznacza liczbę lat pozostałą do terminu zapadalności ochrony kredytowej, obliczoną zgodnie
z § 98, lub wartość T w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa,
T oznacza liczbę lat pozostałą do terminu zapadalności ekspozycji, obliczoną zgodnie z § 98,
lub liczbę 5 - w zależności od tego, która z tych liczb jest niższa
t* równa się 0,25.
CVAM oznacza wartość CVA skorygowaną dodatkowo o niedopasowanie terminów
zapadalności, zawartą we wzorze na w pełni skorygowaną wartość ekspozycji (E*),
określonym w § 68.
Tytuł 3. Transakcje podlegaj ce ochronie kredytowej nierzeczywistej
§ 101. Przy ustalaniu skorygowanej wartości ochrony dom maklerski uwzględnia termin
zapadalności ochrony kredytowej oraz termin zapadalności ekspozycji, zgodnie z
następującym wzorem:
GA = G* x (t - t*)/(T - t*),
gdzie:
G* oznacza kwotę ochrony kredytowej skorygowaną o niedopasowanie walutowe
GA oznacza wartość G* skorygowaną o niedopasowanie terminów zapadalności
t oznacza liczbę lat pozostałą do terminu zapadalności ochrony kredytowej, obliczoną zgodnie
z § 98, lub wartość T w zależności od tego, która z tych wartości jest niższa
T oznacza liczbę lat pozostałą do terminu zapadalności ekspozycji, obliczoną zgodnie z § 98,
lub liczbę 5 w zależności od tego, która z tych liczb jest niższa
t* równa się 0,25.
GA oznacza wartość ochrony do celów § 89 - 97.
Część V. Techniki ograniczania ryzyka kredytowego koszyka ekspozycji
Księga 1. Kredytowe instrumenty pochodne uruchamiane pierwszym niewykonaniem
zobowi zania
§ 102. Jeżeli dom maklerski uzyskuje ochronę kredytową wielu ekspozycji na warunkach
przewidujących, że pierwsze niewykonanie zobowiązania wśród ekspozycji uruchamia
płatność, powodując jednocześnie wygaśnięcie umowy, dom maklerski może zmienić sposób
obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz odpowiednio kwot oczekiwanych strat w
odniesieniu do ekspozycji, która w razie braku zabezpieczenia kredytowego skutkowałaby
najniższą kwotą ekspozycji ważoną ryzykiem zgodnie z przepisami niniejszego załącznika,
metodą standardową określoną w załączniku nr 6 do rozporządzenia lub metodą
wewnętrznych ratingów określoną w załączniku nr 6 do rozporządzenia, jednak wyłącznie,
jeżeli wartość ekspozycji jest niższa lub równa wartości ochrony kredytowej.
Księga 2. Kredytowy instrument pochodny uruchamiany n-tym niewykonaniem
zobowi zania

146
§ 103. Jeżeli zgodnie z warunkami ochrony kredytowej płatność uruchamiana jest n-tym
niewykonaniem zobowiązania w ramach koszyka ekspozycji, dom maklerski nabywający
ochronę może ją uznać jedynie w celu obliczenia kwot ekspozycji ważonych ryzykiem oraz
odpowiednio kwot oczekiwanych strat, jeżeli uzyskał ochronę kredytową również dla od 1 do
n-1 przypadków niewykonania zobowiązań lub jeżeli nastąpiło już n-1 przypadków
niewykonania zobowiązań. Należy wówczas stosować metodę określoną w § 102, dotyczącą
kredytowych instrumentów pochodnych uruchamianych pierwszym niewykonaniem
zobowiązania, dostosowaną odpowiednio do produktów uruchamianych n-tym
niewykonaniem zobowiązania.

Zał cznik nr 8

OBLICZANIE KWOT EKSPOZYCJI WA ONYCH RYZYKIEM
W PRZYPADKU SEKURYTYZACJI AKTYWÓW

Część I. Definicje oraz zasady ogólne.
Księga 1. Definicje.
§ 1. Sekurytyzacja oznacza transakcję, program lub strukturę prawno - organizacyjną, w
wyniku której ryzyko kredytowe związane z ekspozycją bazową lub pulą ekspozycji
bazowych ulega podziałowi na transze o następujących cechach:
1) płatności w ramach transakcji, programu lub struktury zależą od dochodów z tytułu
ekspozycji lub puli ekspozycji,
2) hierarchia transz określa rozkład strat w ciągu okresu trwania transakcji lub struktury.
§ 2. Sekurytyzacja tradycyjna oznacza sekurytyzację obejmującą przeniesienie
sekurytyzowanych ekspozycji bazowych do jednostki specjalnego przeznaczenia do celów
sekurytyzacji (podmiotu emisyjnego) lub funduszu sekurytyzacyjnego, który emituje papiery
wartościowe. Przeniesienie ekspozycji bazowych odbywa się w drodze przekazania prawa
własności do sekurytyzowanych ekspozycji bazowych przez dom maklerski inicjujący lub
poprzez subpartycypację. Wyemitowane papiery wartościowe nie stanowią zobowiązań domu
maklerskiego inicjującego.
§ 3. Sekurytyzacja syntetyczna oznacza sekurytyzację, w której podział na transze odbywa się
poprzez zastosowanie kredytowych instrumentów pochodnych lub gwarancji, a pula
ekspozycji bazowych jest wykazywana w bilansie dom maklerskiu inicjującego.

147
§ 4. Transza oznacza ustalony umownie segment ryzyka kredytowego związanego z
ekspozycją lub wieloma ekspozycjami, przy czym pozycja w takim segmencie obarczona jest
większym lub mniejszym ryzykiem straty z tytułu ryzyka kredytowego w stosunku do pozycji
o tej samej wartości nominalnej w każdym innym segmencie, przy czym nie uwzględnia się
ochrony kredytowej zapewnionej przez stronę trzecią bezpośrednio posiadaczom pozycji w
danym segmencie lub innych segmentach.
§ 5. Pozycja sekurytyzacyjna oznacza dowolną ekspozycję z tytułu sekurytyzacji.
§ 6. Dom maklerski inicjujący oznacza:
1) dom maklerski, który samodzielnie lub za pośrednictwem podmiotów powiązanych,
bezpośrednio lub pośrednio, był zaangażowany w pierwotną umowę dającą początek
zobowiązaniom lub potencjalnym zobowiązaniom dłużnika lub potencjalnego dłużnika,
skutkujących ekspozycją, która podlega sekurytyzacji,
2) dom maklerski, który nabywa ekspozycje strony trzeciej, ujmuje je we własnym
bilansie, a następnie poddaje sekurytyzacji.
§ 7. Instytucja sponsorująca oznacza instytucję inną niż dom maklerski inicjujący, która
ustanawia i zarządza programem emisji papierów komercyjnych zabezpieczonych aktywami
lub innym programem sekurytyzacyjnym, w ramach którego nabywane są ekspozycje od
jednostek zewnętrznych.
§ 8. Wsparcie jakości kredytowej oznacza ustalenie umowne, na mocy którego jakość
kredytowa pozycji sekurytyzacyjnej ulega poprawie w stosunku do sytuacji braku takiego
ustalenia umownego, wliczając w to wsparcie jakości kredytowej zapewniane przez transze
podporządkowane i inne rodzaje ochrony kredytowej.
§ 9. Jednostka specjalnego przeznaczenia do celów sekurytyzacji (podmiot emisyjny) oznacza
instytucję powierniczą lub inny podmiot, inny niż dom maklerski, utworzoną w celu
przeprowadzenia jednej lub wielu sekurytyzacji, której działalność ogranicza się do działań
odpowiadających temu celowi, a której struktura ukształtowana jest w celu oddzielenia
zobowiązań jednostki specjalnego przeznaczenia do celów sekurytyzacji od zobowiązań
domu maklerskiego inicjującego, a posiadacze udziałów w takiej jednostce mają prawo
zastawiać je lub wymieniać bez żadnych ograniczeń.
§ 10. Marża nadwyżkowa oznacza otrzymane odsetki i prowizje związane z ekspozycjami
sekurytyzowanymi po odliczeniu kosztów i wydatków.
§ 11. Opcja odkupu końcowego oznacza zawartą w umowie możliwość odkupu lub
zamknięcia przez dom maklerski inicjujący pozycji sekurytyzacyjnych przed spłatą
wszystkich ekspozycji bazowych, kiedy kwota ekspozycji z tytułu ekspozycji bazowych
spada poniżej określonego poziomu.
§ 12. Instrument wsparcia płynności oznacza pozycję sekurytyzacyjną z tytułu postanowień
umownych o zapewnieniu finansowania, mającego na celu zapewnienie terminowości
przepływów pieniężnych do inwestorów.
§ 13. Kirb oznacza wartość równą 8% kwot ekspozycji ważonych ryzykiem, które byłyby
obliczone na podstawie metody wewnętrznych ratingów do obliczania wymogu kapitałowego
z tytułu ryzyka kredytowego określonej w załączniku nr 6 do rozporządzenia dla ekspozycji
sekurytyzowanych, gdyby nie były one poddane sekurytyzacji, powiększoną o kwotę
oczekiwanych strat związanych z tymi ekspozycjami, obliczoną na podstawie metody
wewnętrznych ratingów.
§ 14. Metoda Ratingów Zewnętrznych oznacza metodę obliczania kwot ekspozycji ważonych
ryzykiem dla pozycji sekurytyzacyjnych zgodnie z § 94 - 99.

148