Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw
projekt przewiduje konieczność implementacji do polskiego prawa dyrektywy Rady w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz dyrektywy w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych; rozwiazań sprzyjających rozwojowi polskiego rynku kapitałowego (ułatwienie funkcjonowania mechanizmów krótkiej sprzedaży): poszerzenia katalogu instrumentów finansowych (np. o instrumenty o charakterze derywatów, o zróżnicowanych typach instrumentu bazowego)
projekt mający na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 64
- Data wpłynięcia: 2007-11-08
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2008-09-04
- adres publikacyjny: Dz.U. 2009 Nr 165, poz. 1316
64
TM stanowi okres upłynnienia dla danego rodzaju transakcji.
Oddział 4. Warunki stosowania korekty z tytułu zmienności równej 0%
§ 77.1. W odniesieniu do transakcji z przyrzeczeniem odkupu i transakcji udzielania lub
otrzymania pożyczki papierów wartościowych przez dom maklerski, dom maklerski może,
zamiast stosowania korekt z tytułu zmienności obliczonych zgodnie z § 69 - 76, stosować
korektę z tytułu zmienności równą 0%, pod warunkiem że dom maklerski stosuje nadzorcze
korekty z tytułu zmienności lub własne oszacowania korekt z tytułu zmienności i spełnia
następujące warunki:
1) zarówno ekspozycja, jak i zabezpieczenie stanowią środki pieniężne lub instrumenty
dłużne rządów lub banków centralnych w rozumieniu przepisów § 17 ust. 1 pkt 2, którym
w metodzie standardowej obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego
zgodnie z załącznikiem nr 6 do rozporządzenia można przypisać wagę ryzyka w
wysokości 0%,
2) zarówno ekspozycja, jak i zabezpieczenie są denominowane w tej samej walucie.
3) termin zapadalności transakcji nie przekracza jednego dnia albo zarówno ekspozycja,
jak i zabezpieczenie, podlegają codziennej wycenie rynkowej lub codziennej korekcie
wartości depozytu zabezpieczającego,
4) przewidywany okres pomiędzy ostatnią wyceną rynkową następującą przed
niedokonaniem przez kontrahenta uzupełnienia wartości depozytu zabezpieczającego i
upłynnieniem zabezpieczenia nie przekracza czterech dni roboczych,
5) transakcja jest rozliczana za pomocą systemu rozliczeń, wykorzystywanego dla tego
typu transakcji,
6) dokumentacja umowy jest standardową dokumentacją stosowaną na rynku w
transakcjach z przyrzeczeniem odkupu lub transakcjach pożyczki danego rodzaju papierów
wartościowych,
7) umowa transakcji określa, że w przypadku, gdy kontrahent nie dopełni obowiązku
dostarczenia środków pieniężnych lub papierów wartościowych lub uzupełnienia
zabezpieczenia albo też w inny sposób nie wykona swych zobowiązań, transakcja ta
podlega natychmiastowemu rozwiązaniu,
8) kontrahent zalicza się do podstawowych uczestników rynku, przy czym za
podstawowych uczestników rynku uznaje się następujące podmioty:
a) podmioty wymienione w § 17 ust. 1 pkt 2, ekspozycjom wobec których w metodzie
standardowej obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego zgodnie z
załącznikiem nr 6 do rozporządzenia można przypisać wagę ryzyka w wysokości 0%,
b) banki w rozumieniu zapisów § 17 ust. 3,
c) inne instytucje finansowe, łącznie z firmami ubezpieczeniowymi, jeżeli ekspozycje
wobec nich spełniają jeden z poniższych warunków:
⎯ otrzymują wagę ryzyka równą 20 % w metodzie standardowej obliczania
wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego zgodnie z załącznikiem nr
6 do rozporządzenia,
139
⎯ w przypadku domów maklerskich obliczających kwoty ekspozycji ważone
ryzykiem oraz kwoty oczekiwanych strat w obliczeniach wymogu
kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego metodą wewnętrznych ratingów
zgodnie z załącznikiem nr 6 do rozporządzenia, nie posiadają oceny jakości
kredytowej nadanej przez uznaną zewnętrzną instytucję oceny wiarygodności
kredytowej a które według ratingu wewnętrznego domu maklerskiego cechują
się prawdopodobieństwem niewykonania zobowiązania równym
prawdopodobieństwu wynikającemu z uznanej zewnętrznej oceny jakości
kredytowej, której Komisja przypisała stopień jakości kredytowej równy lub
wyższy niż dwa, zgodnie z zasadami ważenia ryzykiem ekspozycji wobec
przedsiębiorstw w metodzie standardowej obliczania wymogu kapitałowego z
tytułu ryzyka kredytowego zgodnie z załącznikiem nr 6 do rozporządzenia,
d) nadzorowane instytucje zbiorowego inwestowania podlegające wymaganiom
kapitałowym lub wymaganiom w zakresie dźwigni finansowej,
e) nadzorowane fundusze emerytalne,
f) uznane izby rozliczeniowe.
2. Przepisów określonych w ust. 1 nie stosuje się do domów maklerskich, które stosują
metodę modeli wewnętrznych, określoną w § 53 - 57.
§ 78. Dom maklerski może zastosować podejście określone w § 77 ust. 1 w odniesieniu do
transakcji z przyrzeczeniem odkupu papierów wartościowych emitowanych przez rząd innego
państwa członkowskiego lub transakcji udzielania lub otrzymania pożyczki takich papierów,
jeżeli właściwe władze tego państwa członkowskiego zezwalają nadzorowanym przez siebie
domom maklerskim na stosowanie takiego podejścia.
Rozdział 4. Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem i kwot oczekiwanych strat
Oddział 1. Metoda standardowa
§ 79. Za wartość ekspozycji do celów obliczania ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z §
68 - 77 uznaje się E* obliczone zgodnie z § 68. W przypadku operacji pozabilansowych
określonych w § 87 załącznika nr 6 do rozporządzenia, wartość ekspozycji ważonych
ryzykiem wylicza się jako iloczyn wartości E* oraz wag ryzyka określonych w § 87 załącznika
nr 6 do rozporządzenia.
Oddział 2. Metoda wewnętrznych ratingów
§ 80. Współczynnik LGD*, oznaczający efektywną stratę z tytułu niewykonania zobowiązań,
traktowany jest jako współczynnik LGD dla potrzeb załącznika nr 6 do rozporządzenia i
oblicza się go zgodnie z niniejszym wzorem:
LGD* = LGD x [(E*/E],
gdzie:
LGD oznacza współczynnik LGD (strata z tytułu niewykonania zobowiązań), który miałby
zastosowanie do ekspozycji zgodnie z metodą wewnętrznych ratingów określoną w
załączniku nr 6 do rozporządzenia, gdyby ekspozycja nie była zabezpieczona,
E oznacza wartość ekspozycji obliczoną zgodnie z § 68,
E* oznacza wartość obliczoną zgodnie z § 68.
Tytuł 5. Inne uznane zabezpieczenia dla celów metody wewnętrznych ratingów
Dział 1. Wycena
Rozdział 1. Zabezpieczenie na nieruchomości
140
§ 81.1. Z zastrzeżeniem ust. 2, nieruchomość wyceniana jest przez niezależnego
rzeczoznawcę według wartości rynkowej lub poniżej tej wartości.
2. Jeżeli dom maklerski jest uprawniony zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa do
stosowania wyceny nieruchomości według wartości bankowo - hipotecznej, nieruchomość
może być wyceniona przez niezależnego rzeczoznawcę według tej wartości lub poniżej tej
wartości.
3. Wartość rynkowa oznacza szacunkową kwotę, za którą zainteresowany nabywca powinien
zakupić daną nieruchomość od właściciela zainteresowanego sprzedażą na warunkach
rynkowych w dniu przeprowadzania wyceny, o ile właściciel dołożył należytej staranności w
celu znalezienia najlepszego nabywcy i gdzie każda ze stron posiada niezbędną wiedzę oraz
działa w sposób świadomy i rozważnie. Wartość rynkowa jest jasno i przejrzyście
udokumentowana.
4. Wartość bankowo - hipoteczna oznacza wartość nieruchomości określoną w drodze
ostrożnej oceny przyszłej zbywalności nieruchomości przy uwzględnieniu cech
nieruchomości w długim okresie, warunków normalnych i specyficznych dla lokalnego
rynku, obecnego sposobu wykorzystania oraz odpowiednich alternatywnych zastosowań
nieruchomości, bez uwzględniania w tej wycenie czynników spekulacyjnych. Wartość
bankowo-hipoteczna jest jasno i przejrzyście udokumentowana.
5. Wartość zabezpieczenia wyznacza się jako wartością rynkową lub wartość bankowo -
hipoteczną pomniejszoną, jeśli jest to uzasadnione, o kwotę wynikającą z monitorowania
wartości nieruchomości zgodnie z § 34 pkt 2 oraz wszelkich wcześniejszych roszczeń
względem nieruchomości.
Rozdział 3. Inne rodzaje zabezpieczenia rzeczowego
§ 82. Majątek wyceniany jest według wartości rynkowej, która stanowi szacunkową kwotą za
którą zainteresowany nabywca mógłby w dniu wyceny zakupić daną ruchomość od
sprzedawcy sprzedażą w drodze bezpośredniej transakcji na warunkach rynkowych.
Dział 2. Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem i kwot oczekiwanych strat
Rozdział 1. Zasady ogólne
§ 83.1. Współczynnik LGD*, oznaczający efektywną stratę z tytułu niewykonania
zobowiązania, traktowany jest jako współczynnik LGD dla potrzeb załącznika nr 6 do
rozporządzenia i oblicza się go, z zastrzeżeniem § 84, zgodnie z ust. 2 - 5.
2. Jeżeli stosunek wartości zabezpieczenia (C) do wartości ekspozycji (E) jest niższy niż
wartość progowa C* (minimalny wymagany poziom zabezpieczenia ekspozycji), określona
zgodnie z tabelą 6, to wartość LGD* jest równa wartości LGD, ustalonej w załączniku nr 6 do
rozporządzenia dla niezabezpieczonych ekspozycji wobec danego kontrahenta.
3. Jeżeli stosunek wartości zabezpieczenia do wartości ekspozycji przekracza drugą, wyższą
wartość progową C** (tj. poziom zabezpieczenia wymagany, aby być w pełni uznanym przy
wyliczaniu współczynnika LGD) określoną zgodnie z tabelą 6, to wartość LGD* jest równa
wartości LGD* określonej zgodnie z tabelą 6.
4. Jeżeli wymagany poziom zabezpieczenia C** nie został osiągnięty w odniesieniu do
ekspozycji jako całości, ale poziom zabezpieczenia jest wyższy niż C*, ekspozycja taka
traktowana jest jako dwie następujące ekspozycje - część, dla której osiągnięty jest wymagany
poziom zabezpieczenia C** oraz część pozostałą.
5. W tabeli 6 przedstawiono odpowiednie współczynniki LGD* oraz wymagane poziomy
zabezpieczenia dla zabezpieczonych części ekspozycji:
141
Tabela 6
LGD* dla
LGD* dla
Minimalny wymagany Minimalny wymagany
ekspozycji
ekspozycji
poziom zabezpieczenia poziom zabezpieczenia
uprzywilejowanych uprzywilejowanych ekspozycji (C*)
ekspozycji (C*)
lub warunkowych
lub warunkowych
ekspozycji
ekspozycji
uprzywilejowanych uprzywilejowanych
Nieruchomośc 35% 65% 30%
140%
i mieszkalne /
komercyjne
Inne
40% 70% 30%
140%
zabezpieczeni
a
Rozdział 2. Alternatywne traktowanie zabezpieczenia na nieruchomości
§ 84. Dom maklerski może przypisać wagę ryzyka 50% do części ekspozycji w pełni
zabezpieczonej na nieruchomości mieszkalnej lub komercyjnej, znajdującej się na terenie
innego państwa członkowskiego, jeżeli rynek w tym państwie członkowskim jest dobrze
rozwinięty i długotrwały oraz właściwe władze nadzorcze w tym państwie członkowskim
zezwalają instytucjom kredytowym podlegającym ich jurysdykcji na takie traktowanie
zgodnie z warunkami stosowanymi w tym państwie członkowskim:
Tytuł 6. Obliczanie kwot ekspozycji ważonych ryzykiem i kwot oczekiwanych strat w
przypadku mieszanych puli zabezpieczeń
§ 85. Jeżeli kwoty ekspozycji ważone ryzykiem oraz kwoty oczekiwanych straty obliczane są
na podstawie metody wewnętrznych ratingów, a ekspozycja posiada zarówno zabezpieczenie
finansowe, jak i inną uznaną formę zabezpieczenia, współczynnik LGD* (efektywna strata z
tytułu niewykonania zobowiązań) traktowany jest jako LGD dla potrzeb załącznika nr 6do
rozporządzenia i obliczany w następujący sposób:
1) dom maklerski dokonuje podziału wartości ekspozycji skorygowanej o czynnik
zmienności (tj. wartości po zastosowaniu korekty z tytułu zmienności określonej zgodnie z
§ 68) na części, z których każda objęta jest tylko jednym rodzajem zabezpieczenia:
a) część zabezpieczona uznanym zabezpieczeniem finansowym,
b) część zabezpieczona zabezpieczeniem na nieruchomości komercyjnej lub
nieruchomości mieszkalnej,
c) część zabezpieczona innym uznanym zabezpieczeniem,
d) część niezabezpieczona,
2) współczynnik LGD* dla każdej części ekspozycji obliczany jest odrębnie, zgodnie z
odpowiednimi przepisami niniejszego załącznika.
Tytuł 7. Inne rodzaje ochrony kredytowej rzeczywistej
Dział 1. Depozyty ulokowane w banku
§ 86. Jeżeli spełnione są warunki określone w § 37, ochronę kredytową wchodzącą w zakres
objęty zapisami § 23 można traktować, jak gwarancję udzieloną przez bank będący stroną
trzecią.
142
Dział 2. Polisy ubezpieczeniowe na życie, na których ustanowiono zastaw lub cesję praw
na rzecz domu maklerskiego udzielaj cego kredytu
§ 87. Jeżeli spełnione są warunki określone w § 38, ochronę kredytową wchodzącą w zakres
objęty zapisami § 24 można traktować, jak gwarancję firmy wystawiającej ubezpieczenie na
życie, przy czym wartość uznanej ochrony kredytowej jest równa wartości wykupu polisy
ubezpieczeniowej.
Dział 3. Papiery wartościowe domu maklerskiego z opcj odkupu na ż danie
§ 88. Instrumenty uznane na mocy § 25 można traktować jak gwarancję banku emitującego te
instrumenty, przy czym wartość uznanej ochrony kredytowej wyznacza się w następujący
sposób:
1) jeżeli instrument podlega odkupowi po cenie nominalnej, wówczas kwota ta stanowi
wartość ochrony,
2) jeżeli instrument podlega odkupowi po cenie rynkowej, wówczas wartość uznanej
ochrony kredytowej wyznacza się w taki sam sposób, jak w przypadku zabezpieczenia w
postaci dłużnych papierów wartościowych określonych w § 17 ust. 4.
Księga 2. Ochrona kredytowa nierzeczywista
Tytuł 1. Wycena
§ 89. Wartość ochrony kredytowej nierzeczywistej (G) stanowi kwotę, którą dostawca
ochrony zobowiązał się uiścić w przypadku niewykonania zobowiązania lub niedotrzymania
terminu płatności przez kredytodawcę lub zaistnienia innych określonych zdarzeń
kredytowych.
§ 90. W przypadku kredytowych instrumentów pochodnych, które do zdarzeń kredytowych
nie zaliczają restrukturyzacji zobowiązania bazowego, obejmującej umorzenie lub odroczenie
spłaty kwoty głównej, odsetek lub prowizji, i prowadzącej do wystąpienia straty kredytowej
(tj. aktualizacji wartości lub innego podobnego obciążenia rachunku zysków i strat):
1) wartość ochrony kredytowej obliczonej zgodnie z § 89 zostaje obniżona o 40 %, jeżeli
kwota, którą dostawca ochrony zobowiązał się uiścić, nie przekracza wartości ekspozycji,
2) wartość ochrony kredytowej jest nie wyższa niż 60 % wartości ekspozycji, jeżeli kwota,
którą dostawca ochrony zobowiązał się uiścić, przekracza wartość ekspozycji.
§ 91.1. Jeżeli ochrona kredytowa nierzeczywista denominowana jest w walucie innej niż
waluta ekspozycji (niedopasowanie walutowe), wartość ochrony kredytowej obniża się
poprzez zastosowanie korekty z tytułu zmienności HFX w następujący sposób:
G* = G x (1-HFX),
gdzie:
G stanowi nominalną wartość ochrony kredytowej,
G* stanowi wartość G skorygowaną o ryzyko walutowe,
Hfx stanowi korektę z tytułu zmienności obejmującą każde niedopasowanie walutowe między
ochroną kredytową a zobowiązaniem bazowym.
2. Jeżeli nie zachodzi niedopasowanie walutowe to G* = G
§ 92. Korekta z tytułu zmienności stosowana w przypadku niedopasowania walutowego może
być obliczana na podstawie korekt nadzorczych lub oszacowań własnych korekt, określonych
w § 69 - 76.
143