Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw

§ 15. Dom maklerski dokonujący obliczeń zgodnie z § 14, przypisuje obliczoną ekspozycję
do:
1) portfela handlowego dla celów dokonania obliczeń, o których mowa w § 6, jeżeli
całkowita wartość ekspozycji portfela handlowego jest wyższa niż całkowita wartość
ekspozycji portfela niehandlowego,
2) portfela niehandlowego dla celów dokonania obliczeń, o których mowa w § 19 - 22,
jeżeli całkowita wartość ekspozycji portfela niehandlowego jest wyższa niż całkowita
wartość ekspozycji portfela handlowego.

§ 16. Dom maklerski może dokonać saldowania, o którym mowa w § 14, pod warunkiem
przestrzegania przepisów rozporządzenia w w zakresie portfela handlowego i
niehandlowego w odniesieniu do tych ekspozycji.

§ 17. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rozrachunku oblicza się dla operacji zaliczonych do
portfela handlowego oraz dla operacji zaliczonych do portfela niehandlowego.

§ 18. 1. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rozrachunku oblicza się dla operacji, których
instrumentami bazowymi są instrumenty dłużne, instrumenty kapitałowe, waluty obce lub
towary, w przypadku, gdy upłynął umowny termin ich rozrachunku, zgodnie z poniższymi
zasadami:
1) dla każdej operacji oblicza się różnicę między jej wartością godziwą, a wartością
wynikajacą z ustalonej ceny rozrachunku instrumentu bazowego,
2) różnice, o których mowa w pkt 1, będące wartością dodatnią, zalicza się do przedziałów
opóźnień określonych w pierwszej kolumnie tabeli, zgodnie z liczbą dni jakie upłyneły
po ich umownym dniu rozrachunku, oraz mnoży się przez odpowiadające im
współczynniki przeliczeniowe określone w drugiej kolumnie tabeli,

Przedział opóźnienia (liczba dni roboczych Współczynnik przeliczeniowy (w %)
po dniu rozrachunku)
5-15 8
16-30 50
31-45 75
46 i więcej 100

3) wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rozrachunku oblicza się jako sumę składników
obliczonych zgodnie z pkt 2,
2. W obliczeniach wymogu kapitałowego, o którym mowa w ust. 1, nie uwzględnia się
transakcji z udzielonym lub otrzymanym przyrzeczeniem odkupu oraz transakcji udzielania
lub przyjmowania pożyczek papierów wartościowych lub towarów.

III. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka dostawy

§ 19. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka dostawy oblicza się dla operacji zaliczonych do
portfela handlowego oraz dla operacji zaliczonych do portfela niehandlowego.

§ 20. 1. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka dostawy oblicza się dla operacji, których
instrumentami bazowymi są instrumenty kapitałowe, instrumenty dłużne, waluty obce lub
towary, zgodnie z zasadami określonymi w ust. 2-3.
2. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka dostawy oblicza się, w przypadku gdy dom maklerski
zapłacił za instrumenty kapitałowe, instrumenty dłuzne, waluty obce lub towary przed ich

49
otrzymaniem lub dostarczył instrumenty kapitałowe, instrumenty dłużne, waluty obce lub
towary przed otrzymaniem za nie zapłaty, z wyłączeniem transakcji objętych funduszem
rozliczeniowym:
1) w przypadku operacji krajowych – od dnia dokonania przez dom maklerski zapłaty lub
dostawy instrumentu bazowego,
2) w przypadku operacji transgranicznych – od dnia następującego po dniu dokonania
przez dom maklerski zapłaty lub dostawy instrumentu bazowego.
3. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka dostawy oblicza się dla każdej z operacji, o których
mowa w ust 1-2, przy czym:
1) do daty pierwszej przewidzianej w umowie płatności lub dostawy – wymóg kapitałowy
wynosi 0,
2) od daty pierwszej przewidzianej w umowie płatności lub dostawy do upływu 4 dni po
drugiej płatności lub dostawie – wymóg kapitałowy oblicza się zgodnie z § 21, dla
operacji zaliczonych do portfela handlowego, oraz zgodnie z przepisami załącznika 6,
dla operacji zaliczonych do portfela niehandlowego,
3) od 5 dni roboczych do drugiej przewidzianej w umowie płatności lub dostawie aż do
wygaśnięcia transakcji – kapitały nadzorowane domu maklerskiego pomniejsza się o
zapłaconą kwotę lub wartość dostarczonych instrumentów, powiększoną o wartość
bieżącej ekspozycji dodatniej.

§ 21. Dla zaliczonych do portfela handlowego operacji, o których mowa w § 18 ust. 3 pkt 2,
dom maklerski, stosujący metodę wewnętrznych ratingów do obliczania wymogu
kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego, może:
1) przypisać współczynniki PD na podstawie zewnętrznej oceny jakości kontrahenta, pod
warunkiem, że nie posiada wobec tego kontrahenta żadnych innych ekspozycji,
zaliczonych do portfela niehandlowego,
2) przypisać współczynniki LGD określone w przepisach załącznika nr 6, pod warunkiem,
że stosuje własne ich oszacowania oraz, że podejście to stosowane jest konsekwentnie
dla wszystkich tych operacji,
3) stosować wagi ryzyka jak dla obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka
kredytowego metodą standardową albo stosować wagę ryzyka 100%, pod warunkiem, że
jedno z tych podejść stosowane będzie konsekwentnie dla wszystkich tych operacji.

§ 22. Jeżeli wysokość ekspozycji dodatniej wynikającej z danej transakcji dostawy jest
nieistotna, dom maklerski może do takiej ekspozycji stosować wagę ryzyka 100%.



50
Zał cznik nr 6


OBLICZANIE WYMOGU KAPITAŁOWEGO Z TYTUŁU
RYZYKA KREDYTOWEGO
Część 1. Zasady ogólne
§ 1. Dom maklerski, którego zakres prowadzonej działalności handlowej nie jest
znacz cy, oblicza ł czny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego w zakresie
portfela handlowego i portfela niehandlowego ł cznie.

§ 2. Dom maklerski, którego zakres prowadzonej działalności handlowej jest znaczący,
oblicza łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego w zakresie portfela
niehandlowego.

§ 3.1. Łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego oblicza się, z zastrzeżeniem §
4, jako sumę ekspozycji ważonych ryzykiem pomnożoną przez 8%.
2. Pod pojęciem ekspozycji należy rozumieć aktywa oraz udzielone zobowiązania pozabilansowe.

§ 4. 1. Sumę ekspozycji ważonych ryzykiem oblicza się jako sumę wartości bilansowych oraz
ekwiwalentów bilansowych poszczególnych kategorii ekspozycji domu maklerskiego
pomnożonych przez procentowe wagi ryzyka zgodnie z jedną z poniższych metod:
1) przypisane ekspozycjom zgodnie z częścią 2 - w metodzie standardowej,
2) wyznaczone dla ekspozycji zgodnie z częścią 3 - w metodzie wewnętrznych ratingów,
3) wyznaczone dla ekspozycji w wyniku zastosowania kombinacji metod wskazanych w pkt.1
i 2.
2. Przy wyznaczaniu wymogów kapitałowych zgodnie z metodą wewnętrzych ratingów określoną w
części III niniejszego załącznika należy uwzględnić ryzyko zmniejszenia kwoty nabytych
wierzytelności poprzez kredyty gotówkowe lub bezgotówkowe udzielane dłużnikowi.

§ 5. Dom maklerski stosujący metodę standardową lub metodę wewnętrznych ratingów, ale
nie stosujący oszacowań strat z tytułu niewykonania zobowiązań (LGD) i współczynników
konwersji (CCF) określonych zgodnie z przepisami niniejszego załącznika, może zgodnie z
zasadami określonymi w załączniku nr 7 do rozporządzenia, uwzględniać ograniczenie ryzyka
kredytowego przy obliczaniu kwot ekspozycji ważonych ryzykiem w portfelu niehandlowym
lub przy obliczaniu kwot oczekiwanych strat (EL), w obliczeniach pomniejszeń poziomu
nadzorowanych kapitałów z tytułu korekt wartości ekspozycji.

§ 6. W rachunku wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego dom maklerski może
uwzględnić sekuratyzację, zgodnie z załącznikiem nr 8 do rozporządzenia,

Część 2. Obliczanie wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego metod
standardow .

I. Zasady ogólne
§ 7.1. Do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem, wagi ryzyka przypisuje się wobec
wszystkich ekspozycji, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Nie przypisuje się wagi ryzyka dla ekspozycji pomniejszających poziom nadzorowanych
kapitałów.


51
§ 8.1. Wagę ryzyka przypisuje się zgodnie z klasą, do ktorej należy dana ekspozycja oraz
stopniem jakości kredytowej ekspozycji lub podmiotu w zakresie określonym w § 24 – 86.
2. Jeżeli ekspozycja objęta jest ograniczeniem ryzyka kredytowego, ekspozycji może być
przypisana waga ryzyka zgodnie z załącznikiem nr 7 do rozporządzenia.

§ 9. Dom maklerski może określić stopień jakości kredytowej przy wykorzystaniu ocen
kredytowych opracowanych przez zewnętrzne instytucje kontroli jakości kredytowej lub
ocen
kredytowych opracowanych przez agencje kredytów eksportowych, zgodnie z zasadami
określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 105b ust. 12 ustawy.

§ 10. Stopień jakości kredytowej wyznacza się zgodnie z zasadami określonymi w
rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia ..... 2007 r. w sprawie ocen kredytowych
stosowanych przez domy maklerskie.

§ 11. Ekspozycjom, których spłata uzależniona jest od podmiotu innego niż dłużnik,
przypisuje się wyższ z wag ryzyka przypisanych dłużnikowi lub temu podmiotowi.

§ 12. Ekspozycjom domu maklerskiego wobec kontrahenta będącego wobec tego domu
maklerskiego podmiotem dominującym, podmiotem zależnym lub innym podmiotem
zależnym wobec podmiotu dominującego albo podmiotem powiązanym przypisuje się wagę
ryzyka kredytowego równą 0% jeżeli spełnione są następujące warunki:
1) kontrahent jest bankiem, domem maklerskim, finansową spółką holdingową, instytucją
finansową objętym odpowiednimi wymogami ostrożnościowymi,
2) kontrahent objęty jest tą samą pełną konsolidacją co dom maklerski,
3) kontrahent objęty jest tymi samymi procedurami oceny, pomiaru i kontroli ryzyka co dom
maklerski,
4) kontrahent ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
5) nie istnieją obecnie i nie są przewidywane w przyszłości istotne przeszkody, w tym
przeszkody prawne w szybkim transferze kapitałów lub spłaty ekspozycji przez kontrahenta
na rzecz domu maklerskiego.

§ 13.1. Ekwiwalent bilansowy transakcji pochodnych określonych w § 2 załącznika nr 9 do
rozporządzenia oblicza się zgodnie z załącznikiem nr 9 do rozporządzenia z uwzględnieniem
efektów kompensowania poprzez odnowienie zobowiązań oraz innych umów ramowych o
kompensowaniu, o których mowa w art. 85 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo
upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535, Nr 217, poz. 2125 oraz z 2004 r. Nr 91,
poz. 870 i 871 i Nr 96, poz. 959), zwanych dalej umowami ramowymi o kompensowaniu,
uwzględnianych dla celów tych metod zgodnie z załącznikiem nr 9 do rozporządzenia.
2. Ekwiwalent bilansowy transakcji z przyrzeczeniem odkupu (repo), umów udzielania bądź
zaciągnięcia pożyczki papierów wartościowych lub towarów, transakcji z długim terminem
rozliczenia oraz transakcji z opcją uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego może być
określany zgodnie z załącznikiem nr 7 lub 9 do rozporządzenia.

§ 14. Niezależnie od postanowień § 13, ekwiwalent bilansowy z tytułu niespłaconych
ekspozycji kredytowych kontrahenta centralnego oblicza się zgodnie z przepisami załącznika
nr 7 do rozporządzenia, o ile spełnione są warunki określone w przywołanym przepisie.

§ 15. W przypadku domu maklerskiego stosującego metodę zaawansowaną traktowania
zabezpieczeń finansowych zgodnie z załącznikiem nr 9 do rozporządzenia, jeżeli ekspozycja

52
ma formę papierów wartościowych lub towarów zbywanych lub przekazywanych w formie
kredytu w ramach transakcji z przyrzeczeniem odkupu (repo) lub transakcji udzielenia bądź
zaciągnięcia pożyczki papierów wartościowych lub towarów, transakcji z długim terminem
rozliczenia oraz transakcji z opcją uzupełnienia zabezpieczenia kredytowego, wartość
ekspozycji powiększa się o korektę z tytułu zmienności stosownie do rodzaju papierów
wartościowych lub towarów, zgodnie z przepisami załącznika nr 9 do rozporządzenia.

§ 16. Ekspozycje ważone ryzykiem z tytułu sekuratyzowanych pozycji uwzględnia się w
rachunku wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego zgodnie z zasadami
określonymi w załaczniku nr 8 do rozporządzenia.

§ 17. Ekwiwalent bilansowy ekspozycji z tytułu udzielonych zobowiązań pozabilansowych
oblicza się zgodnie z § 87 – 88.

§ 18. W § 24 – 86 określono zasady przypisywania wag ryzyka, przy czym jeżeli nie wskazano
możliwości lub konieczności przypisania innej wagi ryzyka, ekspozycjom przypisuje się wagę
ryzyka 100%.

§ 19. Szczególowe zasady obliczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego
metodą standardową opisane są w § 20 – 86.

II. Klasy ekspozycji
§ 20.1. Każdą ekspozycję domu maklerskiego zalicza się do jednej z następujących klas:
1) ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec rządów i banków centralnych,
2) ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec samorządów terytorialnych i władz
lokalnych,
3) ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec organów administracji i podmiotów
nieprowadzących działalności gospodarczej,
4) ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec wielostronnych banków rozwoju,
5) ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec organizacji międzynarodowych,
6) ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec instytucji,
7) ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec przedsiębiorstw,
8) ekspozycje detaliczne lub warunkowe ekspozycje detaliczne,
9) ekspozycje lub ekspozycje warunkowe zabezpieczone na nieruchomościach,

10) ekspozycje przeterminowane,
11) ekspozycje należące do kategorii wysokiego ryzyka,
12) ekspozycje w formie obligacji zabezpieczonych,
13) pozycje sekurytyzacyjne,
14) ekspozycje krótkoterminowe wobec instytucji i przedsiębiorstw,
15) ekspozycje będące tytułami uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania,
16) inne pozycje.
2. Do klasy, o której mowa w ust. 1 pkt 8 zalicza się ekspozycje spełniające następujące
warunki:
1) ekspozycja jest ekspozycją wobec osoby, osób fizycznych lub wobec przedsiębiorstwa
spełniającego łącznie następujące kryteria:
a) średnioroczne zatrudnienie w przedsiębiorstwie w ostatnich dwóch latach było niższe niż
250 pracowników,
b) roczny przychód netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych
przedsiębiorstwa nie przekroczył w ostatnich dwóch latach jego działalności równowartości w
złotych kwoty 50 milionów euro, lub suma aktywów bilansu na koniec jednego z dwóch

53