Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw

25


§ 3. Czynnościami z zakresu wewnętrznego nadzoru administracyjnego wykonywanymi przez
prezesa sądu apelacyjnego są także:
1) ustalanie kierunków wewnętrznego nadzoru administracyjnego wykonywanego przez
prezesów sądów, działających na obszarze apelacji,
2) koordynowanie czynności z zakresu wewnętrznego nadzoru administracyjnego
wykonywanego przez prezesów sądów, działających na obszarze apelacji,
3) kontrola wykonywania obowiązków nadzorczych przez prezesów sądów, działających na
obszarze apelacji, oraz wydawanie stosownych zarządzeń.
Art. 37c. § 1. Wizytacje poszczególnych wydziałów sądów przeprowadza się co cztery lata.
§ 2. Wizytacje wydziałów sądu apelacyjnego lub okręgowego przeprowadzają sędziowie
wizytatorzy zajmujący stanowisko sędziego sądu apelacyjnego.
§ 3. Wizytacje wydziałów sądu rejonowego przeprowadzają sędziowie wizytatorzy zajmujący
stanowisko sędziego sądu okręgowego.
§ 4. Wizytacji wydziału sądu nie może przeprowadzać sędzia wizytator, będący małżonkiem,
krewnym albo powinowatym jednego z sędziów przydzielonych do wydziału lub
pozostający wobec jednego z sędziów w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może
to budzić uzasadnione wątpliwości co do bezstronności sędziego wizytatora.
§ 5. Ten sam sędzia wizytator nie może przeprowadzać dwóch kolejnych wizytacji tego samego
wydziału.
§ 6. O planowanej wizytacji zawiadamia się prezesa sądu i przewodniczącego wydziału co
najmniej na trzydzieści dni przed przystąpieniem do jej przeprowadzenia.
Art. 37d. § 1. Sędziego wizytatora powołuje prezes sądu apelacyjnego, na okres czterech lat,
spośród sędziów sądu apelacyjnego lub okręgowego. Przed powołaniem sędziego do
pełnienia funkcji wizytatora prezes sądu apelacyjnego zasięga opinii kolegium tego sądu.
Negatywna opinia kolegium jest dla prezesa wiążąca.
§ 2. Kandydatów do pełnienia funkcji sędziów wizytatorów spośród sędziów sądu okręgowego
przedstawiają prezesi sądów okręgowych, działających na obszarze apelacji, po
zasięgnięciu opinii kolegium sądu okręgowego. Negatywna opinia kolegium jest dla prezesa
wiążąca.
Art. 37e. § 1. Prezes sądu apelacyjnego może zwrócić prezesowi lub wiceprezesowi sądu,
działającego na obszarze apelacji, uwagę na piśmie, jeżeli stwierdzi uchybienia w zakresie
kierowania sądem albo sprawowania wewnętrznego nadzoru administracyjnego.

26


§ 2. Prezes sądu apelacyjnego, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości lub nieracjonalności
podziału czynności ustalonego przez prezesa sądu okręgowego, wydaje zalecenie zmiany
podziału czynności. Zalecenie nie może jednak naruszać uchwały kolegium sądu
apelacyjnego, podjętej w trybie art. 22a § 6. Do ustalenia podziału czynności w wyniku
zalecenia prezesa sądu apelacyjnego stosuje się odpowiednio przepisy art. 22a.
§ 3. Uprawnienie, o którym mowa w § 1, przysługuje również prezesowi sądu okręgowego
wobec prezesa lub wiceprezesa sądu rejonowego, działającego w okręgu sądowym.
Art. 37f. § 1. Zewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością administracyjną sądów
obejmuje analizę i ocenę prawidłowości oraz skuteczności wykonywania przez prezesów
sądów wewnętrznego nadzoru administracyjnego.
§ 2. Zewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością administracyjną sądów obejmuje
ponadto wykonywanie czynności niezbędnych ze względu na wystąpienie uchybień
w działalności administracyjnej sądów, a także czynności koniecznych do wykonywania
zadań związanych z reprezentowaniem Rzeczypospolitej Polskiej przed Europejskim
Trybunałem Praw Człowieka, w zakresie spraw dotyczących działalności sądów.
Art. 37g. § 1. rodkami zewnętrznego nadzoru administracyjnego są w szczególności:
1) analiza rocznych informacji o działalności sądów, o których mowa w art. 37h § 1,
2) ustalanie kierunków wewnętrznego nadzoru administracyjnego, wykonywanego przez
prezesów sądów apelacyjnych,
3) kontrola wykonywania obowiązków nadzorczych przez prezesów sądów apelacyjnych
oraz wydawanie stosownych zarządzeń.
§ 2. W przypadku stwierdzenia istotnych uchybień w działalności administracyjnej sądu lub
niewykonania przez prezesa sądu apelacyjnego zarządzeń, o których mowa w § 1 pkt 3,
Minister Sprawiedliwości może zarządzić:
1) przeprowadzenie lustracji sądu lub wydziału sądu,
2) przeprowadzenie lustracji działalności nadzorczej prezesa sądu.
§ 3. Zarządzając przeprowadzenie czynności, o których mowa w § 2, Minister Sprawiedliwości
wyznacza prezesowi sądu apelacyjnego zakres i termin ich przeprowadzenia.
W uzasadnionych przypadkach Minister Sprawiedliwości może zarządzić przeprowadzenie
czynności przez sędziów wizytatorów z obszaru innej apelacji.
§ 4. W czynnościach, o których mowa w § 2, jako przedstawiciel Ministra Sprawiedliwości,
może brać udział sędzia delegowany do pełnienia czynności administracyjnych

27


w Ministerstwie Sprawiedliwości.
§ 5. Minister Sprawiedliwości może zwrócić prezesowi lub wiceprezesowi sądu uwagę na
piśmie, jeżeli stwierdzi uchybienia w kierowaniu sądem albo w sprawowaniu wewnętrznego
nadzoru administracyjnego.
Art. 37h. § 1. Prezes sądu apelacyjnego sporządza informację roczną o działalności sądów,
działających na obszarze apelacji, w zakresie powierzonych mu zadań, którą po
zaopiniowaniu przez zgromadzenie ogólne sędziów apelacji przedkłada Ministrowi
Sprawiedliwości, nie później niż do końca kwietnia następnego roku.
§ 2. Jeżeli z informacji, o której mowa w § 1, wynika, że prezes sądu apelacyjnego nie
podejmował w okresie sprawozdawczym niezbędnych czynności, zmierzających do
usunięcia uchybień w działalności administracyjnej sądów, Minister Sprawiedliwości
odmawia przyjęcia informacji rocznej i zawiadamia o tym prezesa, wskazując przyczyny
odmowy.
§ 3. Niewykonanie w terminie obowiązku, o którym mowa w § 1, jest równoznaczne z odmową
przyjęcia sprawozdania.
§ 4. Dwukrotna odmowa przyjęcia sprawozdania przez Ministra Sprawiedliwości oznacza
rażące niewywiązywanie się przez prezesa z obowiązków służbowych, w rozumieniu art. 27
§ 1 pkt 1.
Art. 37i. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, określi,
w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb sprawowania nadzoru administracyjnego nad
działalnością sądów, o której mowa w art. 8 pkt 2, a także sposób dokumentowania
czynności nadzorczych i sporządzania rocznych sprawozdań o działalności sądów, mając na
uwadze zapewnienie sprawności i skuteczności nadzoru oraz zapewnienie prawidłowego
wykonywania czynności nadzorczych.”;
32) uchyla
się art. 38 i 39;
33) w art. 40:
a) § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Sąd apelacyjny lub sąd okręgowy jako sąd odwoławczy, w razie stwierdzenia przy
rozpoznawaniu sprawy oczywistej obrazy przepisów, niezależnie od innych uprawnień,
wytyka uchybienie właściwemu sądowi. Przed wytknięciem uchybienia poucza się
sędziego lub sędziów wchodzących w skład sądu orzekającego w pierwszej instancji
o możliwości złożenia na piśmie wyjaśnień w terminie siedmiu dni. Stwierdzenie

28

i wytknięcie uchybienia nie wpływa na rozstrzygnięcie sprawy.”,
b) § 3 i 4 otrzymują brzmienie:
„§ 3. Odpis postanowienia sądu apelacyjnego lub sądu okręgowego jako sądu odwoławczego,
zawierającego wytknięcie uchybienia, dołącza się do akt osobowych sędziego.
W przypadku wytknięcia uchybienia do akt osobowych dołącza się także złożone przez
sędziego wyjaśnienia.
§ 4. Po upływie pięciu lat od wytknięcia uchybienia w trybie określonym w § 1, na wniosek
sędziego, prezes sądu zarządza usunięcie z akt osobowych sędziego dokumentów,
o których mowa w § 3. Jednocześnie z usunięciem dokumentów z akt osobowych
wszelkie dane dotyczące wytknięcia uchybienia usuwa się z wykazu służbowego,
o którym mowa w art. 67. Jeżeli jednak w tym okresie stwierdzono kolejną oczywistą
obrazę przepisów przy rozpoznawaniu sprawy przez sąd odwoławczy, skutkującą
wytknięciem uchybienia, lub zwrócono uwagę w trybie art. 37 § 4, dopuszczalne jest
tylko jednoczesne usunięcie wszystkich dokumentów i danych.”;
34) w dziale I po rozdziale 5 dodaje się rozdział 5a w brzmieniu:
„Rozdział 5a
Tryb rozpoznawania skarg i wniosków
Art. 41a. § 1. Skargi i wnioski rozpatruje się bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż
w terminie miesiąca od daty ich wpływu.
§ 2. Skargi, w zakresie dotyczącym działalności sądów, w dziedzinie, w której sędziowie są
niezawiśli, nie podlegają rozpatrzeniu. Organ sądu, do którego taka skarga lub wniosek
zostały skierowane, zawiadamia skarżącego o przyczynach odmowy rozpatrzenia skargi.
Jeżeli jednak skarga dotyczy czynności sądu podlegającej zaskarżeniu w toku instancji,
organ ten jest obowiązany niezwłocznie przekazać skargę do akt sprawy, której skarga
dotyczy, zawiadamiając o tym skarżącego.
§ 3. Skargi lub wnioski dotyczące treści czynności sądu jeszcze niedokonanych, należących do
dziedziny, o której mowa w § 2, podlegają niezwłocznemu przekazaniu do akt
postępowania, którego dotyczą.
§ 4. Skargi lub wnioski zawierające treści znieważające lub słowa powszechnie uznawane za
obelżywe pozostawia się bez rozpatrzenia, zawiadamiając o tym skarżącego lub
wnioskodawcę, z podaniem przyczyny pozostawienia skargi lub wniosku bez rozpatrzenia.
Art. 41b. § 1. Organem właściwym do rozpatrzenia skargi lub wniosku, dotyczących
działalności sądu, jest prezes sądu.

29


§ 2. Jeżeli skarga lub wniosek dotyczą działalności sądu okręgowego i sądu rejonowego,
organem właściwym do rozpatrzenia jest prezes sądu okręgowego. Jeżeli skarga lub
wniosek dotyczą działalności sądu apelacyjnego i sądu okręgowego, organem właściwym
do rozpatrzenia jest prezes sądu apelacyjnego.
§ 3. Organem właściwym do rozpoznania skargi dotyczącej działalności prezesa sądu
rejonowego jest prezes sądu okręgowego, działalności prezesa sądu okręgowego – prezes
sądu apelacyjnego, a działalności prezesa sądu apelacyjnego – Krajowa Rada Sądownictwa.
§ 4. Prezes sądu apelacyjnego, corocznie, do końca kwietnia następnego roku, zawiadamia
Ministra Sprawiedliwości o nieprawidłowościach stwierdzonych w wyniku rozpoznania
skarg przez prezesów sądów, działających na obszarze apelacji.
Art. 41c. § 1. Skarga dotycząca działalności sądów, skierowana do innych organów władzy
publicznej, podlega przekazaniu do rozpatrzenia organom, o których mowa w art. 41b
§ 1 – 3.
§ 2. Jeżeli skarga lub wniosek dotyczy działalności administracyjnej sądu, organ właściwy do
ich rozpatrzenia, uznając skargę lub wniosek za uzasadniony, podejmuje lub zleca
czynności z zakresu nadzoru nad działalnością administracyjną sądów.
Art. 41d. Skargi zawierające wnioski o pociągnięcie sędziów do odpowiedzialności
dyscyplinarnej podlegają niezwłocznie przekazaniu właściwemu rzecznikowi
dyscyplinarnemu albo zastępcy rzecznika dyscyplinarnego. Rzecznik, po wstępnym
wyjaśnieniu okoliczności podniesionych w skardze, może podjąć czynności dyscyplinarne
z własnej inicjatywy. O sposobie załatwienia skargi rzecznik dyscyplinarny zawiadamia
skarżącego oraz organ, który przekazał mu skargę. Przepisów art. 114 § 5 – 7 nie stosuje się.
Art. 41e. Minister Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa, określi,
w drodze rozporządzenia, tryb i organizację przyjmowania i rozpatrywania skarg
i wniosków dotyczących działalności sądów, mając na względzie zapewnienie realizacji
prawa do składania skarg i wniosków oraz rzetelność i wszechstronność rozpatrywania
skarg i wniosków.”;
35) w art. 43 uchyla się § 2;
36) w art. 45 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Sędziego w jego czynnościach może zastąpić sędzia tego samego sądu, a także sędzia
innego sądu, delegowany na podstawie art. 77 § 1 lub 8.”;
37) w art. 46 § 1 otrzymuje brzmienie: