Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw

Druk nr 3655

Warszawa, 25 listopada 2010 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM 10-119-10


Pan

Grzegorz
Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej



Szanowny Panie Marszałku
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o zmianie ustawy - Prawo o ustroju
sądów powszechnych oraz niektórych
innych ustaw z projektami aktów wykonawczych.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister
Sprawiedliwości.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk
Projekt

U S T AW A
z dnia
o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych
oraz niektórych innych ustaw1)


Art. 1.
W ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98,
poz. 1070, z późn. zm.2)) wprowadza się następujące zmiany:

1)
w art. 1 § 3 otrzymuje brzmienie:
„§ 3. Sądy powszechne wykonują również inne zadania z zakresu ochrony prawnej, powierzone
w drodze ustaw.”;
2)
w art. 2:
a) § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Zadania z zakresu ochrony prawnej, inne niż wymiar sprawiedliwości, wykonują
w sądach referendarze sądowi i starsi referendarze sądowi. Ilekroć w przepisach jest
mowa o referendarzach sądowych, rozumie się przez to także starszych referendarzy
sądowych.”,
b) po § 2 dodaje się § 2a w brzmieniu:
„§ 2a. Zadania, o których mowa w § 2, mogą wykonywać sędziowie, jeżeli ich wykonywanie
przez referendarzy sądowych nie jest możliwe.”;
3)
art. 3 otrzymuje brzmienie:

1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze, ustawę z dnia 21 sierpnia 1997 r. –
Prawo o ustroju sądów wojskowych, ustawę z dnia 18 grudnia 1998 r. o pracownikach sądów i prokuratury, ustawę z dnia
27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa, ustawę z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych,
ustawę z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym oraz ustawę z dnia 23 stycznia 2009 r. o Krajowej Szkole
Sądownictwa i Prokuratury.
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1787, z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, Nr 213,
poz. 1802 i Nr 240, poz. 2052, z 2003 r. Nr 188, poz. 1838 i Nr 228, poz. 2256, z 2004 r. Nr 34, poz. 304, Nr 130, poz. 1376,
Nr 185, poz. 1907 i Nr 273, poz. 2702 i 2703, z 2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 131, poz. 1102, Nr 167, poz. 1398, Nr 169, poz.
1410, 1413 i 1417, Nr 178, poz. 1479 i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 144, poz. 1044 i Nr 218, poz. 1592, z 2007 r. Nr 25,
poz. 162, Nr 64, poz. 433, Nr 73, poz. 484, Nr 99, poz. 664, Nr 112, poz. 766, Nr 136, poz. 959, Nr 138, poz. 976, Nr 204,
poz. 1482 i Nr 230, poz. 1698, z 2008 r. Nr 223, poz. 1457, Nr 228, poz. 1507 i Nr 234, poz. 1571, z 2009 r. Nr 1, poz. 4,
Nr 9, poz. 57, Nr 26, poz. 156 i 157, Nr 56, poz. 459, Nr 157, poz. 1241, Nr 178, poz. 1375, Nr 219, poz. 1706 i Nr 223,
poz. 1777 oraz z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 i Nr 205, poz. 1364.

2


„Art. 3. § 1. Sędziowie tworzą samorząd sędziowski.
§ 2. Organami samorządu sędziowskiego są:
1) zgromadzenie ogólne sędziów apelacji,
2) zgromadzenie ogólne sędziów okręgu,
3) zebranie sędziów danego sądu.”;
4)
art. 8 i 9 otrzymują brzmienie:
„Art. 8. Działalność administracyjna sądów polega na:
1) zapewnieniu odpowiednich warunków techniczno-organizacyjnych oraz majątkowych,
funkcjonowania sądu i wykonywania przez sąd zadań, o których mowa w art. 1 § 2 i 3,
2) zapewnieniu właściwego toku wewnętrznego urzędowania sądu, bezpośrednio
związanego z wykonywaniem przez sąd zadań, o których mowa w art. 1 § 2 i 3.
Art. 9. Nadzór administracyjny nad działalnością sądów, o której mowa w art. 8 pkt 1, sprawuje
Minister Sprawiedliwości, na zasadach określonych w dziale I rozdziale 6 ustawy z dnia
27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 240 oraz z 2010 r. Nr 28,
poz. 146 i Nr 123, poz. 835).”;
5)
po art. 9 dodaje się art. 9a i 9b w brzmieniu:
„Art. 9a. § 1. Wewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością sądów, o której mowa
w art. 8 pkt 2, sprawują prezesi sądów.
§ 2. Zewnętrzny nadzór administracyjny nad działalnością sądów, o której mowa w art. 8 pkt 2,
sprawuje Minister Sprawiedliwości przez służbę nadzoru, którą stanowią sędziowie
delegowani do Ministerstwa Sprawiedliwości w trybie art. 77.
Art. 9b. Czynności z zakresu nadzoru administracyjnego nie mogą wkraczać w dziedzinę,
w której sędziowie są niezawiśli.”;
6)
w art. 11:
a) po § 2 dodaje się § 2a w brzmieniu:
„§ 2a. Przewodniczącym wydziału ksiąg wieczystych oraz wydziału gospodarczego do spraw
rejestrowych jest referendarz sądowy. Funkcję przewodniczącego można powierzyć
sędziemu, jeżeli jednocześnie będzie on sprawować funkcję przewodniczącego jeszcze
jednego wydziału.”,
b) § 3 otrzymuje brzmienie:
„§ 3. Funkcję przewodniczącego wydziału w sądzie apelacyjnym i okręgowym powierza
prezes tego sądu, a w sądzie rejonowym, na wniosek prezesa tego sądu, prezes

3


przełożonego sądu okręgowego. Przed powierzeniem funkcji przewodniczącego
wydziału prezes zasięga opinii właściwego kolegium sądu.”,
c) po § 3 dodaje się § 3a i 3b w brzmieniu:
„§ 3a. Funkcję przewodniczącego wydziału powierza się na czas określony, nie dłuższy niż
na trzy lata. Zwolnienie z funkcji przewodniczącego wydziału, przed upływem tego
okresu, może nastąpić po zasięgnięciu opinii kolegium właściwego sądu. Przed
zasięgnięciem opinii prezes sądu poucza o możliwości skierowania do kolegium
wyjaśnień na piśmie, w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania pouczenia. Posiedzenie
kolegium odbywa się nie wcześniej niż po wpłynięciu wyjaśnień lub bezskutecznym
upływie terminu do ich złożenia.
§ 3b. W przypadku łączenia funkcji przewodniczącego wydziału z funkcją prezesa albo
wiceprezesa sądu, funkcję przewodniczącego wydziału powierza się na okres
odpowiadający kadencji prezesa albo wiceprezesa sądu.”,
d) uchyla się § 4,
e) § 5 otrzymuje brzmienie:
„§ 5. Prezes sądu może powierzyć sędziemu funkcję zastępcy przewodniczącego tego
wydziału, jeżeli przemawiają za tym wielkość lub zakres zadań wydziału. W wydziale
ksiąg wieczystych oraz w wydziale gospodarczym do spraw rejestrowych funkcję
zastępcy przewodniczącego powierza się referendarzowi sądowemu. Przepisy § 3 i 3a
stosuje się odpowiednio.”;
7)
w art. 12:
a) § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Sąd rejonowy dzieli się na wydziały:
1) cywilny – do spraw z zakresu prawa cywilnego, prawa pracy, prawa rodzinnego
i opiekuńczego, spraw dotyczących demoralizacji i czynów karalnych nieletnich,
leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających
i psychotropowych oraz spraw należących do sądu opiekuńczego na podstawie
odrębnych ustaw, jak również do spraw gospodarczych i innych spraw z zakresu
prawa gospodarczego i cywilnego należących do sądu gospodarczego na podstawie
odrębnych ustaw,
2) karny – do spraw z zakresu prawa karnego.”,


4


b) po § 1 dodaje się § 1a i 1b w brzmieniu:
„§ 1a. W sądzie rejonowym może zostać utworzony odrębny wydział:
1) pracy, ubezpieczeń społecznych albo pracy i ubezpieczeń społecznych – do spraw
odpowiednio z zakresu prawa pracy lub z zakresu ubezpieczeń społecznych,
2) rodzinny i nieletnich – do spraw z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, spraw
dotyczących demoralizacji i czynów karalnych nieletnich, leczenia osób
uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających i psychotropowych oraz
spraw należących do sądu opiekuńczego na podstawie odrębnych ustaw,
3) ksiąg wieczystych – do prowadzenia ksiąg wieczystych,
4) gospodarczy – do spraw gospodarczych oraz innych spraw z zakresu prawa
gospodarczego i cywilnego należących do sądu gospodarczego na podstawie
odrębnych ustaw.
§ 1b. Rozpoznawanie spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych lub prowadzenie ksiąg
wieczystych, należących do właściwości sądu rejonowego, w którym nie utworzono
odrębnego wydziału do tych spraw, Minister Sprawiedliwości przekazuje innemu sądowi
rejonowemu, w trybie określonym w art. 20.”,
c) uchyla się § 2 – 5;
8)
uchyla
się art. 13 – 15;
9)
w art. 16:
a) § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Sąd okręgowy dzieli się na wydziały:
„1) cywilny – do spraw z zakresu prawa cywilnego, prawa pracy, prawa rodzinnego
i opiekuńczego, spraw dotyczących demoralizacji i czynów karalnych nieletnich,
z wyjątkiem spraw przeciwko nieletnim o popełnienie czynu karalnego, jeżeli wobec
nieletniego zastosowano środek poprawczy lub gdy środek odwoławczy zawiera
wniosek o orzeczenie środka poprawczego, spraw dotyczących leczenia osób
uzależnionych od alkoholu oraz od środków odurzających i psychotropowych oraz
spraw należących do sądu opiekuńczego na podstawie odrębnych ustaw, jak również
spraw gospodarczych oraz innych spraw z zakresu prawa gospodarczego i cywilnego,
należących do sądu gospodarczego na podstawie odrębnych ustaw,
2) karny – do spraw z zakresu prawa karnego, spraw zgodności z prawdą oświadczeń
lustracyjnych oraz spraw przeciwko nieletnim o popełnienie czynu karalnego, jeżeli