Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

zdaniem wstępnym. Należy zaznaczyć, że katalog ten pełni obecnie rolę tylko pomocniczą,
przy określaniu rodzaju usług objętych tym przepisem i nie powinien rozszerzać zakresu
zdania wstępnego. Przy przechodzeniu na nową klasyfikację statystyczną trudno byłoby
zachować w formie czytelnej ten katalog bez wprowadzenia ryzyka naruszenia zakresu
przedmiotowego ze zdania wstępnego. Aby zatem pojęciom prawa wspólnotowego zawartym
w zdaniu wstępnym nie nadawać znaczeń niezgodnych z tym prawem (co mogłoby prowadzić
do braku lub podwójnego opodatkowania) proponuje się rezygnację z katalogu
przykładowego. Nieodwoływanie się w tym przepisie do klasyfikacji umożliwia również
posłużenie się nomenklaturą analogiczną jak w dyrektywie w celu uniknięcia wszelkich
wątpliwości (np. usługi prawnicze, usługi doradcze). Nieposługiwanie się klasyfikacją nie
wymusza bowiem stosowania nazewnictwa jak w klasyfikacji.

4. Art. 1 pkt 8 lit. a tiret drugie projektu ustawy (dot. art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy)

Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy zwolniona od podatku jest dostawa,
łącznie z pośrednictwem, dotycząca walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek
płatniczy, z wyłączeniem przedmiotów kolekcjonerskich, za które uważa się monety ze złota,
srebra lub innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek
płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną.
Proponowana zmiana ma charakter doprecyzowujący – wyrażenie: „dostawę, (...) dotyczącą
walut, banknotów i monet” zastąpiono wyrażeniem: „transakcje, (...) dotyczące walut,
banknotów i monet”, które w sposób bardziej precyzyjny przedstawia charakter tych
czynności. Pieniądze (waluta, banknoty, monety) jako prawny środek płatniczy nie powinny
być uznawane za towary będące przedmiotem dostawy. Nabycie pieniędzy (czyli faktycznie
wymiana waluty na środki krajowe, wymiana banknotów lub monet w ramach tej samej
waluty, czy też wymiana banknotów i monet na inne środki płatnicze lub operacje odwrotne)
nie stanowi transakcji dostawy towarów, jest natomiast świadczeniem usług pośrednictwa
finansowego. Powyższe nie dotyczy pieniędzy (banknotów, monet) stanowiących przedmioty
kolekcjonerskie, które nie pełnią funkcji płatniczej.
Wprowadzenie tej zmiany nie spowoduje skutków finansowych.

5. Art. 1 pkt 8 lit. a tiret pierwsze i trzecie oraz lit. b, pkt 10, pkt 11 i pkt 16 projektu

7
Zaproponowane w ww. przepisach zmiany związane są z odejściem od identyfikacji usług
zwolnionych od podatku od towarów i usług (wymienionych obecnie w załączniku nr 4 do
ustawy) przy zastosowaniu klasyfikacji statystycznych.
Wprowadzenie tych zmian pozwoli na osiągnięcie zgodności zakresu usług zwolnionych od
podatku z przepisami dyrektywy. Zmiany dokonane w klasyfikacji uniemożliwiają w tym
przypadku poprawne opracowanie załącznika do ustawy określającego zakres usług
zwolnionych, w sposób zgodny z przepisami dyrektywy.
W projekcie przewidziano uchylenie pkt 1 w ust. 1 w art. 43 ustawy, ustanawiającego
zwolnienie od podatku dla usług wymienionych w załączniku nr 4 oraz uchylenie tego
załącznika (art. 1 pkt 8 lit. a tiret pierwsze i pkt 15 projektu ustawy) i umieszczenie
odpowiednich regulacji określających zakres stosowanych zwolnień bezpośrednio w art. 43
ustawy. Do tych zmian dostosowano inne przepisy ustawy powołujące się na określone
pozycje uchylanego załącznika nr 4, tj. art. 86 ust. 9 i art. 90 ust. 6 ustawy (art. 1 pkt 10 i 11
projektu ustawy).
W związku z tym w art. 1 pkt 8 lit. a tiret trzecie projektu ustawy proponuje się dodanie
pkt 17 – 40 w ust. 1 w art. 43 ustawy, w których wprowadza się zwolnienie od podatku dla
następujących czynności:

– pkt 17
Przepis przewiduje zwolnienie dla świadczenia usług pocztowych oraz dostaw towarów ściśle
z tymi usługami związanych, które są realizowane przez operatora zobowiązanego
do świadczenia powszechnych usług pocztowych (obecnie jest to Poczta Polska). Podstawą
w dyrektywie 2006/112/WE dla tego zwolnienia jest art. 132(1)(a). Obecnie, zgodnie z poz. 2
załącznika nr 4 do ustawy, zwolnione od podatku są usługi świadczone przez pocztę
państwową, klasyfikowane wg PKWiU w grupowaniu 64.11.

– pkt 18 i 19
Przepis przewiduje, że w zakresie usług opieki medycznej, zwolnieniu będą podlegały jedynie
te usługi, których celem jest profilaktyka, zachowanie, ratowanie, przywracanie i poprawa
zdrowia (świadczone przez uprawnione do tego podmioty). Nie będą natomiast zwolnione od
podatku np. usługi badań genetycznych wykonywanych w celu stwierdzenia pokrewieństwa,
ponieważ nie służą one szeroko rozumianemu ratowaniu zdrowia. Jest to zmiana w stosunku

8
do obecnie obowiązującego zakresu przedmiotowego zwolnienia, jednak to ograniczenie jest
konieczne, w świetle brzmienia przepisów art. 132(1)(b) i (c) dyrektywy 2006/112/WE, a także
w świetle ukształtowanej w licznych wyrokach ETS linii orzeczniczej.

– pkt 20
Przepis przewiduje zwolnienie dla usług transportu sanitarnego, do czego podstawą jest
przepis art. 132(1)(p) oraz przepis art. 132(1)(b) dyrektywy 2006/112/WE w zakresie, w jakim
dotyczy czynności ściśle związanych z opieką szpitalną i medyczną. Obecnie tego rodzaju
usługi również są zwolnione jako usługi w zakresie ochrony zdrowia, klasyfikowane wg PKWiU
do grupowania 85.

– pkt 21
Przepis przewiduje zwolnienie dla usług świadczonych przez niezależne grupy osób, których
działalność jest zwolniona od podatku, do celów świadczenia na rzecz ich członków usług
bezpośrednio niezbędnych do prowadzenia ich działalności, jeżeli grupy te wymagają od
swoich członków jedynie dokładnego zwrotu udziału we wspólnych wydatkach.

Zwolnienie to będzie mieć zastosowanie, jeżeli nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji.
Wprowadzenie tego zwolnienia ma na celu ściślejsze dostosowanie zakresu usług zwolnionych
do regulacji wynikającej z art. 132 ust. 1 lit. f dyrektywy 2006/112/WE.

– pkt 22
Przepis przewiduje zwolnienie dla usług pomocy społecznej i związanej z nimi dostawy
towarów w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej na rzecz beneficjenta tej pomocy,
wykonywanych m.in. przez regionalne ośrodki polityki społecznej, powiatowe centra pomocy
rodzinie, ośrodki pomocy społecznej, objęte wpisem do rejestru prowadzonego przez
wojewodę: domy pomocy społecznej, placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki
adopcyjno-opiekuńcze, usługi pomocy społecznej świadczone przez uprawnione jednostki
specjalistycznego poradnictwa i inne zarejestrowane placówki prowadzące działalność
gospodarczą, zapewniające opiekę osobom niepełnosprawnym i w podeszłym wieku na
podstawie zezwolenia wojewody. Podstawą do stosowania zwolnienia dla tych usług są
przepisy art. 132(1)(g) i (h) dyrektywy 2006/112/WE.


9
– pkt 23
Projektowany przepis odpowiada zwolnieniu wynikającemu z przepisu art. 132 ust. 1 lit. h
dyrektywy 2006/112/WE. Zgodnie z lit. a projektowanego przepisu zwolnieniu od podatku
będą podlegały usługi w zakresie opieki nad dziećmi i młodzieżą oraz dostawa towarów ściśle
z tymi usługami związana, wykonywane w formach i na zasadach określonych w przepisach
o pomocy społecznej oraz w przepisach o systemie oświaty. Zwolnienie to dotyczyć będzie
wszystkich jednostek organizacyjnych systemu oświaty, sprawujących opiekę nad dziećmi
i młodzieżą (np. młodzieżowych ośrodków wychowawczych czy młodzieżowych ośrodków
socjoterapii) oraz podmiotów sprawujących opiekę nad dziećmi i młodzieżą, działających na
podstawie przepisów o pomocy społecznej (np. rodzin zastępczych).
Natomiast zgodnie z lit. b projektowanego przepisu, zwolnieniu podlegać będą podmioty
sprawujące opiekę nad dziećmi w wieku od 0 – 3 lat. Zwolnienie to dotyczyć będzie żłobków,
jak również innych podmiotów sprawujących opiekę nad małymi dziećmi, również w ramach
zwykłej działalności gospodarczej (np. w formie tzw. klubów malucha).
wiadczenie opieki polega także na zapewnieniu żywienia i dożywiania dzieciom i młodzieży
korzystającym z kształcenia i wychowania w jednostkach organizacyjnych systemu oświaty,
w sytuacji gdy jest to niezbędne dla prawidłowego kształcenia i wychowania w jednostkach
organizacyjnych systemu oświaty.

– pkt 24
Przepis przewiduje zwolnienie usług w zakresie obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.
Obecnie usługi te również są zwolnione, na podstawie poz. 6 załącznika nr 4 do ustawy.
Wyodrębnienie przedmiotowych usług, obok usług wymienionych w pkt 36 ma na celu jedynie
umożliwienie łatwiejszego identyfikowania usług zwolnionych, które przed zmianą były
wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. Usługi wymienione w pkt 24, podobnie jak usługi
wymienione w pkt 36, mieszczą się w usługach ubezpieczeniowych objętych zwolnieniem na
podstawie art. 135 ust. 1 lit. a dyrektywy 2006/112/WE.

– pkt 25 – 28
W zakresie usług edukacyjnych, których zwolnienie jest przewidziane w art. 132(1)(i) i (j)
dyrektywy 2006/112/WE, przewiduje się w projekcie zwolnienie:

10
a) usług oraz dostawy towarów i świadczenie usług ściśle z takimi usługami związanych,
świadczonych przez:
– jednostki
objęte systemem oświaty, w rozumieniu przepisów o systemie oświaty,
w zakresie kształcenia i wychowania (zwolnieniem byłyby objęte usługi świadczone
przez wszystkie jednostki organizacyjne objęte systemem oświaty);
– uczelnie, placówki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz jednostki badawczo-
rozwojowe – w zakresie kształcenia na poziomie wyższym.
Zakres zwolnienia określony powyżej będzie nieco węższy w stosunku do obecnie
obowiązującego zwolnienia z poz. 7 załącznika nr 4 do ustawy (usługi w zakresie edukacji).
b) usług prywatnego nauczania świadczonych przez nauczycieli, na poziomie przedszkolnym,
podstawowym, gimnazjalnym, ponadgimnazjalnym i wyższym (co odpowiada obecnemu
przepisowi poz. 8 zał. nr 4 do ustawy).
Na podstawie ww. przepisu dyrektywy, zwolnieniu – zgodnie z projektem ustawy – będą
podlegały również usługi kształcenia lub przekwalifikowania zawodowego (oraz świadczenie
usług oraz dostawa towarów ściśle z tymi usługami związane), prowadzone w formach
przewidzianych w odrębnych przepisach. W ramach tych usług będą mieściły się usługi
polegające na nauce zawodu, m.in. staże lekarskie. Tego typu usługi podlegają zwolnieniu
również obecnie, jako usługi w zakresie edukacji.
Przewidziano również zwolnienie dla usług nauczania innych niż wymienione powyżej
świadczonych przez podmioty, które uzyskały akredytację, stanowiącą potwierdzenie
spełnienia określonych wymogów i zapewniania wysokiej jakości prowadzonego szkolenia
w rozumieniu przepisów o systemie oświaty. Zwolnienie będzie dotyczyć wyłącznie usług
objętych akredytacją. Odwołanie się do spełnienia tych warunków i uzyskania określonej
przepisami akredytacji jest związane z tym, że zwolnieniu zgodnie z przepisami dyrektywy
podlegają co do zasady usługi kształcenia świadczone przez podmioty prawa publicznego.

– pkt 29
Obecnie wszystkie usługi zakwaterowania w bursach, internatach i domach studenckich,
niezależnie od korzystającego z nich, podlegają zwolnieniu. Propozycja ogranicza zakres
stosowanego zwolnienia w stosunku do obecnego stanu. Nie będą objęte zwolnieniem usługi
noclegowe świadczone na rzecz innych osób niż wymienione w tym przepisie. Ograniczenie
zwolnienia wyłącznie do usług zakwaterowania w bursach i internatach świadczonych na rzecz

11