Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług

uczniów i wychowanków oraz usług zakwaterowania w domach studenckich świadczonych na
rzecz studentów i doktorantów uczelni prowadzącej te domy studenckie (lub z którymi
uczelnie mają zawarte umowy dotyczące zakwaterowania) wynika z przepisów dyrektywy
2006/112/WE. Usługi te objęte zostaną zwolnieniem jako ściśle związane z usługami
kształcenia (art. 132 ust. 1 lit. i dyrektywy 2006/112/WE). Objęcie zwolnieniem usług
zakwaterowania świadczonych na rzecz innych osób niż wymienione w projektowanym
przepisie nie ma podstaw w przepisach dyrektywy.

– pkt 30
Przepis wprowadza zwolnienie dla świadczenia usług oraz dostawy towarów ściśle z tymi
usługami związanej, realizowanych przez:
a) kościoły i związki wyznaniowe, o których mowa w przepisach o stosunku państwa do
Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz w przepisach o stosunku państwa
do kościołów i innych związków wyznaniowych,
b) organizacje powołane do realizacji celów o charakterze politycznym, związkowym,
religijnym, patriotycznym, filozoficznym, filantropijnym lub obywatelskim,
w zakresie interesu zbiorowego swoich członków w zamian za składki, których wysokość
i zasady ustalania wynikają z przepisów statutowych tych organizacji pod warunkiem,
że organizacje te nie mają na celu systematycznego dążenia do osiągania zysków, a w przypadku
ich osiągnięcia przeznaczają je wyłącznie na utrzymanie lub poprawę świadczonych usług
związanych z realizacją celów dla których zostały powołane. Zwolnienie to będzie mieć
zastosowanie, jeżeli nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji.
Wprowadzane zwolnienie ma szerszy zasięg niż obecny zakres wynikający z poz. 10
załącznika nr 4, gdyż obejmuje również dostawę towarów.
Zapis tego zwolnienia ma na celu ściślejsze dostosowanie jego zakresu do regulacji
wynikającej z art. 132 ust. 1 lit. l dyrektywy 2006/112/WE.
Przyjęta w projekcie nomenklatura „związki wyznaniowe” odpowiada nomenklaturze
stosowanej już w innych przepisach (np. Konstytucji RP, ustawie o stosunku Państwa do
Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, ustawie o gwarancjach wolności sumienia
i wyznania). Przyjęta w projekcie nomenklatura konsumuje przepisy ww. dyrektywy,
z uwzględnieniem nomenklatury stosowanej w przepisach krajowych.
Zwolnienie to będzie mieć zastosowanie, jeżeli nie spowoduje naruszenia warunków konkurencji.

12
– pkt 31
Przepis przewiduje zwolnienie dla usług ściśle związanych ze sportem lub wychowaniem
fizycznym świadczonych przez kluby sportowe, związki sportowe oraz związki stowarzyszeń
i innych osób prawnych, których celem statutowym jest działalność na rzecz rozwoju
i upowszechniania sportu, pod warunkiem że:
a) są one konieczne do organizowania i uprawiania sportu lub organizowania i uczestniczenia
w wychowaniu fizycznym,
b) świadczący te usługi nie mają na celu systematycznego dążenia do osiągania zysków z tej
działalności, a w przypadku ich osiągnięcia przeznaczają je wyłącznie na utrzymanie lub
poprawę świadczonych usług,
c) są świadczone na rzecz osób uprawiających sport lub uczestniczących w wychowaniu
fizycznym
– z wyłączeniem usług związanych z działalnością marketingową oraz reklamowo-promocyjną,
wstępu na imprezy sportowe, usług odpłatnego prowadzenia statków przeznaczonych do
uprawiania sportu i rekreacji, usług odpłatnego zakwaterowania związanych ze sportem lub
wychowaniem fizycznym, usług wynajmu sprzętu sportowego i obiektów sportowych za
odpłatnością, usług sprzątania, odnowy itp.
Wprowadzenie przepisu powołującego się na te warunki wynika z konieczności uwzględnienia
treści orzecznictwa ETS w zakresie uwarunkowań, którym musi podlegać wyłączenie
z
opodatkowania ww. usług (w wyroku C-253/07 stwierdzono m.in., że przykładowo
doradztwo w zakresie marketingu i pozyskania sponsorów nie może korzystać ze zwolnienia
przewidzianego w art. 13 część A ust. 1 lit. m i ust. 2 lit. b tiret pierwsze szóstej dyrektywy)
oraz ma na celu ściślejsze dostosowanie polskich przepisów do regulacji zawartych w prawie
wspólnot europejskich, a w szczególności do art. 132 ust. 1 lit. m dyrektywy 2006/112/WE.

– pkt 32 oraz ust. 14
Przepisy te zasadniczo odpowiadają przepisom dotychczasowym dotyczącym zakresu usług
kulturalnych zwolnionych od podatku, które były zawarte w poz. 11 załącznika nr 4 do ustawy.
Zwolnienie zostało rozszerzone o dostawę towarów ściśle związanych z tymi usługami. Zapis
ten ma na celu doprecyzowanie zakresu zwolnienia niektórych usług kulturalnych oraz
dostawy towarów ściśle z nimi związanych świadczonych przez podmioty prawa publicznego
oraz dostosowanie tego zwolnienia do przepisu art. 132 ust. 1 lit. n dyrektywy 2006/112/WE.

13
Warunkiem stosowania zwolnienia jest spełnienie przez podmioty świadczące usługi
kulturalne lub dostarczające towary ściśle z tymi usługami związane warunków określonych
w ust. 14, tj. podmioty te:
1) nie mogą w sposób systematyczny osiągać zysków z tej działalności, a w przypadku ich
osiągnięcia nie mogą one ulegać podziałowi, a tylko przeznaczeniu na kontynuację lub
doskonalenie świadczonych usług, lub
2) pobierają ceny zatwierdzone, wskazane lub zalecane przez organizatora, który utworzył
instytucje kultury lub przez inny organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ albo
też przez jednostki samorządu terytorialnego, a jeżeli takie kategorie ceny nie są stosowane,
pobierają ceny nie wyższe niż za podobne usługi świadczone przez podmioty nieobjęte takim
zwolnieniem.

– pkt 33
W zakresie działalności publicznych instytucji radia i telewizji (art. 132(1)(q) dyrektywy
2006/112/WE) przewiduje się utrzymanie zwolnienia w dotychczasowym zakresie,
tj. z wyłączeniem usług związanych z nagraniami na różnych nośnikach oraz z wszelkimi
filmami reklamowymi i promocyjnymi oraz działalności agencji informacyjnych.

– pkt 34
Przepis przewiduje zwolnienie dla usług w zakresie zapewnienia personelu przez kościoły
i związki wyznaniowe lub instytucje filozoficzne dla działalności, o której mowa w pkt 18, 22,
23, 25, 27 i 29, tj. usług w zakresie opieki medycznej, pomocy społecznej, opieki nad dziećmi
i edukacji – z myślą o zapewnieniu opieki duchowej. Dotychczas zwolnienie to wynikało z poz.
15 załącznika nr 4 do zmienianej ustawy. Zwolnienie odpowiada zwolnieniu określonemu w
przepisie art. 132 ust. 1 lit. k dyrektywy 2006/112/WE.

– pkt 35
Przepis przewiduje zwolnienie usług w zakresie wynajmowania lub dzierżawienia
nieruchomości o
charakterze mieszkalnym na własny rachunek – wyłącznie na cele
mieszkaniowe. Stanowi on powtórzenie zapisu poz. 4 załącznika nr 4 do zmienianej ustawy.
Zmiana nie powoduje zmiany zakresu objętego tym zwolnieniem.


14
– pkt 36 – 40 oraz ust. 15 i 16
Zwolnienia dla usług finansowych i ubezpieczeniowych zawarte w art. 135 ust. 1 lit. a – g
dyrektywy 2006/112/WE zostały zaimplementowane do polskiego systemu podatku od towarów
i usług według dotychczasowych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług następująco:
–
w art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy – w odniesieniu do
usług pośrednictwa finansowego sklasyfikowanego w sekcji J ex (65 – 67) Polskiej
Klasyfikacji Wyrobów i Usług,
–
w art. 43 ust. 1 pkt 7 – w odniesieniu do dostawy walut, banknotów i monet,
– w art. 43 ust. 1 pkt 12 – w odniesieniu do usług zarządzania funduszami
inwestycyjnymi i emerytalnymi.
Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług
ubezpieczeniowych i finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego
zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności
przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi
funkcjonowanie rynku finansowego i ubezpieczeniowego.
Proponowane zwolnienia usług ubezpieczeniowych i finansowych podlegających zwolnieniu
oparte zostały na obiektywnych kryteriach, nie są zaś uzależnione od rodzaju podmiotu
świadczącego te usługi.

W dodawanym w art. 43 w ust. 1 pkt 36 proponuje się objęcie zwolnieniem usług
ubezpieczeniowych i usług reasekuracyjnych, wraz z usługami pośrednictwa w świadczeniu
tych usług, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów
ubezpieczenia lub umów gwarancji ubezpieczeniowych.

W dodawanym w art. 43 w ust. 1 pkt 37 proponuje się objęcie zwolnieniem usług udzielania
kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz pośrednictwo w zakresie udzielania kredytów lub
pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez
kredytodawcę lub pożyczkodawcę, pośrednictwo i wszelkie działania w zakresie gwarancji
kredytowych lub pożyczkowych lub innych form zabezpieczenia kredytu lub pożyczki
pieniężnej oraz zarządzanie tymi gwarancjami przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę,
z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z udzieleniem kredytu lub pożyczki
pieniężnej.

15
Na podstawie tego przepisu zwolnieniem objęte będą również – wyłączone na podstawie
dotychczasowych przepisów ustawy – czynności udzielania pożyczek lombardowych,
wykonywane przez podmioty inne niż banki. Szacuje się, że z tego tytułu wystąpią ujemne skutki,
które w warunkach roku 2011 wyniosą w skali roku ok. 25 mln zł.
W dodawanym w art. 43 w ust. 1 pkt 38 proponuje się objęcie zwolnieniem czynności udzielania
poręczeń, gwarancji i innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych,
rozumianych ogólnie jako zgoda poręczyciela, gwaranta lub udzielającego zabezpieczenia do
spłacenia długu lub każdego innego zobowiązania finansowego w imieniu dłużnika,
w przypadku niewywiązania się przez niego ze spłaty długu.
Warunkiem objęcia zwolnieniem gwarancji, poręczeń i zabezpieczeń jest ich finansowy
(pieniężny) charakter.
W dodawanym w art. 43 w ust. 1 pkt 39 proponuje się objęcie zwolnieniem usług, łącznie
z pośrednictwem, w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków
pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych,
długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych.
W dodawanym w art. 43 w ust. 1 pkt 40 proponuje się objęcie zwolnieniem czynności
związanych z instrumentami finansowymi, w tym papierami wartościowymi.
Zwolnienie to odnosi się do instrumentów finansowych wymienionych w ustawie z dnia
29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.).
Zwolnieniu od podatku podlegać będą czynności związane z emisją i obrotem instrumentami
finansowymi oraz pośrednictwo w tych transakcjach.
Zgodnie z projektowanym ust. 16 w art. 43 zwolnienie, o którym mowa w art. 43 w ust. 1 pkt 40
nie będzie stosowane do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających tytuł prawny
do towarów, tytuł własności nieruchomości, prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo
do korzystania z nieruchomości oraz udziały i inne tytuły prawne dające ich posiadaczowi
prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości. Ze zwolnienia będą
również wyłączone transakcje związane z pochodnymi instrumentami towarowymi.
Dodatkowo, zgodnie z dodawanym ust. 15 w art. 43 ustawy zwolnienia, o których mowa
w pkt 36 – 40, nie będą mieć zastosowania do:
1) czynności ściągania długów, w tym factoringu oraz innych czynności, w wyniku których
następuje przejęcie ryzyka niewywiązania się przez dłużnika ze zobowiązania;
2) usług doradztwa;

16