Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw

9

strat i identyfikacji podmiotu odpowiedzialnego za nielegalny pobór energii za podatnika
będzie uznawało się właśnie ten podmiot.
Art. 9 ust. 3 – zmiana dotyczy sytuacji, w której podmiot będący podatnikiem sprzedaje lub
zużywa energię elektryczną, od której wcześniej został zapłacony podatek akcyzowy.
W dotychczasowych przepisach zasada jednokrotnego opodatkowania akcyzą, określona
w art. 8 ust. 6 nie miała zastosowania do energii elektrycznej. Mając na uwadze praktykę
działalności firm posiadających koncesję (zakup energii elektrycznej z zapłaconym podatkiem
akcyzowym) właściwe jest wprowadzenie analogicznego przepisu regulującego opisaną
wyżej zasadę również dla energii elektrycznej. Zmiana regulacji w tym zakresie jest realizacją
zasady równości wobec prawa.
Art. 10 ust. 2 (implementacja) – w związku z wprowadzeniem nowej definicji importu
doprecyzowano zasady powstawania obowiązku podatkowego w przypadku importu
wyrobów akcyzowych.
Art. 10 ust. 3 (implementacja) – w związku z wprowadzeniem w miejsce zarejestrowanego
i niezarejestrowanego handlowca instytucji zarejestrowanego odbiorcy dostosowano zasady
powstawania obowiązku podatkowego w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego do
nowej instytucji.
Art. 11 – zmiana przepisu spowodowana jest koniecznością nowego uregulowania sposobu
dokonywania płatności podatku akcyzowego. W związku z faktem, że spółki dystrybucyjne
nie są w stanie w najbliższym czasie dostosować swoich systemów bilingowych do wpłat
miesięcznych, które wynikały do tej pory z art. 25, konieczne było wypracowanie
rozwiązania, które umożliwi powstanie obowiązku podatkowego i płatność akcyzy
w momencie wydania energii i wystawiania blankietów lub faktur prognozowych, które są
wystawiane w przypadku klientów, z którymi zawarte zostały umowy zawierające zapisy
o dłuższych okresach rozliczeniowych. Modyfikacji uległ czas powstania obowiązku
podatkowego, który co do zasady powstaje tak jak na podstawie dotychczasowych przepisów,
w momencie wydania energii nabywcy końcowemu na terytorium kraju, jednakże musi być
związany z wystawieniem blankietu lub faktury, dokumentujących ilość energii podlegającej
wydaniu. Odpowiednio zmianie uległ zapis art. 24 ust. 1. Przedmiotowa zmiana nie generuje
żadnych kosztów, a ma na celu jedynie usprawnienie sposobu rozliczania z podatnikami.
Art. 13 ust. 1 pkt 3 (implementacja) – zmiana wprowadzona w przedmiotowym przepisie ma
na celu uporządkowanie i doprecyzowanie terminologii zastosowanej w przepisach ustawy do


10

terminologii zastosowanej w dyrektywie 2008/118/WE. Jest ona konsekwencją wprowadzenia
definicji całkowitego zniszczenia wyrobów akcyzowych na gruncie przepisów tej dyrektywy.
W związku z powyższym niniejszą zmianą przepisu rozszerzono katalog podmiotów
będących podatnikami akcyzy o podmioty, u których doszło do całkowitego zniszczenia
wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 20, również gdy nie są
właścicielami tych wyrobów.
Art. 13 ust. 1 pkt 5 i 6 (implementacja) – odpowiednio do przedmiotu opodatkowania
uregulowano zakres podmiotowy opodatkowania akcyzą, zastępując zarejestrowanego
handlowca zarejestrowanym odbierającym w przypadku nabycia przez niego wyrobów na
rzecz innego podmiotu. Ponadto ustanowiono podatnikiem akcyzy zarejestrowanego
wysyłającego – patrz uzasadnienie do art. 8 ust. 1 pkt 6.
Art. 13 ust. 6 – zmiany mają charakter dostosowawczy i wynikają ze zmian wprowadzonych
w art. 24.
Art. 13 ust. 7 (implementacja) – w związku z wprowadzeniem instytucji zarejestrowanego
wysyłającego i rezygnacją z dotychczasowej regulacji zawartej w art. 40 ust. 1 pkt 2
zrezygnowano również z wprowadzonego ustawą z dnia 21 maja 2009 r. o zmianie ustawy
o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 98, poz. 819) przepisu art. 13 ust. 7.
Art. 14 ust. 5 pkt 2 (implementacja) – zmiana ma charakter porządkujący i podyktowana jest
wprowadzeniem e-AD i dokumentu zastępującego e-AD.
Art. 14 ust. 5 pkt 4 – przepis uchylono z uwagi na zmiany dokonane w art. 65 ust. 7 i 7a,
z których wynika, że istotą tzw. saldowania zabezpieczenia generalnego jest odnotowanie
obciążenia tego zabezpieczenia kwotą zobowiązania podatkowego, natomiast ustalanie stanu
wykorzystania jest czynnością towarzyszącą odnotowaniu, nierozłącznie z nim związaną.
Art. 14 ust. 5a i 5b – jednocześnie z uchyleniem art. 14 ust. 5 pkt 4 określono w ust. 5a i 5b
tego artykułu właściwość miejscową organów podatkowych do odnotowywania obciążenia
zabezpieczenia generalnego, a także do jego zwolnienia. Właściwość tę określono tak, aby
przedłożenie przez podatnika dokumentów dotyczących zabezpieczenia generalnego
organowi podatkowemu w celu odnotowania obciążenia zabezpieczenia generalnego lub jego
zwolnienia mogło nastąpić w miejscu możliwie najbliższym podatnikowi, a odnotowanie
mogło nastąpić w jak najkrótszym czasie. Patrz uzasadnienie do art. 65 ust. 7.



11

Art. 14 ust. 7 (implementacja) – zmiana ma charakter porządkujący i wynika z wprowadzenia
instytucji zarejestrowanego wysyłającego.
Art. 14 ust. 9 (implementacja) – zmiany wprowadzone w tym przepisie są konsekwencją
dodania regulacji przewidujących zwrot akcyzy w art. 42 ust. 8 oraz art. 82 ust. 2e.
Art. 17 ust. 3 – zmiany mają charakter dostosowawczy i wynikają ze zmian wprowadzonych
w art. 24.
Art. 18 ust. 3 pkt 1, 3 i 4 (implementacja) – z uwagi na zmienioną siatkę pojęciową
podmiotów uczestniczących w obrocie wyrobami akcyzowymi przemieszczanymi z zasto-
sowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, wprowadzono odpowiednie zmiany
w określonym w tym przepisie katalogu podmiotów ujętych w ewidencji prowadzonej przez
ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Zmiany polegają na zastąpieniu
instytucji zarejestrowanego handlowca instytucją zarejestrowanego odbiorcy, jak również
wprowadzeniu instytucji zarejestrowanego wysyłającego. Zmiana pkt 4 ma na celu
wprowadzenie do katalogu podmiotów ujętych w ewidencji prowadzonej przez ministra
właściwego do spraw finansów publicznych zarejestrowanych odbiorców, którzy mają
zezwolenie na jedno przemieszczenie. Podmioty te będą również uczestniczyły
w elektronicznym systemie przemieszczeń, stąd też weryfikacja ich danych w systemie SEED
będzie niezbędna.
Art. 18 ust. 4 (implementacja) – zmiana przedmiotowego przepisu ma charakter
dostosowawczy i wynika z potrzeby umożliwienia wykorzystania danych z ewidencji,
o których mowa w art. 18 ust. 3 pkt 4 przez System.
Art. 21 ust. 3 pkt 1 – 3 (implementacja) – zmiany mają charakter dostosowawczy i wynikają
z innych zmian merytorycznych. W pkt 1 wykreślono odwołanie do deklaracji uproszczonej
składanej przez niezarejestrowanego handlowca. Podmiot ten został zastąpiony
zarejestrowanym odbiorcą, który nie będzie składał deklaracji uproszczonej, ale deklarację
podatkową określoną w art. 21 ust. 1. Zmiana ta stanowi konsekwencję wprowadzenia jednej
instytucji zarejestrowanego odbiorcy w miejsce dotychczasowych dwóch instytucji:
zarejestrowanego handlowca i niezarejestrowanego handlowca. Z uwagi na fakt, iż zare-
jestrowany odbiorca będzie mógł prowadzić działalność, polegającą na nabywaniu
wewnątrzwspólnotowo wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia
poboru akcyzy, zarówno cyklicznie, jak i jednorazowo, zobowiązano go do składania
w każdym przypadku jednego rodzaju deklaracji (tj. deklaracji podatkowej). W związku


12

z tym zmieni się termin składania deklaracji oraz zapłaty akcyzy przez zarejestrowanego
odbiorcę posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych
(dotychczasowy niezarejestrowany handlowiec). Obowiązujący dotychczas termin składania
deklaracji wynoszący 3 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego, wydłuży się
do 22 – 53 dni – w zależności od dnia miesiąca, w którym powstanie obowiązek podatkowy.
W pkt 3 przepis uzupełniono o przypadki całkowitego zniszczenia wyrobów akcyzowych
wprowadzone w art. 8 ust. 3.
Art. 21 ust. 7 – nowelizacja art. 21 ust. 7 pkt 1 ma charakter doprecyzowujący i polega na
wprowadzeniu w nim odwołania do art. 21 ust. 7 pkt 4 lit b. Przepis zawarty w art. 21 ust. 7
pkt 4 lit. b reguluje kwestię rozliczenia wartości podatkowych znaków akcyzy nanoszonych
w składzie podatkowym na wyroby właściciela, o którym mowa w art. 13 ust. 3. Zmiana
wynika z faktu, że w praktyce powstały wątpliwości czy właściciel, o którym mowa w art. 13
ust. 3, może rozliczyć wartość podatkowych znaków akcyzy również w oparciu o przepis
art. 21 ust. 7 pkt 1, który pozwala na rozliczenie tej wartości następnego dnia po naniesieniu
znaków akcyzy na wyroby akcyzowe, gdy oznaczanie wyrobów akcyzowych odbywa się
w składzie podatkowym. W celu uniknięcia tego typu wątpliwości wprowadzono odwołanie,
o którym mowa na wstępie. Nowelizacja art. 21 ust. 7 polega również na zastąpieniu pojęć
zarejestrowanego handlowca i niezarejestrowanego handlowca pojęciem zarejestrowanego
odbiorcy i jest konsekwencją nowego zdefiniowania podmiotów. Patrz uzasadnienie do art. 2
pkt 13.
W art. 21 ust. 7 pkt 2 lit. d wprowadzono możliwość rozliczenia wartości podatkowych
znaków akcyzy przez przedstawiciela podatkowego. Zgodnie z art. 116 ust. 1 pkt 4
przedstawiciel podatkowy jest obowiązany do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami
akcyzy, zatem powinien mieć możliwość rozliczenia w podatku akcyzowym wartości
podatkowych znaków akcyzy. Z uwagi na to, że z całokształtu uregulowań dotyczących
podatku akcyzowego wynika, że do składu podatkowego mogą być wprowadzane
w procedurze zawieszenia poboru akcyzy również wyroby akcyzowe oznaczone znakami
akcyzy na terytorium państwa trzeciego, znowelizowano zapis art. 21 ust. 7 pkt 3 poprzez
uwzględnienie w nim przypadku importu.
Art. 21 ust. 8 – zgodnie z obecnym brzmieniem przepisu kwota akcyzy od wyprodukowanych
wyrobów akcyzowych może zostać obniżona o akcyzę zapłaconą od zużytych do ich
wyprodukowania wyrobów akcyzowych. W celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych
w nowym brzmieniu doprecyzowano, iż kwota akcyzy od wyprodukowanych wyrobów


13

akcyzowych może zostać obniżona o akcyzę zapłaconą od zużytych do ich wyprodukowania
wyrobów akcyzowych, ale tylko od tych, które weszły w skład wyprodukowanego wyrobu.
W przypadku wyrobów akcyzowych zużytych do produkcji, które nie wchodzą w skład
wyprodukowanego wyrobu, nie zawsze jest bowiem możliwe stwierdzenie, jaka ich ilość
została zużyta do wyprodukowania konkretnego wyrobu, np. w sytuacji zużywania energii
elektrycznej do wytworzenia światła podczas produkcji wyrobów akcyzowych.
Art. 21 ust. 9 (implementacja) – celem zmiany jest doprecyzowanie przepisu regulującego
zasady składania deklaracji podatkowych w przypadku ubytków wyrobów akcyzowych, tak
aby miały zastosowanie również do całkowitego zniszczenia wyrobów akcyzowych.
Instytucja ta została wprowadzona zgodnie z wymogiem dyrektywy 2008/118/WE. Ponadto
wyłączono konieczność składania deklaracji w przypadku ubytków i całkowitego zniszczenia,
o których mowa w art. 30 ust. 3. W sytuacjach tych deklaracja jest zbędna.
Art. 23 ust. 1 i 4 (implementacja) – zmiany są konsekwencją wprowadzenia nowego
nazewnictwa podmiotów (patrz uzasadnienie do art. 2 ust. 1 pkt 13), tj. zarejestrowanego
odbiorcy, posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako
zarejestrowany odbiorca (przy jednoczesnej rezygnacji z instytucji niezarejestrowanego
handlowca), jak również zarejestrowanego odbiorcy, z wyłączeniem zarejestrowanego
odbiorcy posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako
zarejestrowany odbiorca (przy jednoczesnej rezygnacji z instytucji zarejestrowanego
handlowca). Zmiany w art. 23 ust. 4, regulującym zasady obniżania wpłat dziennych
o wartość podatkowych znaków akcyzy, są konsekwencją wprowadzenia zmian w art. 21
ust. 7.
Art. 24 ust. 1 – zmiana jest konsekwencją zmian wprowadzonych w art. 11 i polega na
określeniu szczegółowo płatności i terminu składania deklaracji podatkowych dla podatników
akcyzy od energii elektrycznej w związku z nową koncepcją podejścia do obowiązku
podatkowego w przypadku sprzedaży energii elektrycznej nabywcom końcowym na
terytorium kraju. I tak przepis określa, że podatnik zobowiązany jest złożyć deklarację
i zapłacić podatek do 25 dnia miesiąca, który następuje po miesiącu, w którym upłynął termin
płatności określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu dostaw energii elektrycznej
albo jeżeli termin ten nie został określony w umowie – do 25. dnia miesiąca, który następuje
po miesiącu, w którym upłynął termin płatności wynikający z faktury lub innego dokumentu
wystawionego przez podatnika, z którego wynika zapłata należności za sprzedaną przez
podatnika energię elektryczną, a jeżeli termin płatności nie został określony w umowie ani