Rządowy projekt ustawy o kierujących pojazdami

Uświadomienie
Jazda slalomem.
Proponuje się opowiadanie
konieczności szybkiego
Przejazd slalomu z nawrotem, z
jako metodę nauczania.
kręcenia kierownicą.
wykorzystaniem uprzednio zdobytych
Niezbędną pomocą
Uświadomienie
wiadomości i umiejętności a w szczególności
dydaktyczną będzie
konieczności nabrania
szybkiego i prawidłowego kręcenia
tablica. Wskazanym
umiejętności wyczuwania kierownicą.
byłyby slajdy lub film.
gabarytów samochodu..
Elementy przejazdu slalomu:
Pobudzenie wyobraźni,
A/ Właściwe ustawienie samochodu.
rozwijanie zdolności
B/ Właściwy wybór strefy skrętu (rozpoczęcie
przewidywania.
skrętu powinno nastąpić „zawczasu” przed
Stosowanie zasady
mijanym słupkiem). Zachowanie właściwej
„zawczasu”.
odległości od słupka związanej z gabarytami
samochodu, co przekłada się bezpośrednio na

bezpieczeństwo w ruchu drogowym.
C/ Wykonanie nawrotu w taki sposób, aby po
wykonaniu nawrotu samochód znalazł się obok
słupka, w takiej pozycji jak gdyby był to
kolejny słupek slalomu ( nabieranie
umiejętności oceny możliwości skrętu
samochodu, co również przekłada się na brd.


TEMAT III Jazda w ruchu miejskim. Hamowanie. Zmniejszenie prędkości jazdy.
Zatrzymanie samochodu. Hamowanie na wzniesieniu i spadku drogi. Ruszanie na
wzniesieniu z pomocą hamulca pomocniczego. Ruszanie na wzniesieniu z pomocą
hamulca zasadniczego.

Czas realizacji: 1 godzina.
Cele nauczania.
Treść nauczania.
Wskazówki
metodyczne.
Wpojenie płynności jazdy Jazda w ruchu miejskim.
Proponuje się wykład
jako jednej z
Jazda w ruchu miejskim wymaga od kierowcy: jako metodę
podstawowych zasad
- stosowania zasad i przepisów ruchu
nauczania.
bezpieczeństwa!
drogowego.
Uzmysłowienie
- znacznego napięcia uwagi
konieczności
- szybkich zmian decyzji,
automatyzacji obsługi
- szerokiego kąta obserwacji drogi,
urządzeń w samochodzie - zdolności przewidywania poczynań innych
w sytuacji skupienia
użytkowników drogi,
uwagi na innych
- w przypadku konieczności zatrzymania
ważniejszych w danej
pojazdu należy tyle samo uwagi poświęcić na
chwili zagadnieniach.
obserwację sytuacji przed pojazdem co i za
Uświadomienie
pojazdem,
konieczności uczenie się
- po zatrzymaniu pojazdu wynikającym z
patrzenia daleko
warunków ruchu – włączyć w porę I bieg aby
( nie tuż przed koła
być gotowym do kontynuowania jazdy.
samochodu ), co ułatwia
Przejazd przez skrzyżowanie.
prowadzenie samochodu
Podczas oczekiwania na wjazd na
po linii prostej i poszerza skrzyżowanie należy bacznie obserwować ruch
kąt widzenia.
na skrzyżowaniu, uwzględniać szybkość
Wpajanie elastyczności w poruszających się pojazdów i w porę ustalić
podejmowaniu niektórych moment dogodny do wjechania na
decyzji np. podczas
skrzyżowanie, aby wjazd był bezpieczny i nie
ruszania na skrzyżowaniu. powodował zachwiania płynności ruchu

innych
pojazdów.
Opuszczenie skrzyżowania powinno być
możliwie szybkie.
Gdy ruch na skrzyżowaniu jest kierowany – na
wjazd oczekuje wiele pojazdów. Należy być
przygotowanym , że w momencie ruszenia,
kiedy nastawieni jesteśmy na jak najszybsze
przejechanie przez skrzyżowanie – nagle
będziemy musieli zmienić decyzję i zatrzymać
pojazd, bo będą tego wymagały warunki ruchu
(np. wtargnięcie pieszego).
Uświadomienie faktu, że
Hamowanie.
Proponuje się
najlepszym
Układ hamulcowy i jego obsługa stanowią
opowiadanie jako
zagwarantowaniem
drugi w hierarchii ważności element
metodę nauczania.
bezpieczeństwa jest
bezpieczeństwa jazdy (pierwszoplanowym jest
przestrzeń (bez
układ kierowniczy).
ograniczeń). W ruchu
Dwa cele hamowania:
drogowym, zagrożenie
A/ Zmniejszenie prędkości jazdy.
najczęściej związane jest W czasie hamowanie nie należy naciskać
z brakiem wolnej
pedału sprzęgła. Samochód poruszający się na
przestrzeni – bo na drodze „luzie” lub wciśniętym sprzęgle posiada gorszą
stoi inny samochód, bo na sterowność. Wymyka się jeden z elementów
przejściu dla pieszych
sterujących szybkością jazdy (hamownie
znajdują się piesi, bo z
silnikiem i dociążenie kół przedniej osi).
zatoki wyjeżdża autobus
B/ Zatrzymanie pojazdu.
itp.
Mówiąc o zatrzymaniu samochodu, musimy
Te sytuacje zazwyczaj
rozróżnić dwa przypadki:
zmuszają nas do
- samochód jadący szybko – zatrzymujemy
hamowania.
naciskając najpierw hamulec, zmniejszając

szybkość jadącego samochodu a w końcowej

fazie hamowania naciskamy „sprzęgło”, w celu

odłączenia silnika od kół napędowych,

- samochód jadący wolno zatrzymujemy

naciskając najpierw „sprzęgło” a potem

hamulec.
Uświadomienie
Hamowanie na wzniesieniu i spadku drogi.
Zajęcia prowadzone
działających na samochód Podczas hamowania na spadku drogi, sile
w sali wykładowej.
składowych sił grawitacji, hamowania przeciwdziała składowa siły
Proponuje się wykład
w czasie hamowania na
ciężkości, która skierowana jest w kierunku
jako metodę
wzniesieniu
jazdy.
nauczania.
i spadku drogi.
Podczas hamowanie na wzniesieniu, ta sama
Niezbędną pomocą
składowa siły ciężkości skierowana jest w
dydaktyczną będzie
kierunku przeciwnym do kierunku jazdy i
tablica.
wspomaga siłę hamowania.
Uzmysłowienie działania Ruszanie na wzniesieniu z pomocą hamulca Najwłaściwszą
składowej siły ciężkości
pomocniczego.
metodą wydaje się
powodującej staczanie się Ruszanie na wzniesieniu kryje w sobie trudny opowiadanie,
samochodu, po
do opanowania moment cofania się samochodu uzupełnione
zwolnieniu hamulca.
po zwolnieniu hamulca.
rysunkami na tablicy,
Przygotowanie do
Ruszanie z użyciem hamulca pomocniczego:
przeźroczami i tp.
opanowanie stresu,
- samochód unieruchomiony za pomocą
wywołanego
hamulca zasadniczego,
koniecznością
- włączamy I bieg,
precyzyjnego
- zaciągamy hamulec pomocniczy, trzymając
zrównoważenia składowej przycisk, aby nie zadziałała blokada i

siły ciężkości z siłą
zwalniamy hamulec zasadniczy,
napędową samochodu. a
- lekko zwiększamy obroty silnika i
następnie ruszenie pod
rozpoczynamy zwalnianie pedału sprzęgła do
górkę.
momentu kiedy silnik zaczyna „ciągnąć”,

- w tym momencie jednocześnie zwiększamy

nieco obroty silnika - zwalniamy hamulec

pomocniczy i płynnie puszczamy sprzęgło.

Im bardziej strome jest wzniesienie tym
wyższe obroty silnika potrzebne są do
ruszenia.
Uzmysłowienie
Ruszanie na wzniesieniu z pomocą hamulca Najwłaściwszą
konieczności szybkiego
zasadniczego. Na niewielkiej pochyłości
metodą wydaje się
przełożenia prawej nogi z możemy ruszyć bez użycia hamulca
opowiadanie,
pedału hamulca na pedał
pomocniczego:
uzupełnione
gazu i precyzyjnego nim
- należy lekko wyluzować sprzęgło (skasować rysunkami na tablicy,
operowania.
jałowy ruch sprzęgła do momenty kiedy
przeźroczami i itp

zaczyna ciągnąć)

- szybko przełożyć nogę z hamulca na gaz i po
zwiększeniu obrotów - dalej puszczać
sprzęgło.


TEMAT IV Technika zmiany biegów podczas jazdy z różnymi prędkościami. Zmiana
biegów w górę z prawidłowym dopasowaniem obrotów. Zmiana biegów w dół z
wyrównaniem obrotów silnika przed włączeniem niższego biegu i puszczeniem sprzęgła
Cofanie. Zawracanie. Parkowanie.

Czas realizacji: 1 godzina zajęć teoretycznych + 1 godzina ćwiczeń.
Cele nauczania.
Treść nauczania.
Wskazówki
metodyczne.
Przypomnienie roli
Technika zmiany biegów podczas jazdy z
Sugeruje się metodę
skrzyni biegów jako
różnymi prędkościami.
wykładu, uzupełnioną
elementu służącego do
Skrzynia biegów w samochodzie służy do
planszami
wykorzystania mocy
pełnego wykorzystania mocy silnika przy
charakterystyki mocy
silnika i osiągania
ograniczonych jego obrotach.
silnika i
odpowiedniej prędkości
Moc silnika rośnie wraz z obrotami ale tylko
charakterystyki
lub mocy samochodu.
do pewnego momentu.
prędkości jazdy w
Przypomnienie wiedzy o
Dla obrotów silnika wyróżnia się kilka
funkcji obrotów
mocy silnika w funkcji
wielkości charakterystycznych:
silnika na
obrotów i wielkościach
- „wolne obroty” lub ”obroty biegu jałowego”- poszczególnych
charakterystycznych
- „obroty maksymalnego momentu - samochód biegach
(obroty max. momentu i
ma najlepsze przyspieszenie.
(charakterystyka
max. mocy) dla tej
- „obroty maksymalnej mocy” to obroty, przy
piłowa).
zależności.
których silnik osiąga największą moc.

Przełożenia skrzyni przekładniowej (biegi)

dopasowują możliwości silnika do obciążenia.

Samochód posiada największą moc i

przyspieszenia na biegu pierwszym – za to

prędkość jego jest niewielka. Im wyższy bieg

tym moc i przyspieszenia mniejsze za to

prędkość większa. Stąd, często przy

wyprzedzaniu, schodzimy na niższy bieg aby

mieć lepsze przyspieszenie, bo skróci to czas

wyprzedzania i przebywania na lewej połowie


jezdni, przeznaczonej dla pojazdów jadących z
przeciwka.
Przygotowanie do
Zmiana biegów w górę z prawidłowym
Sugeruje się metodę
zdobycie umiejętności
dopasowaniem obrotów.
pogadanki,
skoordynowanej pracy rąk Przygotowanie – polega na przełożeniu lewej
uzupełnioną
i nóg podczas zmiany
nogi nad pedał sprzęgła z jednoczesnym
planszami
biegów, wyczucia i tempa przełożeniem prawej ręki z kierownicy na
charakterystyki mocy
zmiany biegów w
lewarek zmiany biegów.
silnika i
zależności od warunków Zmiana biegu:
charakterystyki
w jakich zmieniamy bieg. - Lewa noga wciska pedał sprzęgła a
prędkości jazdy w

jednocześnie prawa noga zwalnia pedał „gazu” funkcji obrotów

(ruchy obu nóg są zdecydowane).
silnika na

- Prawa ręka (odpowiednio ułożona na
poszczególnych

lewarku) przesuwa lewarek na „luz” a
biegach

następnie na zamierzony bieg.
(charakterystyka

- Puszczamy sprzęgło ruchem płynnym
piłowa).

z jednoczesnym „dodaniem gazu”, zwiększając

obroty silnika..

Do prawidłowego wykonania zmiany biegów,

niezbędne jest wyczucie, umiejętność wybrania
odpowiedniego momentu zmiany biegu a także
dopasowanie tempa zmiany biegów do
szybkości jazdy samochodu
i warunków w jakich zmieniamy bieg.
Uświadomienie
Zmiana biegów w dół z wyrównaniem
Sugeruje się metodę
warunków w jakich
obrotów silnika przed włączeniem niższego
pogadanki,
możemy przejść z biegu
biegu i puszczeniem sprzęgła.
uzupełnioną
wyższego na niższy.
Podstawowym warunkiem przejścia z
planszami
Uzmysłowienie
wyższego biegu na niższy jest zmniejszenie
charakterystyki mocy
konieczności
prędkości jazdy co najmniej do maksymalnej
silnika i
dopasowania
prędkości na niższym biegu.
charakterystyki
(zwiększenia) obrotów
Zmiana biegu – redukcja.
prędkości jazdy w
silnika do obrotów
- Przygotowanie – jw.
funkcji obrotów
wymaganych na niższym - Wciskamy sprzęgło, puszczamy gaz,
silnika na
biegu, bez straty
przesuwamy lewarek na luz (czynności te
poszczególnych
prędkości jazdy.
wykonujemy prawie równocześnie.
biegach
Uzmysłowienie czynności - Zwiększamy obroty, przez krótkotrwałe
(charakterystyka
manualnych.
naciśnięcie pedału gazu, tak aby obroty silnika piłowa).
Uchwycenia
przekroczyły obroty wymagane przy danej
najwłaściwszego
prędkości na niższym biegu.
momentu
- Włączamy niższy bieg i natychmiast
i tempa zmiany biegów w puszczamy sprzęgło z jednoczesnym dodaniem
dół.
gazu.
Uświadomienie
Czas jaki upłynie od momentu krótkotrwałego
konsekwencji
zwiększenia obrotów (tzw. przegazówki) do
niedopasowania obrotów
momentu puszczenia sprzęgła musi być na tyle
silnika podczas redukcji
krótki aby obroty silnika nie spadły poniżej
biegów. Zagrożenie
wartości, wymaganej dla określonej prędkości
poślizgu kół
na niższym biegu.
napędzających w wyniku
zbyt mocnego
dohamowania silnikiem.
Przypomnienie wcześniej Cofanie.
Proponuje się metodę
poznanych zasad jazdy do Stosujemy zasady poznane przy jeździe do
pogadanki z
tyłu.
tyłu.
ilustracjami wideo,


Cofanie po prostej wzdłuż krawężnika.
slajdami lub
Cofanie po łuku przy krawężniku (w prawo)
rysunkami na tablicy.
Cofanie po łuku bez krawężnika (w lewo).
Poznanie trzech sposobów Zawracanie.
Proponuje się metodę
zawracania.
Zawrócić na drodze możemy na trzy sposoby. pogadanki z
Uświadomienie
Sposób pierwszy – bez cofania – stosujemy
ilustracjami wideo,
konieczności oceny
gdy mamy odpowiednio dużo miejsca i gdy
slajdami lub
przestrzeni niezbędnej do zezwalają na to przepisy. Jeżeli decydujemy
rysunkami na tablicy.
wykonania skrętu
się na zawracanie w obrębie skrzyżowania, to
(zawrócenia), obserwacji
poza względami bezpieczeństwa
drogi i użycia
i porządku na drodze, musimy zwrócić uwagę
kierunkowskazów.
na wybranie najszerszego miejsca na tym

skrzyżowaniu w celu zapewnienia sobie jak

największej swobody skrętu.

Sposób drugi – z cofaniem

i wykorzystaniem np. wjazdu do bramy.

Zaleca się wjazd do bramy tyłem, bo ułatwi

nam to wyjazd i włączenie się do ruchu.

Samochód zatrzymujemy ok. 2 m za wjazdem,

który chcemy wykorzystać do zawrócenia.

Zachowując warunki bezpieczeństwa,

wycofujemy się do bramy.

Pozostaje nam wyjazd z bramy w lewo i

włączenie się do ruchu.

Sposób trzeci – z cofaniem na wąskiej drodze.

Po upewnieniu, że droga jest wolna –

sygnalizujemy zamiar skrętu w lewo i od

prawego krawężnika rozpoczynamy skręt w

lewo.

Staramy się jak najwolniej prowadzić

samochód (jazda na pół sprzęgle), natomiast

jak najszybciej kręcimy kierownicą do oporu w

lewo.

Dojeżdżając do lewego krawężnika „odbijamy

kierownicę w prawo” i zatrzymujemy

samochód.

Włączamy wsteczny bieg i kręcąc dalej w

prawo, wycofujemy się w prawo.

Przed dojechaniem tylnymi kołami do

krawężnika, znów „odbijamy” kierownicę w

lewo i zatrzymujemy samochód.
Włączmy I bieg i odjeżdżamy w lewo,
dojeżdżając do prawego krawężnika, wzdłuż
którego kontynuujemy jazdę.
Uzmysłowienie problemu Parkowanie.
Proponuje się metodę
wyboru miejsca do
Parkując powinniśmy ustawić samochód
pogadanki z
parkowania z
przodem do wyjazdu, aby mieć jak najmniej
ilustracjami wideo,
uwzględnieniem
kłopotów z wyjechaniem.
slajdami lub
możliwości wyjazdu z
Parkowanie skośne i prostopadłe:
rysunkami na tablicy.
miejsca zaparkowania.
Wjechanie przodem lub tyłem (zalecane) w
Właściwy wybór rodzaju miejsce przeznaczone do parkowania,
parkowania (parkowanie
prostopadle do krawężnika lub skośnie, w
prostopadłe, skośne,
zależności od sytuacji.
boczne, przodem, tyłem)
Parkowanie boczne.
w zależności od
Częstym sposobem parkowania jest ustawienie