Rządowy projekt ustawy o Służbie Więziennej

Projekt

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW
z dnia ...................................... r.
w sprawie szczegółowych warunków stosowania
środków przymusu bezpośredniego oraz
użycia broni palnej lub psa służbowego przez funkcjonariuszy Służby Więziennej
oraz sposobu postępowania w tym zakresie
(Dz. U. Nr ......, poz. ........)

Na podstawie art. 21 ustawy z dnia ...........r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr ....,
poz. ......) zarządza się, co następuje:
§ 1
Użyte w rozporządzeniu określenia oznaczają:
1) ustawa – ustawę z dnia ........ r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr .... poz. .....),
2) osadzony – osobę:
a) tymczasowo aresztowaną,
b) odbywającą karę pozbawienia wolności,
c) ukaraną,
d) w stosunku do której wykonywany jest areszt zastosowany na podstawie innych
przepisów oraz umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita
Polska;
3) inna osoba – osobę, o której mowa w art. 18 ust. 4 ustawy;
4) funkcjonariusz – funkcjonariusza Służby Więziennej;
5) kierownik jednostki – Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, dyrektora
okręgowego Służby Więziennej, dyrektora zakładu karnego i aresztu śledczego
oraz kierownika podległego im oddziału, komendanta ośrodka szkolenia i ośrodka
doskonalenia kadr Służby Więziennej, a także osobę ich zastępującą;
6) dowódca zmiany – funkcjonariusza kierującego zmianą w zakładzie karnym lub
areszcie śledczym albo jego zastępcę, a także funkcjonariusza kierującego zmianą
w wyodrębnionym oddziale.
§ 2
1. Funkcjonariusze mogą stosować środki przymusu bezpośredniego, broń palną oraz psa
służbowego znajdujące się na wyposażeniu Służby Więziennej.
2. W razie potrzeby można stosować jednocześnie kilka środków przymusu
bezpośredniego.
3. Przypadek zastosowania środków przymusu bezpośredniego albo użycia broni palnej
lub psa służbowego należy odnotować odpowiednio w książkach przebiegu służby
dowódcy zmiany lub w książce przebiegu służby konwojowej.
§ 3
1. O zastosowaniu środka przymusu bezpośredniego decyduje kierownik jednostki.
2. W przypadku wykonywania czynności służbowej poza jednostką organizacyjną Służby
Więziennej przez kilku funkcjonariuszy, o zastosowaniu środków przymusu
bezpośredniego, decyduje funkcjonariusz dowodzący.
3. Funkcjonariusz może samodzielnie decydować o zastosowaniu środków przymusu
bezpośredniego, w które został wyposażony w związku z wykonywaną czynnością
służbową, wyłącznie w przypadkach usiłowania zamachu na życie lub zdrowie ludzkie,
usiłowania ucieczki przez osadzonego, a także w pościgu za osadzonym lub inną osobą.
O zastosowaniu środków przymusu bezpośredniego funkcjonariusz niezwłocznie melduje
swojemu bezpośredniemu przełożonemu.
4. O zaprzestaniu stosowania środków przymusu bezpośredniego decydują osoby
wymienione w ust. 1 - 3.
5. W razie zastosowania środków przymusu bezpośredniego funkcjonariusz dowodzący
lub funkcjonariusz, o którym mowa w ust. 3, sporządza pisemną informację w postaci
notatki służbowej. W przypadku umieszczenia osadzonego w celi zabezpieczającej oraz
stosowania wraz z nią innych środków przymusu bezpośredniego, potrzeby zaprzestania
stosowania jednego z nich albo zastosowania dodatkowego adnotacji dokonuje się
w protokole.
6. Notatka służbowa, o której mowa w ust. 5 powinna zawierać, w szczególności:
1) dane identyfikacyjne osoby uprawnionej,
2) czas i miejsce zastosowania środka przymusu bezpośredniego,
3) w miarę możliwości dane osoby, wobec której zastosowano środek przymusu
bezpośredniego,
4) powody i rodzaj zastosowanego środka przymusu bezpośredniego,
5) podpis osoby uprawnionej.
7. W przypadkach widocznego uszkodzenia ciała osoby, śmierci lub uszkodzenia mienia
na skutek użycia środka przymusu bezpośredniego, funkcjonariusz składa przełożonemu
pisemną informację, która powinna zawierać w szczególności:
1) dane identyfikacyjne osoby uprawnionej,
2) czas i miejsce zastosowania środka przymusu bezpośredniego,

2
3) w miarę możliwości dane osoby, wobec której zastosowano środek przymusu
bezpośredniego,
4) powody i rodzaj zastosowanego środka przymusu bezpośredniego,
5) opis postępowania poprzedzającego zastosowanie środka przymusu bezpośredniego,
6) skutki zastosowania środka przymusu bezpośredniego,
7) w razie potrzeby określenie sposobu realizacji czynności przed i po użyciu środka,
nakazanych do wykonania,
8) inne ważne okoliczności zdarzenia,
9) dane ustalonych świadków zdarzenia,
10) podpis osoby uprawnionej.
§ 4
1. Osadzonego, wobec którego zastosowano środek przymusu bezpośredniego, poddaje
się:
1) badaniu lekarskiemu, o ile jest to możliwe, w czasie stosowania środka,
2) badaniu lekarskiemu po zaprzestaniu stosowania środka, jeżeli w czasie stosowania
nastąpiło zranienie osoby lub pojawiły się widoczne objawy zagrożenia dla życia
bądź zdrowia a poszkodowany nie wyraża sprzeciwu.
3) oddziaływaniu wychowawczo-psychologicznemu.
2. W razie konieczności stosowania środków przymusu bezpośredniego, o których mowa
w art. 18 ust. 1 pkt 2–4 i 12 ustawy, przez okres każdorazowo przekraczający 24 godziny
od rozpoczęcia stosowania tych środków lub od poprzedniego badania, lekarz po
przeprowadzeniu badania przedstawia opinię w protokole, co do możliwości dalszego ich
stosowania.
3. Wyniki badania, o którym mowa w ust. 1 i 2 oraz opinie lekarskie należy odnotować
w dokumentacji medycznej osadzonego.
4. W przypadkach stwierdzenia obrażeń w czasie stosowania środków przymusu
bezpośredniego lub po ich zakończeniu lekarz opisuje je w protokole.
5. Wyniki oddziaływań wychowawczo-psychologicznych odnotowuje się w dokumentacji
osobowopoznawczej osadzonego.
6. W razie zastosowania środka przymusu bezpośredniego wobec innej osoby, badanie,
o którym mowa w ust. 1, wykonuje się niezwłocznie po przerwaniu stosowania środka,
o ile osoba ta wyrazi zgodę, chyba że zachodzi stan zagrożenia życia lub nie jest ona
w stanie wyrazić swojej woli. Badanie lub fakt odmowy dokumentuje się w formie
pisemnej.

3
7. Kontrole zachowania się osadzonego i innych osób, wobec, których zastosowano środki
przymusu bezpośredniego dokumentuje się w książce przebiegu służby dowódcy zmiany
lub w książce przebiegu służby konwojowej.
§ 5
1. Dowódca zmiany w trakcie bezpośredniej kontroli zachowania osadzonego,
w odstępach czasu nie przekraczających 4 godzin, jest obowiązany do dokonywania
oceny, czy jest konieczne dalsze stosowanie środków, o których mowa w art. 18 ust. 1 pkt
2–4 i 12 ustawy.
2.
Zachowanie osadzonego, wobec którego zastosowano środki przymusu
bezpośredniego, o których mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2–4 i 12 ustawy, podlega
bezpośredniej kontroli przez funkcjonariusza wyznaczonego przez dowódcę zmiany, nie
rzadziej, niż co 2 godziny.
3. Zasad, o których mowa w ust. 2, dotyczących kontroli wykonywanych bezpośrednio
przez funkcjonariusza można nie stosować wobec osadzonego umieszczonego w celi
zabezpieczającej.
4. Dowódca zmiany realizując kontrolę w okresie snu osadzonego w godzinach
określonych w porządku wewnętrznym zakładu karnego lub aresztu śledczego, nie
dokonuje oceny konieczności dalszego stosowania środków przymusu bezpośredniego.
§ 6
W jednostce organizacyjnej Służby Więziennej, niebędącej zakładem karnym lub aresztem
śledczym, stosowanie kajdanek wobec innej osoby albo kajdanek, jednoczęściowego pasa
obezwładniającego wobec osadzonego kontroluje funkcjonariusz wyznaczony przez
kierownika tej jednostki.
§ 7
1. Po zaprzestaniu stosowania środka przymusu bezpośredniego kierownik jednostki, jest
obowiązany wysłuchać osadzonego i pouczyć go o prawie złożenia skargi do sądu
penitencjarnego.
2. Po zapoznaniu się dokumentacją związaną ze stosowaniem środków przymusu
bezpośredniego kierownik jednostki dokonuje oceny praworządności stosowania środków
przymusu bezpośredniego.
§ 8
1. Siłę fizyczną stosuje się w celu doraźnego, krótkotrwałego, obezwładnienia lub
zmuszenia do wykonania polecenia.
2. Używając siły fizycznej nie należy zadawać uderzeń, chyba, że funkcjonariusz działa w
celu odparcia zamachu na życie lub zdrowie własne lub innej osoby albo mienie, a także w
celu przeciwdziałania ucieczce osadzonego.

4

§ 9
1. Celę zabezpieczającą stosuje się wobec osadzonego celem czasowego odosobnienia.
2. Cela zabezpieczająca składa się z:
1) pomieszczenia dźwiękochłonnego;
2) przedsionka.
3. Osadzonego umieszcza się pomieszczeniu dźwiękochłonnym wyposażonym
w telewizyjny system monitorowania.
4. Zarchiwizowany materiał z monitoringu osadzonego przechowuje się łącznie
z protokołem zgodnie z przepisami kancelaryjnymi.
5. Przedsionek celi zabezpieczającej wyposaża się w stolik, taboret, trwale mocowane
oraz w umywalkę i toaletę.
§ 10
1. Przed umieszczeniem w pomieszczeniu dźwiękochłonnym osadzonego poddaje się
kontroli osobistej.
2. Osadzony umieszczony w pomieszczeniu dźwiękochłonnym nie może posiadać
żadnych przedmiotów z zastrzeżeniem ust. 4.
3. Do utrzymania higieny i spożycia posiłków osadzony, na czas wykonania tych czynności
otrzymuje niezbędne przedmioty osobistego użytku.
4. Na czas pobytu w pomieszczeniu dźwiękochłonnym wydaje się osadzonemu odzież,
bieliznę i obuwie, będące własnością zakładu karnego lub aresztu śledczego, a na czas
określony w porządku wewnętrznym na sen – materac, koc i prześcieradło.
5. W czasie pobytu w pomieszczeniu dźwiękochłonnym lub innym pomieszczeniu
zapewniającym odosobnienie osadzonego, należy zapewnić osadzonemu, możliwość
korzystania z posiłków oraz załatwienia potrzeb fizjologicznych.
6. Sposób stosowania środków przymusu bezpośredniego w czasie wykonywania przez
osadzonego czynności, o których mowa w ust. 5, dostosowuje się do możliwości ich
realizacji. Na ten czas można odstąpić od zasad określających sposób stosowania
poszczególnych środków przymusu bezpośredniego, o których odpowiednio mowa w § 11
i § 13 – 15.
7. Chwilowe przerwanie stosowania środków przymusu bezpośredniego celem
doprowadzenia do lekarza lub wykonania innych niezbędnych czynności związanych z
pobytem osadzonego w zakładzie karnym lub areszcie śledczym nie uważa się za
zakończenie stosowania środków przymusu bezpośredniego.

5