Rządowy projekt ustawy o podatku akcyzowym

101
poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy będzie właściciel wyrobów. Jednocześnie
określono zasady i warunki wydawania zezwoleń na wyprowadzanie jako podatnik wyrobów
akcyzowych z cudzego składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy,
zwane „zezwoleniami wyprowadzenia”.
W stosunku do obecnie obowiązującej ustawy o podatku akcyzowym niniejszy projekt
przewiduje rozwiązania niewątpliwie korzystne dla podmiotów prowadzących działalność
gospodarczą w zakresie zwolnień od podatku akcyzowego.
Kwestia zwolnień od podatku akcyzowego uregulowana jest obecnie w art. 24-26 ustawy z
dnia 23 stycznia 2004 r. w bardzo generalny sposób, podczas gdy zdecydowana większość
przepisów dotyczących zwolnień od podatku akcyzowego została zawarta w rozporządzeniu
Ministra Finansów z dnia 26 kwietnia 2004 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego.
W niniejszym projekcie ustawy, zgodnie z przyjętą zasadą, zapisane zostały wszystkie
zwolnienia obligatoryjne przewidziane przez prawo wspólnotowe. W projekcie określony
został zakres tych zwolnień oraz podstawowe warunki ich stosowania, co ma w zasadniczy
sposób zwiększyć pewność prawną podmiotów prowadzących działalność w zakresie
wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy.
Ponadto wskazać należy, że w art. 27 mającym mieć zastosowanie do części wyrobów
zwalnianych od akcyzy zarówno na podstawie ustawy jak i rozporządzenia wykonawczego,
wskazane zostały podmioty uprawnione do korzystania ze zwolnienia oraz warunki
stosowania tych zwolnień. W rezultacie takiego rozwiązania ma nastąpić daleko idące
ujednolicenie zasad stosowania zwolnień od akcyzy dla wielu rodzajów wyrobów
akcyzowych, co będzie skutkowało znacznie większą przejrzystością systemu zwolnień od
akcyzy.
W projekcie ustawy określone zostały warunki prowadzenia składów podatkowych dla
podmiotów prowadzących działalność polegającą na magazynowaniu wyrobów
wyprodukowanych przez inny podmiot, w zakresie minimalnej wysokości obrotów oraz
minimalnej pojemności magazynowej. Obecnie zagadnienie to jest uregulowane w
rozporządzeniu do ustawy o podatku akcyzowym z dnia 23 stycznia 2004 r.
Bardzo istotnym dla podmiotów prowadzących działalność w zakresie wyrobów
energetycznych jest przewidziane w projekcie uregulowanie, zgodnie z którym określone
wyroby energetyczne, wykorzystywane do celów innych niż napędowe lub opałowe, a nie
będące paliwami silnikowymi lub paliwami opałowymi w ścisłym tego słowa znaczeniu, będą
objęte zerową stawką akcyzy. Rozwiązanie to znacznie polepszy sytuację wielu podmiotów
szeroko pojętej branży chemicznej. W chwili obecnej wiele wyrobów akcyzowych
wykorzystywanych w przemyśle chemicznym objętych jest zerową stawką podatku
akcyzowego i jednocześnie zwolnionych od akcyzy w przypadku wykorzystywania tych
wyrobów do celów innych niż napędowe lub opałowe.
Wprowadzenie w art. 45 ust. 1 pkt 2 wyłączeń z obowiązku produkcji w składzie
podatkowym przyczyni się do rozwoju małych winiarni, które produkują wino z winogron
pochodzących z własnych upraw.
W art. 51 ust. 1 projektu wprowadzono korzystniejsze uregulowania dla podmiotów
prowadzących skład podatkowy polegające na możliwości zawiadomienia naczelnika urzędu
celnego o zamiarze wyprowadzenia wyrobów akcyzowych ze składu podatkowego przed
dniem wysyłki, a nie, jak obecnie, na 3 dni przed wysyłką.
Przepis art. 95 projektu wprowadzający podwyżkę akcyzy na wyroby tytoniowe oddziałuje na
producentów i przedsiębiorców uczestniczących w obrocie wyrobami tytoniowymi. Ponadto

102
ze względu na cenotwórczy charakter podatku akcyzowego należy liczyć się ze zwiększonymi
wydatkami ponoszonymi przez konsumentów wyrobów tytoniowych. Wpływ proponowanych
zmian na koszty utrzymania ludności, poziom zatrudnienia i rentowność produkcji w
branżach, których dotyczą podwyżki akcyzy jest niemożliwy do oszacowania z uwagi na brak
możliwości wglądu w sytuację ekonomiczno-finansową podmiotów tych branż, która
traktowana jest jako tajemnica handlowa.

2. Wyniki przeprowadzonych konsultacji

W celu przeprowadzenia konsultacji społecznych tekst projektu ustawy został przesłany do
konsultacji ogólnopolskim związkom zawodowym i ogólnopolskim związkom pracodawców.
O publikacji projektu ustawy w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów
poinformowano producentów wyrobów akcyzowych, organizacje zbiorowego zarządzania,
stowarzyszenia producentów i handlowców oraz inne organizacje oraz podmioty zrzeszające
przedsiębiorców dokonujących obrotu wyrobami akcyzowymi. W toku przeprowadzonych
konsultacji uwagi do projektu ustawy złożyli: Business Centre Club, Altadis Polska S.A.,
NSZZ „Solidarność” przy British-American Tobacco Polska, British-American Tobacco
Polska S.A., Forum Związków Zawodowych, Federacja Związków Zawodowych
Pracowników Przemysłu Tytoniowego w Polsce, Gallaher Polska Sp. z o.o., Imperial
Tobacco Polska S.A., Koalicja Na Rzecz Autogazu, Krajowa Izba Gospodarcza, Krajowa
Rada Winiarstwa i Miodosytnictwa, Okręgowy Związek Plantatorów Tytoniu w Grudziądzu,
Operator Logistyczny Paliw Płynnych, Orion Jerzy Czernek, Philip Morris Polska S.A., PKPP
Lewiatan, Polska Izba Przemysłu Chemicznego, Polska Organizacja Gazu Płynnego, Polska
Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego, Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału
Energii Elektrycznej, Polski Związek Plantatorów Tytoniu, Scandinavian Tobacco S.A.
Jawornik-Myślenice, Towarzystwo Obrotu Energią, Zakłady Tytoniowe w Lublinie S.A.,
Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego, Polska Izba Paliw Płynnych, Grupa
LOTOS S.A., Orlen Oil Sp. z o.o., Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A.,
Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Przemysłu Spożywczego –
Polski Przemysł Spirytusowy, Okręgowy Związek Plantatorów Tytoniu w Leżajsku, Komisja
Krajowa NSZZ „Solidarność”, Związek Pracodawców Przemysłu Piwowarskiego „Browary
Polskie”, Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych, Izba Przemysłowo-Handlowa
w Krakowie, Fundacja Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce, Ship-Service S.A
Okręgowy Związek Plantatorów Tytoniu w Kielcach, Okręgowy Związek Plantatorów
Tytoniu w Krakowie, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, Polskie Stowarzyszenie Przemysłu
Tytoniowego, „SAMMAR” Sp. z o.o., Zrzeszenie Producentów Tytoniu „Tabako” w
Suchowoli, Polskie Stowarzyszenie Producentów Kosmetyków i rodków Czystości, Komitet
na Rzecz Dzieci w Polsce KONRAD, Program Odpowiedzialnej Sprzedaży STOP18,
Stowarzyszenie „U Siemachy”. Całkowite poparcie dla projektu zgłosili: Konfederacja
Pracodawców Polskich, Międzyzakładowy Związek Zawodowy Pracowników British-
American Tobacco Polska w Augustowie i Okręgowy Związek Plantatorów Tytoniu w
Augustowie.
W ramach konsultacji odbyły się w Ministerstwie Finansów konferencje uzgodnieniowe z
przedstawicielami branży paliwowej i chemicznej oraz branży tytoniowej - poświęcone
uwagom zgłoszonym do projektu ustawy.
W trakcie konsultacji społecznych przedstawiciele poszczególnych branż zgłosili szereg
uwag.

103

W zakresie wyrobów energetycznych:
Jednym z częstszych postulatów była potrzeba doprecyzowania obowiązków podmiotu
zużywającego, odnośnie wpisania braku konieczności prowadzenia ewidencji przez podmioty
nie mające siedziby lub miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju (PKPP
Lewiatan, POPiHN, Ship-Service S.A.,). Przepisy w tym zakresie zostały doprecyzowane.
Nie uwzględniono natomiast propozycji zwolnienia z akcyzy strat, powstałych w przypadku
zdarzenia losowego lub siły wyższej, wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą oraz
ubytków powstałych w wyniku popełnienia przestępstwa przeciwko mieniu (m.in. ORLEN
Sp. z o.o., PKPP Lewiatan, Krajowa Rada Winiarstwa i Miodosytnictwa), albowiem w tych
przypadkach szkody przedsiębiorcy pokrywa ubezpieczyciel.
W zakresie regulacji dotyczących obrotu wyrobami zwolnionymi od akcyzy ze względu na
przeznaczenie uwzględniono postulat PKPP Lewiatan i Ship-Service S.A. rezygnacji z
obowiązku dołączania do każdego przemieszczania wyrobów akcyzowych dokumentu
potwierdzającego objęcie tych wyrobów zabezpieczeniem akcyzowym.
Ship-Service S.A. postulował pozostawienie możliwości ubiegania się o zwolnienie z
obowiązku składania zabezpieczenia akcyzowego dla podmiotów dostarczających wyroby
akcyzowe zwolnione ze względu na przeznaczenie tak, jak to ma miejsce dotychczas. Postulat
nie został uwzględniony, m.in. z uwagi na fakt, że w takich przypadkach zabezpieczenie
akcyzowe jest w praktyce składane w związku przemieszczaniem wyrobów akcyzowych i
zgodnie z zasadą określoną art. 61 projektu ewentualne zwolnienie z obowiązku
zabezpieczenia akcyzowego nie mogłoby być stosowane.
Postulowano również zmniejszenie wysokości zabezpieczenia akcyzowego składanego przez
podmiot pośredniczący (o 50 % lub 70%). Postulat ten, zgłoszony przez POPHiN oraz Ship-
Service S.A., częściowo uwzględnia wprowadzenie w art. 63 ust. 2 projektu możliwości
zmniejszenia przez Ministra Finansów, w uzasadnionych sytuacjach, niższego poziomu
zabezpieczenia, niż określony w ustawie oraz określenia przypadków, w których ten poziom
jest stosowany. Uwzględnienie w pełni tego „podmiotowego” postulatu prowadziłoby do
nierównego traktowania podmiotów, ponieważ pozostałe podmioty „akcyzowe” składają
zabezpieczenie w pełnej wysokości.
Postulat złagodzenia warunków dotyczących tworzenia magazynowych składów
podatkowych poprzez zmniejszenie powierzchni magazynowych składów podatkowych do
1000 m³ (zbyt wysoka pojemność magazynowa w przypadku wyrobów energetycznych)
uznano za niezasadny. Zmniejszenie powierzchni magazynowych w składach podatkowych
może spowodować zwiększenie kosztów funkcjonowania administracji państwowej w
zakresie zapewnienia właściwego nadzoru podatkowego i jest powiązane z decyzjami
odnośnie szczególnego nadzoru podatkowego.
Jedną ze zgłoszonych propozycji był postulat zwolnienia z obowiązku składania
zabezpieczenia akcyzowego w przypadku przemieszczania rurociągiem ropopochodnych
wyrobów akcyzowych pomiędzy składami podatkowymi należącymi do różnych podmiotów
oraz przemieszczania takich wyrobów transportem morskim. Należy zauważyć, że
implementując w projekcie ustawy przepisy wspólnotowe w art. 61 ust. 6 ograniczono
możliwość stosowania zwolnienia z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego w
przypadku przemieszczania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.
Jednocześnie w art. 61 ust. 7 wykorzystano możliwość, jaką stwarzają przepisy wspólnotowe,
do wprowadzenia wyjątku od powyższej zasady i zezwolono na stosowanie zwolnienia w
przypadku przemieszczania rurociągiem ropopochodnych wyrobów akcyzowych pomiędzy

104
składami podatkowymi prowadzonymi przez ten sam podmiot na terytorium kraju. Uznano,
że tego rodzaju przemieszczanie (przesył) nie jest obarczone ryzykiem dokonania nadużyć
powodujących powstanie nieściągalnych zaległości podatkowych ponieważ skład podatkowy
wysyłający, jak i skład odbierający należą do tego samego podmiotu, zweryfikowanego
pozytywnie pod względem wiarygodności finansowej przy udzielaniu zwolnienia z
obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego. Rozszerzenie możliwości stosowania
zwolnienia na przemieszczanie paliw rurociągiem do odbiorców - składów podatkowych
innych podmiotów oraz przemieszczanie transportem morskim - nie jest zasadne, ponieważ
takie przemieszczanie, w przeciwieństwie do przemieszczania, o którym mowa w art. 61 ust.
7, w dotychczasowym brzmieniu, jest obarczone ryzykiem powstania nieściągalnych
zaległości podatkowych, m.in. z uwagi na występowanie w obrocie wielu podmiotów
gospodarczych. Wychodząc naprzeciw postulatom zgłaszanym przez przedsiębiorców branży
paliwowej z definicji produkcji wyrobów energetycznych wyłączono dodawanie do paliw
silnikowych lub paliw opałowych dodatków lub domieszek w ilości stanowiącej nie więcej
niż 0,2 % wyrobu energetycznego. Wyłączenie to nie dotyczy znakowania i barwienia
wyrobów energetycznych do celów fiskalnych, które muszą odbywać się w składzie
podatkowym. Uwzględniono natomiast propozycję (ORLEN Sp. z o.o.) wyłączenia z grupy
wyrobów energetycznych barwnika i znacznika używanych do oznaczenia wyrobów
energetycznych przeznaczonych na cele opałowe lub żeglugowe.
Wiele podmiotów m.in. Koalicja Na Rzecz Autogazu, zgłosiło propozycję opodatkowania
zerową stawką akcyzy lub zwolnienie z akcyzy gazu ziemnego (CNG) przeznaczonego do
napędu pojazdów samochodowych. W opinii zgłaszających nałożenie akcyzy na ten gaz
doprowadzi do zahamowania rozwoju nowopowstającego rynku w tym zakresie, z uwagi na
jego niekonkurencyjność wobec innych paliw. Wychodząc z założenia opodatkowania akcyzą
wszystkich paliw silnikowych zaproponowano obłożenie tym podatkiem gazu ziemnego
(mokrego) i pozostałych węglowodorów gazowych objętych pozycją CN 2711 oraz gazowych
węglowodorów alifatycznych objętych pozycją CN 2901, w stanie gazowym, przeznaczonych
do napędu silników spalinowych, w tym także sprężonego gazu ziemnego (CNG). Na rynku
paliw do napędzania pojazdów panuje konkurencja, bowiem konsument ma wybór pomiędzy
benzyną, LPG, olejem napędowym i CNG. Jednak, aby nie zahamować inicjatyw
gospodarczych związanych z coraz powszechniejszym użyciem CNG jako tańszej i
ekologicznej alternatywy dla paliw pochodzenia naftowego projekt przewiduje do dnia 31
października 2013 roku stosowanie zerowej stawki akcyzy. Po tym terminie zaproponowano
opodatkowanie CNG w wysokości 100,00 zł/1.000 kg. Polski rynek gazu sprężonego CNG
jest rynkiem dopiero rozwijającym się, dlatego wprowadzenie w chwili obecnej stawki
zerowej będzie sprzyjało dynamicznemu wzrostowi zainteresowania tym ekologicznym
paliwem. Ustalenie zerowej stawki na CNG spowoduje, iż tak jak w innych krajach Unii
Europejskiej po drogach będzie poruszało się coraz więcej pojazdów zasilanych tym
paliwem, co przyczyni się do ograniczenia emisji zanieczyszczeń, zwłaszcza tlenków węgla.
Grupa Lotos S.A zgłosiła uwagę dot. sposobu stosowania ulgi dla biopaliw w przypadku ich
magazynowania w bazach zewnętrznych z innymi paliwami należącymi do innych właścicieli
i zawierającymi różną zawartość biokomponetów. Ustawa powinna gwarantować możliwość
określenia zawartości biokomponentów w momencie wydania paliwa z produkcyjnego składu
podatkowego, a przed wprowadzeniem do składu magazynowego. Propozycji nie
uwzględniono. W opisanej sytuacji wyprodukowane w rafinerii paliwa z zawartością
biokomponentów przemieszczane są do składu podatkowego magazynowego w procedurze
zawieszenia poboru akcyzy. Zakończenie procedury zawieszenia poboru akcyzy dla tych
paliw następuje dopiero z dniem ich wyprowadzenia ze składu podatkowego poza tą

105
procedurą. Wtedy też, tj. w momencie zakończenia procedury zawieszenia poboru akcyzy,
należy określać ilość biokomponentów zawartych w danym paliwie.
Nie uwzględniono postulatu wprowadzenia instytucji płatnika akcyzy, o którym mowa w art.
8 ustawy Ordynacja podatkowa, który byłby zobowiązany do obliczenia i pobrania kwoty
akcyzy od podatnika oraz do jej wpłaty we właściwym terminie organowi podatkowemu
(Polska Izba Przemysłu Chemicznego). W projekcie ustawy rozstrzygnięto natomiast kwestię,
kto jest podatnikiem od wyrobów akcyzowych nie będących własnością podmiotu
prowadzącego skład podatkowy i wyprowadzanych z tego składu podatkowego poza
procedurą zawieszenia poboru akcyzy. W związku z przyjęciem, iż podatnikiem w takiej
sytuacji jest właściciel wyrobów, w projekcie określono warunki i zasady wydawania
zezwoleń na wyprowadzanie jako podatnik wyrobów akcyzowych z cudzego składu
podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, zwanych „zezwoleniami
wyprowadzenia”.
Nie uwzględniono uwagi Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego oraz Grupy
Lotos S.A. dotyczącej wyłączenia z obowiązku oznaczania znakami akcyzy wyrobów
mieszczących się w grupowaniu CN 2710 i CN 2711. Zgodnie z art. 116 ust. 1 znaki akcyzy
mogą być także w innej postaci niż papierowe banderole. Niezależnie od istniejących w
chwili obecnej możliwości technicznych, stawek czy zwolnień od podatku akcyzowego
dotyczących niektórych wyrobów z tych grupowań, w przyszłości może zaistnieć potrzeba
oznaczania np. gazu w butlach. W obecnym stanie prawnym wyroby należące do grupowania
CN 2710 oraz CN 2711 zwolnione są z obowiązku banderolowania na podstawie
rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami
akcyzy. Identyczną konstrukcję przyjęto w projektowanej regulacji.

W zakresie napojów alkoholowych:
Odnośnie do zwolnienia skażonego alkoholu etylowego uwzględniono wniosek (Polskie
Stowarzyszenie Producentów Kosmetyków i rodków Czystości, PKPP Lewiatan) odnośnie
uregulowania kwestii związanych z nabyciem wewnątrzwspólnotowym oraz importem
wyrobów nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi zawierających alkohol skażony, oraz
alkoholu etylowego skażonego zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) Nr 3199/93.
Nie uwzględniono propozycji (Krajowa Rada Winiarstwa i Miodosytnictwa) uzupełnienia
definicji „skład podatkowy” w art. 2 pkt 10 o „rozlew, konfekcjonowanie”. Termin rozlewu
nie dotyczy wszystkich wyrobów i mieści się w definicjach produkcji poszczególnych
wyrobów akcyzowych. Pojęcie konfekcjonowania dotyczy wyrobów już wyprodukowanych i
bezzasadne jest umieszczanie go w definicji składu.
Odrzucono, jako niezgodną z przepisami wspólnotowymi, propozycję (Krajowa Rada
Winiarstwa i Miodosytnictwa) produkcji poza składem podatkowym napojów
fermentowanych z surowców pochodzących z własnych upraw. Takie wyłączenie, będące
implementacją art. 29 ust. 1 dyrektywy 92/12/EWG, dotyczy jedynie produkcji win
gronowych w ilości mniejszej niż 1000 hl w ciągu roku podatkowego. W art. 45 ust. 1 pkt 3
dopuszczono natomiast możliwość produkcji napojów fermentowanych (także piwa i wina)
domowym sposobem, przez osoby fizyczne, na własny użytek i nieprzeznaczonych do
sprzedaży.
Nie uwzględniono propozycji (PKPP Lewiatan) rezygnacji z warunków w zakresie wysokości
obrotów czy wielkości pojemności magazynowej dla składów podatkowych magazynowych,
gdyż prowadziłoby to powstania nadmiernej ilości składów podatkowych, nie mieszczącej się
w możliwościach kontrolnych organów podatkowych.