Rządowy projekt ustawy o podatku akcyzowym

96
systemu, chroniącą go przed wszelkimi nieprawidłowościami, narażającymi
budżet państwa na straty. Biorąc pod uwagę powyższe konieczne jest
penalizowanie zachowań, polegających na naruszaniu ustawowych obowiązków w
zakresie produkcji, magazynowania i przeładowywania wyrobów akcyzowych w
składzie podatkowym,
k) zmiana brzmienia art. 70 § 2 polega na zastąpieniu potocznego sformułowania
„puszczenia w obieg” sformułowaniem „wprowadzenia w obieg” oraz
pominięciem sformułowania „”lub z opakowania z tym wyrobem” patrz
uzasadnienie do art. 63 § 1,
l) w art. 72 hipotezą normy objęto także przypadek niedokonania, wbrew przepisom
ustawy, zwrotu zniszczonych znaków akcyzy. Obowiązek taki wynika z przepisów
ustawy o podatku akcyzowym, zatem zmiana ma na celu zapewnienie spójności
przepisów regulujących tę materię,
m) dokonując zmiany art. 73 pominięto sformułowanie dotyczące całkowitego lub
częściowego zwolnienia z obowiązku oznaczania znakami akcyzy wyrobu
akcyzowego z uwagi na to, że przepisy regulujące oznaczanie wyrobów
akcyzowych nie posługują się taką nomenklaturą,
n) uchylenie art. 74 dotyczącego nieprowadzenia, nieprzechowywania i wadliwego
prowadzenia ewidencji znaków akcyzy wynika z tego, materia ta regulowana jest
przez art. 60 i następne k.k.s. Przepisy te penalizują nieprowadzenie,
nieprzechowywanie oraz nierzetelne prowadzenie ksiąg, a wiec również ewidencji.
Zgodnie bowiem z definicją księgi zawartą w art. 53 § 21 księgami są również
ewidencje,
o) w celu zapewnienia spójności terminologicznej pomiędzy przepisami ustawy o
podatku akcyzowym i pełniącymi rolę ochronną wobec nich przepisami k.k.s.,
odpowiednio zostały zmienione przepisy k.k.s.
Art. 143, 144 i 148 - zmiany w ustawie z dnia 2 marca 2001 r. o wyrobie alkoholu
etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych (Dz. U. Nr 31, poz. 353, z późn. zm.), w
ustawie z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi
wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. Nr 34, poz. 292, z późn. zm.) oraz w ustawie z
dnia 18 października 2006 r. o wyrobie napojów spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie
oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych (Dz. U. Nr 208, poz. 1539) mają na celu
doprecyzowanie, iż wydanie przez właściwy organ decyzji o zakazie wykonywania
działalności ma mieć miejsce nie w każdym przypadku cofnięcia przez właściwego
naczelnika urzędu celnego zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego, gdyż cofnięcie to
może nastąpić też na wniosek podmiotu prowadzącego skład podatkowy lecz tylko w
przypadku cofnięcia zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego ze względu na
naruszenie przepisów prawa.


Art. 145 - zmiany w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
(Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) wiążą się z odejściem od podziału wyrobów
akcyzowych na zharmonizowane i niezharmonizowane, co wynika z rezygnacji
opodatkowania akcyzą wyrobów akcyzowych niezharmonizowanych poza samochodami
osobowymi. Ponadto zmiana art. 113 ust. 13 ustawy o podatku od towarów i usług, związana
jest ze zmianą katalogu wyrobów akcyzowych, do których zwolnienie od podatku od towarów
i usług będzie miało zastosowanie, w przypadkach wskazanych w tym przepisie. Zgodnie z
nowym brzmieniem art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od towarów i usług,
zwolnienie od podatku od towarów i usług, przy spełnieniu warunków określonych w ww.

97
przepisie, znajdzie zastosowanie do towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, takich
jak energia elektryczna oraz wyroby tytoniowe.

Art. 146 – zmiana ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z późn. zm.) polega na wskazaniu, że
uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie
określonym w przepisach niniejszego projektu ustawy – zamiast w przepisach ustawy z dnia
23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 29, poz. 257, z późn. zm.).



Art. 147 – zmiana ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach
ciekłych (Dz. U. Nr 169, poz. 1199, z późn. zm.) polega na doprecyzowaniu, że przez rażące
naruszenie warunków wymaganych do wykonywania działalności gospodarczej przez
wytwórcę rozumie się cofnięcie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego, ze względu
na naruszenie przepisów prawa.
Art. 149 – zmiana w ustawie z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej,
produktów naftowych i gazu ziemnego oraz o zasadach postępowania w sytuacjach
zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz. U. Nr
52, poz. 343) związana jest z odstąpieniem w projekcie od opodatkowania wyrobów
akcyzowych niezharmonizowanych, a w konsekwencji posługiwaniem się wyłącznie
pojęciem „wyroby akcyzowe”. Zmiana ta ma jedynie charakter dostosowujący, polegający na
zastąpieniu określenia „wyrobów akcyzowych zharmonizowanych” określeniem „wyrobów
akcyzowych”.

Rozdział 2
Przepisy przejściowe

Niniejszy rozdział zawiera przepisy przejściowe wyczerpujące sytuacje, w których
mogłoby dojść do kolizji w zakresie funkcjonowania przepisów nowych i zmienianych.
Art. 150 – przepisy te określają normy przejściowe dla stanów faktycznych, w których
obowiązek podatkowy powstał na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia
w życie niniejszego projektu ustawy. W takich przypadkach, zgodnie z zasadą zapewnienia
stabilnej sytuacji podatnika, będą miały zastosowanie przepisy dotychczasowe. Dodatkowo
określono normę przejściową dla wyrobów akcyzowych, które jako zwolnione od akcyzy
zostały wyprowadzone ze składu podatkowego przed dniem wejścia w życie niniejszego
projektu ustawy – zastosowanie w takim przypadku znajdą przepisy dotychczasowej ustawy o
podatku akcyzowym.
Art. 151 - zmiany zasad składania zgłoszenia rejestracyjnego, skutkują koniecznością
uregulowania sytuacji prawnej podmiotów zarejestrowanych na podstawie przepisów
dotychczasowych. Podmioty te będą uważane za zarejestrowanych podatników akcyzy bez
konieczności potwierdzania tego faktu przez właściwego naczelnika urzędu celnego. Jeżeli
zaś chodzi o podmioty prowadzące działalność w zakresie wyrobów akcyzowych objętych
wyłącznie zerową stawką akcyzy, podlegały będą z urzędu wykreśleniu z rejestru przez
właściwego naczelnika urzędu celnego. Dodatkowo w ust. 3 wskazano, iż podmiot, który na
podstawie przepisów dotychczasowych nie podlegał obowiązkowi złożenia zgłoszenia
rejestracyjnego, a który podlega temu obowiązkowi na podstawie art. 12 niniejszego projektu
– jest obowiązany dopełnić obowiązku złożenia zgłoszenia w terminie 30 dni od dnia wejścia
w życie niniejszej ustawy. W ust. 4 uregulowano sytuację podmiotów prowadzących
działalność gospodarczą w zakresie wyrobów energetycznych, o których mowa w art. 85 ust.

98
2, które w chwili wejścia w życie ustawy nie były zarejestrowane. Podmioty te zobowiązane
są do powiadomienia o zamiarze podjęcia działalności w zakresie ww. wyrobów w terminie
14 dni od dnia wejścia w życie ustawy. Z ust. 5 wynika, iż obowiązek powiadomienia nie
dotyczy tych podmiotów, które są już zarejestrowane zgodnie z art. 14 ust. 1 obecnej ustawy.
Art. 152 - przepis ten wskazuje, iż zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego,
nabywanie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany handlowiec, nabycie wyrobów
akcyzowych jako niezarejestrowany handlowiec oraz wykonywanie czynności w charakterze
przedstawiciela podatkowego, wydane przed dniem wejścia w życie niniejszego projektu
ustawy zachowują swoją ważność.
Art. 153 - zgodnie z tym przepisem, stanowiącym normę przejściową, do
zabezpieczeń akcyzowych złożonych przed dniem wejścia w życie niniejszego projektu
ustawy będą miały zastosowanie przepisy dotychczasowe z wyjątkiem art. 61 ust.7, który
będzie stosowany z dniem wejścia w życie projektu ustawy. Ponadto zabezpieczenia
akcyzowe z określonym terminem ważności nie będą mogły ulec przedłużeniu. Natomiast do
zwolnień z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego udzielonych przed dniem wejścia
w życie projektu ustawy znajdą zastosowanie przepisy dotychczasowe, z zastrzeżeniem, że
termin ich ważności nie może ulec przedłużeniu.
Art. 154 – przepis zawiera normę przejściową dla postępowań w sprawie zwrotu
akcyzy wszczętych na podstawie dotychczasowej ustawy o podatku akcyzowym i
niedokonanego przed dniem wejścia w życie niniejszego projektu ustawy – zastosowanie w
takim przypadku znajdą przepisy dotychczasowej ustawy o podatku akcyzowym.
Art. 155 - w celu utrzymania płynności działalności podmiotów przewidziano
możliwość wykonywania działalności bez zezwolenia, o którym mowa w art. 52 ust. 1
projektu ustawy, przez okres 3 miesięcy od dnia wejścia w życie tego projektu. Warunkiem
prowadzenia działalności bez zezwolenia jest złożenie we właściwym urzędzie celnym
wniosku o wydanie zezwolenia wyprowadzenia, w terminie miesiąca od dnia wejścia w życie
niniejszego projektu.
Jednocześnie, w celu utrzymania płynności działalności podmiotów pośredniczących,
przewidziano możliwość wykonywania przez nich działalności bez zezwolenia, o którym
mowa w art. 28 ust. 1 projektu ustawy, przez okres 3 miesięcy od dnia wejścia w życie tego
projektu. Warunkiem prowadzenia działalności bez zezwolenia jest złożenie we właściwym
urzędzie celnym wniosku o zezwolenie na prowadzenie działalności jako podmiot
pośredniczący oraz zabezpieczenia akcyzowego, w terminie miesiąca od dnia wejścia w życie
niniejszego projektu.
Art. 156 – przepis pozwala na prowadzenie działalności w oparciu o wydane, na
podstawie dotychczasowej ustawy o podatku akcyzowym, decyzje ustalające normy
dopuszczalnych ubytków oraz dopuszczalne normy zużycia wyrobów akcyzowych, do czasu
wydania nowych decyzji. Wyjątek dotyczy decyzji ustalających normy dopuszczalnych
ubytków oraz dopuszczalne normy zużycia wyrobów akcyzowych, które nie będą ustalane na
podstawie niniejszego projektu ustawy. Zgodnie z przedmiotowym przepisem, decyzje te
stracą moc z dniem wejścia w życie ustawy.
Art. 157 - regulacja ta wprowadza obowiązek powiadomienia właściwego naczelnika
urzędu celnego o rodzaju prowadzonej działalności oraz rodzaju uzyskiwanych wyrobów, w
przypadku uzyskiwania niewielkich ilości wyrobów energetycznych jako produktu
ubocznego. Termin powiadomienia naczelnika urzędu celnego wynosi 14 dni i liczony jest od
dnia wejścia w życie projektu ustawy.

99
Art. 158 – przepis przejściowy nakładający na sprzedawcę energii elektrycznej
obowiązek uwzględnienia w wystawionej nabywcy końcowemu fakturze akcyzy należnej za
okres obowiązywania nowej ustawy, jeżeli okres rozliczeniowy energii elektrycznej obejmuje
zarówno okres obowiązywania dotychczas obowiązującej ustawy oraz okres obowiązywania
nowejustawy. Regulacja przedmiotowego przepisu ma na celu zapobieżenie podwójnej
zapłacie akcyzy. Sprzedawca energii elektrycznej nabywcy końcowemu, w przypadku
wystawiania faktury obejmującej zarówno okres obowiązywania przepisów poprzedniej
ustawy jak również po wejściu w życie przepisów niniejszego projektu ustawy, powinien
wystawić fakturę uwzględniającą stawki podatku akcyzowego proporcjonalnie za okres, od
którego stał się podatnikiem podatku akcyzowego od energii elektrycznej. Ust. 2 reguluje zaś
sposób ustalania ilości energii elektrycznej odebranej w okresie obowiązywania nowej ustawy
w przypadku braku możliwości określenia ww. ilości. Dodatkowo w ust. 3 wskazano, iż
zwolnienie, o którym mowa w art. 25 ust. 1, stosuje się na podstawie dokumentu
potwierdzającego umorzenie świadectwa pochodzenia energii elektrycznej, wyprodukowanej
nie wcześniej niż w dniu wejścia w życie niniejszego projektu ustawy.
Art. 159 - regulacja ta pozwoli na elastyczne dostosowanie stawek akcyzy do zmian
na rynkach wyrobów akcyzowych, co jest uzasadnione cenotwórczym charakterem podatku
akcyzowego. Zamierzone jest, by narzędzie to traktowane było jako wyjątek od ogólnie
przyjętej zasady, dlatego zakłada się czasowe ograniczenie (trzy miesiące) możliwości
obniżenia stawek oraz wskazuje graniczny termin (do 31 grudnia 2011 r.), do którego minister
właściwy do spraw finansów publicznych będzie mógł obniżać stawki w drodze
rozporządzenia. Należy podkreślić, iż za podstawową zasadę uznaje się określenie stawek
podatku akcyzowego w ustawie.
Art. 160 – w przepisie doprecyzowano regulację art. 95 ust. 5 odnośnie sposobu
ogłoszenia i obowiązywania najpopularniejszej kategorii cenowej papierosów na 2009r.
Zgodnie z niniejszym przepisem minister właściwy do spraw finansów publicznych w dniu
wejścia w życie ustawy ogłosi, w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, najpopularniejszą kategorię cenową papierosów
na 2009 r., ustaloną w sposób określony w art. 95 ust. 5 z mocą jej obowiązywania od dnia 8
stycznia 2009 r. Jednocześnie przepis ten stanowi, iż do czasu wejścia w życie
najpopularniejszej kategorii cenowej papierosów na 2009 r. obowiązuje dotychczasowa
kategoria cenowa papierosów.
Art. 161 – przepis przewiduje utrzymanie ważności znaków akcyzy wydanych na
podstawie obecnie obowiązującej ustawy o podatku akcyzowym.
Art. 162 – stanowi, iż do dnia 31 października 2013 r. zamiast stawki akcyzy, o której
mowa w art. 85 ust. 1 pkt 12 lit. a tiret drugie (tj. 100,00 zł/1000 kilogramów), do wyrobów
akcyzowych określonych w tym przepisie stosuje się zerową stawkę akcyzy. Powyższe
podyktowane jest faktem, iż polski rynek gazu sprężonego CNG jest rynkiem dopiero
rozwijającym się, dlatego wprowadzenie w chwili obecnej stawki zerowej będzie sprzyjało
dynamicznemu wzrostowi zainteresowania tym ekologicznym paliwem. Ustalenie zerowej
stawki na CNG spowoduje, iż tak jak w innych krajach Unii Europejskiej na drogach będzie
poruszało się coraz więcej pojazdów zasilanych tym paliwem, co przyczyni się do
ograniczenia emisji zanieczyszczeń, zwłaszcza dwutlenku węgla, tlenku węgla oraz tlenków
azotu.

Rozdział 3
Przepisy końcowe

100

Art. 163 - przepis ten uchyla obecnie obowiązującą ustawę z dnia 23 stycznia 2004 r.
o podatku akcyzowym.
Art. 164 - za datę wejścia w życie niniejszego projektu ustawy o podatku akcyzowym
przyjęto dzień 1 stycznia 2009 r. Zaproponowana data wejścia w życie projektu jest wynikiem
postulatów środowisk gospodarczych i ma na celu umożliwienie przygotowania się
podatników do nowych rozwiązań prawnych w szczególności w zakresie opodatkowania
akcyzą energii elektrycznej.

Załączniki do ustawy


W konsekwencji zapisu w art. 3 projektu ustawy, tj. rezygnacji ze stosowania do
celów poboru akcyzy i oznaczania wyrobów znakami akcyzy klasyfikacji wyrobów w
układzie odpowiadającym Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) do wszystkich
wyrobów i grup wyrobów wymienionych w załącznikach do projektu, stosuje się wyłącznie
kody Nomenklatury Scalonej (CN).
Załącznik nr 1 – Wykaz wyrobów akcyzowych, rozszerza katalog wyrobów akcyzowych (w
obecnym stanie prawnym wyrobów akcyzowych zharmonizowanych). Dokonane zmiany
implementują postanowienia dyrektywy 2003/96/WE.
Załącznik nr 2 - Wykaz wyrobów akcyzowych, do których stosuje się procedurę zawieszenia
poboru akcyzy i których produkcja odbywa się w składzie podatkowym, o których mowa w
dyrektywie Rady 92/12/EWG nie ma swojego odpowiednika w obecnym stanie prawnym.
Wprowadzenie nowego załącznika nr 2 wiąże się z koniecznością precyzyjnego określenia
wyrobów akcyzowych, do których stosuje się lub można stosować procedurę zawieszenia
poboru akcyzy w przypadku obrotu tymi wyrobami zarówno na terytorium Wspólnoty
Europejskiej, jak i na terytorium kraju.
Załącznik nr 3 określa wyroby akcyzowe objęte obowiązkiem oznaczania znakami akcyzy.


Ocena skutków regulacji

1. Wskazanie podmiotów, na które oddziałuje akt normatywny

W zakresie zmian w opodatkowaniu podatkiem akcyzowym energii elektrycznej przesunięcie
momentu powstania obowiązku podatkowego z chwili jej wydania przez producenta na dzień
płatności za energię elektryczną przez nabywcę końcowego rozszerzy krąg podmiotów
będących podatnikami akcyzy od energii elektrycznej. Zgodnie z obecnie obowiązującymi
regulacjami podatnikami akcyzy od energii elektrycznej są głównie jej producenci, natomiast
planowana zmiana spowoduje, iż podatnikami będą przede wszystkim podmioty posiadające
odpowiednie koncesje, dokonujące sprzedaży energii elektrycznej nabywcy końcowemu oraz
zużywające energię elektryczną na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej.
Projekt przewiduje, że podatnikiem od wyrobów akcyzowych nie będących własnością
podmiotu prowadzącego skład podatkowy i wyprowadzanych z tego składu podatkowego