Rządowy projekt ustawy o podatku akcyzowym

26
dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość. Jeżeli podmiot
zużywający odmówi okazania takiego dokumentu lub gdy dane podane przez niego nie będą
się zgadzały z danymi wynikającymi z tego dokumentu, sprzedawca będzie obowiązany
odmówić wydania wyrobów zwolnionych ze względu na przeznaczenie.
W związku z faktem, iż zgodnie z art. 5 ust. 4 projektu opodatkowane akcyzą jest zużycie
wyrobów akcyzowych przez podmiot zużywający je do produkcji innych wyrobów, w
przedmiotowym przepisie przewidziano zwolnienie od akcyzy zużytych wyrobów do
wysokości nieprzekraczającej dopuszczalnych norm zużycia określonych w art. 81 ust. 1 pkt
2 lit. b oraz ust. 2 pkt 1 lit. b.
Art. 28 – określa warunki jakie musi spełnić podmiot pośredniczący, aby uzyskać
zezwolenie na prowadzenie działalności w tym charakterze, które mają na celu zapobieganie
nieprawidłowościom w obrocie wyrobami akcyzowymi zwolnionymi od akcyzy. Warunki te
pokrywają się generalnie z warunkami, które muszą spełnić inne podmioty ubiegające się o
udzielenie zezwoleń, o których mowa w art. 80 ust. 1 projektu. Podobnie ujednolicone zostały
elementy, które powinny zawierać wnioski o wydanie przedmiotowych zezwoleń, dotyczące
prowadzonej działalności (patrz uzasadnienie m.in. do art. 46 i 47 projektu).
Art. 29 ust. 1 – zawiera obligatoryjną delegację dla ministra właściwego do spraw
finansów publicznych, na podstawie której zostaną określone: wzór i sposób stosowania
dokumentu dostawy oraz podmioty, które wystawiają dokument dostawy, szczegółowy zakres
danych, jakie powinna zawierać ewidencja wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od
akcyzy ze względu na przeznaczenie i sposób jej prowadzenia, środki skażające, o których
mowa w art. 27 ust. 3 pkt 2 oraz ich ilość i warunki stosowania.
Art. 29 ust. 2 – zawiera fakultatywną delegację dla ministra właściwego do spraw
finansów publicznych – w tym przypadku do uregulowania dodatkowych warunków i trybu
stosowania zwolnień, o których mowa w art. 25 i 27, sytuacji wyłączających stosowanie
niektórych lub wszystkich, określonych w art. 27 ust. 4-12, warunków stosowania zwolnień
oraz przypadków, w których nie stosuje się dokumentu dostawy.
Art. 30 ust. 1 – zawiera fakultatywną delegację dla ministra właściwego do spraw
finansów publicznych do wprowadzenia, w drodze rozporządzenia, innych niż zawarte w
projekcie ustawy zwolnień od akcyzy, w przypadkach określonych w art. 25 ust. 1 dotychczas
obowiązującej ustawy o podatku akcyzowym. Delegacja ta jest wynikiem, o czym już
wspomniano, przyjęcia w ustawie metodologii umieszczania w ustawie obligatoryjnych
zwolnień od akcyzy, natomiast w rozporządzeniu dotyczącym zwolnień od akcyzy -
fakultatywnych przypadków zwolnień. Jednocześnie należy zaznaczyć, iż wprowadzenie
ewentualnych zwolnień od akcyzy, gdy uzasadnia to ważny interes związany z
bezpieczeństwem publicznym, obronnością państwa, bezpieczeństwem paliwowym państwa
lub ochroną środowiska, będzie możliwe tylko w przypadku, gdy zwolnienie takie będzie
zgodne z przepisami prawa wspólnotowego.
Art. 30 ust. 2 i 3 – powtarza częściowo treść dotychczasowego art. 25 ust. 3 ustawy o
podatku akcyzowym. Przepis ten stanowi, że zwolnienia od akcyzy mogą być całkowite lub
częściowe, ponadto określa dodatkową formę realizacji zwolnienia jaką może być zwrot
zapłaconej akcyzy. Zwrot ten będzie dokonywany w drodze postępowania administracyjnego
poprzez wydanie decyzji przez właściwego naczelnika urzędu celnego. Wprowadzenie tego
przepisu ma na celu uniknięcie konieczności regulowania tej kwestii w każdym przypadku
zwolnienia realizowanego w formie zwrotu zapłaconej akcyzy, co dotychczas miało miejsce
na mocy przepisów wykonawczych.

27
Dodatkowo w ust. 2 wskazano, iż zwolnienia od akcyzy mogą być wprowadzane ze względu
na przeznaczenie, ilość lub sposób produkcji wyrobów akcyzowych.
Art. 31 – do przedmiotowego przepisu przeniesiono dotychczasowy przepis art. 23
ust. 4.
Art. 32–37 - zawierają całościowo uregulowane, niezależnie od treści art. 25-27,
obligatoryjne zwolnienia wynikające z przepisów wspólnotowych. Zwolnienia te zostały
przeniesione do projektu ustawy z dotychczas obowiązującego rozporządzenia w sprawie
zwolnień od podatku akcyzowego (art. 32, 34-37) oraz z rozporządzenia w sprawie ilości
wyrobów akcyzowych zharmonizowanych z akcyzą zapłaconą na terytorium państwa
członkowskiego Wspólnoty Europejskiej, przywożonych przez osoby fizyczne, które
wskazują na przeznaczenie tych wyrobów do celów handlowych (art. 33).
Art. 32 i 33 odnosi się do zwolnienia nabywanych wewnątrzwspólnotowo wyrobów
akcyzowych, natomiast art. 34-37 regulują kwestie zwolnień w imporcie.
Regulacje dotyczące zwolnienia od akcyzy importu wyrobów akcyzowych przywożonych w
bagażu osobistym podróżnego w przypadkach, o których mowa w art. 35 i 36 , zostały w
pełni dostosowane do przepisów dyrektywy Rady 2007/74/WE z dnia 20 grudnia 2007 r. w
sprawie zwolnienia towarów przywożonych przez osoby podróżujące z państw trzecich z
podatku od wartości dodanej i akcyzy. Regulacje te doprecyzowano dostosowując je
jednocześnie pod względem nazewnictwa do przepisów dyrektywy 92/83/EWG oraz
do nowej ustawy.
Należy zwrócić uwagę na zmianę definicji „bagażu osobistego” podróżnego, z której
wyłączono kanistry zawierające paliwa silnikowe w ilości nie przekraczającej 10 litrów.
Zmiana ta wynika z faktu, iż zwolnienie od akcyzy dotyczące paliw silnikowych
przewożonych w kanistrach, które ma zastosowanie wyłącznie w transporcie samochodowym,
znajduje się obecnie w art. 34. Istotną zmianą wynikającą z przepisów dyrektywy
2007/74/WE jest obniżenie obowiązujących obecnie limitów wyrobów tytoniowych
zwolnionych od akcyzy oraz odejście od obowiązujących dotychczas limitów paliwa
przywożonego w
standardowych zbiornikach pojazdów samochodowych, które jest
zwolnione od podatku akcyzowego. Zgodnie z dyrektywą od dnia 1 grudnia 2008 r.
zwolnieniu od akcyzy podlega paliwo znajdujące się w przedmiotowych zbiornikach bez
wprowadzania ograniczeń jego ilości, co uwzględnia art. 34 projektu ustawy. Wykreślono
także dotychczasowe zwolnienie dla perfum i wód toaletowych, co wynika z faktu, iż wyroby
te nie będą już podlegały akcyzie, zgodnie z projektem niniejszej ustawy.
Należy zaznaczyć, iż wspomniana wyżej dyrektywa zastąpi z dniem 1 grudnia 2008 r.
dyrektywę Rady z dnia 28 maja 1969 r. w sprawie harmonizacji przepisów ustawowych,
wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do zwolnienia z podatku obrotowego i
podatku akcyzowego towarów przywożonych w międzynarodowym ruchu pasażerskim
(69/169/EWG).
Należy jednocześnie zwrócić uwagę, iż zwolnienia od akcyzy samochodów osobowych
obecnie znajdujące się w rozporządzeniu w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego zostały
przeniesione do projektu ustawy, do art. 106-108.


28

Dział III
Organizacja obrotu wyrobami akcyzowymi
Rozdział 1
Procedura zawieszenia poboru akcyzy

Art. 38 ust. 1 – określa sytuacje w obrocie krajowym, w których stosuje się procedurę
zawieszenia poboru akcyzy.
Art. 38 ust. 2 – określa wszystkie sytuacje w obrocie wewnątrzunijnym, w których
stosuje się procedurę zawieszenia poboru akcyzy.
Art. 38 ust. 3–4 – w ust. 3 pkt 1 lit. a i ust. 4 zawarta została dotychczasowa treść art.
26 ust. 3, natomiast w ust. 3 pkt 1 lit. b - c dotychczasowa regulacja zamieszczona w § 15
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie procedury
zawieszenia poboru akcyzy i jej dokumentowania (Dz. U. Nr 89, poz. 849, z późn. zm.). W
porównaniu do dotychczasowego stanu prawnego przepisy te zostały jedynie doprecyzowane.
Jednocześnie w ust. 3 pkt 2 wskazano, jakie wyroby mogą zostać wprowadzone do wolnego
obszaru celnego lub składu wolnocłowego z zawieszeniem poboru akcyzy. Do wyrobów tych
należy zaliczyć wyroby importowane oraz wyroby określone w przepisach prawa celnego, tj.
wyroby niewspólnotowe i wyroby wspólnotowe korzystające ze środków Wspólnej Polityki
Rolnej. Dotychczas kwestie te nie były uregulowane i budziły szereg wątpliwości
interpretacyjnych. Podkreślenia jednocześnie wymaga, iż sytuacje zawarte w ust. 3 i 4
odnoszą się do zawieszenia poboru akcyzy, ale ze względu na swój specyficzny charakter nie
mieszczą się w ramach procedury zawieszenia poboru akcyzy stosowanej w sytuacjach, o
których mowa w ust. 1 i 2. W związku z powyższym w ust. 3 i 4, dla odróżnienia tych
sytuacji, zastosowano inną terminologię niż „procedura zawieszenia poboru akcyzy”.


Art. 38 ust. 5–6 – określa wyroby akcyzowe, w odniesieniu do których stosuje się
procedurę zawieszenia poboru akcyzy. Oprócz wyrobów akcyzowych ujętych w załączniku nr
2 do projektu ustawy, do których stosuje się procedurę zawieszenia poboru akcyzy na
terytorium całej Wspólnoty Europejskiej, projekt ustawy przewiduje ponadto stosowanie tej
procedury w odniesieniu do wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2,
jeżeli są one objęte stawką akcyzy inną niż stawka zerowa (np. oleje smarowe). W tym
drugim przypadku procedura zawieszenia poboru akcyzy będzie stosowana jedynie na
terytorium kraju, a wprowadzenie wyrobów, w przypadku ich nabycia
wewnątrzwspólnotowego, do składu podatkowego w celu objęcia ich procedurą zawieszenia
poboru akcyzy, będzie możliwe na podstawie dokumentów handlowych, zgodnie z art. 39 ust.
4.


Art. 38 ust. 7 – określa, iż do energii elektrycznej nie stosuje się procedury
zawieszenia poboru akcyzy, zgodnie z przepisami dyrektywy 2003/96/WE.
Art. 39 ust. 1 – określa warunki stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy w
przypadku przemieszczania wyrobów akcyzowych z zastosowaniem tej procedury. Przepis
ten stanowi w zasadzie powtórzenie dotychczasowej regulacji określonej w art. 27 ust. 4
ustawy o podatku akcyzowym. Jedyną różnicą w treści nowego przepisu jest wskazanie, iż
warunki określone w tym przepisie powinien spełnić podmiot prowadzący skład podatkowy
(dotychczas przepis nakładał taki obowiązek ogólnie na podatnika). Takie doprecyzowanie
jest uzasadnione, bowiem w przypadku wysyłki ze składu podatkowego wyrobów

29
akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy jedynie podmiot prowadzący skład
podatkowy może wystawić i dołączyć do tych wyrobów administracyjny dokument
towarzyszący oraz złożyć zabezpieczenie akcyzowe.
Wskazać w tym miejscu należy, że w projekcie ustawy zrezygnowano z dotychczas
obowiązującego, określonego w art. 27 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym, warunku
stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy w odniesieniu do wyrobów akcyzowych
zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie, polegającego na uzyskaniu przez
podatnika odpowiedniego zaświadczenia naczelnika urzędu celnego potwierdzającego
zamówienie na odbiór tych wyrobów. Odstąpienie od powyższego warunku stanowi
konsekwencję odejścia w projekcie ustawy, co do zasady od stosowania procedury
zawieszenia poboru akcyzy w przypadku wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze
względu na przeznaczenie. Procedura zawieszenia poboru akcyzy w przypadku wyrobów
akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie będzie miała zastosowanie
(art. 38 ust. 2 pkt 6 i 7 projektu) jedynie w przypadku dostawy wewnątrzwspólnotowej,
nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych przez instytucje, organizacje lub siły
zbrojne (do instytucji, organizacji lub sił zbrojnych), wymienione w art. 26 ust. 1 i 2 projektu.
Art. 39 ust. 2 – zmiana treści tego przepisu, w stosunku do dotychczasowego
brzmienia art. 27 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym, ma w pierwszej części, charakter
redakcyjny, polegający na zastąpieniu pojęć "zarejestrowany handlowiec" i
"niezarejestrowany handlowiec", które w krajach członkowskich mogą mieć różne znaczenie,
pojęciem "podmiotu nie prowadzącego składu podatkowego". Dalsze brzmienie tego przepisu
stanowi konsekwencję zapisu w art. 38 ust. 2 pkt 6 projektu, dotyczącego procedury
zawieszenia poboru akcyzy w sytuacji dostawy wewnątrzwspólnotowej wyrobów
akcyzowych do instytucji, organizacji lub sił zbrojnych, o których mowa w art. 26 ust. 1 i 2
projektu.
Art. 39 ust. 3 – wskazuje na warunek stosowania procedury zawieszenia poboru
akcyzy w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych przez
instytucje, organizacje lub siły zbrojne, wymienione w art. 26 ust. 1 i 2.

Art. 39 ust. 4 – przepis ten koresponduje z art. 38 ust. 6 i wskazuje, jakie warunki
muszą być spełnione dla stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy w stosunku do
przemieszczanych wyrobów akcyzowych, które podlegają akcyzie tylko na terytorium kraju,
a nie podlegają jej w państwach członkowskich (innych niż ujęte w załączniku nr 2 do
ustawy, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa). Tak jak w przypadku innych
wyrobów akcyzowych, ich przemieszczanie w procedurze zawieszenia poboru akcyzy będzie
musiało odbywać się z zastosowaniem dokumentu ADT i po złożeniu odpowiedniego
zabezpieczenia akcyzowego. Zasada ta będzie jednak obowiązywać jedynie na terytorium
kraju, ponieważ w innych państwach członkowskich nie można w stosunku do tych wyrobów
wystawić dokumentu ADT, ani go potwierdzić. W sytuacji nabycia wewnątrzwspólnotowego
lub dostawy wewnątrzwspólnotowej powyższych wyrobów, ich przemieszczanie na
terytorium kraju w procedurze zawieszenia poboru akcyzy będzie się odbywało na podstawie
dokumentów handlowych. W tym przypadku nie będzie wymagane zabezpieczenie akcyzowe
związane z przemieszczaniem ww. wyrobów z terytorium innego państwa członkowskiego do
składu podatkowego na terytorium kraju.
Art. 39 ust. 5 – normuje kwestie dotyczące obowiązku podatkowego i zobowiązania
podatkowego w związku z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych w procedurze
zawieszenia poboru akcyzy. Dotychczas kwestie te, wobec nieprecyzyjnego ich ujęcia,
budziły liczne wątpliwości interpretacyjne. Z niniejszego przepisu jednoznacznie wynika, że

30
w odniesieniu do wyrobów akcyzowych przemieszczanych w procedurze zawieszenia poboru
akcyzy nie powstaje zobowiązanie podatkowe. Jednocześnie przepis ten stanowi, że w
stosunku do ww. wyrobów obowiązek podatkowy ciążący na podatniku (podmiocie
prowadzącym skład podatkowy)wygasa z chwilą otrzymania przez niego administracyjnego
dokumentu towarzyszącego z potwierdzeniem odbioru wyrobów akcyzowych przez odbiorcę,
a w przypadku eksportu - potwierdzenia wyprowadzenia wyrobów akcyzowych poza
terytorium Wspólnoty Europejskiej przez urząd celny, który nadzorował faktyczne
wyprowadzenie tych wyrobów.
Przypadek otrzymania przez podatnika administracyjnego dokumentu towarzyszącego z
potwierdzeniem odbioru wyrobów akcyzowych przez odbiorcę stanowił dotychczas
przesłankę zakończenia procedury zawieszenia poboru akcyzy na podstawie art. 28 ust. 1 pkt
1 ustawy o podatku akcyzowym. Wskazać jednak należy, że przepis ten był nieprecyzyjny,
bowiem otrzymanie przez podatnika administracyjnego dokumentu towarzyszącego z
potwierdzeniem odbioru wyrobów akcyzowych przez odbiorcę, którym był prowadzący skład
podatkowy, najczęściej nie oznaczało zakończenia procedury zawieszenia poboru akcyzy w
odniesieniu do objętych nią wyrobów (wyroby nadal były objęte ww. procedurą w składzie
podatkowym odbiorcy).
Art. 39 ust. 6 – w przepisie tym zamieszczono, regulowaną dotychczas tylko
przepisami wykonawczymi, możliwość zastąpienia administracyjnego dokumentu
towarzyszącego dokumentem handlowym, jeżeli dokument ten zawiera takie same dane, jakie
są wymagane dla administracyjnego dokumentu towarzyszącego.
Art. 39 ust. 7 – przewiduje możliwość zastąpienia zaginionego lub zniszczonego
administracyjnego dokumentu towarzyszącego duplikatami jego kart, w celu potwierdzenia
zakończenia procedury zawieszenia poboru akcyzy. Regulacje w tym zakresie zostały
przeniesione z dotychczas obowiązującego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19
kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji związanej z przemieszczaniem wyrobów
akcyzowych zharmonizowanych (Dz. U. Nr 81, poz. 744, z późn. zm.) oraz z ww.
rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie procedury
zawieszenia poboru akcyzy i jej dokumentowania.
Art. 39 ust. 8 – określa warunki zawieszenia poboru akcyzy w sytuacjach określonych
w art. 38 ust. 3 projektu. Do warunków tych należy zastosowanie w odniesieniu do wyrobów
akcyzowych, zamiast dokumentu ADT, dokumentów określonych w przepisach prawa
celnego oraz złożenie zabezpieczenia akcyzowego, chyba że kwota akcyzy została
zabezpieczona na podstawie przepisów prawa celnego.
Art. 39 ust. 9 – wskazuje przypadek, w którym procedura zawieszenia poboru akcyzy
nie ma zastosowania, gdy wyroby akcyzowe są oznaczone znakami akcyzy; przepis stanowi
powtórzenie dotychczasowej treści art. 27 ust. 6 ustawy o podatku akcyzowym.
Art. 39 ust. 10 – wskazuje na konieczność prowadzenia ewidencji administracyjnych
dokumentów towarzyszących przez podmiot prowadzący skład podatkowy oraz przez
zarejestrowanego handlowca. Dodatkowo w przepisie tym zobowiązano prowadzącego skład
podatkowy do prowadzenia ewidencji dokumentów handlowych towarzyszących
przemieszczaniu wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do projektu,
objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa. W dotychczasowym stanie prawnym
obowiązek prowadzenia ewidencji administracyjnych dokumentów towarzyszących wynikał z
przepisów wykonawczych zawartych w rozporządzeniu w sprawie dokumentacji związanej z
przemieszczaniem wyrobów akcyzowych zharmonizowanych. Obowiązek w tym zakresie
ciążył na podmiocie prowadzącym skład podatkowy, zarejestrowanym handlowcu,
niezarejestrowanym handlowcu oraz na właściwym naczelniku urzędu celnego. W