ciekawostka:)

https://dzienniknarodowy.pl/kenig-slubowanie-sedziow
-i-prokuratorow-prl/

17 lutego 2020

W Archiwum Akt Nowych znajduje się egzemplarz projektu Konstytucji
Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej uchwalonej 22 lipca 1952 roku, z
osobistymi poprawkami naniesionymi ręką samego Stalina. Art. 48 tejże
Konstytucji obowiązującej do końca 1989 roku stanowi: ,,Sądy stoją na
straży ustroju Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, ochraniają zdobycze
polskiego ludu pracującego, strzegą praworządności ludowej, własności
społecznej i praw obywateli, karzą przestępców."

Jak widać, ochrona prywatnej własności nie była w zainteresowaniu
ustawodawcy mimo iż art. 13 brzmiał: ,,Polska Rzeczpospolita Ludowa
poręcza całkowitą ochronę oraz prawo dziedziczenia własności osobistej
obywateli". Co ciekawe, praworządność mogła być tylko ludowa - cokolwiek
to miało znaczyć. Takie prawo obowiązywało między lipcem 1952 i grudniem
1989 roku.

Niezwykle ważne, że każdy z ówczesnych sędziów i prokuratorów, tak jak
teraz, składał przysięgę. Aż do 1985 roku obowiązywała rota uchwalona w
Dekrecie z 6 października 1948 roku o rocie ślubowania ministrów,
funkcjonariuszów państwowych, sędziów i prokuratorów oraz
funkcjonariuszów służby bezpieczeństwa publicznego:


,,Ślubuję uroczyście na powierzonym mi stanowisku sędziego (prokuratora)
przyczyniać się w moim zakresie działania ze wszystkich sił do
ugruntowania wolności, niepodległości i potęgi demokratycznego Państwa
Polskiego, któremu wierności zawsze dochowam; ochraniać i umacniać ład,
oparty na społecznych, gospodarczych i politycznych zasadach ustrojowych
Polski Ludowej, strzec niezłomnie przepisów prawa, mając wszystkich
obywateli w równym poszanowaniu; umacniać poszanowanie prawa i wierność
dla demokratycznego Państwa Polskiego; obowiązki mojego urzędu wypełniać
gorliwie i sumiennie, sprawiedliwość wymierzać bezstronnie według mego
sumienia i zgodnie z przepisami prawa, dochować tajemnicy służbowej, a w
postępowaniu kierować się zasadami godności, uczciwości i
sprawiedliwości społecznej."

Zmiana obowiązującej od 1948 roty przysięgi zmieniła dopiero 20 czerwca
1985 roku ustawa o prokuraturze PRL, gdzie rota otrzymała nowe brzmienie:


,,Ślubuję uroczyście na powierzonym mi stanowisku prokuratora przyczyniać
się w moim zakresie działania ze wszystkich sił do ugruntowania
wolności, niepodległości i wszechstronnego rozwoju Polskiej
Rzeczypospolitej Ludowej, której wierności zawsze dochowam; stać na
straży Jej politycznego, społecznego i gospodarczego ustroju, ochraniać
zdobycze ludu pracującego, własność społeczną oraz prawa i prawem
chronione interesy obywateli; strzec praworządności ludowej i wpływać na
kształtowanie świadomości obywateli w duchu szacunku dla prawa i
przestrzegania dyscypliny społecznej; powierzone mi zadania wypełniać
sumiennie i starannie z zachowaniem prawa i zasad sprawiedliwości
społecznej, wykazywać poszanowanie, bezstronność i zrozumienie dla
interesów wszystkich obywateli, przestrzegać tajemnicy państwowej i
służbowej oraz zachowywać się godnie w służbie i poza służbą"

Art. 58 pkt 1 ustawy z 1985 roku określał obowiązki prokuratora treścią:
,,Prokurator jest obowiązany wiernie służyć PRL, sumiennie wypełniać
obowiązki ze ślubowania oraz stale podnosić poziom swej świadomości
społecznej i wiedzy zawodowej". Jak widać, ślubowanie było wtedy nie
tylko formalnością, a ustawowym obowiązkiem jego przestrzegania.

Warto pamiętać, że ze złożonego ślubowania nikt ludzi je składających
nie zwolnił. Ta wiedza jest niezbędna, gdy chcemy ocenić tych, którzy
objęli te ważne funkcje przed 1990 rokiem i pełnią je nadal. Ci ludzie
nie tylko decydują o naszym życiu i mieniu, ale także wyszkolili na
uczelniach młodych adeptów prawa, przyszłych i aktualnych sędziów i
prokuratorów, tych, którzy objęli funkcje po 1989 roku.

Jerzy Kenig