Mini [1]Netykieta1) polskich grup dyskusyjnych

wer. 3.2 z d. 2024-05-20, pon.

Dokument ten zawiera podstawowe informacje dotyczące zasad
dobrego zachowania na polskich grupach dyskusyjnych.

Tematyka grup

* Staraj się pisać na temat związany z [2]grupą dyskusyjną2).
Przed wejściem do grupy dyskusyjnej spójrz na krótki
jednolinijkowy opis, jaki posiada każda grupa;
* W tytule podaj skrótowo czego dotyczy twoja wiad. Nie
podczepiaj się ze swoim pyt. pod istniejący wątek, jeśli
dotyczy on czego innego - w takiej sytuacji utwórz nowy
wątek;
* Odpowiadając na wiad. zwracaj uwagę, do jakich grup
wysyłasz odp. Szczególnie gdy dyskusja zbacza z tematu. Nie
próbuj kontynuować wątku archiwalnego, nieobecnego już na
wielu serwerach i dawno zapomnianego przez jego
uczestników. Przez nieopatrzność możesz zwracać się do
nieżyjącej osoby;
* Jeśli wysyłasz zapytanie na kilka grup dopilnuj, aby wiad.
miała ustawione pole "Kontynuuj". Pamiętaj też, że grupy
należące do różnych hierarchii niekoniecznie są dostępne na
jednym serwerze i crosspost do takich grup może być
odrzucony mimo ustawienia "Kontynuuj";
* Przed zadaniem jakiegokolwiek pyt. odszukaj wiad. będącą
zbiorem najczęściej zadawanych pyt. (rzecz jasna wraz z
odp.). Większość grup posiada taki [3]zbiór
pytań-odpowiedzi3) i zwykle możesz go znaleźć na danej
grupie bądź na pl.answers. Jeśli niczego takiego nie
znajdziesz, sprawdź, czy ktoś w ostatnim czasie nie zadał
podobnego pyt. Wyjątkowo nieuprzejme jest wysyłanie wiad. w
stylu: "chce tego i tego ale nie czytam tej grupy wiec
prześlijcie mi odp. pryw.".

Pisanie wiad. jako takie

* Przedewszystkim szanuj swoich odbiorców i przestrzegaj
prawa (zwłaszcza prawa autorskiego i zakazu mowy
nienawiści);
* Przestrzegaj zasady stosowności (w j. łac. "[4]decorum4)"
znaczy "przyzwoitość, obyczajność, stosowność"). Stosowność
oznacza dopasowanie stosowanego języka do: tematu
wypowiedzi, jej adresata, celu autora oraz okoliczności w
jakich będzie odczytywana. Stosowność oznacza też
powstrzymywanie się od przedstawiania makabrycznych lub
wulgarnych treści;
* Przestrzegaj zasad retoryki i poetyki. Nie są to jedynie
dywagacje starożytnych, bo retoryka i poetyka to
przestrzeganie ekonomi w zakresie przekazu informacji. A
prawa ekonomii wynikają w prost z matematyki, czyli są
obiektywne w Naszym Wszechświecie opisanym matematycznie;
* Przestrzegaj zasad lingwistyki, gramatyki i ortografii;
* Pisanie wielkimi literami oznacza krzyczenie. Dlatego tego
stylu nie należy nadużywać;
* W twoim kliencie grup dyskusyjnych włącz zawijanie na po 72
znakach w linii. To pozwoli innym na prawidłowe cytowanie
twoich wypowiedzi;
* Prawidłowo cytuj wypowiedzi. Każda linia cytatów powinna
być oznaczona z lewej strony znakami cytowania. Ich liczba
odpowiada poziomowi zagnieżdżenia cytatu i musi być
oddzielona jedną spacją od cytowanego tekstu. Do tego celu
przyjęło się używanie znaków: ">" (znak większości), ":"
(dwukropek) lub "|" (pionowa kreska). Stosowanie innych
zestawów znaków do oznaczania cytowania jest
niedopuszczalne;
* Zalecane jest oznaczanie cytowania znakiem ">" (zgodnie z
pow. p.). Umożliwia to automatyczne przeformatowanie
cytatów w większości czytników i zostało uwzględnione w
standardzie [5]format=flowed5);
* Odpisując na wiad. cytuj tylko to do czego odnosi się Twój
komentarz. Dobrym zwyczajem jest przeplatanie cytowanych
fragmentów w własnymi odp. Szczególnie naganne jest
cytowanie czyjegoś podpisu (sygnaturki). Równie godne
potępienia jest zacytowanie wiad. po to tylko, aby dodać
pod nią tekst w stylu: "zgadzam się z tym", "też tak
myślę". Skrajnie nagannym jest odp. zawierająca reklamę;
* Twój komentarz powinien znajdować się bezpośrednio pod
cytatem, którego dotyczy;
* Zgodnie z wymogiem prawa autorskiego o podawaniu źródeł
cytatów, na początku wiad. należy także umieścić/zostawić
krótką informację o cytowanych autorach.

Podpis i sprawy z nim związane

* Nagłówki Twoich wiad. powinny zawierać Twój adres poczty
el. oraz dane personalne: prawdziwe imię, nazwisko i
organizację. Jeśli nie wiesz jak to zrobić, zwróć się o
pomoc do swojego lokalnego administratora. Przesyłki
anonimowe często traktowane są po prostu jako mało poważne,
mogą być także w pewnych okolicznościach automatycznie
odrzucane. Z kolei używanie cudzych danych może pociągnąć
za sobą odpowiedzialność karną;
* Przy wysyłaniu wiad. na grupy dyskusyjne możesz adres
poczty el. zabezpieczyć przed spamem. Podaj też przystępnie
sposób odbezpieczenia adresu;
* Twój podpis nie powinien przekraczać czterech linii;
* Niektóre programy używane do wysyłania wiad. doklejają na
ich końcu różnego rodz. śmieci. Skonfiguruj wszystko tak,
aby tego nie robiły. Niewiele osób poza Tobą będzie w
stanie takie binaria poprawnie zobaczyć, a tekst zwykle
zawiera reklamę. Za śmieci może również zostać uznane
nadużywanie podpisu cyfrowego czy niestandardowych pól
nagłówka Face, X-Face.

Ogłoszenia i inne takie

* Niedopuszczalne jest posługiwanie się grupami dyskusyjnymi
w celach komercyjnych z wyjątkiem grup o takim właśnie
przeznaczeniu (pl.ogloszenia.*, pl.praca.*, hierarchia
*.biz*);
* Także do wysyłania ogłoszeń niekomercyjnych zaleca się
używać grup pl.ogloszenia.*, a tylko w wyjątkowych
okolicznościach można je posłać na grupę o tematyce zgodnej
z tematyką anonsu.

Przesyłanie plików (w tym binarnych)

* Umieszczaj linki URL do danych binarnych, czyli innych niż
tekstowe. Wynika to z faktu, że w polskiej hierarchii grup
dyskusyjnych grupy hierarchii bin/binaries w praktyce nie
istnieją;
* Jeśli pełny adres URL jest bardzo długi, to skorzystaj z
usługi skracania adresów (takich jak [6]tinyurl.com6)).
Jeżeli egzotyczne zasoby są dostępne również na innych
serwerach (tzw. mirror), podaj też adres na serwerze bliżej
Polski (zwykle im bliższy serwer tym szybsza transmisja);
* Jeżeli zasoby nie są ogólnie dostępne, podaj zasady ich
udostępniania (logowanie, opłata SMS-em itp.).

Konfiguracja czytników grup dyskusyjnych

* Zasada ogólna: Praktycznie każdy program wymaga
konfiguracji i nic tu samo się nie zrobi. W szczególności:
* Zawsze wysyłaj wiad. czystym tekstem (nigdy w formacie
HTML);
* Skonfiguruj swój czytnik w ten sposób, aby w momencie
tworzenia odp. rozpoczynał tytuł w polu tytułu od "Re: "
czyli Re, dwukropek i jedna spacja (w j. łac. "re" znaczy
"dotyczy, w sprawie"). Nie zaś od Odp:, Re[2]:, RE: czy
czegokolwiek innego;
* Poprawnie ustaw tzw. delimiter sygnaturki oddzielający
tekst wiad. od podpisu. Jest to linia zawierająca "-- "
czyli dwa minusy i jedną spację, po których następuje nowa
linia z początkiem podpisu. Znakomita większość programów
potrafi rozpoznać tak wyodrębniony podpis i nie dołącza go
do cytowanego tekstu w momencie odp.;
* Wiad. musi być zgodna z MIME. Wiad. musi zawierać m.in.
deklarację użytego zestawu znaków. Jedynym standardem
kodowania polskich liter zatwierdzonym polską normą jest
ISO-8859-2 (norma PN-93 T-42118). Jednak obecnie w sieci
Internet (WWW, repozytoria kodu, grupy dyskusyjne, ale nie
adresy URL) standardem jest kodowanie Unicode z jego
najpopularniejszą odmianą UTF-8.

Testowanie

* Do przeprowadzania testów służą wyłącznie grupy *.test.*, w
szczególności grupy pl.test i alt.pl.test .

Inne równie ważne

* Bądź cierpliwy - często musi upłynąć trochę czasu, zanim
twoja wiad. dojdzie tam gdzie trzeba, i jeszcze trochę,
zanim ktoś będzie mógł zareagować, nie wysyłaj więc od razu
pięciu kopii. Jeśli mimo upływu czasu nikt nie odpowiada,
opisz problem inaczej, podając więcej szczegółów;
* Swoim pryw. animozjom dawaj wyraz wyłącznie w listach pryw.
Nie ma nic bardziej denerwującego i żenującego niż
oglądanie grona publicznie wyzywających się osób. Jeżeli
pojawią się problemy techniczne przy nawiązywaniu pryw.
korespondencji (np. zabezpieczenie antyspamowe) ogranicz
się do publicznego stwierdzenia tego faktu i nie publikuj
swojej pryw. wiad. (która wcześniej nie przeszła);
* W otrzymanej odp. możesz oprócz uwag bezpośrednio
związanych z toczącą się dyskusją dostać uwagi dotyczące
przestrzegania netykiety czy usterek technicznych w
cytowanej wiad. Postaraj się zrozumieć i usunąć zgłoszone
przyczyny zastrzeżeń samodzielnie, bez zbędnego marudzenia.

Mimo że nie istnieje żadna centralna zwierzchność pilnująca
przestrzegania zasad netykiety, za ich łamanie grożą różnorakie
konsekwencje, poczynając od reprymendy przesłanej listem pryw.,
poprzez publiczne napiętnowanie, a skończywszy na bardziej
drastycznych posunięciach takich jak kasowanie wiad.,
skreślenie z listy subskrybentów lub powiadomienie twojego
administratora.

Przypisy

1. [7]^ Teksty dokumentów opisujących szczegółowo zasady
netykiety:
[8]http://urethan.chem.pg.gda.pl/docs/S_S_vivre.txt
SIEĆ, WSKAZÓWKI DLA UŻYTKOWNIKÓW I ZASADY ETYKIETY.
Autor: Arlene H. Rinaldi (wrz. 1992), tłumaczenie:
Krzysztof Snopek (gru. 1993)
[9]Etykieta Usenetu.
Autor: Jarosław Rafa.
[10]RFC 1855. Netiquette Guidelines.
Autor: S. Hambridge (paź. 1995)
2. [11]^ Lista dostępnych polskich grup dyskusyjnych wraz z
ich opisem:
[12]http://www.usenet.pl/doc/news-pl-faq.3.html
3. [13]^ Taki dokument nazywa się zwykle "najczęściej zadawane
pytania" bądź z angielska FAQ (Frequently Asked Questions).
Lista FAQ polskich grup dyskusyjnych:
[14]http://www.killfile.pl/
4. [15]^decorum
[16]pl.wiktionary.org/wiki/decorum
5. [17]^ Opis standardu cytowania ilustrowany przykładami:
[18]RFC 3676. The Text/Plain Format and DelSp Parameters
Autor: R. Gellens (luty 2004)
6. [19]^To pierwszy serwer skrótów do długich adresów URL.
Jedną z jego zalet jest to, że jego skróty nigdy nie
wygasają.
[20]tinyurl.com
Autor: Kevin Gilbertson (sty. 2002)
____________________________________________________
______

Hist. tego dok.:

* Marcin Dębowski (agatek[]zoho.com) w l. 1996-2003 był aut.
dok. pt. "Mini Netykieta grup news i list dyskusyjnych",
zakończył te prace wer. 2.70. Dok. ten był rozprowadzany z
notą "Rozpowszechnianie i modyfikacja dozwolone.";
* Andrzej P. Woźniak (usher[]poczta.onet.pl) w l. 2006-2018
aktualizował org. dok. p. Dębowskiego (prawdopodobnie samą
formę bez mod. treści), zakończył te prace wer. 2.73. Dok.
ten był rozprowadzany na licencji [21]CC BY-SA 2006-2018
Rozpowszechnianie i modyfikacja dozwolone.;
* [22]Jacek Marcin Jaworski (j...@a...pl)
zainspirowany wcześniejszymi pracami opracował dok. pt.
"Mini Netykieta polskich grup dyskusyjnych", obecnie jest
on w wer. 3.2, [23]CC BY-SA 2024 Rozpowszechnianie i
modyfikacja dozwolone.. Mimo, że nadania kol. nr wer. temu
dok., to formalnie brak powiązań z aut. dok. pt. "Mini
Netykieta grup news i list dyskusyjnych".

Uwagi (uwzględnione) nadesłali:

Ziemek Borowski, Małgorzata Krzyżaniak, Gregorio Kus
(Grego[]RMnet.IT), Nina Liedtke (nina[]friko.onet.pl), Rafał
Maszkowski, Mirek Nowakowski, Maciej Pilichowski, Jacek
Popławski, Michał Sobkowski, Emil Stępniewski, Tomasz Surmacz,
Maciek Śnieżek, Radosław Zieliński (cuss[]alpha.net.pl).
[]=@

References

8.
http://web.archive.org/web/20030416191925/http://ure
than.chem.pg.gda.pl/docs/S_S_vivre.txt
9. http://rafa.eu.org/papers/netykiet.html
10. https://www.ietf.org/rfc/rfc1855.txt
12. http://www.usenet.pl/doc/news-pl-faq.3.html
14. http://www.killfile.pl/
16. https://pl.wiktionary.org/wiki/decorum
18. https://www.ietf.org/rfc/rfc3676.txt
20. https://tinyurl.com/
21. https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.
pl
22. mailto:j...@a...pl
23. https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.
pl