Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw

i uzyskania dochodu, niezbędna do ustalenia wysokości dochodu w sposób jak
najbardziej zbliżony do rzeczywistego.
W
związku z powyższym wprowadzenie sposobu obliczania dochodu zgodnie
z zasadami przedstawionymi powyżej wydaje się najpełniej oddawać
rzeczywisty stan faktyczny, na podstawie którego miałoby być ustalane prawo
do specjalnego zasiłku opiekuńczego. Jednocześnie należy zauważyć, że nie
będzie to novum ustawowe, a jedynie powrót do sprawnie działającego
rozwiązania systemowego,
d) wysokość zasiłku ma wynosić 520 zł miesięcznie – jest to kwota
odpowiadająca dotychczasowej wysokości świadczenia pielęgnacyjnego,
e) zasiłek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się
w wysokości 1/30 zasiłku za każdy dzień; należną kwotę zasiłku zaokrągla się
do 10 groszy w górę,
f) wprowadza się katalog przesłanek uniemożliwiających otrzymanie specjalnego
zasiłku opiekuńczego, tj.:
– po stronie osoby sprawującej opiekę:
–– ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci
małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej
i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku
stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku
przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
–– podleganie
obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu

i rentowym z innych tytułów,
–– ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia
pielęgnacyjnego,
–– legitymowanie
się orzeczeniem o znacznym stopniu
niepełnosprawności,
–
umieszczenie osoby wymagającej opieki w rodzinie zastępczej
z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka,
albo w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji,
w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym
ośrodku szkolno-wychowawczym i korzystanie w niej z całodobowej opieki
8 
 
przez więcej niż 5 dni w tygodniu, z wyjątkiem podmiotów wykonujących
działalność leczniczą,
– sytuacja, w której na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone
prawo do wcześniejszej emerytury,
– sytuacja, gdy członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo
do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, specjalnego
zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego,
– gdy na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku
rodzinnego, o którym mowa w art. 10, specjalnego zasiłku opiekuńczego
lub świadczenia pielęgnacyjnego, a także
– gdy na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą
do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że
przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub
dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Zmiany dokonane w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych
polegają także na dokonaniu niezbędnych zmian redakcyjnych, które pozwolą na
skuteczne stosowanie ustawy. Zmiany takie zostały dokonane w art. 2, 3, 10, 23, 24, 27
i 33 i dotyczą ujednolicenia przepisów, dostosowania do aktualnych przepisów
i uwzględnienia w nich zmian dokonanych w związku z racjonalizacją zasad
przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego i wprowadzenia nowego świadczenia,
jakim jest specjalny zasiłek opiekuńczy.
W celu wyeliminowania występujących do tej pory niepożądanych zjawisk

wyszukiwania przez osoby nieaktywne zawodowo osób niepełnosprawnych jedynie
w celu uzyskania środków finansowych ze strony państwa, bez faktycznego
sprawowania opieki nad taką osobą, wprowadzono niezbędne procedury umożliwiające
organom właściwym w sprawach świadczeń rodzinnych weryfikację przyznanego
prawa do świadczenia pielęgnacyjnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Uwzględniona została w projekcie możliwość lub obowiązek (w zależności od
przesłanek) przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego, o którym mowa
w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175,
poz. 1362, z późn. zm.).
9 
 
W przypadku gdy wystąpią wątpliwości dotyczące okoliczności w stosunku do osoby
pobierającej świadczenie pielęgnacyjne istnieć będzie możliwość przeprowadzenia
wywiadu. Przy ustalaniu prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego przeprowadzenie
wywiadu będzie miało charakter obligatoryjny. Ponadto wywiad będzie aktualizowany
po upływie 6 miesięcy oraz w każdej innej sytuacji gdy wystąpią wątpliwości co do
spełnienia przesłanek warunkujących prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego.
Zmiany dokonane zostały także w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.), ustawie
z

dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.), ustawie z dnia
12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.),
ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.), ustawie z dnia
21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 85, poz. 728, z
późn. zm.), ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do
alimentów (Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7, z późn. zm.) oraz ustawie z dnia 27 sierpnia
2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.). Zmiany te
mają na celu dostosowanie przepisów do zmian dokonanych w ustawie o świadczeniach
rodzinnych w związku z nowelizacją, czyli głównie rozszerzenie dotychczasowych
regulacji o specjalny zasiłek opiekuńczy, który będzie analogiczny, jak obowiązujące
obecnie rozwiązania dotyczące osób pobierających świadczenia pielęgnacyjne. Zamiany
w zakresie podstawy składki zdrowotnej, mające na celu utrzymanie jej na takiej samej
wysokości jak dotychczas (kwota odpowiadająca wysokości
świadczenia
pielęgnacyjnego została zmieniona na kwotę odpowiadającą wysokości specjalnego
zasiłku opiekuńczego, dzięki temu pozostanie na poziomie wynoszącym 520 zł).
Zmiany opisane powyżej, dotyczące poszerzenia katalogów osób o osoby otrzymujące
specjalny zasiłek opiekuńczy, w stosunku do dotychczasowych regulacji, nie spowodują
zmniejszenia wpływów z opłat ani zwiększenia wydatków państwa w tym zakresie.
Projekt ustawy przewiduje podział osób otrzymujących dotychczas świadczenie
pielęgnacyjne na dwie grupy podmiotów: osób otrzymujących świadczenie
pielęgnacyjne na podstawie nowych przepisów i osób otrzymujących specjalny zasiłek
opiekuńczy (wprowadzony projektowaną ustawą), którego otrzymywanie uzależnione
10 
 
będzie od spełnienia kryterium dochodowego. W związku z powyższym liczba osób, o
których mowa w ww. ustawach ulegnie obniżeniu w stosunku do liczby osób
określonych w dotychczasowych przepisach.

Przepisy przejściowe
Zgodnie z projektowaną regulacją, wprowadza się okres przejściowy uprawniający
osoby dotychczas otrzymujące świadczenie pielęgnacyjne do otrzymywania
przedmiotowego świadczenia na podstawie art. 17 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r.
o świadczeniach rodzinnych przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy
nowelizującej, czyli do 30 czerwca 2013 r. W związku z powyższym osoby dotychczas
otrzymujące świadczenie i spełniające warunki określone w przepisach
dotychczasowych będą otrzymywać świadczenie w wysokości 520 zł.
Decyzje wydane na podstawie przepisów dotychczasowych w sprawie o przyznanie
prawa do świadczenia pielęgnacyjnego pozostają w mocy do 30 czerwca

2013 r., czyli na okres 6 m-cy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy i po upływie
tego okresu z mocy prawa przestają obowiązywać.
Organy właściwe zostały zobowiązane do poinformowania osób otrzymujących
świadczenie pielęgnacyjne o utracie mocy decyzji ustalającej prawo do świadczenia
pielęgnacyjnego. Poinformowanie to ma nastąpić w ciągu 2 miesięcy od dnia wejścia w
życie ustawy.
W sprawach o świadczenie pielęgnacyjne, do którego prawo powstało przed dniem
wejścia w życie niniejszej ustawy, ustalając to prawo za okres do dnia wejścia w życie
niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
Ustanawia się dodatek dla grupy osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego,
które odpowiadają grupie podmiotów uprawnionych do otrzymania świadczenia
pielęgnacyjnego na nowych zasadach w wysokości 100 zł miesięcznie.
Dodatek przysługuje za każdy miesiąc – w okresie od dnia wejścia w życie ustawy,
czyli od dnia 1 stycznia 2013 r. do ostatniego dnia miesiąca, w którym upływa
6-miesięczny termin od dnia wejścia w życie ustawy, czyli do dnia 30 czerwca 2013 r.
– w którym ww. osobom przysługiwało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego.
11 
 
Konieczność wprowadzenia dodatku do świadczenia pielęgnacyjnego związana jest
z potrzebą kontynuacji dodatkowej pomocy, przyznawanej w ramach rządowego
programu, w wysokości 100 zł miesięcznie.
Zasadne jest przyznanie tej dodatkowej pomocy wyłącznie dla określonej grupy osób
ponieważ są to osoby wymagające największego wsparcia z uwagi na konieczność
rezygnacji z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania opieki nad
niepełnosprawnym dzieckiem.
Dodatek ten przyznaje się z urzędu. Organami właściwymi w zakresie realizacji
dodatku są organy właściwe w rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych.
W sprawach nieuregulowanych dotyczących dodatku do świadczenia pielęgnacyjnego,
w tym do jego finansowania i ustalania kosztów jego obsługi, stosuje się przepisy
ustawy o świadczeniach rodzinnych.


Wejście ustawy w życie
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2013 r., z wyjątkiem art. 1 pkt 5 lit. c,
w którym jest mowa o wysokości świadczenia pielęgnacyjnego. Artykuł ten wchodzi
w życie z dniem 1 lipca 2013 r. Zachowanie takiego terminu jest konieczne, ze względu
na zapewnienie możliwości sprawnej realizacji przez organy właściwe spraw
związanych ze świadczeniem pielęgnacyjnym i specjalnym zasiłkiem opiekuńczym.
Przepis ten odpowiada również okresowi, na jaki zachowane zostało prawo do
świadczenia pielęgnacyjnego osobom, które otrzymują je na podstawie przepisów
dotychczasowych.

Zgodność z prawem Unii Europejskiej
Problematyka regulowana przez projekt ustawy nie jest objęta przepisami prawa Unii
Europejskiej.
Notyfikacja
Projekt ustawy nie podlega procedurze notyfikacji w rozumieniu przepisów
dotyczących notyfikacji norm i aktów prawnych.


12