Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o odpadach wydobywczych oraz niektórych innych ustaw

2. Projektowane stawy osadowe klasyfikuje się jako obiekty unieszkodliwiania
odpadów wydobywczych kategorii A na podstawie kryterium określonego w ust. 1 pkt 1,
zgodnie z metodyką klasyfikacji obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych jako
obiektu kategorii A dla stawów osadowych.
3. Metodyka klasyfikacji obiektu, o której mowa w ust. 2, jest określona w załączniku
do rozporządzenia.
4. Eksploatowane stawy osadowe klasyfikuje się jako obiekt unieszkodliwiania
odpadów wydobywczych kategorii A na podstawie kryterium określonego w ust. 1 pkt 2.
5. Obiekty unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, w których jest prowadzone
wymywanie hałd (metale uzyskiwane są z hałd rudy za pomocą perkolacyjnych roztworów do
wymywania) klasyfikuje się jako obiekt kategorii A na podstawie kryterium określonego
w ust. 1 pkt 3.

§ 9. Obiekty unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, które zawierają odpady
obojętne lub niezanieczyszczoną glebę, są klasyfikowane na podstawie § 2 – § 6.

§ 10. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.




MINISTER ŚRODOWISKA
6

Załącznik
do rozporządzenia
Ministra Środowiska
z dnia ..., (poz. ...)
Metodyka klasyfikacji obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych jako
obiektu kategorii A dla stawów osadowych
Klasyfikacja obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych jako obiektu kategorii A dla
stawów osadowych obejmuje następujące działania:
1) przeprowadzenie spisu substancji i mieszanin, zastosowanych w procesie przeróbki,
a następnie odprowadzonych wraz ze szlamem do stawu osadowego;
2) oszacowanie rocznych ilości każdej substancji i mieszaniny, zastosowanych
w procesie przeróbki dla każdego roku planowanej eksploatacji obiektu;
3) ustalenie w przypadku każdej substancji i mieszaniny, czy stanowią substancję
niebezpieczną bądź mieszaninę niebezpieczną;
4) obliczenie dla każdego roku planowanej eksploatacji rocznego przyrostu
magazynowanej wody (ΔQi) w stawie osadowym w warunkach stanu ustalonego,
zgodnie z wzorem określonym w pkt 5;
5) średni roczny przyrost magazynowanej wody w stawie osadowym ΔQ oblicza się
zgodnie z wzorem:

ΔQi = (ΔΜi/D) x P, gdzie:
ΔQi – roczny przyrost magazynowanej wody w stawie osadowym (m3/rok)
w roku „i”;
ΔMi – roczna masa odpadów przeróbczych odprowadzonych do stawu
osadowego (ton masy suchej/rok) w roku „i”;
D – średnia gęstość suchego ładunku masowego składowanych odpadów
przeróbczych (ton/m3);
P – średnia porowatość osadowych odpadów przeróbczych (m3/m3)
definiowana jako stosunek objętości porów do całkowitej objętości osadowych
odpadów przeróbczych.
Jeśli dokładne dane nie są dostępne, należy stosować następujące wartości domyślne:
1,4 ton/m3 w odniesieniu do gęstości suchego ładunku masowego oraz
0,5 m3/m3 w odniesieniu do porowatości;
6) oszacowanie dla każdej substancji i mieszaniny niebezpiecznej zidentyfikowanego
zgodnie z pkt 3 maksymalnego rocznego stężenia (C max) w fazie wodnej
stanowiącego maksimum wartości Si/ΔQi, gdzie Si jest roczną masą każdej substancji
i mieszaniny określonych w pkt 3, odprowadzonych do stawu osadowego w roku „i”.
7

UZASADNIENIE
Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie kryteriów klasyfikacji
obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, stanowi wykonanie upoważnienia
zawartego w art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U.
Nr 138, poz. 865, z 2010 r. Nr 28, poz. 145, z 2011 r. Nr 163, poz. 981 oraz z …),
transponującej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/21/WE z dnia 15 marca
2006 r. w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego
oraz zmieniającą dyrektywę 2004/35/WE (Dz. Urz. WE L 102 z 11.04.2006, str. 15). Projekt
rozporządzenia stanowi wdrożenie przepisów decyzji Komisji 2009/337/WE z dnia
20 kwietnia 2009 r. w sprawie definicji kryteriów klasyfikacji obiektów unieszkodliwiania
odpadów zgodnie z załącznikiem III do dyrektywy 2006/21/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady w sprawie gospodarowania odpadami pochodzącymi z przemysłu wydobywczego
(Dz. Urz. WE L 102 z 22.04.2009, str. 7).
Podstawą do opracowania decyzji Komisji był raport „Classification of mining waste
facilities” opracowany na zlecenie Komisji Europejskiej.
Art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych wprowadza
podział na dwie kategorie obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych – kategorii A
i pozostałe. Celem projektu rozporządzenia jest zatem określenie szczegółowych kryteriów
klasyfikacji obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych decydujących o zaliczeniu
tych obiektów do kategorii A.
Kryteria klasyfikacji określone w rozporządzeniu zostały wprowadzone przede
wszystkim dla obiektów nowo powstających, jak również dla obiektów funkcjonujących.
Podstawą zakwalifikowania tych obiektów do odpowiedniej kategorii jest art. 6 ustawy z dnia
10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych.
Każdy obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych powinien posiadać
opracowaną ocenę ryzyka obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, o której jest
mowa art. 10 ustawy o odpadach wydobywczych oraz w załączniku III dyrektywy
(3 elementy – obecny i planowany rozmiar, lokalizacja, wpływ na środowisko). Na jej
podstawie posiadacz odpadów wydobywczych prowadzący obiekt unieszkodliwiania
odpadów wydobywczych proponuje kwalifikację obiektu unieszkodliwiania odpadów
wydobywczych (kategorii A lub pozostałe). Ocena ryzyka obiektu unieszkodliwiania
odpadów wydobywczych jest elementem programu gospodarowania odpadami
wydobywczymi, ponieważ w nim posiadacz odpadów wydobywczych proponuje klasyfikację
obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych wraz z uzasadnieniem (tym
uzasadnieniem powinno być odniesienie do kryteriów wprowadzanych niniejszym
rozporządzeniem, a także powinna być ocena ryzyka obiektu unieszkodliwiania odpadów
wydobywczych).
8

Z uwagi na fakt, iż stan obiektu unieszkodliwienia odpadów wydobywczych może
ulec znacznemu pogorszeniu zarówno w okresie eksploatacji, jak i po zamknięciu obiektu,
w przedmiotowej klasyfikacji wzięto przede wszystkim pod uwagę potencjalne zagrożenie
utraty życia bądź zdrowia ludzi oraz zagrożenie dla środowiska na skutek awarii
w perspektywie krótkoterminowej i długoterminowej. Dlatego też przed zamknięciem obiektu
unieszkodliwienia odpadów wydobywczych konieczne będzie dokonanie ponownego
przeglądu klasyfikacji danego obiektu.
W przypadku odpadów obojętnych lub niezanieczyszczonej gleby – tylko pierwsze
kryterium będzie istotne. W przypadku składowania w obiekcie odpadów niebezpiecznych
– kluczowe podczas oceny będzie kryterium drugie, a w przypadku składowania w obiekcie
odpadów zawierających substancje lub mieszaniny niebezpieczne – kryterium trzecie.
W projekcie rozporządzenia w § 1 określono zakres rozporządzenia.
W § 2 projektu rozporządzenia zdefiniowano pojęcia: stateczność obiektu
unieszkodliwiania odpadów wydobywczych oraz niewłaściwa eksploatacja obiektu
unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, stosowane w rozporządzeniu. Konieczność
zdefiniowania tych pojęć wynika z faktu, że rozporządzenie w wielu miejscach posługuje się
w/w pojęciami, w ten sposób zmniejszając objętość rozporządzenia, co wpływa korzystnie na
czytelność rozporządzenia. Należy również zauważyć, że decyzja Komisji (2009/337/WE)
w art. 2 i 3 posługuje się tymi definicjami. Zamieszczenie tych definicji zapewni więc
prawidłowe wdrożenie decyzji Komisji.
W § 3 projektu rozporządzenia wprowadzono zgodnie z upoważnieniem ustawowym
przepisy mające na celu sprecyzowanie kryteriów klasyfikacji obiektu unieszkodliwienia
odpadów wydobywczych do kategorii A.
Należy zauważyć, że wskazane w § 3 ust. 1 pkt 1 awarie mechanizmów związanych
z konstrukcją danego obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych mogą obejmować
awarie maszyn, urządzeń, instalacji, układów sterowania i systemów zabezpieczeń,
stanowiących jego wyposażenie techniczne.
W § 4 – 6 projektu rozporządzenia określono przesłanki klasyfikacji obiektów
unieszkodliwienia odpadów wydobywczych do kategorii A, obiektów, w których brak
działania lub niewłaściwe działanie mogłoby spowodować poważny wypadek.
W § 4 ust. 1 projektu rozporządzenia wskazano, że klasyfikacji obiektu
unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, na podstawie kryterium, o którym mowa w § 3
ust. 1 pkt 1, dokonuje się na podstawie oceny przewidywanych skutków awarii w wyniku
utraty stateczności obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych lub niewłaściwej
eksploatacji obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych. Klasyfikację przeprowadza
się w ramach oceny ryzyka, o której mowa w art. 10 ustawy z dnia 10 lipca 2008 r.
o odpadach wydobywczych.
9

Użycie w § 4 ust. 3 i ust. 4 projektu rozporządzenia określenia „przez dłuższe okresy”
w odniesieniu do przebywania na terenach potencjalnie zagrożonych osób innych niż
pracownicy obiektu oznacza, że przy ocenie znacznego ryzyka utraty życia oraz poważnego
zagrożenia dla zdrowia, związanego z funkcjonowaniem obiektu, wpływającego na jego
klasyfikację jako obiekt kategorii A, nie bierze się pod uwagę sytuacji, w których osoby inne
niż pracownicy obiektu przebywają co prawda na zagrożonym obszarze przez dłuższy okres,
ale okresy te nie powtarzają się.

Rozważając ryzyko utraty życia lub zagrożenia dla zdrowia w pierwszej kolejności
należy sprawdzić czy na terenie zagrożonym nie przebywają osoby inne niż pracownicy
obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych. Jeżeli nie przebywają to nigdy nie
będziemy mieli do czynienia ze znacznym ryzykiem utraty życia lub poważnym zagrożeniem
dla zdrowia. Natomiast w przypadku, gdy przebywają, to znaczne ryzyko utraty życia lub
poważne zagrożenie dla zdrowia może, lecz nie musi zostać stwierdzone. O stwierdzeniu tym
będą decydowały „czynniki inne niż ww.”.
W § 4 ust. 4 projektu rozporządzenia za poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi uznaje
się w szczególności urazy prowadzące do niepełnosprawności lub dłuższych okresów złego
stanu zdrowia. Jako przykład można podać urazy prowadzące do utraty przez ludzi wzroku,
słuchu, mowy lub innego ciężkiego kalectwa, długotrwałej choroby, trwałej choroby
psychicznej lub powodujące rozstrój zdrowia trwający przez co najmniej 7 dni.
W § 4 ust. 5 projektu rozporządzenia wskazano, że w przypadku wystąpienia
określonych przesłanek, zagrożenia dla środowiska nie uznaje się za poważne.
W § 4 ust. 6 projektu rozporządzenia przez przemieszczanie się materiałów (odpadów)
z obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych w wyniku awarii należy rozumieć
uwalnianie się materiałów z obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych (emisja
zanieczyszczeń do środowiska np. do gleb, wód gruntowych i powierzchniowych), jak
również przemieszczanie się uwolnionych odpadów z obiektu unieszkodliwiania odpadów
wydobywczych w szczególności za pośrednictwem gleb, wód gruntowych i pomierzch-
niowych, które niesie za sobą ryzyko rozprzestrzeniania się tych odpadów do elementów
środowiska, między innymi takich jak np.: siedliska zwierząt, obszary zaludnione, atmosfera
itp.
W § 4 ust. 8 projektu rozporządzenia użyte sformułowanie „odbiorca” w rozumieniu
niniejszego rozporządzenia, może dotyczyć zarówno osób, jak i elementów środowiska,
takich jak wody powierzchniowe, gleba itd.
W § 5 ust. 2 pkt 1 projektu rozporządzenia określenie wielkość i właściwości obiektu
unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, w tym jego projekt oznacza, że podczas
ustalania ryzyka utraty życia oraz zagrożenia dla zdrowia ludzi, należy uwzględnić również
wielkość i właściwość obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych wynikające
z samego projektu obiektu.
10