Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

uzyskujący przychody z tych tytułów będzie mógł w ramach kosztów uzyskania przychodów
uwzględnić maksymalnie kwotę 42.764 zł, co oznacza, że 50% koszty uzyskania przychodów
nie będą miały zastosowania do przychodów (po odliczeniu składek na ubezpieczenie
społeczne) w wysokości przekraczającej kwotę 85.528 zł. Konsekwencją dodania powyższej
regulacji jest zmiana porządkowa zawarta w tiret pierwsze, polegająca na zastąpieniu
po pkt 1 i 2 średników – przecinkami.
Art. 1 pkt 2 nowelizacji – zmiana dotyczy art. 26 ustawy PIT (odliczenia od dochodu)
Proponowany przepis uchyla pkt 6a w art. 26 ust. 1 stanowiący podstawę do odliczenia od
dochodu w zeznaniu podatkowym ulgi na Internet.
Art. 1 pkt 3 nowelizacji – zmiana dotyczy art. 27f ustawy PIT (ulga na dzieci)
W lit. a nadawane jest nowe brzmienie ust. 2 w art. 27f. Nowe brzmienie ust. 2 określa zasady
obliczania kwoty przysługującego odliczenia, zawiera szczególne regulacje dotyczące
podatników wychowujących jedno dziecko (ust. 2 pkt 1), gdyż wprowadza ograniczenie
stosowania ulgi na jedno dziecko, w zależności od wysokości uzyskanego przez podatnika
dochodu. Łączne dochody podatników pozostających w związku małżeńskim oraz podatnika
wymienionego w art. 6 ust. 4 ustawy PIT, tj. osoby samotnie wychowującej dziecko,
przekraczające kwotę 112.000 zł oraz podatnika niepozostającego w związku małżeńskim, ale
niebędącego osobą samotnie wychowującą dziecko przekraczające w roku podatkowym
kwotę 56.000 zł oznaczają brak możliwości skorzystania z odliczenia.
Ponadto nowelizowany ustęp stanowi o podwyższeniu miesięcznej kwoty odliczenia na
trzecie i kolejne dziecko (ust. 2 pkt 3).
Wysokość ulgi na:
− pierwsze i drugie dziecko nadal wynosić będzie 92,67 zł za każdy miesiąc kalendarzowy,
− na trzecie dziecko – 139,01 zł za każdy miesiąc kalendarzowy,
− na czwarte i każde kolejne dziecko – 185,34 zł za każdy miesiąc kalendarzowy.
W lit. b dodawane są ust. 2a – 2d.
Ust. 2a określa, jakie dochody należy brać pod uwagę przy ustalaniu prawa do ulgi na jedno
dziecko. I tak będą to dochody:
– opodatkowane
według skali podatkowej, np. dochody z pracy (art. 27 ustawy PIT),
– z
kapitałów pieniężnych opodatkowane przy zastosowaniu 19% stawki podatku,
np. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (art. 30b ustawy PIT),
10
– z
pozarolniczej
działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej
opodatkowane przy zastosowaniu 19% stawki podatku (art. 30c ustawy PIT).
Dochody te pomniejszać się będzie dodatkowo o zapłacone (pobrane przez płatnika) w roku
podatkowym składki na ubezpieczenia społeczne.
Limit dochodów w wysokości 112.000 zł dotyczyć będzie podatników pozostających przez
cały rok w związku małżeńskim i osób samotnie wychowujących dzieci. Przykładowo z ulgi
skorzystają ci małżonkowie, z których jeden uzyskał w roku podatkowym dochody
w wysokości 112.000 zł, a drugi nie uzyskał żadnych dochodów, lub każdy z nich uzyskał
dochody nie wyższe niż 56.000 zł.
Jednakże w przypadku małżonków ta wysokość dochodów będzie brana pod uwagę jedynie
w sytuacji, gdy małżeństwo trwa przez cały rok podatkowy. Jeżeli podatnik pozostawał
w związku małżeńskim jedynie przez część roku podatkowego (np. styczeń – sierpień), przy
określaniu prawa do ulgi na jedno dziecko będzie brał pod uwagę wyłącznie swoje dochody.
Warunek pozostawania przez cały rok w związku małżeńskim podyktowany jest między
innymi tym, iż w przypadku małżonków rozwiedzionych trudno byłoby byłym partnerom
ustalić wysokość łącznych, faktycznie uzyskanych w roku dochodów.
W tej sytuacji podatnik nie miałby możliwości skorzystania z przedmiotowej ulgi, mimo że
on sam spełnia wszystkie warunki do tego odliczenia.
Podobnie może być w sytuacji podatnika, który wstąpił w związek małżeński w trakcie roku
podatkowego i de facto przez cały rok sam zajmował się dzieckiem, a jego dochody nie
przekraczały np. 40 tys. zł (zatem prawo do ulgi mu przysługuje), jednakże z uwagi na
wstąpienie w związek małżeński, np. w grudniu, mógłby prawo do zastosowania ulgi utracić
ze względu na dochody, które obecny małżonek uzyskał np. w wysokości 100 tys. zł (łączne
dochody przekroczyłyby limit w wysokości 112 tys. zł).
Z tych względów proponuje się, aby w przypadku małżonków obowiązywał warunek
pozostawania w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy.
Natomiast w dodawanym ust. 2b określono, kiedy przysługuje podatnikowi odliczenie na
drugie, trzecie lub kolejne dziecko. Zgodnie z tym przepisem odliczenie będzie przysługiwać
nawet w sytuacji, gdy podatnik tylko przez jeden dzień wychowywał drugie lub kolejne
dziecko. Oczywiście przy obliczaniu wysokości odliczenia będzie się brać pod uwagę tylko te
miesiące, w których dziecko było w rodzinie.
Dla lepszego zobrazowania powyższych zasad ustalania zarówno prawa do ulgi, jak i jej
wysokości poniżej przedstawia się przykłady prawidłowego jej stosowania.
11
Przykład 1
W roku podatkowym małżonkowie uzyskali z tytułu wynagrodzenia za pracę łącznie
69.857 zł. Dodatkowo sprzedali na giełdzie akcje, z których dochód wyniósł 19.730 zł.
Zatem łącznie uzyskana w danym roku podatkowym kwota wyniosła 89.587 zł. Po odliczeniu
kosztów uzyskania przychodów (2.670 zł) i składek na ubezpieczenia społeczne wynoszących
9.577,39 zł uzyskana kwota dochodu wyniosła 77.339,61 zł, zatem nie przekroczyła
określonego w ustawie limitu 112.000 zł. Oznacza to, że małżonkom przysługuje prawo do
odliczenia ulgi na jedno dziecko.
Przykład 2
W roku podatkowym małżonkowie uzyskali z tytułu wynagrodzenia za pracę łącznie
126.000 zł. Innych dochodów nie osiągnęli. Po odliczeniu kosztów uzyskania przychodów
(2.670 zł) i składek na ubezpieczenia społeczne (17.274,60 zł) kwota dochodu wyniosła
106.055,40 zł, co oznacza, że małżonkom przysługuje prawo do odliczenia ulgi na jedno
dziecko, gdyż kwota uzyskanego dochodu nie przekroczyła kwoty 112.000 zł.
Przykład 3
Podatnicy (małżeństwo) do czerwca wychowują lub utrzymują troje dzieci, na które
przysługuje ulga, a od lipca tylko dwoje (w czerwcu jedno z dzieci zmieniło stan cywilny).
Kwota odliczenia do czerwca włącznie wyniesie 1.946,10 zł (92,67 zł x dwoje dzieci
x 6 miesięcy oraz 139,01 zł x jedno dziecko x 6 miesięcy), a od lipca do końca roku za
poszczególne miesiące wyniesie 1.112,04 zł (92,67 zł x dwoje dzieci x 6 miesięcy). Kwota ta
dotyczy łącznie obojga małżonków.
Przykład 4
Osoba samotnie wychowująca dziecko ma jedno własne małoletnie dziecko, a od 1 września
staje się rodzicem zastępczym dla trojga dzieci swojej siostry, która została pozbawiona praw
rodzicielskich. Wszystkie dzieci spełniają kryteria do zastosowania ulgi na dzieci. Kwota
odliczenia w tym przypadku wyniesie 1.112,04 zł (92,67 zł x własne dziecko x 12 miesięcy)
+ 370,68 zł (92,67 zł x pierwsze dziecko przysposobione x 4 miesiące) + 556,04 zł (139,01 zł
x drugie dziecko przysposobione, które jest trzecim dzieckiem w rodzinie x 4 miesiące)
+ 741,36 zł (185,34 zł x trzecie dziecko przysposobione, które jest czwartym dzieckiem
w rodzinie x 4 miesiące), tj. łącznie kwotę 2.780,12 zł.
12
Ust. 2c stanowi część obowiązującego przed zmianą brzmienia ust. 2. Przepis ten reguluje
kwestie dotyczące utraty prawa do odliczenia ulgi.
Ust. 2d wskazuje, kogo nie będzie się uważać za podatnika pozostającego w związku
małżeńskim, na potrzeby ustalania jego prawa do korzystania z ulgi w zakresie
dochodowości. Ponieważ orzeczenie separacji nie rozwiązuje związku małżeńskiego, ale
powoduje powstanie rozdzielności majątkowej, proponuje się w przypadku osób
pozostających w separacji nie ustalać łącznego dochodu tych małżonków.
W konsekwencji za podatnika pozostającego w związku małżeńskim dla ustalenia prawa do
ulgi nie będzie się uważać osoby będącej w separacji oraz osoby, której małżonek został
pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
Art. 1 pkt 4 nowelizacji – zmiana dotyczy art. 32 ustawy PIT (pobór zaliczek przez zakład
pracy)
Zmiana brzmienia ust. 2 zaproponowana w lit. a związana jest z zastosowaniem przez
płatnika – pracodawcę 50% kosztów uzyskania przychodów.
Mimo nowego brzmienia przepisu ust. 2 w art. 32 ustawy, zmiana de facto polega na
zastąpieniu wyrazów „po odliczeniu kosztów uzyskania w wysokości określonej w art. 22
ust. 2 pkt 1 lub 3” wyrazami „po odliczeniu kosztów uzyskania przychodów w wysokości
określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 albo 3 lub w art. 22 ust. 9 pkt 1 – 3”, z których jednoznacznie
wynika, iż pracodawca, obliczając dochód, może zastosować także 50% koszty uzyskania
przychodów z tytułu korzystania przez podatnika np. z praw autorskich lub praw pokrewnych.
W lit. b zaproponowano dodanie ust. 7 w art. 32 ustawy. Norma ta umożliwia pracownikowi
złożenie płatnikowi oświadczenia o niestosowaniu przy obliczaniu zaliczek na podatek 50%
kosztów uzyskania przychodów. Regulacja ta obliguje płatnika do zaprzestania potrącania
50% kosztów, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym pracownik
złożył oświadczenie.
Przepis ma na celu zapobieżenie sytuacji, w której pracownik, uzyskujący przedmiotowe
przychody od kilku płatników stosujących 50% koszty uzyskania przychodów, po
zakończeniu roku podatkowego będzie zmuszony dokonać znacznej dopłaty podatku.


13
Art. 1 pkt 5 nowelizacji – zmiana dotyczy art. 41 ustawy PIT (pobór zaliczek przez
płatników)
Proponuje się dodanie ust. 11 w art. 41. Regulacja jest analogiczna do zawartej w pkt 4
nowelizacji, z tym że dotyczy innych płatników niż zakład pracy. Płatnicy zobligowani do
poboru zaliczki na podatek od przychodów, do których zastosowanie ma przykładowo ustawa
– Prawo własności przemysłowej, nie będą uwzględniać 50% kosztów uzyskania przychodów
na wniosek podatnika zawarty w oświadczeniu, o którym mowa w dodawanym ust. 11
w art. 41.
Art. 2 i 3 nowelizacji określa obowiązywanie i wejście w życie ustawy.

Projekt został przekazany do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu
Terytorialnego. W dniu 28 marca 2012 r. odbyło się posiedzenie Komisji, która pozytywnie
zaopiniowała przedmiotowy projekt.
Projekt ustawy jest ujęty w Wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów na 2012 r., projekty
ustaw, część A (lp. 2), zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności
lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.).
Stosownie do postanowień art. 5 ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia
prawa, z chwilą przekazania projektu ustawy do uzgodnień z członkami Rady Ministrów,
projekt został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej. Zgodnie z § 11a ust. 1 i ust. 2
pkt 1 uchwały nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. – Regulamin pracy Rady
Ministrów (M. P. Nr 13, poz. 221, z późn. zm.), organ wnioskujący udostępnił projekt ustawy
w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji.
Nie zgłoszono zainteresowania pracami nad tym projektem w trybie przewidzianym
w ustawie o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.
Materia regulowana przez projekt ustawy nie jest objęta prawem Unii Europejskiej.
Projekt ustawy nie podlega obowiązkowi notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym
w przepisach dotyczących sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm
i aktów prawnych.

14